تحلیل داستان رستم و شغاد بر اساس مربع ایدئولوژیک ون دایک (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در این نوشتار، داستان رستم و شغاد از شاهنامه در چهارچوب «تحلیل گفتمان انتقادی از دیدگاه ون دایک» بررسی می شود. پس از طرح مسأله و بیان پیشینه تحقیق، «رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی» را به طور کلی و رویکرد ون دایک را در تحلیل گفتمان انتقادی به طور خاص معرّفی کرده ایم. این بخش، مبنای نظری تحلیل ما را پیش روی خوانندگان قرار می دهد. در ادامه، ضمن گزارش کوتاه داستان و از طریق تحلیل مؤلفه های گفتمان مدار موجود در متن، نشان داده ایم که تدوین کنندگان روایت شغاد، با بهره گیری از راه کارهای گفتمانی سعی کرده اند خطاهای «خودی ها» را فروکاهند و عیب های «دیگری» را برجسته کنند. در مقابل، نکات مثبت و قابل دفاع «دیگری» را کم رنگ کنند و نکات مثبت «خودی ها» را در چشم مخاطب برجسته سازند . این همان چیزی است که در نظریه ون دایک «مربع ایدئولوژیک» نامیده می شود؛ مربعی که باعث می شود بخشی از واقعیت و حقیقت در متن و کلام نادیده گرفته شود و یا به صورت تحریف شده به مخاطب منتقل شود. ما می توانیم با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان بسیاری از روایت های ادب کلاسیک را بازخوانی کنیم و بدین ترتیب به خواننده فرصت دهیم تا از زاویه دیگری به روایت ها بنگرد؛ این مقاله پیش و بیش از هر چیز کوششی است در این راستا.Critical Discourse Analysis of the Story of “Rostam and Shaqad” based on Van Dijk’s Ideological Square
In this paper the story of “Rostam and Shaqad’ fromShahnameh, the masterpiece of Persian epic poetry, is analyzed on the basis of Van Dijk’s method of Critical discourse analysis (CDA). After the statement of the problem and the review of literature, CDA is introduced briefly and then Van Dijk’s method is represented in details. This part presents the theoretical structure of our analysis. Then along with a short review of the story, we have shown that the producer of this story has tried to understate the ingroup faults and negative points and the outgroup positive points and overstate outgroup faults and ingroup positive points by means of different discursive structures in the text. These strategies are called the ideological square by Teun Van Dijk. This ideological square shows that some part of reality in the texts can be ignored or falsified. Many of the classic Literature stories can be analyzed and reread by CDA approaches and this allows the addressees to look at and read back the stories from different viewpoints. This is also the goal fallowed in this paper.
تبلیغات
