مسعود جان بزرگی
| مدرک تحصیلی: استاد گروه روان شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران. |
| پست الکترونیکی: janbo@rihu.ac.ir |
مطالب
فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۳۷ مورد.
الگوی اسلامی روان درمانگری/ آموزش مبتنی بر بهبود کیفیت زندگی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
روان درمانگری/ آموزش مبتنی بر کیفیت زندگی با هدف افزایش غنای درونی، بهزیستی روان شناختی و ارتقا رضایت از زندگی تدوین شده است. این پژوهش، به روش توصیفی- تحلیلی و با هدف تدوین الگوی اسلامی روان درمانگری مبتنی بر کیفیت زندگی سامان یافته است. روان درمانگری مبتنی بر کیفیت زندگی، برای ارتقای آن در هر عرصة زندگی، از مدل پنج راهة CASIO استفاده می کند. بر اساس یافته های این پژوهش، در الگوی اسلامی روان درمانگری/ آموزش مبتنی بر کیفیت زندگی، با تغییر نگرش های فرد با جهت گیری توحیدی (A)، تغییر در معیارهای زندگی در هر حوزه از زندگی، با جهت گیری توحیدی (S)، تغییر اولویت های فرد در زندگی و اتخاذ اولویت های توحیدی (I) و تمرکز بر حوزه های مغفول زندگی (O)، و در نهایت، هماهنگ سازی آنها با واقعیت های توحیدی، زمینة ارتقای کیفیت زندگی، رضایتمندی و شادکامی فرد فراهم می گردد.
مدیریت داخلی سیستمی خانواده براساس گذشت در آیات و روایات و مداخله کوتاه مدت رها-آشکارسازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
باتوجه به اهمیت خانواده و مشکلات آن و ظرفیت های متون اسلامی، هدف این پژوهش بررسی این پرسش است که در سیستم خانواده، واکنش درست به خطاهای یکی از همسران چیست؛ به عبارت دیگر، هدف جست وجوی متون دینی است برای یافتن بهترین واکنش های درمانگرانه برای بازتعادل یابی خانواده هنگامی که رفتار نادرست یا نامناسب سر زده است.
روش ما توصیفی تحلیلی و براساس تحلیل محتوای کیفی است. یافته های تحقیق عبارت اند از: حدیث علوی که محور بحث است و موقعیت دوگانه احسان و اسائه را بیان می کند. «ان احسنتُ شکرت و ان اسأتُ غفرت» این حدیث در منابع متعدد ازجمله الجعفریات (الاشعثیات)، النوادر راوندی، بحارالانوار مجلسی و مستدرک الوسایل حاجی نوری نقل شده، مضمون اصلی حدیث در بسیاری از آیات قرآن و شواهد قرآنی نیز آمده است. افزون براین ارکان مداخله براساس عفو و گذشت در محورهای ناپسند بودن آزار به همسر، بررسی واکنش درست در مقابل بدی(مقابله برتر ) ، آثار و پیامدهای گذشت و بالاخره مهارت آموزی گذشت براساس آیات و احادیث مختلف پیگیری شده است. نتیجه مقاله این است که اصل کلی در واکنش به بدی یا خطای همسر، گذشت است. گفتنی است بخشش مقابلِ قدردانی و مکمل آن است.
مقایسه روان بنه های ناسازگاراولیه، باورهای غیرمنطقی، تعارض زناشویی و پایبندی مذهبی زنان و مردان متأهل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، مقایسه روان بنه های ناسازگار اولیه، باورهای غیرمنطقی، تعارض زناشویی و پایبندی مذهبی در بین زنان و مردان متأهل است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه زوجین استان سمنان بود که تعداد نمونه 391 زوج پژوهش از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از بین آنها انتخاب شد. شرکت کنندگان در این پژوهش همراه با ارائه برخی مشخصات جمعیت شناختی به پرسشنامه های روان بنه های ناسازگار اولیه (YSQ-SF)، باورهای غیرمنطقی (IBT)، تعارض زناشویی (MCQ-R) و پایبندی مذهبی (JRAQ) پاسخ دادند. داده های به دست آمده از طریق روش های آمار توصیفی و استنباطی، تجزیه و تحلیل شد و برای مقایسه متغیر از تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین نمرات باورهای غیرمنطقی، تعارض زناشویی و پایبندی مذهبی زنان و مردان وجود دارد، اما این تفاوت در مورد متغیر روان بنه های ناسازگار اولیه، معنادار نشد. در واقع ازدواج، انتخاب روان بنه همسان یا همسان ساز روان بنه ها است، در حالی که این پدیده درباره باورهای غیرمنطقی، تعارض زناشویی و پایبندی مذهبی، صادق نیست.
نقش عوامل شخصیت و سبک زندگی مذهبی در سلامت روان(مقاله ترویجی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
این پژوهش به منظور تعیین رابطه عوامل شخصیت و سبک زندگی مذهبی با سلامت روان طراحی شد. روش این پژوهش توصیفی، به شیوه همبستگی بود. جامعه آماری آن را دانشجویان دانشگاه قم و طلاب حوزه علمیه قم تشکیل دادند و 375 نمونه به روش غیرتصادفی انتخاب گردیدند. برای سنجش متغیرهای این پژوهش از پرسش نامه شخصیت (NEO-FFI-60)، آزمون سبک زندگی اسلامی (ILST-75) و پرسش نامه سلامت روان (GHQ-28) استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که بین سبک زندگی مذهبی و نمره کل اختلالات در پرسش نامه سلامت روان همبستگی منفی وجود دارد و نیز بین سبک زندگی مذهبی با خرده مقیاس های پرسش نامه سلامت روان؛ نشانه های جسمانی، اضطراب و بیخوابی، اختلال در عملکرد اجتماعی و افسردگی شدید همبستگی منفی وجود دارد. همچنین عوامل روان رنجورخویی و گشودگی به تجربه با نمره اختلالات در پرسش نامه سلامت روان همبستگی مثبت داشته و عوامل برون گرایی، موافق بودن و باوجدان بودن با نمره اختلالات در پرسش نامه سلامت روان همبستگی منفی دارند. عوامل شخصیت و سبک زندگی مذهبی توانستند مقادیر معناداری از سلامت روان را تبیین کنند.
بررسی تفاوت تعارض زناشویی، باورهای غیرمنطقی، روان بنه های ناسازگار اولیه و پایبندی مذهبی والدین دارای یک و چند فرزند(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
این پژوهش ، از نوع علی- مقایسه ای است که به منظور بررسی تفاوت تعارض زناشویی، باورهای غیرمنطقی، روان بنه های ناسازگار اولیه و پایبندی مذهبی والدین دارای یک و چند فرزند انجام شده است. اطلاعات پژوهش (469 فرد متأهل)، از میان افراد متأهل ساکن شهر سمنان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای گردآوری شد. شرکت کنندگان به گویه های پرسش نامه های تعارض زناشویی، باورهای غیرمنطقی، روان بنه های ناسازگار اولیه و پایبندی مذهبی پاسخ دادند. نتایج آزمون تحلیل واریانس یک راهه، حاکی از معناداری تفاوت نمرات متغیرهای مذکور در میان دو گروه والدینِ دارای یک فرزند و چند فرزند بود. بنابراین، می توان نتیجه گرفت: افراد با پایبندی مذهبی بیشتر و روان بنه ها و باورهای غیرمنطقی کمتر، تمایل بیشتری به تعدد فرزند دارند. علاوه بر این، والدین فرزندان متعدد، نسبت به والدین دارای تک فرزند، تجربه تعارض زناشویی کمتری دارند.
اعتبار و روایی مقیاس خوداثربخشی ورزش کردن در افراد دارای اضافه وزن و چاق(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
هدف:هدف این پژوهش بررسی اعتبار و روایی مقیاس خوداثربخشی ورزش کردن (ESS) و رابطه آن با سبک زندگی کارآمد وزن و شاخص توده بدنی در افراد چاق و دارای اضافه وزن بود.
روش:از میان دانشجویان دانشگاه پیام نور استان سمنان 343 دانشجو با شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از 25 با روش نمونه گیری در دسترس که واجد معیارهای ورود- خروج به پژوهش بودند، انتخاب شدند و به گویه های پرسشنامه های خوداثربخشی ورزش کردن و سبک زندگی کارآمد وزن پاسخ دادند و شاخص های تن سنجی انها نیز اندازه گیری شدند.
یافته ها:داده ها با استفاده از نسخه شانزدهم نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. همسانی درونی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای مقیاس خوداثربخشی ورزش کردن 93/0 به دست آمد. همچنین محاسبه ضرایب همبستگی جهت بررسی روایی همگرا و واگرا بیانگر همبستگی معنادار میان ESS و سبک زندگی کارآمد وزن و شاخص توده بدنی بود (05/0P)
بررسی نقش تمایزیافتگی و عوامل شخصیت در میزان تحول روانی معنوی دانشجویان متأهل(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
هدف این پژوهش، بررسی نقش تمایز یافتگی و عوامل شخصیت در میزان تحول روانی- معنوی است. برای دستیابی به این هدف، 220 نفر از میان متأهلین دو دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، به شیوه در دسترس انتخاب شدند و به کلیه گویه های پرسش نامه های جمعیت شناختی، تمایزیافتگی، شخصیت و تحول روانی- معنوی پاسخ دادند. پس از جمع آوری داده ها، تحلیل داده ها با استفاده از آزمون همبستگی و رگرسیون چند متغیره انجام شد. پس از تحلیل یافته ها، نتایج حاصل از همبستگی پیرسون حاکی از رابطه معنادار مثبت بین تمایزیافتگی، مقبولیت و وظیفه شناسی، با تحول روانی- معنوی و همچنین رابطه معنادار منفی بین روان آزرده خویی با تحول روانی- معنوی بود. نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد که تمایزیافتگی و عامل مقبولیت در شخصیت، نقش پیش بینی کننده برای تحول روانی- معنوی دارند. به نظر می رسد، هرچه متأهلین از سطح تمایزیافتگی بیشتری برخوردار باشند و مقبولیت و وظیفه شناسی بیشتری داشته باشند، در سطوح بالاتری از تحول روانی- معنوی جای می گیرند و هرچه درجه روان آزرده خویی آنها بیشتر شود، سطح تحول روانی معنوی کاهش می یابد.
اثربخشی مداخله شناختی رفتاری گروهی، بر افزایش رضامندی زناشویی زنان دارای تعارض زناشویی (با مقیاس اسلامی)(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
در اسلام آنچه موجب تحکیم پایه های علایق خانوادگی است، مطلوب و آنچه آن را متزلزل کند، نامطلوب است. براساس تعالیم قرآن، باید در اصلاح روابط زناشویی زوجین تلاش کرد؛ زیرا باورهای غیرمنطقی مرتبط با روابط زناشویی موجب شدت و تکرار تعارض های زناشویی می شود. بنابراین، این پژوهش به بررسی اثربخشی گروه درمانگری شناختی- رفتاری، بر افزایش رضامندی زناشویی زنان دارای تعارض زناشویی می پردازد. بدین منظور، با استفاده از طرح پژوهش نیمه آزمایشی و کاربرد روش نمونه گیری در دسترس از میان زنان داوطلب 30 زن با تعارض زناشویی در دو گروه جایگزین شدند. آزمودنی های دو گروه قبل و بعد از ارائه مداخله به گویه های پرسش نامه های تعارض زناشویی و رضامندی زناشویی (با مقیاس اسلامی) پاسخ دادند. داده ها به وسیله آزمون تحلیل کوواریانس یک راهه و چندراهه تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که گروه درمانگری شناختی- رفتاری موجب کاهش تعارض زناشویی و افزایش رضامندی زناشویی و مؤلفه های آن شده است (05/0>P). بنابراین گروه درمانگری شناختی– رفتاری، در کنار آموزه های مذهبی با اصلاح شناخت با استفاده از فنون خاص، بدکارکردی رفتار و هیجان منفی را تعدیل کرده و به باز ارزشیابی منطق تفکر و درک دغدغه های ارتباط کمک می کند و از این طریق به بهبود سازه های هدف می انجامد.
نقش سلامت معنوی و مقابله مذهبی در پیش بینی اضطراب مرگ در بیماران مبتلا به ویروس کرونا(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
این مطالعه با هدف بررسی نقش سلامت معنوی و مقابله مذهبی در پیش بینی اضطراب مرگ در بیماران مبتلا به ویروس کروناانجام شد؛ روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه افراد مبتلا به ویروس کرونا بودند که به بیمارستان پیامبر اعظم (ص) شهر گنبد کاووس در بهار 1399 مراجعه و به صورت اینترنتی در پژوهش شرکت کردند. در این پژوهش با توجه به محدودیت تردد، هنگام جدی شدن خطر کرونا در ایران، تعداد 200 نفر به عنوان گروه نمونه به صورت در دسترس انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های اضطراب مرگ تمپلر (1970)، سلامت معنوی الیسون (1983) و مقابله مذهبی پارگامنت (2000) استفاده شد. داده ها با استفاده از نسخه 24 نرم افزار SPSS تحلیل شدند؛ نتایج نشان داد سلامت معنوی و مقابله مذهبی می تواند اضطراب مرگ را در بیماران مبتلا به ویروس کرونا پیش بینی کند (0.05p<) و با تقویت ابعاد معنویت می توان اضطراب مرگ ناشی از بیماری را در بیماران مبتلا به کرونا کاهش داد.
هنجاریابی پرسشنامه رفتار غذا خوردن کودکان (CEBQ)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روان شناسی سلامت سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)
41 - 56
حوزه‌های تخصصی:
مقدمه: در ایجاد مشکلات وزن در کودکان و بزرگسالان، بر تفاوت های فردی در چندین بُعد سبک غذاخوردن و تغذیه دلالت شده است. در این مطالعه هنجاریابی، روایی و پایایی پرسشنامه رفتار غذا خوردن کودکان موردبررسی قرار داده شده است . روش: این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. این پرسشنامه شامل 35 سؤال است که هشت عامل مؤثر بر رفتار غذا خوردن (لذت بردن از غذا، پاسخ دهی به غذا، حساس شدن به غذاهای جدید، آرام خوردن، پاسخ دهی به سیری، پرخوری هیجانی، میل به نوشیدنی و کم خوری هیجانی) را اندازه می گیرد . آزمودنی های پژوهش 325 نفر از دانش آموزان مقطع ابتدایی بودند که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای بررسی روایی پرسشنامه از روش تحلیل عاملی اکتشافی به روش تجزیه به مؤلفه های اصلی و از روش آلفای کرانباخ برای بررسی میزان پایایی استفاده شد. یافته ها: یافته های بخش تحلیل عاملی نشان داد که با تحلیل عاملی سؤالات و چرخش نتایج با روش واریماکس هشت مؤلفه آشکار می شود که تعداد این مؤلفه های به دست آمده و نیز سؤالاتی که با این مؤلفه ها بار عاملی بالایی داشتند تا حد زیادی با یافته های مؤلفین پرسشنامه همخوان است . نتیجه گیری: پرسشنامه نهایی به دلیل استحکام ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی مناسب قابلیت به کارگیری توسط پژوهشگران مختلف را دارا است.
رابطه ساختار قدرت خانواده اصلی با ساختار قدرت خانواده فعلی و عملکرد آن(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
این پژوهش، درصدد بررسی رابطه ساختار قدرت خانواده اصلی با ساختار قدرت خانواده فعلی و عملکرد آن است. نمونه پژوهش شامل 170 نفر از معلمان مدارس شهرستان نورآباد لرستان می باشد که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. ابزار پژوهش، پرسش نامه 45 سؤالی عملکرد خانواده (FAD) و پرسش نامه 36 سؤالی ساختار قدرت در خانواده است. پژوهش کمّی از نوع همبستگی است. تحلیل داده ها بر اساس ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون صورت گرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان می د هد که بین مقیاس ساختار قدرت خانواده اصلی و ساختار قدرت خانواده فعلی، رابطه مثبت معنادار وجود دارد. ساختار قدرت خانواده اصلی، می تواند حدود 2/16 درصد از واریانس ساختار قدرت خانواده فعلی را تبیین کند. یافته دیگر نشان می د هد که بین مقیاس ساختار قدرت خانواده اصلی، و عملکرد خانواده رابطه مثبت معنادار وجود دارد. ساختار قدرت خانواده اصلی می تواند حدود 2/7 درصد از واریانس عملکرد خانواده را تبیین نماید. بر اساس یافته های پژوهش، اقتدار بیشتر پدر در خانواده، همسانی ساختار خانواده را موجب می شود که تعارضات زناشویی را کاهش داده، عملکرد خانواده را تقویت می کند. این پژوهش الگوی ساختار قدرت خانواده را بر اساس آموزه های اسلامی تبیین می کند.
مؤلفه های لذت بری سعادت نگر بر اساس منابع اسلامی: تدوین یک مدل مفهومی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
پژوهشنامه سبک زندگی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۷
127 - 161
حوزه‌های تخصصی:
درباره آنچه برای مردم احساس شادکامی و سعادتمندی می آورد رویکردهای مختلفی وجود دارد. این موضوع از دیرباز موردتوجه اندیشمندان، فلاسفه و روان شناسان بوده است. پژوهش حاضر با هدف تدوین مدل مفهومی لذت بری سعادت نگر بر اساس متون اسلامی (قرآن و حدیث) انجام شد. در این پژوهش، به منظور تحلیل مؤلفه های مفهومی لذت بری و سعادت نگری از جملات توصیفی- تبیینی متون اسلامی (قرآن و حدیث) از روش تحلیل محتوا و به منظور تبیین ساختار مفهومی لذت بری سعادت نگر از روش معناشناسی زبانی استفاده شد. بدین منظور، به واسطه واژگان و مفاهیم جمع آوری شده در حوزه معنایی لذت بری و سعادت نگری، جملات توصیفی- تبیینی مرتبط با موضوع در متون اسلامی جستجو و انتخاب شدند. برای تعیین مؤلفه های مفهومی نیز عملیات مقوله بندی و مفهوم سازی بر مضمون های اصلی متون انتخاب شده انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد ساختار مفهومی لذت بری سعادت نگر بر اساس متون اسلامی بر چهار مؤلفه اصلی شامل تجربه لذت (در قلمرو لذت های مادی، روان شناختی و معنوی)، هشیاری در لذت بری، جهت گیری سعادت نگر در لذت بری و فرآیندهای دستیابی به سعادت مبتنی است.
اثربخشی الگوی کوتاه مدت «درمانگری چندبعدی معنوی(SMP)» بر «مهار نشانگان افسردگی»(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه‌های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر «الگوی کوتاه مدت درمانگری چندبعدی معنوی» بر «مهار نشانگان افسردگی» شکل گرفت. طرح پژوهش از نوع نیمه تجربی، با روش پیش آزمون، پس آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری را مبتلایان به افسردگی مراجع کننده به «مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی مشهد» و «مرکز مشاوره با رویکرد دینی» حرم مطهر تشکیل دادند. که با رعایت ملاک های ورود و خروج، 40 مراجع انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جای گرفتند. ابزار پژوهش «پرسشنامه افسردگی بک» و «پرسشنامه خودپنداره- خداپنداره جان بزرگی» بود. گروه آزمایش در 12 جلسه یک و نیم ساعته مداخله را دریافت کردند. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد بین دو گروه در نشانگان افسردگی، کاهش معناداری وجود داشت. این مداخله با اصلاح خودپنداره (تصویر ساختگی از خود) و خداپنداره (تصویر ساختگی از خدا) زمینه تقویت و ایجاد تصویر واقعی از خود و تصویر واقعی از خدا را نیز فراهم کرده و مکانیزم درمان و پایداری نتایج را تامین می کند
اثربخشی آموزش فرزندپروری ترکیبی (زیستی- اجتماعی) به مادران بر خودکارآمدی ادراک شده کودکان فزون وزن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
مقدمه: سبک فرزندپروری والدین نقش مهمی در سلامت جسمانی و سلامت روان شناختی کودکان دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش فرزندپروری ترکیبی (زیستی– اجتماعی) به مادران بر خودکارآمدی ادراک شده کودکان فزون وزن انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های نیمه آزمایشی است. جامعه مورد بررسی شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع دبستان (منطقه 2 و 5 شهر تهران) که از لحاظ وضعیت شاخص توده بدنی چاق و یا دارای اضافه وزن هستند، به همراه مادرانشان می باشند. در مجموع 50 مادر به همراه فرزندانشان از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در نهایت به -واسطه افت 2 نفر از آزمودنی ها، 48 نفر در مطالعه باقی ماندند که در دو گروه آزمایش و کنترل، متشکل از 24 نفر به تصادف جایگزین شدند. آموزش فرزندپروری طی 10 جلسه (هفته)، هر جلسه 90 دقیقه برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل هیچ مداخله ای دریاغت نکرد. همه آزمودنی ها قبل و بعد از آموزش به کلیه گویه های پرسشنامه های دموگرافیک و کودکان به پرسشنامه خودکارآمدی ادراک شده پاسخ دادند و همچنین شاخص توده بدنی آنها محاسبه شد. یافته ها: تحلیل داده ها با روش تحلیل کوواریانس یک متغیره و چندمتغیره نشان داد آموزش فرزندپروری باعث ارتقاء نمرات خودکارآمدی ادراک شده کودکان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است (05/0>P). نتیجه-گیری: نتایج این بررسی نشان داد که آموزش فرزندپروری ترکیبی (زیستی– اجتماعی) به مادران، به بهبود خودکارآمدی ادراک شده کودکان دارای اضافه وزن منتهی می شود. همچنین به نظر می رسد که شاخص توده بدنی کودکان به واسطه اصلاح سبک فرزندپروری مادر و بهبود خودکارآمدی ادراک شده شان، کاهش خواهد یافت.