الگوی تفاوت جنسی مرگ و میر در ایران طی سال های 1385- 1394 (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
چرخه عمر و سبک زندگی متفاوت مرد و زن در جمعیت های انسانی همواره تفاوت های جنسیتی مهمی را در مرگ دو جنس پدید آورده است. مطالعه حاضر، الگوهای علت سن شکاف جنسی مرگ ومیر در ایران و روند تحولات آن را در ایران طی یک دهه اخیر بررسی می کند. داده های مطالعه، از سامانه ثبت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اخذ شده و پس از ارزیابی و تصحیح به روش تعدیل شده براس تراسل و روش بنت هوریوشی مورد استفاده قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد تفاوت جنسی امید زندگی در سال 1385 حدود 5 / 3 سال بوده که در سال 1390 به 9 / 2 سال کاهش یافته و سپس با اندکی افزایش در سال 1394 به 3 سال رسیده است. در طول دوره مطالعه شده، حدود 80 درصد از تفاوت جنسی مرگ ومیر مربوط به تفاوت های مرگ ومیر مردان و زنان در سنین 20 تا 64 سالگی بوده است. حوادث غیرعمدی در هر سه دوره نقشی مسلط در شکاف جنسی مرگ ومیر داشتند، اما سهم آن در طول زمان کاهش یافته و از 60 درصد به حدود 42 درصد در فاصله سال های 1385 تا 1394 رسیده است. درمقابل، در این دوره، نقش بیماری های قلبی عروقی در تبیین فزونی امید زندگی زنان نسبت به مردان، از 9 درصد به 20 درصد و نقش سرطان ها از 10 درصد به 15 درصد افزایش یافته است. مطالعه تفاوت جنسی در علل مرگ ومیر می تواند ضمن نشان دادن ظرفیت های کاهش مرگ ومیر مردان، به شناسایی نقاط بحرانی مرگ ومیر زنان بر حسب علت و سن نیز کمک کند. بر این مبنا، می توان با تمرکز برنامه ریزی های بهداشتی و پیشگیری از بیماری ها در جهت مشخص، تفاوت جنسی مرگ ومیر را کاهش داد و درضمن، امید زندگی در هر دو جنس را بهبود بخشید.Patterns of Sex Differences in Mortality in Iran, 2006-2015
The different life cycles and lifestyles of men and women in human society have always led to significant gender differences in the mortality. So far, the studies on the gender gap in mortality are mostly carried out in western countries, and it is under research in Iran. The present study examines the patterns of cause-by-age gender gap in mortality in Iran over the last decades. Data of this research were adopted from the Ministry of Health and Medical Education and have been used after evaluation by the modified Brass-Trussell method and the Bennett-Horrurichi method. The findings show that the gap in life expectancy between male and female was about 3.5 years in 2006. This value is decreased to 2.9 and 3.0 years in 2011 and 2015, respectively. During the study period, about 80% of the gender gap in mortality was due to mortality differences between male and female aged 20-64 years old. The unintentional events in all three periods played a dominant role in the mortality of sex differences, but its share has declined significantly over time, with its contribution from 60% to around 42% between 2006 and 2015. By contrast, during this period, the role of cardiovascular disease has increased from 9% to 20% in explaining the mortality gap and the role of cancer rose from 10% to 15%. Examining the sex differences in death causes, in addition to showing the capacity to reduce men death, can be used to identify the critical points of women mortality by age and cause. By focusing on health planning and disease prevention in a specific direction, the sex differences in mortality can be decreased and also the life expectancy increased for both m,en and women.
تبلیغات
