بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس خودکارآمدی کاربر هوش مصنوعی در جامعۀ ایرانی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی ویژگی های روانسنجی مقیاس خودکارآمدی کاربر هوش مصنوعی در جامعه ایرانی انجام شد. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری شامل تمامی افراد بالای 20 سال در ایران در سال 1403 بود که دانش مقدماتی در زمینه کامپیوتر و هوش مصنوعی داشتند. از میان آنها، 340 نفر (137 مرد و 203 زن) به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده شامل مقیاس خودکارآمدی کاربر هوش مصنوعی، پرسشنامه انگیزه های استفاده از هوش مصنوعی و فرم کوتاه مقیاس نگرش نسبت به هوش مصنوعی بود. یافته ها: تحلیل عاملی تأییدی چهار عامل کلیدی شامل کمک، تعامل انسان وار، راحتی با هوش مصنوعی و مهارت های تکنولوژیکی را برای مقیاس خودکارآمدی تأیید کرد. نتایج ضرایب همبستگی پیرسون برای بررسی روایی همزمان (همگرا و واگرا) این مقیاس نشان داد که بین خرده مقیاس های آن و خرده مقیاس های پرسشنامه انگیزه های استفاده از هوش مصنوعی و خرده مقیاس پذیرش هوش مصنوعی در مقیاس نگرش نسبت به هوش مصنوعی همبستگی مثبت معنادار و با خرده مقیاس ترس از هوش مصنوعی در مقیاس نگرش نسبت به هوش مصنوعی همبستگی منفی معنادار وجود دارد. همسانی درونی خرده مقیاس های این پرسشنامه نیز با استفاده از آلفای کرونباخ و ضرایب همبستگی بین 83/0 تا 96/0 تأیید شد. نتیجه گیری: این مقیاس از ویژگی های روانسنجی مناسبی در جامعه ایرانی برخوردار است و می تواند در تحقیقات مرتبط برای طراحی برنامه های آموزشی مؤثر و تسهیل پذیرش هوش مصنوعی در سازمان ها به کار گرفته شود.Psychometric Evaluation of the Artificial Intelligence User Self-Efficacy Scale in the Iranian Population
Aim: This study aimed to evaluate the psychometric properties of the Artificial Intelligence User Self-Efficacy Scale in an Iranian adult sample.
Method: Using a descriptive survey design, 340 adults (137 men, 203 women) aged over 20 with basic AI and computer knowledge were selected via convenience sampling in 2024. Instruments included the AI User Self-Efficacy Scale, Questionnaire of AI Use Motives (QAIUM), and the Attitudes Toward AI Scale – Short Form (ATAI).
Results: Confirmatory factor analysis supported four dimensions: assistance, anthropomorphic interaction, comfort with AI, and technological skills. Significant positive correlations with QAIUM and ATAI (acceptance subscale) and a negative correlation with the fear of AI subscale confirmed concurrent validity. Reliability (Cronbach’s alpha) ranged from 0.83 to 0.96.
Conclusion: The scale demonstrates strong psychometric properties in the Iranian population and may support educational and organizational AI adoption.
تبلیغات
