ایرج رنجبر

پدیده قومی شدن و شکل گیری هویت ها در دوره معاصر اهمیتی مضاعف پیدا کرده و عواملی همچون محرومیت ها ،ظلم حاکمان،تقسیمات سرزمینی و مهاجرتها نقش اساسی را در تضعیف پیوند میان سرزمین و فرهنگ جوامع داشته اند. یکی از عوامل موثر در سیاست گذاری کشور رصد محیط پیرامون به ویژه مناطق مرزی غرب است که از دیر باز محل سکونت اقوام کرد بوده است .در این بین کرد های فیلی با حدود دو میلیون نفرجمعیت ، که از استان ایلام مهاجرت کرده اند اغلب در استانهای شرقی عراق (دیالی،واسط،میسان و بغداد) ساکن شده اند. فرصت ها و تهدیدهای آنها در مناطق مرزی غرب ایران یکی از چالش های امنیتی کشور قلمداد می شودکهبا سیاستگذاری و برنامه ریزیی های درست فرهنگی ،اجتماعی و رسانه ای می توانند ضامن امنیت ملی کشور باشد. در اینجا سوالی که پیش می آید این است که رسانه استانی چگونه می تواند در بر ساخت هویت کردهای فیلی و ایجاد امنیت ملی موثر باشد؟ شبکه های استانی با تولید و پخش برنامه هایی گونگون وجذاب با گویش محلی در قالب :مستند های فاخر تاریخی، جاذبه های گردشگری،آداب و رسوم محلی وارتباط زنده با کردهای فیلی عراق به ویژه در ایام اربعین و مناسبت های مذهبی دیگر بر آن است تا فاصله بوجود آمده را پر کند، تا در برابر هجمه رسانه ای سرویس های امنیتی بیگانه که در قالب برنامه های سیاسی و اجتماعی از شبکه های کردی وابسته تولید و پخش در امان بماند. .این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی با استفاده از مطالعه کتابخانه ای و داده های اسنادی انجام شده است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل اثرگذار و اثرپذیر رهبری کوانتومی سازمان صداوسیما در حوزه شبکه های اجتماعی می باشد. روش پژوهش کمی و از نوع کاربردی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 15 نفر از خبرگان عرصه رسانه، اساتید علوم سیاسی، اساتید مدیریت رسانه و مدیریت می باشند که به روش نمونه گیری هدفمند و در دسترس انتخاب و جهت انجام محاسبات از تکنیک دیمتل استفاده شد. مؤلفه ها و شاخص های رهبری کوانتومی از مرحله دلفی شناسایی شده شامل سه بعد مدیریتی و سازمانی، مهارت های کوانتومی و رهبری کوانتومی که بعد مدیریتی و سازمانی دارای دو مؤلفه (مدیریت کوانتومی، سازمان کوانتومی)، بعد مهارت های کوانتومی شامل هفت مؤلفه (نگاه کوانتومی، تفکر کوانتومی، احساس کوانتومی، شناخت کوانتومی، عمل کوانتومی، اعتماد کوانتومی، وجود کوانتومی) و رهبری کوانتومی دارای چهار مولفه (رهبری رسانه ای، رهبری رسانه اجتماعی، رهبری تحول در رسانه، رهبری مشارکتی در رسانه) می باشد. برای رهبری کوانتومی سازمان صدا و سیما در حوزه شبکه های اجتماعی، سه بعد و سیزده مؤلفه شناسایی و تائید شد. یافته ها نشان داد مولفه رهبری رسانه اجتماعی که بیشترین مقدار D را دارا می باشد، بیشترین تأثیرگذاری را با سایر شاخص ها دارد و نیز مولفه مدیریت کوانتومی که بیشترین مقدار R را برخوردار می باشد؛ بیشترین تأثیرپذیری را بر سایر شاخص ها دارد. همچنین مدیریت کوانتومی که بیشترین مقدار D+R را دارا می باشد؛ بیشترین تاثیر پذیری را نسبت به سایر مولفه ها دارد و نیز اعتماد کوانتومی که بیشترین مقدار D-R را دارا می باشد؛ بیشترین تاثیر گذاری را نسبت به سایر مولفه ها دارد.

بررسی امکان تأسیس نظریه روان شناسی سیاسی جمعی با وام گرفتن از آرای «زیگموند فروید»، «کارل گوستاو یونگ» و «اریک فروم»، مسئله اصلی این مقاله است. ذهنیت نویسندگان بر این دغدغه استوار بوده که با غفلت نظری نسبت به آن دسته از آرای روان شناسان که شرایط امکان ارزیابی کنش های سیاسی جمعی و تحلیل روان کاوانه گروه ها، سازمان ها، جریان های سیاسی و جوامع بیمار را در اختیار ما قرار می دهد، موضوع روان شناسی سیاسی در بعد جمعی خود مغفول مانده و صرفاً در پرتو روایت تاریخ انگارانه و گذشته گرا به روان شناسی افراد و شخصیت های برجسته سیاسی محدود شده است. این رویکرد نظری هرچند در رفتارشناسی سیاست مداران و واکاوی ریشه های تصمیم های عمومی آنها توفیق نسبی داشته، با خلع ید خود از ابزار روان شناسی سیاسی جمعی، نمی تواند به پژوهشگران پاسخی اقناع کننده درباره چرایی رفتارهای مشترکِ جمعی یک جامعه، سازمان و یا گروه سیاسی بدهد. از این رو نویسندگان تلاش کرده اند تا با روش توصیفی- تحلیلی، بر مبنای جمع آوری کتابخانه ای از موضِعی متاتئوریک، طرح واره ای نظری را ارائه دهند که در آن با ابتنا از رانه ها و ریشه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، ایدئولوژیک، سیاسی و تاریخی مشترک موجود در ناخودآگاه جمعی جامعه که خوی روانی آنان را تشکیل داده و ضمن تولید فردیت منفی عوارض نوروتیک را در جامعه به جای می گذارد، رهیافتی نو برای روان شناسی سیاسی جمع محور به دست آورند.

پژوهش حاضر درصدد تبیین ژئوپلیتیک نقش رسانه در برساختن هویت کردهای فیلی عراق با ایران و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران می باشد و در این راه از مکتب سازه انگاری برای بررسی و ارائه فهم و تصور از تشابهات فرهنگی این دو گروه استفاده شده است. با توجه به موضوع پژوهش بهترین روش تحقیق، روش قوم نگاری و تحلیل تاریخی است، اما برای محقق حضور در کشور عراق و قوم نگاری کردهای فیلی این کشور بنا به دلایلی امکان پذیر نبوده و نیز به دلیل کمبود منابع در این خصوص، روش تحلیل تاریخی نیز مقدور نبوده است. بنابراین محقق با توجه به کمبود منابع موجود و با استفاده از حضور کردهای فیلی که به صورت موقت و یا دائم در ایران ساکن بوده اند و نیز با ارتباط آنلاین از طریق شبکه های اجتماعی با کردهای فیلی ساکن کشور عراق، از روش تحقیق کیفی (مصاحبه عمیق) استفاده کرده است. روش تحلیل داده ها، تحلیل مضمونی (تماتیک) انتخاب شده و در این راستا از رویکرد استقرایی یا پایین به بالا استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق مطلعین کلیدی بوده است که در حیطه فرهنگ و مذهب طوایف ایلامی و کردهای فیلی عراق آشنایی کامل دارند. حجم نمونه 17 نفر (9 نفر از طوایف استان ایلام و 8 نفر از کردهای فیلی عراق) و به شکل هدفمند انتخاب شده اند. روش گردآوری اطلاعات، روش میدانی بوده و در اثنای تحلیل، به منظور تکمیل اطلاعات از روش اسنادی نیز استفاده شده است. ساکنان استان ایلام و کردهای فیلی عراق مسلمان، شیعه مذهب و از طوایف و ایلات مختلفی می باشند.

قومی شدن و شکل گیری هویت ها در دوره معاصر به یکی از مهمترین مسائل جوامع امروزی تبدیل شده است و عواملی همچون جنگها، محرومیت ها ،ظلم حاکمان،تقسیمات سرزمینی و مهاجرت نقش اساسی را در تضعیف پیوند میان سرزمین ، فرهنگ وهویت جوامع داشته اند. یکی از عوامل موثر در سیاست گذاری کشور بررسی محیط پیرامون ایران به ویژه مناطق مرزی غرب است که از گذشته دور محل سکونت اقوام کرد بوده است .در بین این کرد ها جمعیت قابل توجهی در حدود دو میلیون نفر کرد فیلی اند، که اغلب از استان های ایلام وکرمانشاه مهاجرت و در استانهای شرقی عراق (دیالی،واسط،میسان و بغداد) ساکن شده اند فرصت ها و تهدیدهای آنها در مناطق مرزی غرب ایران یکی از چالش های امنیتی کشور به شمار می آید، سیاستگذاری و برنامه ریزیی های صحیح فرهنگی ،اجتماعی و رسانه ای می تواند علاوه بر بازیابی فرهنگهای مشترک ،ضامن امنیت ملی کشور باشد. در اینجا سوالی که پیش می آید این است که رسانه استانی چگونه می تواند در بر ساخت هویت کردهای فیلی عراق و ایجاد امنیت ملی موثر باشد؟در عصر ارتباطات رسانه نقش مهمی را در همگرایی بین ملتها ایفا می کند .