حسین اکبری امرغان

پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر نستوهی و کیفیت زندگی زنان قربانی خشونت خانگی انجام شد. این پژوهش شبه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری را تمامی زوجین جوان زیر پوشش کمیته امداد شهرستان قوچان تشکیل می داد. نمونه آماری این گونه تهیه شد که پس از اعلان عمومی و فراخوان، 91 خانم به صورت داوطلبانه شرکت کردند. در ابتدا پرسش نامه خشونت خانگی(Mohseni Tabrizi et al, 2013) بمنظور غربالگری اجرا و از بین زنانی که دارای بالاترین مقدار خشونت خانگی بودند (37 زن انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (19 نفر) و گروه کنترل (18 نفر) قرار گرفتند و هم چنین، آزمودنی ها به پرسش نامه نستوهی و کیفیت زندگی(SF-36) پاسخ دادند و درمان شناختی رفتاری گروهی، برای گروه آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه ای اجرا شد و گروه گواه هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند. یافته های پژوهش نشان دادند که درمان گروهی شناختی رفتاری بر نستوهی و کیفیت زندگی زنان قربانی خشونت خانگی، تأثیر دارد. از آن جا که خانواده درمانی شناختی رفتاری بر نستوهی و کیفیت زندگی زنان قربانی خشونت خانگی اثربخش و مطلوب بود، اجرای این روش مداخله را بمنظور بهبود روابط زوجین و بهبود عملکرد خانواده توصیه می شود.

هوش معنوی به زندگی درونی ذهن و ارتباط آن با هستی و وجود در جهان مربوط است. هوش معنوی توانایی فهمیدن عمیق سؤالات معنوی و بینش درونی است که سطح های چند گانه از هوش است. ویژگی های معنویت شامل کنکاش در جستجوی معنا و هدف، حس تعالی جویی (یعنی آنکه انسان فراتر از وجود صرفاً مادی است) حس اتصال (مثل به افراد دیگر، طبیعت یا عالم غیب) و ارزش ها (مثل عشق، ترحم و عدالت) است. رضایتمندی، بستر موفقیت و کامیابی است و هیچ انسان موفقی نیست که از هنر« رضایت از زندگی » برخوردار نباشد. هدف مقاله حاضر بررسی رابطه بین هوش معنوی و رضایت از زندگی در دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان که در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل هستند می باشد. داده های پژوهش از 278 نفر آزمودنی گردآوری شده است که براساس نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه هوش معنوی جامع آمرام و درایر (2007) و پرسشنامه رضایت از زندگی (swls) دینر و همکاران (1985) بوده است. برای تحلیل نتایج از روش همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته های بدست آمده از این تحقیق نشان داد که بین هوش معنوی و رضایتمندی زندگی رابطه مستقیم معناداری وجود دارد.

مذهب سیستم سازمان یافته ای است از باورها شامل ارزش های اخلاقی، رسومات، مشارکت در جامعه دینی برای اعتقاد راسخ تر به خدا یا یک قدرت برتر است. پایبندی مذهبی یا مذهبی بودن به درجه باور یا پایبندی به اعتقادات و اعمال یک مذهب نظام مند اطلاق می شود. رضایتمندی از زندگی بیانگر میزان ارضای تمایلات و نیازهای اساسی انسان است. رضایتمندی را می توان به عنوان ارضای نیازهای اساسی و تلقی مثبت و احساس خوشایند افراد به قلمروهای مختلف زندگی بیان کرد. هدف مقاله حاضر بررسی رابطه بین پایبندی مذهبی و رضایت از زندگی در دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان که در سال تحصیلی 93-92 مشغول به تحصیل هستند می باشد. داده های پژوهش از 278 نفر آزمودنی گردآوری شده است که براساس نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه پایبندی مذهبی جان بزرگی (1388) و پرسشنامه رضایت از زندگی (swls) دینر و همکاران (1985) بوده است. برای تحلیل نتایج از روش همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته های بدست آمده از این تحقیق نشان داد که بین پایبندی مذهبی و رضایتمندی زندگی رابطه مستقیم معناداری وجود دارد.

هدف این پژوهش اثربخشی امیددرمانی به شیوه گروهی بر تاب آوری و شادکامی دانش آموزان دختر بود. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل برابر اجرا شد. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانش آموزان دختر در مقطع دبیرستان شهرستان قوچان که مشغول به تحصیل در سال 1392-93 ارجاع داده شده اند، تشکیل می دهد. به منظور انتخاب نمونه از 21 دبیرستان دخترانه موجود در شهرستان قوچان یک دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب شد و از کسانی که مایل به شرکت در این طرح پژوهشی بودند دعوت به همکاری شد تا در این طرح پژوهشی ثبت نام نمایند. در نهایت تعداد 45 نفر در دو گروه آزمایشی ( هر گروه 15 نفر) و 1 گروه کنترل (به تعداد 15 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. سپس جلسات آموزشی برای افراد گروه آزمایش به صورت گروهی 8 جلسه یک ساعته بر طبق پروتکل اسنایدر (2002) اجرا گردید و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکردند. ابزار اندازه گیری پژوهش، پرسشنامه کونور و دیویدسون (2003) و پرسشنامه شادکامی آکسفورد در گروه آزمایش اجرا گردید. برای تجزیه تحلیل داده های جمع آوری شده علاوه بر آمار توصیفی از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری (مانکوا) استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که تفاوت نمره های پیش آزمون- پس آزمون دو گروه برای متغیر تاب آوری و شادکامی دانش آموزان دختر معنادار است. این مطالعه نشان می دهد که امیددرمانی به شیوه گروهی بر تاب آوری و شادکامی دانش آموزان دختر اثربخش بوده و می تواند به عنوان یک مداخله روانشناختی در کنار سایر مداخلات مورد استفاده قرار گیرد .

هدف این مطالعه بررسی رابطه ویژگی های شخصیتی مادر و عوامل تنش زای دوران بارداری با اختلال اضطرابی کودکان است. این پژوهش از نوع توصیفی-کاربردی است. جامعه آماری این تحقیق کلیه کودکان به همراه مادران مراجعه کننده به روانشناسان دارای مجوز مشهد مقدس بود. ضمن بررسی ملاک های ورود به پژوهش، تعداد 53 کودک با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز به منظور بررسی فرضیات تحقیق از پرسشنامه های اضطراب کودکان اسپنس (فرم والدین)، اضطراب بارداری وندنبرگ (فرم کوتاه) و پرسشنامه شخصیتی نئو استفاده شد. داده ها با استفاده از ضریب رگرسیون و ضریب همبستگی و با استفاده از نرم افزار SPSS -21 مورد تحلیل قرار گرفت. یافته های بدست آمده از تحلیل داده ها نشان دهنده معنادار بودن مدل رگرسیونی پیش بینی اضطراب کودکان بر اساس عوامل تنش زای بارداری و ویژگی های شخصیتی N ، A و O مادران بود. این یافته ها بیانگر توجه به شرایط روانی مادران در دوران بارداری، به دلیل تأثیر این شرایط بر عملکرد روانی فرزندان آن ها در سال های بعد، می باشد.

ذهن آگاهی، احساس بدون قضاوت و متعادلی از آگاهی است که به واضح دیدن و پذیرش هیجانات و پدیده های فیزیکی، همان طور که اتفاق می افتند، کمک می کند.در این پژوهش اثربخشی آموزش ذهن اگاهی بر سازگاری شغلی معلمین زن ابتدایی بررسی شد. روش این پژوهش تجربی، دارای گروه کنترل وآزمایش همراه با پیش آزمون و پس آزمون بود. به این منظور به روش نمونه ای به حجم 30 نفر با استفاده از نمونه گیری خوشه ای از میان معلمین زن ابتدایی مشهد انتخاب و در دو گروه آزمایش(15نفر) و کنترل(15نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. سپس با استفاده از پرسشنامه های سازگاری شغلی دیﻮیﺲ و ﻻﻓکﻮایﺴﺖ پیش از آموزش و پس آز آن از دو گروه اطلاعات مورد نیاز جمع اوری شد.و با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس فرضیات پژوهش بررسی شدند. نتایج نشان داد که آموزش ذهن آگاهی در بهبود سازگاری شغلی(89/34= F، 01/0>P) معلمین موثر است.

هدف: هدف این پژوهش تعیین اثربخشی درمان هیجان محور در مقایسه با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودتنظیمی هیجانی، بهزیستی روانشناختی و تاب آوری زوجین بود. روش پژوهش: این پژوهش از نوع نیمهتجربی و کاربردی است که با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه انجام شد؛ جامعه آماری در پژوهش حاضر، تمامی زوجین دارای ناسازگاری زناشویی ساکن شهر قم-منطقه 4 بود که در بازه زمانی 6 ماهه دوم سال 1399 به مراکز مشاوره و روان درمانی در این منطقه از شهر قم مراجعه نموده اند. روش نمونه گیری بصورت در دسترس بود که پس از تعیین و جای گزینی تصادفی گروه های آزمایش و گواه درمان هیجان محور جانسون (2012) برای گروه آزمایش اول و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد هیز و استروسال (2010) برای گروه آزمایش دوم به صورت هشت جلسه یک ساعته اجرا شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه دشواری تنظیم هیجان (گرتز و رومر/2004)، پرسشنامه بهزیستی روان شناختی- فرم کوتاه (ریف/2002) بود که در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری تکمیل شد. داده ها با استفاده از واریانس اندازه های مکرر تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر مداخله هیجان مدار و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خودتنظیمی هیجانی (90/10 =F، 009/0 =P) و بهزیستی روان شناختی (10/31 =F، 001/0 =P) و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتایج آزمون تعقیبی توکی نشان داد که تفاوت بین دو روش زوج درمانی معنادار نیست (31/0= P). نتیجه گیری: نتایج پژوهش شواهدی را پیشنهاد می کند که مداخله زوج درمانی هیجان مدار و درمان پذیرش و تعهد برای بهبود و افزایش خودتنظیمی هیجانی و بهزیستی روان شناختی روش مناسبی است.

مداقه درباره درستی فهم رفتار انسان در گرو بررسی پیش فرض هایی است که محقق تربیتی قبل از پژوهش آنها را لحاظ کرده است. محقق قالب های منطقی مفاهیم خود را بر حسب زمینه فکری، فلسفی و فرهنگی خود پر می کند در رویکردهای رفتارگرایی، رفتار بر حسب علل یا شرایطی که در ورای خود فرد قرار دارد، تبیین می شود؛ بنابراین، انسان به منزله معلول نیروهای محیطی نگریسته می شود و تبیین رفتار شکل مکانیستی دارد؛ اما در رویکرد هایی که بر عاملیت آدمی تکیه می کنند، رفتار تبیینی غایت گرایانه خواهد داشت. بنابراین در رویکردهای مبتنی بر عاملیت، به جای اینکه انسان یکسره تحت تأثیر محیط پیرامونی خود باشد، تحت تأثیر عمل خویش است. از این رو پژوهشگر تربیتی نیز در تفسیر و تغییر رفتار به جای تکیه افراطی بر محیط و جبرهای درونی، به مبانی عمل در فرد می پردازد. واژه های کلیدی: پیش فرض ها، رفتارگرایی، آسیب شناسی، پژوهش تربیتی.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی زوج درمانی مبتنی بر ایماگو بر بهبود آشفتگی زناشویی وکیفیت زندگی در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع تحقیقات پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش کلیه زوجینی که آسیب دیده از خیانت زناشویی که در سال 99-1398 به مجتمع مشاوره و خدمات روان شناختی آموزش پرورش شهر سبزوار مراجعه کردند بود که از بین آن ها تعداد 14 زوج (28 نفر) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مقیاس غربالگری آشفتگی زناشویی و ارتباطی (ویسمن و همکاران، 2009) و پرسشنامه کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی، 1996) بدست آمدند. پروتکل زوج درمانی به شیوه ایماگوتراپی (هندریکس و همکاران، 2005) در هشت جلسه 90 دقیقه ای روی گروه آزمایش اجرا شد اما گروه گواه در لیست انتظار باقی ماند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین اثر بخشی زوج درمانی مبتنی بر ایماگو بر بهبود آشفتگی زناشویی (86/38=F، 001/0>p) و کیفیت زندگی (25/15=F، 001/0>p) در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت زوج درمانی مبتنی بر ایماگو بر بهبود آشفتگی زناشویی وکیفیت زندگی در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی موثر بود و این تاثیر تا دوره پیگیری ادامه داشت.

هدف:  پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر هیجان و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر فاجعه پنداری و بهزیستی ذهنی در افراد بهبود یافته از بیماری کووید- 19 انجام شد. روش پژوهش: پژوهش از نوع پژوهش های نیمه تجربی سه گروهی (دو گروه آزمایش و یک گروه گواه)  همراه با سه مرحله (پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماهه) بود. جامعه آماری شامل کلیه بهبودیافتگان از بیماری کووید-19 که در سه ماه اول سال 1400 از بیمارستان امام رضا (ع) در مشهد، مرخص شده اند بود. از این جامعه 45 نفر با روش نمونه گیری در دسترس مبتنی بر هدف و با استفاده از ملاک های ورود انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری (آزمایش1 و آزمایش2 و گواه) جایگزین شدند. گروه آموزش (1) ده جلسه 90 دقیقه ای درمان مبتنی بر هیجان و گروه آموزش (2) هشت جلسه 90 دقیقه ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کردند، در حالی که گروه گواه آموزشی دریافت نکردند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه  فاجعه پنداری سولیوان (2009) و پرسشنامه بهزیستی ذهنی کییز و ماگیارمو (2003) بود. روش تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل واریانس اندازه گیری مختلط به کمک نرم افزار spss22 انجام گردید. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد میانگین نمرات فاجعه پنداری و بهزیستی ذهنی در گروه های آزمایش نسبت به گروه گواه، در مرحله پس آزمون تفاوت معناداری پیدا کرد (0.001>P). این نتایج در مرحله پیگیری نیز پایدار ماند. همچنین نتایج نشان داد بین اثربخشی دو گروه درمان مبتنی بر هیجان و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد تفاوت معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که درمان مبتنی بر هیجان و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند به عنوان روش های مداخله ای مؤثر در کاهش فاجعه پنداری و ارتقاء بهزیستی ذهنی در افراد بهبود یافته از بیماری کووید- 19 مورد توجه قرار گیرد.

زمینه و هدف: یکی از مهمترین عواملی که می تواند سلامت خانواده را مختل سازد، در هم شکستن تعهد و انحصار روابط عاطفی و جنسی و ایجاد روابط خارج از خانواده یا همان خیانت زناشویی است. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی زوج درمانی به شیوه واقعیت درمانی با زوج درمانی مبتنی بر ایماگو بر بهبود کیفیت زندگی و افزایش صمیمیت در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر یک تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق از نوع تحقیقات نیمه آزمایشی از نوع تحقیقات پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش کلیه زوجینی که آسیب دیده از خیانت زناشویی که در سال 99-1398 به مجتمع مشاوره و خدمات روان شناختی آموزش پرورش شهر سبزوار مراجعه کردند بود که از بین آن ها تعداد 21 زوج (42 نفر) به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی (سازمان بهداشت جهانی، 1996) و مقیاس صمیمیت زناشویی (تامپسون – واکر، 1993) بدست آمدند. پروتکل زوج درمانی واقعیت درمانی (گلاسر و همکاران، 2005) و در هفت جلسه 90 دقیقه ای روی گروه آزمایش اجرا شد اما گروه گواه در لیست انتظار باقی ماند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و نرم افزار spss استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین اثربخشی زوج درمانی به شیوه واقعیت درمانی با زوج درمانی مبتنی بر ایماگو بر بهبود کیفیت زندگی (001/0 > P ) و افزایش صمیمیت زناشویی (001/0 > P ) در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت زوج درمانی به شیوه واقعیت درمانی و زوج درمانی مبتنی بر ایماگو بر بهبود کیفیت زندگی و افزایش صمیمیت زناشویی در زنان آسیب دیده از خیانت زناشویی موثر بود و این تاثیر تا دوره پیگیری ادامه داشت.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر فاجعه پنداری و بهزیستی ذهنی در افراد بهبودیافته از بیماری کووید-19 بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بهبودیافتگان از بیماری کووید-19 که در سه ماه دوم سال 1400 از بیمارستان امام رضا (ع) در مشهد، مرخص شده بودند، بود که از بین آنان تعداد 24 نفر، 12 نفر در گروه گواه و 12 در گروه آزمایش از طریق روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه جایگذاری شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های فاجعه پنداری سولیوان و همکاران (1995، PCS) و بهزیستی ذهنی کییز و ماگیارمو (2003، SWS) و پروتکل درمان پذیرش و تعهد هیز و همکاران (2006) در 8 جلسه 90 دقیقه ای، هفته ای دو بار به صورت گروهی برای گروه آزمایش اجرا شد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون کوواریانس چندمتغیره (مانکوا) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون بین میانگین پس آزمون فاجعه پنداری و بهزیستی ذهنی در دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری در سطح 05/0 وجود داشت. درنتیجه، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد می تواند به عنوان یک مداخله مؤثر برای بهبودیافتگان دوره کووید-19، مورد توجه قرار داده شود.

در پژوهش حاضر رابطه جهت گیری مذهبی و روش های مقابله با استرس مادران با پذیرش کودکان کم توان ذهنی در مرکز آموزشی کم توان ذهنی شهید جواد شکفته ناحیه 5 مشهد مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش مادران دانش آموزان کم توان ذهنی این مرکز، در سال تحصیلی 1402-1401 بودند. نمونه این پژوهش 72 نفر است که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهشی در این تحقیق پرسشنامه استاندارد است. برای تحلیل داده ها از روش همبستگی پیرسون و روش تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتایج یافته ها نشان داد، که ارتباط معنی داری بین جهت گیری مذهبی و پذیرش والدینی وجود ندارد و از بین سه سبک مقابله ای (مسئله مدار، هیجان مدار، اجتنابی)، تنها سبک مسئله مدار ارتباط معنی داری با پذیرش والدینی دارد. در تبیین نتایج پژوهش خانواده کودکان کم توان ذهنی بیشترین سهم را در توان بخشی کودک معلول دارد و چنانچه در جریان مشکلات اقتصادی و ارتباطی به وجود آمده به خاطر وجود کودک معلول، از توانایی ها و ظرفیت های روانی مطلوب بهره مند نباشد، نمی تواند در روند توان بخشی کودک خود مؤثر واقع شود. بنابراین والدینی که از نظر حل مسئله تواناتر هستند، پذیرش بهتری را نسبت به کودک معلول خود دارند و باید به این امر مهم در والدین توجه کرد. یکی از مهم ترین این ظرفیت ها، سبک مقابله ای مسئله مدار است که در پذیرش کودکان کم توان مؤثر است.