بررسی میزان توجه به مؤلفه های شهروندی جهانی در آموزش وپرورش ایران (مطالعه موردی اسناد بالادستی نظام آموزش وپرورش) (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

«جهانی شدن» شکل جدیدی از شهروندی با عنوان «شهروندی جهانی» طرح کرده و موجب شده، نظام های آموزشی از طریق بازنگری سیاست هایشان به دنبال آماده سازی دانش آموزان برای زندگی در جامعه جهانی و کسب آمادگی برای مواجه با مسائل و چالش های آن باشند. این پژوهش با هدف تعیین میزان توجه به ویژگی های شهروند جهانی در اسناد بالادستی نظام آموزش وپرورش ایران انجام شده است. روش تحقیق آن، «روش توصیفی» و از نوع تحلیل محتوا و تحلیل اسنادی بوده و جامعه آماری پژوهش نیز شامل اسناد بالادستی نظام آموزش وپرورش، از قبیل «سند تحول بنیادین آموزش وپرورش»، «قانون برنامه ششم توسعه»، «برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران» و «منشور حقوق شهروندی» است. برای گردآوری داده ها، از فهرست وارسی (چک لیست) محقق ساخته تحلیل محتوا، بر اساس مؤلفه های آموزش شهروندی جهانی و مستخرج از ادبیات نظری و سوابق پژوهش استفاده شد و روایی این ابزار توسط چند نفر از متخصصان این حوزه تأیید و نیز مقدار پایایی با استفاده از «فرمول توافق درصدی نئوندروف» 80% به دست آمد. یافته ها حاکی از آن است که به شهروند جهانی آن طور که باید و شاید توجه نشده و ضروری است سیاست گذاران نظام آموزشی، توجه بیشتری به این مقوله داشته باشند. چراکه حل مسائل جهانی مستلزم تحقق هم زمان عضویت، تأمین حقوق، تعیین وظایف و مسئولیت ها و تحقق مشارکت جهانی است که صرفاً از طریق نهادینه شدن «شهروندی جهانی» به عنوان شهروندانی آگاه، فعال و مسئولیت پذیر در اجتماع شهری و فراتر از آن، در جامعه ملی و جهانی، ممکن خواهد شد.