روزا هندیجانی

محیط نهادها و کسب وکارها دائماً متلاطم و متغیّر است لذا بهره گیری از شیوه های نوین جهت تولید و توسعه دانش مدیریتی امری غیرقابل اجتناب است. روش تحقیق آزمایشی یکی از روش های تحقیق مهم جهت بررسی و بهبود مسائل سازمانی بوده و استفاده از آن در علوم اجتماعی و رفتاری مانند جامعه شناسی، روان شناسی، اقتصاد و مدیریت در سال های اخیر رشد قابل توجهّی داشته است. تحقیقات آزمایشگاهی یکی از انواع اصلی تحقیقات آزمایشی هستند که در محیط کنترل شده آزمایشگاه، با هدف بررسی رابطه علّی و ضمن کنترل متغیرهای مزاحم اجرا می شوند. استفاده از این پژوهش ها به توسعه دانش در شاخه های مختلف مدیریت شامل رفتار سازمانی، مدیریت منابع انسانی، تبلیغات و رفتار مصرف کننده، مدیریت عملیات رفتاری، راهبرد رفتاری و اقتصاد رفتاری انجامیده است. با وجود توسعه کاربردهای تحقیق آزمایشی در ادبیات مدیریت و انباشت دانش مرتبط در منابع بین المللی، به نظر می رسد شناخت و استفاده از آن در پژوهش های داخلی کمتر مورد توجّه قرار گرفته است. تحقیق حاضر قصد دارد با استفاده از منطق روش دلفی، مقولات و مفاهیم اصلی این روش تحقیق و کارکردهای آن در مدیریت را بازشناسد و با مرور نظام مند ادبیات موضوعی، مفاهیم احصاشده را تشریح نماید. مطابق یافته های تحقیق 11 مقوله و بیش از 30 مفهوم مرتبط شناسایی شده که مقولات اصلی شامل چیستی پژوهش آزمایشی و انواع آن، دست کاری متغیّرها، کنترل، تکرار، اعتبار و اخلاق در پژوهش آزمایشی است. یافته های این پژوهش از حیث شناخت و توسعه کاربردهای یک روش شناسی نوین در تولید دانش مدیریت برای پژوهشگران و دانشمندان حوزه های مختلف مدیریت قابل بهره برداری است.

باتوجه به پیچیدگی روزافزون سازمان ها و تفاوت در اندیشه ، نگرش و باورهای افراد، تعارض به عنوان جزء اجتناب ناپذیر زندگی سازمانی مطرح است . ازآنجاکه امروزه، نیروی انسانی به عنوان اصلی ترین دارایی سازمان ها و مزیت رقابتی مطرح است ، مدیریت پدیده تعارض، به ویژه با شخصیت های «پیچیده» در سازمان ها از مهم ترین مهارت های مدیریت است که مدیران به آن نیازمندند. در تعریفی، کارکنان پیچیده، به طورمداوم از سبک های ارتباطی مشکل زایی مانند فریادزدن، ناله و شکایت و یا طعنه زدن برای ابراز آنچه احساس یا فکر می کنند، استفاده می کنند تا رفتارها و نگرش های دیگران را جهت دهی و یا احساس بدی در آنها ایجاد کنند. پژوهش حاضر با استفاده از یک بازی کاری، موقعیت تصمیم گیری درخصوص شخصیت های پیچیده را شبیه سازی کرده و با رویکردی آزمایشی، وجود ارتباط میان نحوه تفکّر تحلیلی و موفقیّت در تعامل با شخصیّت های پیچیده را بررسی می کند. برای سنجش نحوه تفکّر منطقی/ شهودی از دو روش استفاده از آزمون REI40 و دستکاری نحوه تفکر با استفاده از یک فعالیت آزمایشگاهی استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که تفکر منطقی سنجیده شده با استفاده از REI40 تأثیر مثبتی بر مدیریت تعارض در برخورد با شخصیت های پیچیده داشت؛ اگرچه دستکاری نحوه تفکر تأثیر معنی داری بر عملکرد نشان نداد.

این پژوهش به منظور ارائه بینشی جدید در مورد چگونگی درک و توجه مصرف کنندگان به قیمت ها و مسائل قیمت گذاری گردشگران انجام گرفته است. از الگوهای ردیابی چشم برای توضیح چگونگی فرآیندهای مغزی افراد هنگام مواجه با محرک های بصری در تبلیغات بسته های گردشگری آژانس های مسافرتی استفاده خواهد شد. پژوهش با هدف بررسی تأثیر قالب بندی های تخفیف و مکان نمایش بر میزان توجه افراد به قیمت در محیط فروش شبکه های اجتماعی صورت پذیرفته است. متغیرهای تحقیق زمان اولین خیره شدگی و تعداد دفعات خیره شدگی به قیمت و مدت زمان بازدید و تعداد دفعات بازدید از ناحیه مورد توجه می باشند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که قالب بندی تخفیف بر تعداد دفعات خیره شدگی، مدت زمان بازدید و تعداد دفعات بازدید از قیمت تأثیرگذار بوده، و ارائه تخفیف با قالب نقدی و هدیه توجه بیشتری در مخاطب برانگیخته است. همچنین مکان نمایش قیمت در بالای تصاویر سمت چپ نیز بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

استفاده از ابزارهای بازاریابی مدرن، همچون بازاریابی عصبی در تحقیقات اخیر گسترش یافته است و باتوجه به سرمایه گذاری های متعدد در استفاده از این ابزارها در انتخابات سیاسی کشورهای توسعه یافته، این ابزار می تواند نقش مهمی را در شناخت و بررسی ترجیحات رای دهندگان ایفا کند. همچنین، بررسی نحوه تفکر افراد می تواند به درک و پیش بینی بهتر ترجیحات، تصمیمات و رفتار رای دهندگان منجر شود. پژوهش حاضر با استفاده از ابزار ردیابی چشم، به دنبال بررسی تاثیر نحوه تفکر بر میزان توجه دیداری رای دهندگان به عناصر مختلف تبلیغات سیاسی منتشرشده در شبکه های اجتماعی، بوده است. براساس نتایج تحقیقات گذشته، نحوه تفکر، بر میزان توجه دیداری تاثیرگذار بوده است. نتایج پژوهش حاضر با آماره F مدل تقریبا بیش از 3.5 و در سطح معناداری 1% و 5% ، نشان داد که نحوه تفکر شهودی منجر به توجه دیداری بیشتر به عکس ها در مقایسه با متن ها و عکس های کاندیداها در مقایسه با عکس های مفهومی شده است. درمقابل، نحوه تفکر منطقی منجر به توجه دیداری بیشتر به متن ها در مقایسه با عکس ها و عکس های مفهومی در مقایسه با عکس های کاندیداها شد.

کتاب روانشناسی مالی رفتاری در حوزه مالی رفتاری قرار دارد که یکی از شاخه های جدید در حوزه مدیریت مالی است. در سالهای اخیر، مطالعات رفتاری در حوزه های مختلف مدیریت و اقتصاد در سراسر دنیا و همچنین در داخل ایران رواج فراوان یافته است و به یکی از شاخه های اصلی مطالعاتی و تحقیقاتی در مدیریت و اقتصاد مبدل گشته است. مطالعات رفتاری یکی از ابعاد اصلی در حوزه هایی از مدیریت نظیر مدیریت منابع انسانی و رفتار سازمانی، بازاریابی و رفتار مصرف کننده بوده است و از دیرباز نقش محوری داشته است. با این وجود، در دیگر حوزه های مدیریت نظیر مدیریت مالی، مدیریت استراتژیک و مدیریت عملیات و همچنین اقتصاد این مطالعات جدیدتر بوده و به تازگی مورد استقبال صاحبنظران و محققان قرار گرفته است. بر این اساس، شاخه هایی از دانش در مدیریت با عنوان مدیریت مالی رفتاری، مدیریت استراتژیک رفتاری و مدیریت عملیات رفتاری و در اقتصاد با عنوان اقتصاد رفتاری شکل گرفته اند. در مقایسه با رویکرد کلاسیک به تصمیم گیری و رفتار که بر پیش فرض عقلانیت محض استوارند و انسان را موجودی کاملا عقلانی و دارای تمایلات مبتنی بر منافع شخصی صرف تصویر می کنند، این حوزه ها انسان را موجودی با عقلانیت و توانایی ذهنی محدود در نظر می گیرند که در تصمیم گیری و رفتار لزوما بر اساس منافع شخصی و در راستای آن عمل نمی کنند. بر این اساس، عوامل مختلف نظیر سوگیریهای ادارکی[1]، میانبرهای ذهنی[2] و احساسات[3] بر تصمیمات اثرگذار هستند. این ویژگی وجه مشترک حوزه های رفتاری جدید در مدیریت و اقتصاد است که آن را از رویکرد کلاسیک متمایز می سازد. کتاب مورد نقد به بررسی زیربناهای روانشناسی حوزه مدیریت مالی رفتاری می پردازد. این نوشته نقدی بر کتاب روانشناسی مالی رفتاری است و آن را از جنبه نگارشی، محتوایی و ساختاری مورد ارزیابی قرار می دهد. [1] Cognitive biases [2] Heuristics [3]

هدف: این مطالعه به بررسی ارتباط ابعاد کاراکتر و توانمندی های احساسی اجتماعی می پردازد. توانمندی های احساسی اجتماعی تأثیر چشمگیری بر عملکرد افراد دارند. کاراکتر در توسعه توانمندی ها، نقش بنیادین دارد. با وجود این، تاکنون در راستای بررسی ارتباط ابعاد کاراکتر و توانمندی ها مطالعه دقیقی انجام نشده است. در این مطالعه به ارتباط بین این دو عامل می پردازیم. روش: این پژوهش کمی و با روش پرسش نامه ای است. جامعه نمونه 165 نفر از دانشجویان ارشد مدیریت در ایران است. نمونه گیری به صورت تصادفی و با ارسال ایمیل انجام شد. روایی تحقیق با مرور ادبیات، مصاحبه متخصصان، گزینش و بازگرداندن پرسش نامه ها به فارسی طی چندین مرحله صورت گرفت. پایایی متغیرهای تحقیق با روش آلفای کرونباخ پس از تکمیل پرسش نامه سنجیده شد. در انتها، متغیرهای تحقیق به شکل میانگین محاسبه و با روش رگرسیون خطی تحلیل شدند. یافته ها: ابعاد مختلف کاراکتر بر توانمندی های احساسی اجتماعی تأثیر مثبت و معناداری داشتند. به طور کلی در دسته توانمندی های احساسی خودآگاهی، ابعاد کاراکتر اعتدال، مسئولیت پذیری و تمامیت اخلاقی؛ در دسته توانمندی های احساسی خودمدیریتی ابعاد کاراکتر اعتدال، انگیزه، وراروی، مشارکت و شهامت؛ در دسته توانمندی های اجتماعی آگاهی اجتماعی، ابعاد فروتنی، انسانیت و شهامت و در دسته توانمندی های اجتماعی مدیریت ارتباطات بین فردی، ابعاد داوری، واوری، مشارکت، شهامت و تمامیت اخلاقی تأثیر مثبت و معناداری داشتند. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق اهمیت کاراکتر را در شکل گیری توانمندی های احساسی اجتماعی پررنگ تر می کند. با توجه به نتایج، ابعادی نظیر اعتدال، انسانیت، فروتنی و وراوی به عنوان ابعاد اثرگذار بر توسعه توانمندی ها شناخته شدند که در مطالعات قبلی به آنها کمتر توجه شده بود. رهبری فروتنانه، مکانیزم های انگیزشی مناسب و برنتابیدن رفتارهای غرورآمیز و غیرانسانی، راهکارهایی هستند که در راستای توسعه ابعاد کاراکتر به آنها اشاره شده است.

شیوع ویروس کرونا اهمیت یکپارچگی زنجیره تأمین را در کاهش اثرات اختلالات و تضمین پایداری سازمان ها برجسته کرد. مطالعات قبلی نشان داد که یکپارچگی زنجیره تأمین می تواند تأثیر مثبت مستقیم بر عملکرد سازمان ها داشته باشد؛ از طرفی یکپارچگی زنجیره تأمین می تواند با افزایش تاب آوری در شرایط بحرانی نظیر شیوع کرونا به بهبود عملکرد بنگاه کمک کند. از این نظر، تاب آوری زنجیره تأمین نقش میانجی در رابطه بین یکپارچگی و عملکرد ایفا می کند. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر ابعاد مختلف یکپارچگی زنجیره تأمین بر عملکرد سازمان، با نقش میانجی تاب آوری در طول شیوع ویروس کرونا انجام شده است. مدل مفهومی پژوهش بر اساس بررسی مبانی نظری توسعه یافته و با استفاده از داده های نظرسنجی جمع آوری شده از شرکت های صنایع غذایی استان تهران در طول همه گیری ویروس کرونا آزمایش شده است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که یکپارچگی فرایند و محصول در ایجاد تاب آوری زنجیره تأمین نقش مهمی دارند. تاب آوری زنجیره تأمین نیز در رابطه یکپارچگی زنجیره تأمین و عملکرد بنگاه تأثیر بسزایی دارد. یافته های این مطالعه بینش های ارزشمندی را برای مدیران زنجیره تأمین صنایع غذایی در مورد اهمیت یکپارچگی و تاب آوری برای تضمین پایداری و عملکرد سازمانی در زمان های اختلال ارائه می کند.

در پژوهش حاضر تأثیر مکان برچسب رد پای کربن بر توجه دیداری مصرف کنندگان در بسته بندی محصولات سازگار با محیط زیست بررسی شده است. روش تحقیق این پژوهش، تجربی و از نوع آزمایش آزمایشگاهی است. متغیر مستقل این پژوهش که با استفاده از داده های آزمایشگاهی بررسی شده است، مکان برچسب رد پای کربن بر روی بسته بندی محصولات سازگار با محیط زیست است که در دو حالت وسط بسته بندی و گوشه سمت راست پایین بسته بندی بررسی شد. متغیر وابسته پژوهش نیز میزان توجه دیداری مصرف کنندگان به این دسته از برچسب هاست که با پنج سنجه اصلی توجه دیداری اندازه گیری شد. جامعه آماری پژوهش دانشجویان و دانش آموختگان دانشگاه های استان تهران است که 120 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری در پژوهش شرکت کردند. برای محاسبه حجم نمونه پژوهش از دو روش بررسی مطالعات پیشین در حوزه پژوهش های آزمایشی و روش رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شد. داده های پژوهش با دستگاه ردیاب چشم ثابت 60 هرتز جمع آوری و فرضیه های پژوهش حاضر با نرم افزار SPSS26 و با استفاده از تحلیل رگرسیون خطی ساده تجزیه و تحلیل شد. بررسی نتایج این پژوهش نشان می دهد که برچسب رد پای کربنی که در وسط بسته بندی قرار داشته باشد در مقایسه با برچسبی که در گوشه سمت راست پایین بسته بندی جاگذاری شود، توجه دیداری بیشتری را به خود جلب می کند. بر این اساس، به تولیدکنندگان محصولات غذایی و طراحان بسته بندی پیشنهاد می شود که با قرار دادن برچسب های سازگار با محیط زیست در وسط بسته بندی، بیشترین توجه دیداری مصرف کنندگان را به این دسته از برچسب ها جلب کنند.