واکاوی رفتار حفاظت از گونه های گیاهی خوراکی-دارویی در روستائیان دهستان دشت روم، شهرستان بویر احمد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
هدف این پژوهش تحلیل رفتار حفاظتی روستاییان دهستان دشت روم (شهرستان بویراحمد) از گونه های گیاهی خوراکی-دارویی بود که با استفاده از نظریه انگیزش حفاظت و به شیوه پیمایش انجام شد. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای روستایی در روستاهای بالای 20 خانوار دهستان دشت روم بودند. حجم نمونه آماری با استفاده از جدول بارتلت و همکاران، 119 خانوار برآورد و به صورت تصادفی ساده در بین روستاهای هدف توزیع شدند. در هر خانوار، سرپرست آن مورد پرسش قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده های تحقیق، پرسشنامه ای محقق ساخته بود که بر اساس متغیرهای برآمده از تئوری انگیزش حفاظت تدوین شد. روایی صوری پرسشنامه توسط پانلی از متخصصان موضوعی موردبررسی و اصلاح قرار گرفت. برای سنجش پایایی پرسشنامه، مطالعه ای راهنما خارج از محدوده تحقیق انجام شد و ضریب آلفای کرونباخ (62/0 تا 87/0) به دست آمد. داده ها پس از گردآوری در نرم افزار آماری SPSS21 بارگذاری و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد رفتار حفاظتی بهره برداران موردمطالعه در حد متوسطی است. افزون بر آن، متغیرهای برآمده از تئوری انگیزش حفاظت رابطه معناداری با رفتار حفاظتی بهره برداران داشتند که قوی ترین رابطه به «قصد برای حفاظت» و «خودکارآمدی» تعلق داشت. نتایج تحلیل رگرسیون های سلسله مراتبی نشان داد، متغیرهای مستقل پژوهش سهم مؤثر و معناداری در تبیین واریانس متغیر رفتار حفاظتی به خود اختصاص داده اند. نتایج تحلیل مسیرها نیز مؤید آن بود که «قصد برای حفاظت»، «شدت درک شده»، «هزینه پاسخ» و «خودکارآمدی» بیشترین تأثیر را بر متغیر رفتار حفاظتی داشته اند. در پایان، توانمندسازی، ترویج کشت گیاهان دارویی سازگار با شرایط اقلیمی و توزیع بذور رایگان در روستاهای موردمطالعه توصیه می گردد.Analyzing the Conservation Behavior of Edible-Medicinal Plant Species Among Villagers in the Dasht-Room District, Boyer-Ahmad County
This study aimed to model and analyze the behavior of villagers in the Dasht-Room district regarding the conservation and exploitation of edible-medicinal plants, utilizing the Protection Motivation Theory (PMT) and a descriptive correlation method. The statistical population included rural households in villages with at least 20 households in the Dasht-Room district (2807 households). Using Bartlett et al.'s sampling table, 119 households constituted the statistical sample. The data collection tool was a researcher-created questionnaire based on the PMT variables, which was validated by a panel of experts. To measure the reliability of the questionnaire, a pilot study was conducted outside the study site, and the Cronbach's alpha coefficient (0.62-0.87) was calculated. The resulting coefficients indicated satisfactory reliability of the questionnaire. After data collection, the data were entered into SPSS21 software and analyzed using descriptive and inferential tests. The results showed that conservation behavior is moderate among the samples studied. The PMT variables are also significantly related to conservation behavior. In this regard, behavioral intention and self-efficacy had the strongest correlation. Based on hierarchical regression analysis, the mentioned variables effectively and significantly contributed to explaining the variance in conservation behavior. A path analysis indicated that “behavioral intention,” “perceived severity,” “response cost,” and “self-efficacy” had the greatest impact on conservation behavior. Emphasizing that protecting the environment is a shared responsibility, it is advised to use radio and television to promote the growth of medicinal plants suitable for each region's climate and to offer free seeds to those who request them.
تبلیغات
