سجاد فردوسی

در مقابل راه حل توسعه و تعریض معابر به منظور حل مشکلات ترافیکی، راه کار تنظیم جهت حرکت معابر قرار دارد که به عنوان یکی از ابزارهای مدیریت ترافیک، رفته رفته مورد توجه بیشتری قرار می گیرد. در این راستا، در این پژوهش "هسته مرکزی شهر دامغان" به عنوان نمونه مطالعاتی به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف رفع معضلات ترافیکی شهری بواسطه اصلاح جهت حرکت معابر مورد بررسی قرار گرفته و سعی بر آن است که تا حد ممکن از تعریض معابر و احداث معابر جدید کاست و در مقابل به منظور حل مشکلات ترافیکی، روی به ابزارهای مدیریتی آورد. اطلاعات مورد نیاز به روش اسنادی و میدانی از طریق برداشت حجم ترافیک محدوده بدست آمده است و پس از شناخت وضعیت موجود محدوده مورد مطالعه به تجزیه و تحلیل آن پرداخته شده و در پایان، راه حل پیشنهادی تحت عنوان تنظیم جهت حرکت معابر، با استفاده از نرم افزار Aimsun شبیه سازی شده و به مقایسه آن با وضع موجود پرداخته شده است. نتایج حاصل شده از مقایسه وضعیت موجود و طرح پیشنهادی محدوده مطالعاتی، نشان داد که مطابق با پارامترهای خروجی از نرم افزار Aimsun، در مجموع راه حل تنظیم جهت حرکت معابر، عملکرد مطلوب تری را نشان می دهد، این در حالی است که طرح تفصیلی شهر، راه حل توسعه و تعریض معابر را در این محدوده پیشنهاد نموده که به لحاظ اقتصادی- اجتماعی، محدودیت های بسیاری را پیش رو دارد.

رضایت مصرف کننده در گردشگری به شدت تحت تأثیر ارائه خدمات، ظاهر محصول و شخصیت و وجهه مقصد گردشگری قرار دارد. در این راستا، نوشتار حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی الزامات رضایتمندی گردشگران از امکانات و خدمات شهری و به روش توصیفی- تحلیلی تدوین گردید. جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه ای و به روش میدانی از طریق پرسشنامه انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش شامل گردشگران شهر شاهرود بود که با توجه به نامحدود بودن جامعه آماری پژوهش، تعداد 114 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند و پرسشنامه ها به روش تصادفی در میان آن ها توزیع گردید. ضریب آلفای کرونباخ برای سؤالات مثبت برابر با 81/0 و برای سؤالات منفی برابر با 72/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از مدل کانو استفاده گردید. نتایج حاکی از آن است که در میان الزامات اساسی، مؤلفه ایمنی محیط های گردشگری بیشترین نارضایتی و مؤلفه پارک ها و فضاهای طبیعی کمترین نارضایتی را در صورت برآورده نشدن به دنبال دارد. همچنین در میان الزامات عملکردی، مؤلفه نظافت و پاکیزگی فضاهای شهری و گردشگری بیشترین نارضایتی و مؤلفه نورپردازی فضاهای شهری و گردشگری کمترین نارضایتی را در صورت برآورده نشدن در پی دارد. در همین خصوص، در میان الزامات انگیزشی، مؤلفه خدمات و تسهیلات فرهنگی بیشترین رضایت و مؤلفه شرکت های گردشگری و راهنمایان تور کمترین رضایت را در صورت برآورده شدن به همراه دارد.

گردشگری اجتماع محور با هدف شامل نمودن جوامع محلی در توسعه گردشگری و به دنبال توزیع عادلانه منافع است اما اجرای آن با چالش هایی روبرو است. بنابراین، پیش از اتخاذ اقدامات باید به شناسایی علت ها، زمینه ها و مداخله گرها مبادرت نمود زیرا هر جامعه ای، با مسائل متفاوتی روبرو بوده و از اتخاذ رویکرد اجتماع محور نیز نتایج متفاوتی کسب خواهد نمود. درهرحال، تاکنون مدلی جامع برای توسعه گردشگری اجتماع محور متناسب با شرایط کشور ارائه نشده است. بدین منظور، مطالعه حاضر با تلفیق روش های تحلیل سیستماتیک و داده بنیاد به ارائه این مدل پرداخته است. چهار پایگاه نمایه کننده مقالات انتخاب و با استفاده از چک لیست پریزما و راهنمای ارزیابی انتقادی، 55 مقاله به دست آمده به دقت تحلیل شدند. نتایج نشان می دهند که سطح توسعه زیرساختی و اقتصادی مقصد و ادراک ساکنان از توسعه گردشگری شرایط علی گردشگری اجتماع محور را شکل می دهند. همچنین، انسجام، همبستگی، هماهنگی بین ذی نفعان و تعهدات مکانی و اجتماعی زمینه ساز تمایل به مشارکت ساکنان محلی در توسعه گردشگری است. درهرحال، صرف وجود این زمینه ها به معنای تحقق گردشگری اجتماع محور نیست. در ایران به دلیل ساختار برنامه ریزی متمرکز و بالا به پایین، دولت و رهبری در سطوح کلان و خرد می توانند سبب تقویت یا تضعیف این زمینه ها گردند. بدین ترتیب، توسعه گردشگری اجتماع محور در کشور مستلزم اقدامات و استراتژی های سیاستی، اجتماعی، اقتصادی و فنی است که به حصول پیامدهای آن شامل پایداری و تصویر مقصد یاری رساند. نتایج به طرح های که هدف آن ها توسعه گردشگری اجتماع محور است کمک می کنند تا در صورت ناکامی شرایطی که باید کنترل یا دست کاری شوند را شناسایی نمایند.