تحلیل استراتژیک از راهبردهای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در سکونت گاه های غیررسمی با تأکید بر کارآفرینی، مطالعه موردی: محلات انصار و اروند در شهرک شهید رجایی مشهد (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، ه مثابه هدف غایی برنامه های رفاه و مددکاری اجتماعی، رویکردی نوین است که بر دو رکن مهم «توسعه توانمندی های زنان سرپرست خانوار در معیشت پایدار برای خود و افراد تحت تکفلشان» و نیز «ارتقای مهارت های فردی و اجتماعی آن ها در مدیریت خانواده» استوار است و اجرای آن نیازمند به کارگیری راهبردها و سیاست های هوشمندانه و متناسب با ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و کالبدی در سکونت گاه های غیررسمی است. از این رو، هدف این پژوهش، سنجش راهبردهای توانمندسازی برای قریب به 2 هزار 560 زن سرپرست خانوار در دو محله اروند و انصار واقع در یکی از سکونت گاه های پرجمعیت غیر رسمی شهر مشهد، یعنی شهرک شهید رجایی، است. روش پژوهش حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات در روش میدانی، مصاحبه با 14 مدیر مرتبط با حوزه اشتغال بانوان و نیز توزیع پرسش نامه بود. جامعه آماری (N) برابر با مجموع تعداد زنان سرپرست خانوار در دو محله انصار و اروند (2 هزار و 560 نفر) و حجم نمونه (n) با استفاده از فرمول کوکران با مقدار خطای 05 / 0درصد معادل 334 نفر برآورد شد که به صورت تصادفی منظم میان زنان سرپرست خانوار توزیع شده است. شیوه تجزیه و تحلیل بر اساس روش تحلیل استراتژیک کمّی (QSPM) بوده است. نتیجه این پژوهش گویای این امر است که از میان راهبردهای متنوع در توانمندسازی بانوان سرپرست خانوار در محلات انصار و اروند، «گسترش کارگاه های کسب وکار زنان» (با ضریب جذابیت 65/6)، ارتقاء انسجام اجتماعی و شبکه روابط بانوان (با ضریب جذابیت 48/6) و جذب سرمایه گذاری و ارائه تسهیلات (با ضریب جذابیت 29/6) و حمایت از خوداشتغالی زنان سرپرست خانوار (با ضریب جذابیت 17/6) بیش از دیگر استراتژی ها می تواند به توانمندسازی مؤثرتر زنان سرپرستان خانوار و قدرت یابی آن ها در تأمین معیشت پایدار و مدیریت مناسب تر خانواده های آنان کمک کند.Strategic analysis of empowerment strategies for women heads of households In informal settlements with an emphasis on entrepreneurship Case study: Ansar and Arvand neighborhoods in Shahid Rajaei town of Mashhad
Today, the increase of female-headed households, especially in informal settlements, is considered as a social harm, and in order to solve it, the empowerment approach in the economic field has attracted a lot of attention. Therefore, in order to solve economic problems and job creation in informal settlements, the entrepreneurial approach was proposed based on local capitals and potentials. Because using this approach can be very effective in organizing economic and employment conditions and promoting income generation in informal settlements and areas. The purpose of this study is to evaluation of empowerment strategies women heads of households in Arvand and Ansar neighborhoods of Shahid Rajaei town of Mashhad with emphasis on entrepreneurship in informal settlements. These neighborhoods are located in the third erea of the sixth district of Mashhad and the number of women heads of households in these neighborhoods reaches more than 2560 people. The method of the present research is a descriptive-analytical method which is done with a measurement and evaluation approach. Library and field methods and questionnaires have been used to collect information. Also, the analysis was performed based on the method of strategic analysis and using the tools of GIS and SPSS software. The results of this study indicate that factors such as expansion of women's business workshops (with a score of 6.65) in the field of economic dynamism, promoting neighborhood social cohesion (6.48) and creating women's social networks (6.11) in the field of social capital, attracting investment and providing facilities (6.29) and supporting the self-employment of women heads of households (6.17) in the field of urban management transformation; are effective in improving the economic and entrepreneurial status and empowerment of women heads of households in informal settlements.