سنجش و نگرش بسیجیان درباره عملکرد حوزه ها و پایگاههای بسیج
دریافت مقاله
آرشیو
چکیده
متن
اقتصادی، شرایط تکنیکی و شرایط سیاسی اهمیت داده شود. یافته‌های مبتنی بر دیدگاههای حضرت امام (ره) نشان می‌دهد که بسیج دارای اهداف تربیتی، اخلاقی است، مهمترین شاخص در هدف تربیتی ایجاد روحیه دفاعی و استقامت در برابر دشمن است. مهمترین هدف دفاعی بسیجی، دفاع از اسلام است و عنصر وحدت و انسجام مهمترین شاخص در بسیج همه جانبه است و بالاخره شاخص شهادت طلبی بارزترین ویژگی بسیجی است.»
مقدمه
مهمترین عواملی که باعث تغییر جنگ، دگرگونی در شکل و ساخت سازمانهای نظامی، نحوه لشگر‌کشی و اهداف مورد نظر می‌شود، در درجه اول از درون عوامل تکنیکی اقتصادی پدید نیامده بلکه این تغییرات معلول “تحول در ساختارهای سیاسی” است.
انقلاب اسلامی ایران نیز که بر مبنای نظام نظری اسلام متکی به آحاد مردم است با تحول در ساختار سیاسی جامعه ارزشهایی مانند استقلال، آزادی و نیز «بسیج عمومی» را به ارمغان آورد.
حضور مردم در صحنه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و دفاعی مؤید این مدعاست و اگر نبودند نیروهای بسیج در هشت سال دفاع مقدس در جبهه و نیز حمایتهای بی‌دریغ از رزمندگان در طول جنگ تحمیلی، آینده جنگ کاملاً نامعلوم و به طور قطع به ضرر ایران اسلامی تمام می‌شد.
آمادگی مردمی و به عبارتی بسیج عمومی در بعد دفاعی درکشور اسلامی ما بدین جهت اهمیت دارد که اساساً ایران نمی تواند با توجه به اصول و آرمانهای خود تنها به نیروهای نظامی متکی باشد، در غیر این صورت از یک طرف هزینه‌های سنگین به کشور تحمیل خواهد شد که خود مانع توسعه همه جانبه کشور در حال توسعه ما خواهد شد و از طرف دیگر در شرایط بحرانی (اشغال نظامی، مقابله با اغتشاشات یا کشیده شدن جنگ به شهرها و محله ها و … ) از نیروهای نظامی و ا نتظامی به تنهایی کاری بر نخواهد آمد.
در ایران پس از انقلاب ضمن حفظ و استفاده از قانون اجباری نظام وظیفه، تکیه اصلی دفاع از انقلاب در صحنه‌های مختلف بر «داوطلبان» مردمی بوده است.
برای این منظور مردم جهت پشتیبانی سازمان نظامی منظم، آموزش می بینند و سازماندهی می‌شوند و نیز سازمانهای مقاومت محلی و دفاعی غیر نظامی در زمان صلح در همه جای کشور تشکیل می‌شود.
به هرصورت بسیج به عنوان یک واقعیت اجتماعی در تغییر و تحولات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و نظامی در دو دهه اخیر ایران نقش موثری ایفا کرد. بنابراین شناخت ابعاد بسیج مردمی بویژه از نظر گاه بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره) که پایه گذار بسیج مستضعفین در ایران بودند بسیار حائز اهمیت است. از این رو محقق معتقد است که باید «بسیج مردمی» را به عنوان یک «مقوله اجتماعی» Social Category مورد توجه قرار داد، تا با انجام این تحقیق تصویر مناسبی از این واقعیت حاصل آید.
پژوهشگر با توجه به اهمیت جایگاه بسیج و ضرورت نقش‌آفرینی آن در نظام کشور به بررسی دیدگاه امام (ره)در این زمینه پرداخته است.افزون بر آن جایگاه واهمیت بسیج را از 4 بعد مورد بررسی قرار داده است:
1ـ از آنجایی که انقلاب اسلامی بر 3 پایه اسلام به عنوان ایدئولوژی حرکت، رهبری بعنوان راهنما و هدایتگر جریان انقلاب و مردم به عنوان پشتیبانان اصلی انقلاب مطرحند؛ لذا در تدوام و حفظ انقلاب اسلامی نیز یک سازمان منسجم و فراگیر مردمی می تواند نقش اساسی را در صحنه‌های مختلف ایفا کند.
2ـ بسیج زاییده انقلاب اسلامی است و در عین حال به عنوان نیروی حافظ انقلاب نقش ایفا می‌کند، و لذا یک رابطه متقابل بین انقلاب، تداوم انقلاب و بسیج وجود دارد که از یکدیگر تاثیر و تأثر می‌‌‌پذیرند.
3ـ هزینه‌های نظامی سرسام آور امروز به عنوان بزرگترین مشکل کشورها مطرح است که بخش عمده‌ای از بودجه‌های کشور را به خود اختصاص می‌دهد. تکیه بر نیروهای مردمی و دفاع مردمی می‌تواند در کاهش ان موثر واقع شود.
4ـ هیچ ارتشی بدون پشتوانه مردم توان جنگیدن مطلوب را در صحنه‌های نبرد ندارد و تا کمک مردمی ضمیمه توان رزمی نشود پیروزی به دست نخواهد آمد.
پژوهشگر برای شناخت بسیج مردمی بر اساس دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) با توجه به فرضیه اصلی تحقیق که بررسی و تحلیل بسیج مردمی از دیدگاه امام خمینی(ره) است از روش تحقیق تحلیل محتوا استفاده کرده است.پژوهشگر جامعه‌آماری مورد نظر خود را بر اساس مطالعه 21 جلد صحیفه نور که حاوی سخنرانیها، پیامها و نامه‌های ایشان است،انتخاب کرده و اضافه بر آن، کتابهای کشف الاسرار و ولایت فقیه را مورد بررسی قرار داده است. پژوهشگر در این پژوهش به دو دلیل از نمونه‌گیری استفاده نکرده است:
1ـ در بعضی از اسناد حیطه آماری ممکن است مطالب مربوط به موضوع تحقیق بسیار اندک باشد و یا در بعضی از منابع، به موضوع هیچ اشاره‌ای نشده باشد و در بعضی از عناصرجامعه‌آماری، مقولات مورد پژوهش فراوان باشد؛ در نتیجه در صورت نمونه‌گیری، موضوع تحقیق به تناسب در نمونه وجود ندارد.
2ـ مطالب منابع و اسناد شناسایی شده در جامعه آماری دربردارندة موضوعات مختلف و متنوع است و ممکن است اسنادی که در نمونه باقی می‌ماند حاوی ابعاد مختلف موضوع پژوهش نباشد، لذا احساس می‌شد که با نمونه‌گیری دقت نتایج کم می‌شود؛لذا در این تحقیق جامعه‌آماری و جمعیت نمونه یکی است.
پژوهشگر دراین پژوهش اهداف ذیل را ترسیم کرده است:
تحلیل محتوای توصیفی آثار حضرت امام خمینی (ره) در زمینه:
1ـ اهداف بسیج؛
2ـ اصول حاکم بر بسیج؛
3ـ بسیج همه جانبه؛
4ـ فرهنگ بسیج؛
5ـ نقشهای بسیج؛
6ـ نقش دیگران در قبال بسیج
وی همچنین برای دستیابی به اهداف مورد نظر، پژوهش خود را با این فرضیه‌ها آغاز می‌کند:
1ـ انقلاب اسلامی مهمترین عامل در پیدایش بسیج مردمی در ایران است؛
2ـ مهمترین هدف بسیج ، هدف تربیتی و اخلاقی است؛
3ـ ایجاد روحیه دفاعی و استقامت در برابر دشمن، برترین شاخص هدف تربیتی و اخلاقی محسوب می‌شود؛
4ـ دفاع از اسلام، اصلی‌ترین هدف دفاعی بسیج به شمار می‌رود؛
5ـ مردمی بودن، شاخص مهم از اصول حاکم بر بسیج به حساب می‌آید؛
6ـ وحدت مسلمانان، عنصر اصلی بسیج همه جانبه به نظر می‌آید؛
7ـ شهادت طلبی، ویژگی بارز تفکر بسیجی است؛
8ـ نقش بسیج، منحصر به دفاع نظامی از انقلاب اسلامی نیست؛
9ـ مراکز فرهنگی و علمی نقش اول را در توسعه تفکر بسیجی به عهده دارند؛
پژوهشگر همچنین سه رکن سازمان، نظام عقیدتی و رهبری را در این پژوهش به تفصیل توضیح می‌دهد.
1ـ سازمان
الف : سازمان مناسبی که بتواند هر فرد و گروهی را با هر شغل و تخصصی که دارد به کارگیرد و در واقع اصل «عمومیت» بسیج را محقق کند؛
ب : نوع سازماندهی بنحوی باشد که بتواند پاسخگوی تهدیدها علیه انقلاب اسلامی باشد؛
ج : سه نوع سازماندهی برای بسیج متصور است:
1ـ سازماندهی در واحدهای منظم کلاسیک؛
2ـ سازماندهی برای دفاع محلی؛
3ـ سازماندهی در واحدهای غیر نظامی (فرهنگی، سیاسی، علمی، هنری و … ) متناسب با اقشار.
2ـ نظام عقیدتی
الف : نظام عقیدتی همان تفکر بسیجی است که دارای شاخصهای مهمی است؛
ب : نظام عقیدتی بسیج پاسخگوی نیازهای فکری جامعه ایران بر اساس شرایط زمان و مکان است، البته نه تحجرگرایی دارد، نه نوگرایی.
3 ـ رهبری
الف ـ رهبری دربسیج ولایت است که از طریق ایمان، دوستی و ارتباط قلبی حاصل می‌شود؛
ب ـ رهبری بر مبنای نظام عقیدتی اسلامی همان ولایت فقیه است؛
ج ـ سلسله مراتب رهبری در بسیج به صورت طبیعی، اما نظام یافته بر اساس فضیلت تقوی و جهاد است؛
د ـ اصلی‌ترین وظایف رهبری بسیج عبارتند از: تبیین اهداف، شیوه و روش برخورد با مسایل، تحلیل وضع موجود، تصور جامعه بهتر، متقاعد نمودن اعضا، ترویج و حاکم نمودن تفکر بسیجی.
شرایط اصلی تحقق ارتش بیست میلیونی :
1ـ شرایط اجتماعی
جمعیت کافی برای بسیج کردن وجود داشته باشد ـ که بحمدالله با توجه به جمعیت کشور فرضیه کاملاً مساعدی برای بسیج وجود دارد ـ توجه اصلی ارتش بیست میلیونی باید به جوانان باشد.
2ـ شرایط فرهنگی
ارزشها و هنجارهای حاکم متناسب با فرهنگ بسیج باشد، به قول مقام معظم رهبری، بسیجی بودن در جامعه ارزش باشد، در جامعه ایران علی‌رغم موقعیتها و مذاهب زمینه مساعدی از نظر فرهنگی برای جذب جوانان وجود دارد. البته تهاجم فرهنگی اگر چه در جهت مقابله با ارزشهای خودی است.
در عین حال که علاقه‌مندان به انقلاب را برای پیوستن به بسیج افزایش می‌دهد به هر صورت قوانین، مقررات و آداب اجتماعی که خود بخشی از فرهنگ جامعه را تشکیل می‌دهند، باید خود از بسیج و بسیجی حمایت کنند.
3ـ شرایط اقتصادی
سرمایه کافی برای تأمین نیازمندیهای تبلیغی، آموزش، سازماندهی، تمرینات و حفظ و انسجام فرهنگی، هنری، علمی، سیاسی وجود داشته باشد؛لذا می‌بایست هزینه سرانه بسیج در برنامه دولت جهت تحقق ارتش بیست میلیونی منظور شود. البته باید از امکانات موجود نیروهای مسلح و سازمانها، کمال استفاده را برد.
4ـ شرایط تکنیکی
ابزار مناسب دفاعی با توجه به شیوه دفاعی جمعی در دسترس قرار گیرد. برای مثال گردانهای عاشورا به عنوان واحدهای مقاومت محلی باید از وسایل ترابری سبک و نیز سلاحهای سبک و تجهیزات انفرادی برخوردار بوده، هر یک از واحدهای غیر نظامی قشری با توجه به نوع فعالیت وبرنامه‌های حفظ انسجام نیزاز امکانات مناسب برخوردار باشند.
5ـ شرایط سیاسی
در شرایط سیاسی مسایل زیر مورد نظر است:
1ـ بسیج از برنامه و جامعه و تدابیر زمانی و مرحله‌ای برخوردار باشد؛
2ـ اراده ملی برای تحقق ارتش 20 میلیونی به وجود آید؛
3ـ در متن برنامه‌های سالانه، پنج ساله و درازمدت دولت، وظیفه هر دستگاه کشوری و لشکری مشخص شود.
4ـ مجمع یا شورایی برای نظارت، هماهنگی وپیگیری وظایف دستگاههای دولتی ـ غیر دولتی، کشوری و لشکری به وجود آید؛
در مجموع می توان گفت شرایط اجتماعی و فرهنگی به صورت نسبی فراهم است.
اگر شرایط سیاسی مناسب در سطح مدیریت خرد و کلان کشور به وجود آید، شرایط اقتصادی و تکنیکی نیز فراهم می‌شود؛ هر چند هم اکنون شرایط اقتصادی تقریباً متوسطی نسبت به بسیج در بخش دولتی و بخصوص مردمی وجود دارد.
پیشنهادها:
1ـ چنانچه بخواهیم به نتایج واقعی در زمینة بسیج از دیدگاه امام خمینی (ره) دست‌یابیم، پیشنهاد می‌شود که جامعه‌آماری شامل کلیه آثار حضرت امام شود؛
2ـ بعد از شناخت ابعاد مختلف از دیدگاه حضرت امام و تهیه یک نمونه آرمانی از آن، بهتر است عملکرد بسیج را با استفاده از آمار و اطلاعات با نمونه آرمانی آن مقایسه کرد تا نقاط تفاوت و انحراف آنها با ذکر دلیل مشخص شود.
3ـ نقش هر یک از گروههای اجتماعی در بسیج حایز اهمیت است، لذا بررسی هر یک از گروههای اجتماعی و تعامل آنها با بسیج قابل مطالعه است.
4ـ علل عدم توانایی بسیج در جذب جوانان به کمک مدل رفتار معقولیت فردی و اجتماعی بررسی شود:
الف) مدل معقولیت رفتار جمعی جوانان بسیجی؛
ب) مدل تقویت رفتار فردی جوانان بسیجی.
پژوهشگرپس از جمع‌آوری اطلاعات و بررسی آنها نتایج زیر را ارائه می‌دهد:
وی در مرحله اول به این نکته اشاره می‌کند که پیروزی انقلاب اسلامی مهمترین نقش را در پیدایش و رشد بسیج مردمی در ایران داشته است. به طوری که حدود 92 درصد از مضامین مطرح شده توسط حضرت امام خمینی (ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است.
نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که مهمترین هدف بسیج از دیدگاه امام هدف تربیتی و اخلاقی است به طوری که از مجموعه مضامین مطرح شده درباره اهداف بسیج، 45 درصد آنها مربوط به مضامین تربیتی و اخلاقی است.
تحلیل آماری از آثار حضرت امام(ره) نشان می دهد که مهمترین شاخص در هدف تربیتی بسیج «ایجاد روحیه دفاعی و استقامت در برابر دشمن» است، به طوری که در حدود 54 درصد مضامین مطرح شده اختصاص به اهداف تربیتی و اخلاقی بسیج دارد.
همچنین نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که شاخص “دفاع از اسلام” مهمترین هدف دفاعی بسیج است به طوری که 45 درصد از جمع هدفهای مطرح شده در اهداف دفاعی را در بر می‌گیرد. تحلیل آماری بیان می‌دارد که اصل تهیه و آمادگی از دیدگاه امام مهمترین اصل بسیج به شمار می‌رود به طوری که از بین 13 شاخص مربوط به اصل بسیج، 24 درصد فراوانی مضامین را به خود اختصاص داده است.
بررسیهای انجام شده در این پژوهش نشان می‌دهد که عنصر «وحدت و انسجام»مهمترین شاخص در بسیج همه جانبه به حساب می‌آید، به طوری که نتایج بدست آمده از عناصر نظام دفاعی همه جانبه داخلی و خارجی به ترتیب با کسب 28 و 29 درصد از مضامین،بالاترین درصد را به خود اختصاص داده است.
نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که شاخص شهادت طلبی، بارزترین ویژگی تفکر بسیجی است که حدود 32 درصد از مضامین مربوط به 20 شاخص تفکر بسیجی را به خود اختصاص داده است.
پژوهشگر پس از بررسیها و مطالعات خود بر این نکته نیز تاکید می‌کند که بسیج منحصر به زمان جنگ نیست به طوری که 43 درصد از مضامین مطرح شده توسط امام(ره) در غیراز دوران دفاع مقدس بوده است و همچنین موضوعات مطرح شده 57 درصد از مضامین را به خود اختصاص داده است. پژوهشگر همچنین به این نکته اشاره کرده است که مراکز فرهنگی و علمی یعنی عالمان و دانشمندان نقش اصلی را در بسط و توسعه تفکر بسیج به عهده دارند، به طوری که 61 درصد مضامین مطرح شده مربوط به مقوله نقش دیگران در قبال بسیج را به خود اختصاص داده است.
در نهایت محقق پیشنهاد می‌کند که در بررسی و تحلیل بسیج مردمی از دیدگاه امام خمینی بهتر است که کلیه آثار امام(ره) مورد بررسی قرار گیرد.
همچنین بعد از شناخت ابعاد مختلف از دیدگاه حضرت امام و تهیه یک نمونه آرمانی از آن، بهتر است عملکرد بسیج را با استفاده از آمار و اطلاعات با نمونه آرمانی آن مقایسه کرد تا نقاط تفاوت و انحراف آنها با ذکر دلیل مشخص شود.
سپس تاکید می‌کند که نقش هر یک از گروههای اجتماعی در بسیج حایز اهمیت است، لذا بررسی هر یک از گروههای اجتماعی و تعامل آنها با بسیج قابل مطالعه است.
با نظر به اهمیت نقش و جایگاه بسیج و عملکرد حوزهها و پایگاههای بسیج ابتدا پژوهشگر به این نکته اذعان می‌کند که:
هر سازمانی دارای حوزه فعالیتی است که باید در راستای اهداف و ماموریتهای پیش‌بینی شده باشد. انطباق ماموریتها با اهداف تعیین شده در هر سازمانی نشانه موفقیت آن سازمان است. در عین حال کارآیی یک سازمان در قالب دستیابی هدفهای تعیین شده و رضایت خاطر کسانی است که در رسیدن به اهداف نقش دارند و میزان انطباق فعالیتها و وظایف انجام شده به اهداف پیش‌بینی شده را بیان می کند. به عبارت دیگر فهم کارآیی یا Efficiency هرسازمانی منوط به شناخت میزان انطباق وظایف انجام شده با اهداف و مأموریتها در عرصه عمل است. اما در سازمان و ساختار نیروی مقاومت بسیج، تحقق مأموریتهای اصلی محوله به نیرو ] جذب، آموزش، سازماندهی، حفظ و انسجام بسیجیان] از طریق رده‌های صف (حوزهها و پایگاههای مقاومت) پیش‌بینی شده است. سنجش عملکرد حوزهها و پایگاهها از طریق: تعیین میزان انطباق و یا میزان فاصله فعالیتهای انجام شده با اهداف پیش‌بینی شده ممکن است. و درعین حال به نظر می رسد که این رده‌ها دارای عملکرد مطلوبی نبوده‌اند و به طور موفق به وظایف خود جامه عمل نپوشانده‌اند و حتی در کاهش حضور فعال و مشارکت بسیجیان مؤثر بوده‌اند. همچنین با توجه به سرمایه گذاریهای (نیروی انسانی، مالی، برنامه‌ای) که در بسیج می‌شود و انتظاراتی که در رابطه با تحقق ارتش بیست میلیونی از این رده‌ها وجود دارد، اکنون در اذهان مسئولان و دست‌اندرکاران بسیج و همچنین خود بسیجیان این سوال مطرح است که: آیا فعالیتها و برنامه‌های نیروی مقاومت در جهت تحقق اهداف، اجرای ماموریتها و عمل به وظایف بوده است یا خیر؟
پژوهشگر در پی پاسخ به سوال بالا طی این تحقیق نظریات بسیجیان را جویا شده است و با توجه به حضور و مشارکت فعال ایشان در اجرای برنامه‌ها، از نظرها و دیدگاههای آنان در مورد سنجش عملکرد گذشته حوزهها و پایگاههای مقاومت و در جهت اصلاح و بهبود برنامه‌ها استفاده کرده است:
محقق همچنین از نظرات بسیجیان در مورد میزان موفقیت رده‌ها در اجرای برنامه‌ها، میزان رضایت آنها از عملکرد رده‌ها، میزان انطباق فعالیتها با اهداف بسیج در رده‌های صفی بهره‌مند شده است.جامعه آماری مورد مطالعه تشکیلات رده‌های صف می‌باشند و واحد مطالعه ایشان نیز بسیجیان هستند.
پژوهشگر در این تحقیق از روش پیمایشی بهره برده است و این طرح را در سطح اعضای پایگاهها و حوزه‌های مقاومت بسیج اجرا کرده است.
محقق این پژوهش را در سه مرحله انجام داده است:
اول : مطالعات مقدماتی، اکتشافی؛
دوم : مطالعات پیمایشی و جمع آوری اطلاعات؛
سوم : تجزیه و تحلیل اطلاعات و تدوین گزارش نهایی.
محقق در پژوهش خود این موضوع اصلی را بررسی کرده که آیا فعالیتها و برنامه‌های اجرا شده در سطح رده‌های مقاومت بسیج در یک سال گذشته در راستای تحقق اهداف بسیج بوده است یا خیر؟ در این راستا با نظرسنجی از بسیجیان که خود عامل اصلی در جهت پیشبرد برنامه‌ها هستند و در عین حال کسب رضایت آنان یکی از اصول اساسی عملکرد و کارآمدی سازمان است، می‌توانیم به هدف بالا جامه عمل بپوشانیم. در عین حال با توجه به اهمیت و ضرورت سنجش عملکرد گذشته بسیج و اقدامات مناسب در جهت افزایش کارآمدی پایگاهها و حوزه‌های مقاومت بسیج می‌توان میزان اهمیت، حضور و مشارکت بسیجیان را در جهت تحقق ارتش بیست میلیونی افزایش داد.
در طرح مذکور پژوهشگر در پی تحقق اهداف ذیل بوده است:
1ـ شناخت و بررسی میزان رضایت بسجیان از برنامه‌های حوزهها و پایگاهها؛
2ـ شناخت و بررسی میزان مشارکت بسیجیان در برنامه‌ها؛
3ـ شناخت و بررسی دیدگاههای بسیجیان پیرامون موفقیت رده‌های مقاومت بسیج در انجام فعالیتهای محوله؛
4ـشناخت وبررسی نظربسیجیان پیرامون نقاط قوت و ضعف برنامه‌های رده‌ها؛
5ـ شناخت و بررسی نظرات بسیجیان پیرامون تناسب تشکیلاتی و امکاناتی حوزهها و پایگاههای مقاومت بسیج با ماموریتهای محوله؛
6ـ شناخت و بررسی نظربسیجیان در مورد راهکارها و شیوه‌های افزایش کیفیت و بهبود برنامه‌های حوزهها و پایگاهها.
محقق پس از جمع‌آوری اطلاعات و بررسی آنها یافته‌های پژوهش را در قالب نتایج زیر ارائه می‌دهد:
در مورد مهمترین وظایف حوزهها و پایگاههای بسیج، از میان مجموع وظایف بیان شده مانند بکارگیری جوانان در پایگاههای بسیج، آموزش اخلاق دینی و اجتماعی و فرهنگی، حفظ ارزشهای دینی واسلامی، ایجاد و حفظ امنیت کشور، آموزش نظامی، ایجاد وحدت بین پایگاهها، رسیدگی به پایگاهها و رفع مشکلات آنها، دفاع از انقلاب و میهن اسلامی و امر به معروف و نهی از منکر، بیشترین نسبت افراد یعنی حدود 20 درصد پاسخگویان بکارگیری جوانان در پایگاههای بسیج را عنوان کردهاند.
در مورد میزان موفقیت حوزهها و پایگاههای بسیج در اجرای وظایف خود در چند سال گذشته باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد در حد متوسط تا زیاد حوزهها و پایگاههای بسیج را در اجرای وظایف خود موفق دانسته‌اند.
بر اساس شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای بوشهر و مازندران بر اساس قشر، اقشار کارگری و کارمندی بسیج، به لحاظ شغل، کارمندان، نظامیان و کارگران، کشاورزان و رانندگان بیش از سایر افراد اظهار داشته‌اند که حوزهها و پایگاههای بسیج در اجرای وظایف خود به میزان متوسط تا زیاد موفق بوده‌اند. به لحاظ سن و تحصیلات نیز باید گفت که با بالارفتن سن و تحصیلات، حوزه ها و پایگاههای بسیج در اجرای وظایف خود موفق‌تر بوده‌اند.
در مورد دلایل افراد درباره میزان موفقیت یا عدم موفقیت حوزهها و پایگاههای بسیج در اجرای وظایف خود باید اظهار داشت: افرادی که میزان موفقیت خود را در حد متوسط تا زیاد عنوان کردهاند، مهمترین دلیل خود را فعالیت خوب نیروهای بسیجی ذکر کردهاند .
در مورد میزان موفقیت حوزهها و پایگاههای بسیج در حفظ نیروهای قدیمی بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد این موفقیت را درحد متوسط تا زیاد ذکر کردهاند.
بر اساس استان محل سکونت، پاسخگویان در استان کرمانشاه، براساس شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای کرمانشاه و ساری، براساس اقشار مختلف بسیجی، اقشار کارگری و کارمندی و بر اساس وضعیت تأهل، افراد متأهل بیش از افراد مجرد حوزه و پایگاهشان را در حفظ نیروهای قدیمی بسیج موفق دانسته‌اند. در ضمن بر اساس سن باید اظهار داشت که با بالارفتن سن، نظر پاسخگویان در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاهشان در حفظ نیروهای قدیمی بسیج مساعدتر می‌شود.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در حفظ انسجام و ارتباط صمیمانه بین بسیجیان پایگاه باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد میزان این موفقیت را در حد متوسط تا زیاد عنوان کردهاند. براساس استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای کرمانشاه و براساس شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهر اسلام آباد غرب بیش از سایر شهرها و استانها، میزان موفقیت حوزه و پایگاهشان را در حفظ انسجام و ارتباط صمیمانه بسیجیان در حد متوسط تازیاد ذکر کردهاند. همچنین در مورد سن و میزان تحصیلات باید اظهار داشت که با بالا رفتن سن نظر پاسخگویان در این مورد مساعدتر شده است و با بالا رفتن تحصیلات پاسخگویان، حوزه و پایگاهشان را کمتر در حفظ انسجام و ارتباط صمیمانه بین بسیجیان پایگاه موفق می‌دانند.
در مورد موفقیت حوزه و پایگاه در آموزش نظامی بسیجیان باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد میزان این موفقیت را در حد زیاد ذکر کردهاند.
براساس متغیراستان محل سکونت، پاسخگویان در استان اصفهان، به لحاظ شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای اسلام آباد غرب ، براساس متغیرقشر، اقشار دانش‌آموزی و شهری، براساس جنس، مردان، براساس شغل، افراد بیکار و بر اساس وضعیت تاهل افراد مجرد بیش از افراد متأهل حوزه و پایگاهشان را در آموزش نظامی بسیجیان موفق دانسته‌اند. براساس متغیر سن و متغیر تحصیلات نیز باید اظهار داشت که با بالا رفتن آنها پاسخگویان کمتر عقیده داشته‌اند که حوزه و پایگاه آنان در آموزش نظامی، موفق بوده است.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در آموزش علمی بسیجیان باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد این موفقیت را در حد کم تا متوسط ذکر کردهاند. بر اساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان کرمانشاه، براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای کرج و اسلام آباد غرب، بر اساس متغیر قشر، قشر دانش‌آموزی بر اساس متغیر جنس، زنان براساس متغیر شغل، دانش‌آموزان و براساس متغیر وضعیت تاهل، افراد مجرد بیش از افراد متاهل، حوزه و پایگاهشان را در آموزش علمی بسیجیان موفق دانسته‌اند. براساس متغیر سن و میزان تحصیلات باید گفت که با بالا رفتن آنها، پاسخگویان کمتر عقیده دارند که حوزه و پایگاهشان در این امر موفق بوده است.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در برگزاری اردوهای سیاحتی و زیارتی باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد این موفقیت را در حد کامل، خیلی زیاد و زیاد عنوان کردهاند. به لحاظ متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان مازندران و اصفهان، به لحاظ متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهر کرج، براساس متغیر قشر، قشر دانشجویی بر اساس متغیر شغل، دانشجویان و براساس وضعیت تأهل، افراد مجرد بیش از افراد متأهل، حوزه و پایگاه خود را در برگزاری اردوهای سیاحتی و زیارتی موفق دانسته‌اند. بر اساس متغیر سن و تحصیلات باید اظهار داشت که با بالارفتن این متغیرها،پاسخگویان از برگزاری اردوهای سیاحتی و زیارتی در حوزه و پایگاه خود، رضایت بیشتری دارند.
در مورد میزان موفقیت حوزه وپایگاه در برگزاری کلاسها و مسابقات ورزشی باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد حوزه و پایگاه خود را در برگزاری کلاسها و مسابقات ورزشی ناموفق دانسته‌اند. براساس متغیر استان، پاسخگویان در استان مازندران بیش از سایر استانها حوزه و پایگاه خود را در برگزاری کلاسها و مسابقات ورزشی موفق دانسته‌اند. براساس متغیر قشر، اقشار روستایی و دانش‌آموزی بر اساس متغیرجنس، مردان، بر اساس تحصیلات، گروه تحصیلی دیپلم، براساس متغیر شغل، دانش‌آموزان، براساس متغیر وضعیت تأهل افراد مجرد بیش از افراد متأهل، حوزه و پایگاهشان را در برگزاری کلاسها و مسابقات ورزشی موفق دانسته‌اند. براساس سن باید گفت که با بالا رفتن سن، پاسخگویان کمتر عقیده داشته‌اند که حوزه و پایگاهشان در برگزاری کلاسها و مسابقات ورزشی موفق بوده است.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در برگزاری مراسم مناسبات مذهبی باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد حوزه و پایگاه خود را در برگزاری مراسم مذهبی در حد متوسط تا زیاد موفق دانسته‌اند . براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان تهران، براساس متغیر شهر، پاسخگویان در شهرهای کرج و مرند، براساس متغیر قشر، اقشار روستایی و شهری و بر اساس متغیر شغل، دانشجویان بیش از سایر اقشار، حوزه و پایگاه خود را در این امر موفق دانسته‌اند.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در خدمات‌دهی به بسیجیان از جمله خدمات رفاهی، حقوقی و … باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان میزان این موفقیت را در حد کم و خیلی کم ذکر کردهاند و در ضمن نسبت زیادی از افراد حوزه و پایگاه خود را در خدمات‌دهی به بسیجیان اصلاً موفق ندانسته‌اند. بر اساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای کرمانشاه، بوشهر و آذربایجان شرقی، براساس متغیر شهر، شهرهای کرمانشاه، تبریز و تهران، براساس قشر، قشر طلاب بیش از سایر اقشار، حوزه وپایگاه خود را در خدمات‌دهی به بسیجیان در حد “ کم، خیلی کم و اصلاً ” توصیف کردهاند و یا به عبارت دیگر ناموفق عنوان کردهاند.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در هدایت و جهت‌دهی فرهنگی در حوزه فعالیت خود باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان، حوزه و پایگاه خود را در هدایت و جهت‌دهی فرهنگی در حوزه فعالیت خود ناموفق دانسته‌اند. به لحاظ متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان کرمانشاه، به لحاظ متغیر شهر، پاسخگویان در شهر اسلام آباد غرب و به لحاظ متغیرقشر، اقشار کارگری و کارمندی بیش از سایر اقشار، میزان موفقیت حوزه و پایگاهشان را در جهت‌دهی فرهنگی در حد “ کامل، خیلی زیاد و زیاد” عنوان کردهاند.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در هدایت و جهت‌دهی سیاسی در حوزه فعالیت خود باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان، پایگاه خود را در هدایت و جهت دهی سیاسی در حوزه فعالیت خود ناموفق دانسته‌اند. براساس متغیر استان محل سکونت پاسخگویان در استان تهران، براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای تهران و کرج، براساس متغیر قشر، قشر شهری کمتر از سایر اقشار، حوزه و پایگاهشان را در هدایت و جهت دهی سیاسی در حوزه فعالیت خود در حد “ کامل، خیلی زیاد و زیاد” موفق دانسته‌اند.
درمورد تحویل مسئولیت یا پست سازمانی خاص به افراد باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد اظهار داشته‌اند که مسئولیت یا پست سازمانی خاصی به آنها محول نشده است. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای خراسان و اصفهان، براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای مشهد و کرج، براساس متغیر قشر، قشر طلاب، شهری و دانشجویی، بر اساس متغیر شغل، گروه شغلی کاسب و پیشه ور بیش از سایر گروههای شغلی بیان کردهاند که به آنها پست سازمانی یا مسئولیتی واگذار شده است.
در مورد چگونگی عملکرد مسؤلان پایگاهها و حوزه های بسیج در چند سال گذشته باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد عملکرد مسؤلان را در حد متوسط تا قوی ارزیابی کردهاند. بر اساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای اصفهان و بوشهر، براساس متغیر شهر محل سکونت پاسخگویان در شهرهای اسلام آباد غرب و برازجان، براساس متغیر قشر، قشر کارگری و کارمندی، بیش از سایر اقشار بیان کردهاند که میزان عملکرد مسؤلان پایگاهها و حوزه‌های بسیج در حد خیلی قوی و قوی بوده است. براساس متغیر سن باید گفت که با بالارفتن سن، پاسخگویان عملکرد مسئولان پایگاهها را مثبت ارزیابی کردهاند. براساس متغیر تحصیلات باید گفت که با بالا رفتن تحصیلات، پاسخگویان عملکرد مسئولان پایگاهها را ضعیفتر ارزیابی کردهاند. بر اساس متغیر وضعیت تاهل، افراد مجرد بیش از افراد متأهل عملکرد مسئولان بسیج را در چند سال گذشته ضعیف و خیلی ضعیف ارزیابی کردهاند دلایل مورد تأکید افرادی که عملکرد مسئولان پایگاههای بسیج را در حد قوی و خیلی قوی ارزیابی کردهاند عبارت است از:
1ـ به دلیل جذب نیروهای معتقد به نیرو و سازماندهی ایشان در گردان عاشورا؛
2ـ به دلیل اجرای فعالیتهای فرهنگی و تربیتی.
همچنین دلایل مورد تأکید افرادی که عملکرد مسئولان پایگاههای بسیج را در حد ضعیف و خیلی ضعیف ارزیابی کردهاند، عبارت است از:
1ـ ضعف در تقسیم کار و انسجام نیروها؛
2ـ وجود بی‌نظمی و نبود برنامه‌ریزی.
در مورد مهمترین نقطه ضعفهای مسئولان پایگاهها و حوزه‌های بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد، عواملی چون عدم مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح در فعالیتها، نداشتن امکانات، عدم ایجاد رابطه صمیمی با بسیجیان وجهت‌دهی آنها، کم تجربه بودن و پایین بودن سطح علمی ایشان و مشغله بیش از حد آنان را بیان کردهاند.
در مورد مهمترین نقاط قوت عملکرد مسؤلان پایگاهها و حوزه‌های بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد عواملی چون برخورد صحیح با افراد و جذب آنها، قدرت معنوی و اتکاء به خدا، ایثارگری آنان، انگیزه بالا و فعال بودن و مدیریت قوی را بیان کردهاند.
درضمن باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد،ویژگیهای خوش برخورد وصبور بودن دردرجه اول،داشتن اخلاق اسلامی درحد بسیار بالا را به عنوان مهمترین ویژگیهای اخلاقی مدیران برشمرده‌اند.مهمترین ویژگیهای تحصیلی مسؤلان حوزه ها و پایگاههای بسیج ازنظر پاسخگویان، داشتن تحصیلات بالا بوده است.
مهمترین ویژگیهای مدیریتی یک مسؤل پایگاه یا حوزه بسیج، بالا بودن اطلاعات سیاسی، داشتن بینش سیاسی و عدم سیاسی کاری بوده است و بالاخره مهمترین ویژگیهای اجتماعی یک مسؤل پایگاه یا حوزه بسیج از نظر بسیجیان پاسخگو، داشتن محبوبیت اجتماعی و آشنایی به مسایل روز جامعه بوده است.
در مورد میزان وجود ویژگیهای لازم اخلاقی در مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد معتقد بوده‌اند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد کامل، خیلی زیاد و زیاد، دارای ویژگیهای لازم اخلاقی هستند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای کرمانشاه و بوشهر، براساس متغیر شهر، پاسخگویان در شهرهای برازجان و کرمانشاه، براساس متغیر قشر، قشر کارگری و کارمندی براساس متغیر شغل، گروههای دانشجو بیش از سایر گروههای شغلی معتقدند که مسؤلان فعلی پایگاهها و حوزه‌های بسیج دارای ویژگیهای لازم اخلاقی هستند.
در مورد میزان وجود ویژگیهای لازم تحصیلی در مسئولان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد معتقد بوده‌اند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد کامل، خیلی زیاد و زیاد دارای ویژگیهای لازم تحصیلی هستند. به لحاظ متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان شهرهای لنجان و کرمانشاه. به لحاظ متغیرقشر، قشردانش‌آموزان و به لحاظ متغیرجنس، زنان بیش از مردان بیان کردهاند که مسؤلان فعلی پایگاهها و حوزهها دارای ویژگیهای لازم تحصیلی در حد “کامل، خیلی زیاد و زیاد” هستند. در مورد متغیرسن باید گفت که با افزایش سن نظر پاسخگویان درباره میزان دارا بودن ویژگیهای تحصیلی مسؤلان پایگاهها و حوزهها کاهش می‌یابد. در مورد متغیر تحصیلات نیز این موضوع صادق است. براساس متغیر شغل، گروه دانش‌آموزان و براساس وضع تاهل، مجردان بیش از افراد متأهل معتقدند که مسؤلان فعلی پایگاهها دارای ویژگیهای لازم تحصیلی هستند.
در مورد میزان وجود ویژگیهای لازم مدیریتی در مسئولان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد معتقد بوده‌اند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد کامل، خیلی زیاد و زیاد دارای ویژگیهای لازم مدیریتی هستند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان استانهای اصفهان و بوشهر. براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهر اسلام آباد غرب، بر اساس متغیر قشر، اقشار کارگری و کارمندی و دانش‌آموزی، براساس متغیر جنس زنان و براساس متغیر شغل، دانش‌آموزان و افراد کاسب و پیشه ور بیش از سایر گروههای شغلی معتقدند که مسؤلان فعلی پایگاهها دارای ویژگیهای لازم مدیریتی در حد “کامل، خیلی زیاد و زیاد” هستند. براساس متغیر تحصیلات نیز با بالارفتن آن پاسخگویان کمتر معتقد بوده‌اند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاهها دارای ویژگیهای لازم مدیریتی هستند.
در مورد میزان وجود ویژگیهای لازم سیاسی در مسؤلان فعالی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان معتقد بوده‌اند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد زیاد و خیلی زیاد دارای ویژگیهای لازم سیاسی هستند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان بوشهر و براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای لنجان و برازجان بیش از دیگر شهرها معتقدند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد زیاد و خیلی زیاد دارای ویژگیهای لازم سیاسی هستند.
در مورد میزان وجود ویژگیهای لازم اجتماعی در مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان معتقد بوده‌اند که مسئولان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد زیاد و خیلی زیاد دارای ویژگیهای لازم اجتماعی هستند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان بوشهر، براساس متغیر قشر، قشرروستایی بیش از سایر اقشار عقیده دارند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد زیاد و خیلی زیاد دارای ویژگیهای لازم اجتماعی هستند. به لحاظ متغیر میزان تحصیلات باید گفت که با بالارفتن تحصیلات، پاسخگویان کمتر عقیده دارند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاهها دارای ویژگیهای لازم اجتماعی هستند.
در مورد میزان حضور مسئولان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در پایگاهها باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان میزان این حضور را در حد “ کاملاً، خیلی زیاد و زیاد” عنوان کردهاند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای بوشهر و کرمانشاه، براساس متغیر شهر، پاسخگویان در شهرهای برازجان و اسلام آباد غرب، براساس متغیر شغل، کارگران، کشاورزان و رانندگان بیش از سایر گروههای شغلی بیان کردهاند که میزان حضور مسؤلان فعلی پایگاهها در پایگاههای بسیج در حد “ کامل، خیلی زیاد و زیاد” است. در مورد متغیرتحصیلات باید گفت که با بالا رفتن میزان تحصیلات، پاسخگویان کمتر عنوان کردهاند که مسؤلان در پایگاهها در حد کامل، خیلی‌زیاد و زیاد حضور دارند.
در مورد میزان انگیزه کار و فعالیت در مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان میزان این انگیزه را در حد “کامل، خیلی‌زیاد وزیاد” بیان کردهاند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای بوشهر، کرمانشاه و اصفهان، براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای برازجان، مرند و اسلام آباد غرب و براساس متغیر جنس زنان بیش از مردان معتقدند که مسؤلان پایگاههای بسیج انگیزه کار و فعالیتی در حد “کامل، خیلی‌زیاد و زیاد” دارند. براساس متغیر قشر باید گفت که قشر طلاب کمتر از دیگر اقشار عنوان کردهاند که میزان انگیزه فعالیت مسئولان فعلی پایگاهها و حوزه‌های بسیج درحد“کامل، خیلی‌زیاد و زیاد” است. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای بوشهر و اصفهان، براساس شهر محل سکونت پاسخگویان در شهرهای مرند و برازجان، براساس متغیر قشر، قشر روستایی. براساس سن، گروههای سنی 19 ـ 12 سال، براساس متغیر شغل، دارندگان شغل کاسبی و پیشه وری و براساس متغیر وضعیت تأهل، افراد مجرد بیش از افراد متأهل میزان تلاش مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج را برای فعال کردن پایگاه درحد “ کامل، خیلی‌زیاد وزیاد” دانسته‌اند.
در مورد میزان بکارگیری افراد بسیجی در برنامه‌ها و فعالیتهای مختلف پایگاه، باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان عقیده داشته‌اند که پایگاه آنان را در حد “ کاملاً، خیلی‌زیاد و زیاد” بکار می‌گیرد. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان بوشهر، براساس متغیر شهر پاسخگویان در شهر برازجان، براساس متغیر قشر، قشر شهری بسیج. براساس متغیر میزان تحصیلات گروه تحصیلی بی سواد و ابتدایی، براساس متغیر شغل، گروه شغلی کارگر، کشاورز و راننده و براساس متغیر وضعیت تاهل، افراد متأهل بیشتر از افراد مجرد معتقدند که پایگاه، آنان را در فعالیتهای مختلف خود مشارکت می‌دهد. براساس متغیر سن باید گفت که با بالا رفتن سن، نظر پاسخگویان در مورد بکارگیری ایشان در فعالیتهای پایگاه مساعدتر می‌شود.
در مورد میزان مناسب بودن محل یا مکان پایگاه مقاومت در پاسخگویی به نیازهای افراد باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد معتقدند که مکان پایگاه مقاومت آنان در حد متوسط یا زیاد، مناسب و پاسخگوی نیازهای ایشان است. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان مازندران کمتر از سایر استانها بیان کردهاند که مکان پایگاه مقاومت آنان مناسب و پاسخگوی نیازهای ایشان است. براساس متغیر شهر، پاسخگویان در شهر مشهد، برازجان و اسلام آباد غرب، براساس متغیر قشر، اقشار بسیجی، شهری، کارگری و کارمندی، براساس متغیرتحصیلات، گروه تحصیلی بی‌سواد و ابتدایی، براساس متغیر شغل، گروه شغلی کارگر، کشاورز و راننده و براساس متغیر وضعیت تاهل، افراد متأهل بیش از افراد مجرد معتقدند که مکان پایگاهشان مناسب و پاسخگوی نیازهای ایشان است.
مهمترین دلایل پاسخگویانی که میزان مناسب بودن مکان پایگاهشان را در حد “کامل، خیلی‌زیاد و زیاد” ارزیابی کرده بودند عبارت بود از: مناسب بودن پایگاه، نزدیکی به محل کار، نزدیکی به محل سکونت و فعالیت خوب پرسنل و…
مهمترین دلایل پاسخگویانی که میزان مناسب بودن محل پایگاه خود را در حد “ کم، خیلی‌کم و اصلاً” ارزیابی کرده بودند عبارت بود از: کوچک بودن مکان پایگاه، کافی نبودن امکانات و …
با توجه به میزان توانایی ساختار فعلی بسیج که به شکل حوزهها و پایگاهها سازماندهی شده است در پاسخگویی به نیازهای جامعه باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد معتقدند که پایگاه بسیج در حد متوسط تا زیاد در پاسخگویی به نیازهای جامعه توانا بوده است. براساس متغیر استان محل سکونت پاسخگویان در استانهای تهران و بوشهر بر اساس متغیر شهر، پاسخگویان در شهر اسلام آباد غرب، تهران و برازجان، براساس متغیر قشر، اقشار کارگری، کارمندی و روستایی. براساس متغیر شغل، کارگران، کشاورزان و رانندگان و براساس متغیر وضعیت تاهل، افراد متأهل بیش از افراد مجرد بیان کردهاند که ساختار فعلی بسیج در پاسخگویی به نیازهای جامعه تواناست.
مهمترین دلایل پاسخگویانی که میزان توانایی ساختار فعلی بسیج را در پاسخگویی به نیازهای جامعه در حد کامل، خیلی‌زیاد و زیاد ارزیابی کرده بودند عبارت بوده از: وجود پایگاه در تمام نقاط شهر و جذب بهتر نیرو، مناسب بودن پایگاه از لحاظ ساختاری، وجود نظم و انضباط و سلسله مراتب اداری و همیشه در صحنه بودن بسیج.
مهمترین دلایل پاسخگویانی که میزان توانایی ساختار فعلی بسیج را در پاسخگویی به نیازهای جامعه در حد “ کم، خیلی‌کم ، اصلاً ” ارزیابی کرده بودند عبارت بوده از : عدم وجود امکانات کافی، عدم گستردگی دامنه فعالیتها، عدم سازماندهی مناسب و عدم پشتیبانی لازم.
در پایان محقق پس از مطالعه یافته‌ها و بررسی نتایج به این نکته اشاره می‌کند که هر سازمانی دارای حوزه فعالیتهایی است که متناسب با تحقق اهداف از پیش تعیین شده و ماموریتهای محوله است و از آنجا که در ساختار نیروی مقاومت بسیج، حوزهها و پایگاههای مقاومت بعنوان رده‌های صف نیروی مقاومت با ماموریتهای جذب، آموزش، سازماندهی و اجرای برنامه‌های حفظ و انسجام در جهت تحقق اهداف سازمانی، وظایف و فعالیتهایی را انجام می‌دهند، تعیین کارآمدی هر سازمان بستگی تام به انطباق فعالیتهای انجام شده با اهداف سازمان (حصول اهداف) و میزان کسب رضایت مشارکت کنندگان در اجرای آن دارد؛ لذا محقق پیشنهاد می‌کند با توجه به نتایج مشاهده شده و نظرات پاسخگویان، حوزهها و پایگاههای بسیج باید توان علمی خود را افزایش دهند و بهتر است علاوه بر عضو‌گیری جوانان به بسیج، آنان را از لحاظ آموزش اخلاق دینی و اجتماعی و فرهنگی، حفظ ارزشهای دینی و اسلامی، ایجاد و حفظ امنیت کشور، آموزش نظامی، ایجاد وحدت بین پایگاهها، دفاع از انقلاب و میهن اسلامی و امر به معروف و نهی از منکر ارتقاء بخشند تا بتوانند دارای عملکرد مثبت باشند.
مقدمه
مهمترین عواملی که باعث تغییر جنگ، دگرگونی در شکل و ساخت سازمانهای نظامی، نحوه لشگر‌کشی و اهداف مورد نظر می‌شود، در درجه اول از درون عوامل تکنیکی اقتصادی پدید نیامده بلکه این تغییرات معلول “تحول در ساختارهای سیاسی” است.
انقلاب اسلامی ایران نیز که بر مبنای نظام نظری اسلام متکی به آحاد مردم است با تحول در ساختار سیاسی جامعه ارزشهایی مانند استقلال، آزادی و نیز «بسیج عمومی» را به ارمغان آورد.
حضور مردم در صحنه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و دفاعی مؤید این مدعاست و اگر نبودند نیروهای بسیج در هشت سال دفاع مقدس در جبهه و نیز حمایتهای بی‌دریغ از رزمندگان در طول جنگ تحمیلی، آینده جنگ کاملاً نامعلوم و به طور قطع به ضرر ایران اسلامی تمام می‌شد.
آمادگی مردمی و به عبارتی بسیج عمومی در بعد دفاعی درکشور اسلامی ما بدین جهت اهمیت دارد که اساساً ایران نمی تواند با توجه به اصول و آرمانهای خود تنها به نیروهای نظامی متکی باشد، در غیر این صورت از یک طرف هزینه‌های سنگین به کشور تحمیل خواهد شد که خود مانع توسعه همه جانبه کشور در حال توسعه ما خواهد شد و از طرف دیگر در شرایط بحرانی (اشغال نظامی، مقابله با اغتشاشات یا کشیده شدن جنگ به شهرها و محله ها و … ) از نیروهای نظامی و ا نتظامی به تنهایی کاری بر نخواهد آمد.
در ایران پس از انقلاب ضمن حفظ و استفاده از قانون اجباری نظام وظیفه، تکیه اصلی دفاع از انقلاب در صحنه‌های مختلف بر «داوطلبان» مردمی بوده است.
برای این منظور مردم جهت پشتیبانی سازمان نظامی منظم، آموزش می بینند و سازماندهی می‌شوند و نیز سازمانهای مقاومت محلی و دفاعی غیر نظامی در زمان صلح در همه جای کشور تشکیل می‌شود.
به هرصورت بسیج به عنوان یک واقعیت اجتماعی در تغییر و تحولات اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و نظامی در دو دهه اخیر ایران نقش موثری ایفا کرد. بنابراین شناخت ابعاد بسیج مردمی بویژه از نظر گاه بنیانگذار جمهوری اسلامی حضرت امام خمینی (ره) که پایه گذار بسیج مستضعفین در ایران بودند بسیار حائز اهمیت است. از این رو محقق معتقد است که باید «بسیج مردمی» را به عنوان یک «مقوله اجتماعی» Social Category مورد توجه قرار داد، تا با انجام این تحقیق تصویر مناسبی از این واقعیت حاصل آید.
پژوهشگر با توجه به اهمیت جایگاه بسیج و ضرورت نقش‌آفرینی آن در نظام کشور به بررسی دیدگاه امام (ره)در این زمینه پرداخته است.افزون بر آن جایگاه واهمیت بسیج را از 4 بعد مورد بررسی قرار داده است:
1ـ از آنجایی که انقلاب اسلامی بر 3 پایه اسلام به عنوان ایدئولوژی حرکت، رهبری بعنوان راهنما و هدایتگر جریان انقلاب و مردم به عنوان پشتیبانان اصلی انقلاب مطرحند؛ لذا در تدوام و حفظ انقلاب اسلامی نیز یک سازمان منسجم و فراگیر مردمی می تواند نقش اساسی را در صحنه‌های مختلف ایفا کند.
2ـ بسیج زاییده انقلاب اسلامی است و در عین حال به عنوان نیروی حافظ انقلاب نقش ایفا می‌کند، و لذا یک رابطه متقابل بین انقلاب، تداوم انقلاب و بسیج وجود دارد که از یکدیگر تاثیر و تأثر می‌‌‌پذیرند.
3ـ هزینه‌های نظامی سرسام آور امروز به عنوان بزرگترین مشکل کشورها مطرح است که بخش عمده‌ای از بودجه‌های کشور را به خود اختصاص می‌دهد. تکیه بر نیروهای مردمی و دفاع مردمی می‌تواند در کاهش ان موثر واقع شود.
4ـ هیچ ارتشی بدون پشتوانه مردم توان جنگیدن مطلوب را در صحنه‌های نبرد ندارد و تا کمک مردمی ضمیمه توان رزمی نشود پیروزی به دست نخواهد آمد.
پژوهشگر برای شناخت بسیج مردمی بر اساس دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) با توجه به فرضیه اصلی تحقیق که بررسی و تحلیل بسیج مردمی از دیدگاه امام خمینی(ره) است از روش تحقیق تحلیل محتوا استفاده کرده است.پژوهشگر جامعه‌آماری مورد نظر خود را بر اساس مطالعه 21 جلد صحیفه نور که حاوی سخنرانیها، پیامها و نامه‌های ایشان است،انتخاب کرده و اضافه بر آن، کتابهای کشف الاسرار و ولایت فقیه را مورد بررسی قرار داده است. پژوهشگر در این پژوهش به دو دلیل از نمونه‌گیری استفاده نکرده است:
1ـ در بعضی از اسناد حیطه آماری ممکن است مطالب مربوط به موضوع تحقیق بسیار اندک باشد و یا در بعضی از منابع، به موضوع هیچ اشاره‌ای نشده باشد و در بعضی از عناصرجامعه‌آماری، مقولات مورد پژوهش فراوان باشد؛ در نتیجه در صورت نمونه‌گیری، موضوع تحقیق به تناسب در نمونه وجود ندارد.
2ـ مطالب منابع و اسناد شناسایی شده در جامعه آماری دربردارندة موضوعات مختلف و متنوع است و ممکن است اسنادی که در نمونه باقی می‌ماند حاوی ابعاد مختلف موضوع پژوهش نباشد، لذا احساس می‌شد که با نمونه‌گیری دقت نتایج کم می‌شود؛لذا در این تحقیق جامعه‌آماری و جمعیت نمونه یکی است.
پژوهشگر دراین پژوهش اهداف ذیل را ترسیم کرده است:
تحلیل محتوای توصیفی آثار حضرت امام خمینی (ره) در زمینه:
1ـ اهداف بسیج؛
2ـ اصول حاکم بر بسیج؛
3ـ بسیج همه جانبه؛
4ـ فرهنگ بسیج؛
5ـ نقشهای بسیج؛
6ـ نقش دیگران در قبال بسیج
وی همچنین برای دستیابی به اهداف مورد نظر، پژوهش خود را با این فرضیه‌ها آغاز می‌کند:
1ـ انقلاب اسلامی مهمترین عامل در پیدایش بسیج مردمی در ایران است؛
2ـ مهمترین هدف بسیج ، هدف تربیتی و اخلاقی است؛
3ـ ایجاد روحیه دفاعی و استقامت در برابر دشمن، برترین شاخص هدف تربیتی و اخلاقی محسوب می‌شود؛
4ـ دفاع از اسلام، اصلی‌ترین هدف دفاعی بسیج به شمار می‌رود؛
5ـ مردمی بودن، شاخص مهم از اصول حاکم بر بسیج به حساب می‌آید؛
6ـ وحدت مسلمانان، عنصر اصلی بسیج همه جانبه به نظر می‌آید؛
7ـ شهادت طلبی، ویژگی بارز تفکر بسیجی است؛
8ـ نقش بسیج، منحصر به دفاع نظامی از انقلاب اسلامی نیست؛
9ـ مراکز فرهنگی و علمی نقش اول را در توسعه تفکر بسیجی به عهده دارند؛
پژوهشگر همچنین سه رکن سازمان، نظام عقیدتی و رهبری را در این پژوهش به تفصیل توضیح می‌دهد.
1ـ سازمان
الف : سازمان مناسبی که بتواند هر فرد و گروهی را با هر شغل و تخصصی که دارد به کارگیرد و در واقع اصل «عمومیت» بسیج را محقق کند؛
ب : نوع سازماندهی بنحوی باشد که بتواند پاسخگوی تهدیدها علیه انقلاب اسلامی باشد؛
ج : سه نوع سازماندهی برای بسیج متصور است:
1ـ سازماندهی در واحدهای منظم کلاسیک؛
2ـ سازماندهی برای دفاع محلی؛
3ـ سازماندهی در واحدهای غیر نظامی (فرهنگی، سیاسی، علمی، هنری و … ) متناسب با اقشار.
2ـ نظام عقیدتی
الف : نظام عقیدتی همان تفکر بسیجی است که دارای شاخصهای مهمی است؛
ب : نظام عقیدتی بسیج پاسخگوی نیازهای فکری جامعه ایران بر اساس شرایط زمان و مکان است، البته نه تحجرگرایی دارد، نه نوگرایی.
3 ـ رهبری
الف ـ رهبری دربسیج ولایت است که از طریق ایمان، دوستی و ارتباط قلبی حاصل می‌شود؛
ب ـ رهبری بر مبنای نظام عقیدتی اسلامی همان ولایت فقیه است؛
ج ـ سلسله مراتب رهبری در بسیج به صورت طبیعی، اما نظام یافته بر اساس فضیلت تقوی و جهاد است؛
د ـ اصلی‌ترین وظایف رهبری بسیج عبارتند از: تبیین اهداف، شیوه و روش برخورد با مسایل، تحلیل وضع موجود، تصور جامعه بهتر، متقاعد نمودن اعضا، ترویج و حاکم نمودن تفکر بسیجی.
شرایط اصلی تحقق ارتش بیست میلیونی :
1ـ شرایط اجتماعی
جمعیت کافی برای بسیج کردن وجود داشته باشد ـ که بحمدالله با توجه به جمعیت کشور فرضیه کاملاً مساعدی برای بسیج وجود دارد ـ توجه اصلی ارتش بیست میلیونی باید به جوانان باشد.
2ـ شرایط فرهنگی
ارزشها و هنجارهای حاکم متناسب با فرهنگ بسیج باشد، به قول مقام معظم رهبری، بسیجی بودن در جامعه ارزش باشد، در جامعه ایران علی‌رغم موقعیتها و مذاهب زمینه مساعدی از نظر فرهنگی برای جذب جوانان وجود دارد. البته تهاجم فرهنگی اگر چه در جهت مقابله با ارزشهای خودی است.
در عین حال که علاقه‌مندان به انقلاب را برای پیوستن به بسیج افزایش می‌دهد به هر صورت قوانین، مقررات و آداب اجتماعی که خود بخشی از فرهنگ جامعه را تشکیل می‌دهند، باید خود از بسیج و بسیجی حمایت کنند.
3ـ شرایط اقتصادی
سرمایه کافی برای تأمین نیازمندیهای تبلیغی، آموزش، سازماندهی، تمرینات و حفظ و انسجام فرهنگی، هنری، علمی، سیاسی وجود داشته باشد؛لذا می‌بایست هزینه سرانه بسیج در برنامه دولت جهت تحقق ارتش بیست میلیونی منظور شود. البته باید از امکانات موجود نیروهای مسلح و سازمانها، کمال استفاده را برد.
4ـ شرایط تکنیکی
ابزار مناسب دفاعی با توجه به شیوه دفاعی جمعی در دسترس قرار گیرد. برای مثال گردانهای عاشورا به عنوان واحدهای مقاومت محلی باید از وسایل ترابری سبک و نیز سلاحهای سبک و تجهیزات انفرادی برخوردار بوده، هر یک از واحدهای غیر نظامی قشری با توجه به نوع فعالیت وبرنامه‌های حفظ انسجام نیزاز امکانات مناسب برخوردار باشند.
5ـ شرایط سیاسی
در شرایط سیاسی مسایل زیر مورد نظر است:
1ـ بسیج از برنامه و جامعه و تدابیر زمانی و مرحله‌ای برخوردار باشد؛
2ـ اراده ملی برای تحقق ارتش 20 میلیونی به وجود آید؛
3ـ در متن برنامه‌های سالانه، پنج ساله و درازمدت دولت، وظیفه هر دستگاه کشوری و لشکری مشخص شود.
4ـ مجمع یا شورایی برای نظارت، هماهنگی وپیگیری وظایف دستگاههای دولتی ـ غیر دولتی، کشوری و لشکری به وجود آید؛
در مجموع می توان گفت شرایط اجتماعی و فرهنگی به صورت نسبی فراهم است.
اگر شرایط سیاسی مناسب در سطح مدیریت خرد و کلان کشور به وجود آید، شرایط اقتصادی و تکنیکی نیز فراهم می‌شود؛ هر چند هم اکنون شرایط اقتصادی تقریباً متوسطی نسبت به بسیج در بخش دولتی و بخصوص مردمی وجود دارد.
پیشنهادها:
1ـ چنانچه بخواهیم به نتایج واقعی در زمینة بسیج از دیدگاه امام خمینی (ره) دست‌یابیم، پیشنهاد می‌شود که جامعه‌آماری شامل کلیه آثار حضرت امام شود؛
2ـ بعد از شناخت ابعاد مختلف از دیدگاه حضرت امام و تهیه یک نمونه آرمانی از آن، بهتر است عملکرد بسیج را با استفاده از آمار و اطلاعات با نمونه آرمانی آن مقایسه کرد تا نقاط تفاوت و انحراف آنها با ذکر دلیل مشخص شود.
3ـ نقش هر یک از گروههای اجتماعی در بسیج حایز اهمیت است، لذا بررسی هر یک از گروههای اجتماعی و تعامل آنها با بسیج قابل مطالعه است.
4ـ علل عدم توانایی بسیج در جذب جوانان به کمک مدل رفتار معقولیت فردی و اجتماعی بررسی شود:
الف) مدل معقولیت رفتار جمعی جوانان بسیجی؛
ب) مدل تقویت رفتار فردی جوانان بسیجی.
پژوهشگرپس از جمع‌آوری اطلاعات و بررسی آنها نتایج زیر را ارائه می‌دهد:
وی در مرحله اول به این نکته اشاره می‌کند که پیروزی انقلاب اسلامی مهمترین نقش را در پیدایش و رشد بسیج مردمی در ایران داشته است. به طوری که حدود 92 درصد از مضامین مطرح شده توسط حضرت امام خمینی (ره) پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده است.
نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که مهمترین هدف بسیج از دیدگاه امام هدف تربیتی و اخلاقی است به طوری که از مجموعه مضامین مطرح شده درباره اهداف بسیج، 45 درصد آنها مربوط به مضامین تربیتی و اخلاقی است.
تحلیل آماری از آثار حضرت امام(ره) نشان می دهد که مهمترین شاخص در هدف تربیتی بسیج «ایجاد روحیه دفاعی و استقامت در برابر دشمن» است، به طوری که در حدود 54 درصد مضامین مطرح شده اختصاص به اهداف تربیتی و اخلاقی بسیج دارد.
همچنین نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که شاخص “دفاع از اسلام” مهمترین هدف دفاعی بسیج است به طوری که 45 درصد از جمع هدفهای مطرح شده در اهداف دفاعی را در بر می‌گیرد. تحلیل آماری بیان می‌دارد که اصل تهیه و آمادگی از دیدگاه امام مهمترین اصل بسیج به شمار می‌رود به طوری که از بین 13 شاخص مربوط به اصل بسیج، 24 درصد فراوانی مضامین را به خود اختصاص داده است.
بررسیهای انجام شده در این پژوهش نشان می‌دهد که عنصر «وحدت و انسجام»مهمترین شاخص در بسیج همه جانبه به حساب می‌آید، به طوری که نتایج بدست آمده از عناصر نظام دفاعی همه جانبه داخلی و خارجی به ترتیب با کسب 28 و 29 درصد از مضامین،بالاترین درصد را به خود اختصاص داده است.
نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که شاخص شهادت طلبی، بارزترین ویژگی تفکر بسیجی است که حدود 32 درصد از مضامین مربوط به 20 شاخص تفکر بسیجی را به خود اختصاص داده است.
پژوهشگر پس از بررسیها و مطالعات خود بر این نکته نیز تاکید می‌کند که بسیج منحصر به زمان جنگ نیست به طوری که 43 درصد از مضامین مطرح شده توسط امام(ره) در غیراز دوران دفاع مقدس بوده است و همچنین موضوعات مطرح شده 57 درصد از مضامین را به خود اختصاص داده است. پژوهشگر همچنین به این نکته اشاره کرده است که مراکز فرهنگی و علمی یعنی عالمان و دانشمندان نقش اصلی را در بسط و توسعه تفکر بسیج به عهده دارند، به طوری که 61 درصد مضامین مطرح شده مربوط به مقوله نقش دیگران در قبال بسیج را به خود اختصاص داده است.
در نهایت محقق پیشنهاد می‌کند که در بررسی و تحلیل بسیج مردمی از دیدگاه امام خمینی بهتر است که کلیه آثار امام(ره) مورد بررسی قرار گیرد.
همچنین بعد از شناخت ابعاد مختلف از دیدگاه حضرت امام و تهیه یک نمونه آرمانی از آن، بهتر است عملکرد بسیج را با استفاده از آمار و اطلاعات با نمونه آرمانی آن مقایسه کرد تا نقاط تفاوت و انحراف آنها با ذکر دلیل مشخص شود.
سپس تاکید می‌کند که نقش هر یک از گروههای اجتماعی در بسیج حایز اهمیت است، لذا بررسی هر یک از گروههای اجتماعی و تعامل آنها با بسیج قابل مطالعه است.
با نظر به اهمیت نقش و جایگاه بسیج و عملکرد حوزهها و پایگاههای بسیج ابتدا پژوهشگر به این نکته اذعان می‌کند که:
هر سازمانی دارای حوزه فعالیتی است که باید در راستای اهداف و ماموریتهای پیش‌بینی شده باشد. انطباق ماموریتها با اهداف تعیین شده در هر سازمانی نشانه موفقیت آن سازمان است. در عین حال کارآیی یک سازمان در قالب دستیابی هدفهای تعیین شده و رضایت خاطر کسانی است که در رسیدن به اهداف نقش دارند و میزان انطباق فعالیتها و وظایف انجام شده به اهداف پیش‌بینی شده را بیان می کند. به عبارت دیگر فهم کارآیی یا Efficiency هرسازمانی منوط به شناخت میزان انطباق وظایف انجام شده با اهداف و مأموریتها در عرصه عمل است. اما در سازمان و ساختار نیروی مقاومت بسیج، تحقق مأموریتهای اصلی محوله به نیرو ] جذب، آموزش، سازماندهی، حفظ و انسجام بسیجیان] از طریق رده‌های صف (حوزهها و پایگاههای مقاومت) پیش‌بینی شده است. سنجش عملکرد حوزهها و پایگاهها از طریق: تعیین میزان انطباق و یا میزان فاصله فعالیتهای انجام شده با اهداف پیش‌بینی شده ممکن است. و درعین حال به نظر می رسد که این رده‌ها دارای عملکرد مطلوبی نبوده‌اند و به طور موفق به وظایف خود جامه عمل نپوشانده‌اند و حتی در کاهش حضور فعال و مشارکت بسیجیان مؤثر بوده‌اند. همچنین با توجه به سرمایه گذاریهای (نیروی انسانی، مالی، برنامه‌ای) که در بسیج می‌شود و انتظاراتی که در رابطه با تحقق ارتش بیست میلیونی از این رده‌ها وجود دارد، اکنون در اذهان مسئولان و دست‌اندرکاران بسیج و همچنین خود بسیجیان این سوال مطرح است که: آیا فعالیتها و برنامه‌های نیروی مقاومت در جهت تحقق اهداف، اجرای ماموریتها و عمل به وظایف بوده است یا خیر؟
پژوهشگر در پی پاسخ به سوال بالا طی این تحقیق نظریات بسیجیان را جویا شده است و با توجه به حضور و مشارکت فعال ایشان در اجرای برنامه‌ها، از نظرها و دیدگاههای آنان در مورد سنجش عملکرد گذشته حوزهها و پایگاههای مقاومت و در جهت اصلاح و بهبود برنامه‌ها استفاده کرده است:
محقق همچنین از نظرات بسیجیان در مورد میزان موفقیت رده‌ها در اجرای برنامه‌ها، میزان رضایت آنها از عملکرد رده‌ها، میزان انطباق فعالیتها با اهداف بسیج در رده‌های صفی بهره‌مند شده است.جامعه آماری مورد مطالعه تشکیلات رده‌های صف می‌باشند و واحد مطالعه ایشان نیز بسیجیان هستند.
پژوهشگر در این تحقیق از روش پیمایشی بهره برده است و این طرح را در سطح اعضای پایگاهها و حوزه‌های مقاومت بسیج اجرا کرده است.
محقق این پژوهش را در سه مرحله انجام داده است:
اول : مطالعات مقدماتی، اکتشافی؛
دوم : مطالعات پیمایشی و جمع آوری اطلاعات؛
سوم : تجزیه و تحلیل اطلاعات و تدوین گزارش نهایی.
محقق در پژوهش خود این موضوع اصلی را بررسی کرده که آیا فعالیتها و برنامه‌های اجرا شده در سطح رده‌های مقاومت بسیج در یک سال گذشته در راستای تحقق اهداف بسیج بوده است یا خیر؟ در این راستا با نظرسنجی از بسیجیان که خود عامل اصلی در جهت پیشبرد برنامه‌ها هستند و در عین حال کسب رضایت آنان یکی از اصول اساسی عملکرد و کارآمدی سازمان است، می‌توانیم به هدف بالا جامه عمل بپوشانیم. در عین حال با توجه به اهمیت و ضرورت سنجش عملکرد گذشته بسیج و اقدامات مناسب در جهت افزایش کارآمدی پایگاهها و حوزه‌های مقاومت بسیج می‌توان میزان اهمیت، حضور و مشارکت بسیجیان را در جهت تحقق ارتش بیست میلیونی افزایش داد.
در طرح مذکور پژوهشگر در پی تحقق اهداف ذیل بوده است:
1ـ شناخت و بررسی میزان رضایت بسجیان از برنامه‌های حوزهها و پایگاهها؛
2ـ شناخت و بررسی میزان مشارکت بسیجیان در برنامه‌ها؛
3ـ شناخت و بررسی دیدگاههای بسیجیان پیرامون موفقیت رده‌های مقاومت بسیج در انجام فعالیتهای محوله؛
4ـشناخت وبررسی نظربسیجیان پیرامون نقاط قوت و ضعف برنامه‌های رده‌ها؛
5ـ شناخت و بررسی نظرات بسیجیان پیرامون تناسب تشکیلاتی و امکاناتی حوزهها و پایگاههای مقاومت بسیج با ماموریتهای محوله؛
6ـ شناخت و بررسی نظربسیجیان در مورد راهکارها و شیوه‌های افزایش کیفیت و بهبود برنامه‌های حوزهها و پایگاهها.
محقق پس از جمع‌آوری اطلاعات و بررسی آنها یافته‌های پژوهش را در قالب نتایج زیر ارائه می‌دهد:
در مورد مهمترین وظایف حوزهها و پایگاههای بسیج، از میان مجموع وظایف بیان شده مانند بکارگیری جوانان در پایگاههای بسیج، آموزش اخلاق دینی و اجتماعی و فرهنگی، حفظ ارزشهای دینی واسلامی، ایجاد و حفظ امنیت کشور، آموزش نظامی، ایجاد وحدت بین پایگاهها، رسیدگی به پایگاهها و رفع مشکلات آنها، دفاع از انقلاب و میهن اسلامی و امر به معروف و نهی از منکر، بیشترین نسبت افراد یعنی حدود 20 درصد پاسخگویان بکارگیری جوانان در پایگاههای بسیج را عنوان کردهاند.
در مورد میزان موفقیت حوزهها و پایگاههای بسیج در اجرای وظایف خود در چند سال گذشته باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد در حد متوسط تا زیاد حوزهها و پایگاههای بسیج را در اجرای وظایف خود موفق دانسته‌اند.
بر اساس شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای بوشهر و مازندران بر اساس قشر، اقشار کارگری و کارمندی بسیج، به لحاظ شغل، کارمندان، نظامیان و کارگران، کشاورزان و رانندگان بیش از سایر افراد اظهار داشته‌اند که حوزهها و پایگاههای بسیج در اجرای وظایف خود به میزان متوسط تا زیاد موفق بوده‌اند. به لحاظ سن و تحصیلات نیز باید گفت که با بالارفتن سن و تحصیلات، حوزه ها و پایگاههای بسیج در اجرای وظایف خود موفق‌تر بوده‌اند.
در مورد دلایل افراد درباره میزان موفقیت یا عدم موفقیت حوزهها و پایگاههای بسیج در اجرای وظایف خود باید اظهار داشت: افرادی که میزان موفقیت خود را در حد متوسط تا زیاد عنوان کردهاند، مهمترین دلیل خود را فعالیت خوب نیروهای بسیجی ذکر کردهاند .
در مورد میزان موفقیت حوزهها و پایگاههای بسیج در حفظ نیروهای قدیمی بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد این موفقیت را درحد متوسط تا زیاد ذکر کردهاند.
بر اساس استان محل سکونت، پاسخگویان در استان کرمانشاه، براساس شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای کرمانشاه و ساری، براساس اقشار مختلف بسیجی، اقشار کارگری و کارمندی و بر اساس وضعیت تأهل، افراد متأهل بیش از افراد مجرد حوزه و پایگاهشان را در حفظ نیروهای قدیمی بسیج موفق دانسته‌اند. در ضمن بر اساس سن باید اظهار داشت که با بالارفتن سن، نظر پاسخگویان در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاهشان در حفظ نیروهای قدیمی بسیج مساعدتر می‌شود.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در حفظ انسجام و ارتباط صمیمانه بین بسیجیان پایگاه باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد میزان این موفقیت را در حد متوسط تا زیاد عنوان کردهاند. براساس استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای کرمانشاه و براساس شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهر اسلام آباد غرب بیش از سایر شهرها و استانها، میزان موفقیت حوزه و پایگاهشان را در حفظ انسجام و ارتباط صمیمانه بسیجیان در حد متوسط تازیاد ذکر کردهاند. همچنین در مورد سن و میزان تحصیلات باید اظهار داشت که با بالا رفتن سن نظر پاسخگویان در این مورد مساعدتر شده است و با بالا رفتن تحصیلات پاسخگویان، حوزه و پایگاهشان را کمتر در حفظ انسجام و ارتباط صمیمانه بین بسیجیان پایگاه موفق می‌دانند.
در مورد موفقیت حوزه و پایگاه در آموزش نظامی بسیجیان باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد میزان این موفقیت را در حد زیاد ذکر کردهاند.
براساس متغیراستان محل سکونت، پاسخگویان در استان اصفهان، به لحاظ شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای اسلام آباد غرب ، براساس متغیرقشر، اقشار دانش‌آموزی و شهری، براساس جنس، مردان، براساس شغل، افراد بیکار و بر اساس وضعیت تاهل افراد مجرد بیش از افراد متأهل حوزه و پایگاهشان را در آموزش نظامی بسیجیان موفق دانسته‌اند. براساس متغیر سن و متغیر تحصیلات نیز باید اظهار داشت که با بالا رفتن آنها پاسخگویان کمتر عقیده داشته‌اند که حوزه و پایگاه آنان در آموزش نظامی، موفق بوده است.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در آموزش علمی بسیجیان باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد این موفقیت را در حد کم تا متوسط ذکر کردهاند. بر اساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان کرمانشاه، براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای کرج و اسلام آباد غرب، بر اساس متغیر قشر، قشر دانش‌آموزی بر اساس متغیر جنس، زنان براساس متغیر شغل، دانش‌آموزان و براساس متغیر وضعیت تاهل، افراد مجرد بیش از افراد متاهل، حوزه و پایگاهشان را در آموزش علمی بسیجیان موفق دانسته‌اند. براساس متغیر سن و میزان تحصیلات باید گفت که با بالا رفتن آنها، پاسخگویان کمتر عقیده دارند که حوزه و پایگاهشان در این امر موفق بوده است.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در برگزاری اردوهای سیاحتی و زیارتی باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد این موفقیت را در حد کامل، خیلی زیاد و زیاد عنوان کردهاند. به لحاظ متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان مازندران و اصفهان، به لحاظ متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهر کرج، براساس متغیر قشر، قشر دانشجویی بر اساس متغیر شغل، دانشجویان و براساس وضعیت تأهل، افراد مجرد بیش از افراد متأهل، حوزه و پایگاه خود را در برگزاری اردوهای سیاحتی و زیارتی موفق دانسته‌اند. بر اساس متغیر سن و تحصیلات باید اظهار داشت که با بالارفتن این متغیرها،پاسخگویان از برگزاری اردوهای سیاحتی و زیارتی در حوزه و پایگاه خود، رضایت بیشتری دارند.
در مورد میزان موفقیت حوزه وپایگاه در برگزاری کلاسها و مسابقات ورزشی باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد حوزه و پایگاه خود را در برگزاری کلاسها و مسابقات ورزشی ناموفق دانسته‌اند. براساس متغیر استان، پاسخگویان در استان مازندران بیش از سایر استانها حوزه و پایگاه خود را در برگزاری کلاسها و مسابقات ورزشی موفق دانسته‌اند. براساس متغیر قشر، اقشار روستایی و دانش‌آموزی بر اساس متغیرجنس، مردان، بر اساس تحصیلات، گروه تحصیلی دیپلم، براساس متغیر شغل، دانش‌آموزان، براساس متغیر وضعیت تأهل افراد مجرد بیش از افراد متأهل، حوزه و پایگاهشان را در برگزاری کلاسها و مسابقات ورزشی موفق دانسته‌اند. براساس سن باید گفت که با بالا رفتن سن، پاسخگویان کمتر عقیده داشته‌اند که حوزه و پایگاهشان در برگزاری کلاسها و مسابقات ورزشی موفق بوده است.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در برگزاری مراسم مناسبات مذهبی باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد حوزه و پایگاه خود را در برگزاری مراسم مذهبی در حد متوسط تا زیاد موفق دانسته‌اند . براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان تهران، براساس متغیر شهر، پاسخگویان در شهرهای کرج و مرند، براساس متغیر قشر، اقشار روستایی و شهری و بر اساس متغیر شغل، دانشجویان بیش از سایر اقشار، حوزه و پایگاه خود را در این امر موفق دانسته‌اند.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در خدمات‌دهی به بسیجیان از جمله خدمات رفاهی، حقوقی و … باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان میزان این موفقیت را در حد کم و خیلی کم ذکر کردهاند و در ضمن نسبت زیادی از افراد حوزه و پایگاه خود را در خدمات‌دهی به بسیجیان اصلاً موفق ندانسته‌اند. بر اساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای کرمانشاه، بوشهر و آذربایجان شرقی، براساس متغیر شهر، شهرهای کرمانشاه، تبریز و تهران، براساس قشر، قشر طلاب بیش از سایر اقشار، حوزه وپایگاه خود را در خدمات‌دهی به بسیجیان در حد “ کم، خیلی کم و اصلاً ” توصیف کردهاند و یا به عبارت دیگر ناموفق عنوان کردهاند.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در هدایت و جهت‌دهی فرهنگی در حوزه فعالیت خود باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان، حوزه و پایگاه خود را در هدایت و جهت‌دهی فرهنگی در حوزه فعالیت خود ناموفق دانسته‌اند. به لحاظ متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان کرمانشاه، به لحاظ متغیر شهر، پاسخگویان در شهر اسلام آباد غرب و به لحاظ متغیرقشر، اقشار کارگری و کارمندی بیش از سایر اقشار، میزان موفقیت حوزه و پایگاهشان را در جهت‌دهی فرهنگی در حد “ کامل، خیلی زیاد و زیاد” عنوان کردهاند.
در مورد میزان موفقیت حوزه و پایگاه در هدایت و جهت‌دهی سیاسی در حوزه فعالیت خود باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان، پایگاه خود را در هدایت و جهت دهی سیاسی در حوزه فعالیت خود ناموفق دانسته‌اند. براساس متغیر استان محل سکونت پاسخگویان در استان تهران، براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای تهران و کرج، براساس متغیر قشر، قشر شهری کمتر از سایر اقشار، حوزه و پایگاهشان را در هدایت و جهت دهی سیاسی در حوزه فعالیت خود در حد “ کامل، خیلی زیاد و زیاد” موفق دانسته‌اند.
درمورد تحویل مسئولیت یا پست سازمانی خاص به افراد باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد اظهار داشته‌اند که مسئولیت یا پست سازمانی خاصی به آنها محول نشده است. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای خراسان و اصفهان، براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای مشهد و کرج، براساس متغیر قشر، قشر طلاب، شهری و دانشجویی، بر اساس متغیر شغل، گروه شغلی کاسب و پیشه ور بیش از سایر گروههای شغلی بیان کردهاند که به آنها پست سازمانی یا مسئولیتی واگذار شده است.
در مورد چگونگی عملکرد مسؤلان پایگاهها و حوزه های بسیج در چند سال گذشته باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد عملکرد مسؤلان را در حد متوسط تا قوی ارزیابی کردهاند. بر اساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای اصفهان و بوشهر، براساس متغیر شهر محل سکونت پاسخگویان در شهرهای اسلام آباد غرب و برازجان، براساس متغیر قشر، قشر کارگری و کارمندی، بیش از سایر اقشار بیان کردهاند که میزان عملکرد مسؤلان پایگاهها و حوزه‌های بسیج در حد خیلی قوی و قوی بوده است. براساس متغیر سن باید گفت که با بالارفتن سن، پاسخگویان عملکرد مسئولان پایگاهها را مثبت ارزیابی کردهاند. براساس متغیر تحصیلات باید گفت که با بالا رفتن تحصیلات، پاسخگویان عملکرد مسئولان پایگاهها را ضعیفتر ارزیابی کردهاند. بر اساس متغیر وضعیت تاهل، افراد مجرد بیش از افراد متأهل عملکرد مسئولان بسیج را در چند سال گذشته ضعیف و خیلی ضعیف ارزیابی کردهاند دلایل مورد تأکید افرادی که عملکرد مسئولان پایگاههای بسیج را در حد قوی و خیلی قوی ارزیابی کردهاند عبارت است از:
1ـ به دلیل جذب نیروهای معتقد به نیرو و سازماندهی ایشان در گردان عاشورا؛
2ـ به دلیل اجرای فعالیتهای فرهنگی و تربیتی.
همچنین دلایل مورد تأکید افرادی که عملکرد مسئولان پایگاههای بسیج را در حد ضعیف و خیلی ضعیف ارزیابی کردهاند، عبارت است از:
1ـ ضعف در تقسیم کار و انسجام نیروها؛
2ـ وجود بی‌نظمی و نبود برنامه‌ریزی.
در مورد مهمترین نقطه ضعفهای مسئولان پایگاهها و حوزه‌های بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد، عواملی چون عدم مدیریت و برنامه‌ریزی صحیح در فعالیتها، نداشتن امکانات، عدم ایجاد رابطه صمیمی با بسیجیان وجهت‌دهی آنها، کم تجربه بودن و پایین بودن سطح علمی ایشان و مشغله بیش از حد آنان را بیان کردهاند.
در مورد مهمترین نقاط قوت عملکرد مسؤلان پایگاهها و حوزه‌های بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد عواملی چون برخورد صحیح با افراد و جذب آنها، قدرت معنوی و اتکاء به خدا، ایثارگری آنان، انگیزه بالا و فعال بودن و مدیریت قوی را بیان کردهاند.
درضمن باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد،ویژگیهای خوش برخورد وصبور بودن دردرجه اول،داشتن اخلاق اسلامی درحد بسیار بالا را به عنوان مهمترین ویژگیهای اخلاقی مدیران برشمرده‌اند.مهمترین ویژگیهای تحصیلی مسؤلان حوزه ها و پایگاههای بسیج ازنظر پاسخگویان، داشتن تحصیلات بالا بوده است.
مهمترین ویژگیهای مدیریتی یک مسؤل پایگاه یا حوزه بسیج، بالا بودن اطلاعات سیاسی، داشتن بینش سیاسی و عدم سیاسی کاری بوده است و بالاخره مهمترین ویژگیهای اجتماعی یک مسؤل پایگاه یا حوزه بسیج از نظر بسیجیان پاسخگو، داشتن محبوبیت اجتماعی و آشنایی به مسایل روز جامعه بوده است.
در مورد میزان وجود ویژگیهای لازم اخلاقی در مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد معتقد بوده‌اند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد کامل، خیلی زیاد و زیاد، دارای ویژگیهای لازم اخلاقی هستند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای کرمانشاه و بوشهر، براساس متغیر شهر، پاسخگویان در شهرهای برازجان و کرمانشاه، براساس متغیر قشر، قشر کارگری و کارمندی براساس متغیر شغل، گروههای دانشجو بیش از سایر گروههای شغلی معتقدند که مسؤلان فعلی پایگاهها و حوزه‌های بسیج دارای ویژگیهای لازم اخلاقی هستند.
در مورد میزان وجود ویژگیهای لازم تحصیلی در مسئولان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد معتقد بوده‌اند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد کامل، خیلی زیاد و زیاد دارای ویژگیهای لازم تحصیلی هستند. به لحاظ متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان شهرهای لنجان و کرمانشاه. به لحاظ متغیرقشر، قشردانش‌آموزان و به لحاظ متغیرجنس، زنان بیش از مردان بیان کردهاند که مسؤلان فعلی پایگاهها و حوزهها دارای ویژگیهای لازم تحصیلی در حد “کامل، خیلی زیاد و زیاد” هستند. در مورد متغیرسن باید گفت که با افزایش سن نظر پاسخگویان درباره میزان دارا بودن ویژگیهای تحصیلی مسؤلان پایگاهها و حوزهها کاهش می‌یابد. در مورد متغیر تحصیلات نیز این موضوع صادق است. براساس متغیر شغل، گروه دانش‌آموزان و براساس وضع تاهل، مجردان بیش از افراد متأهل معتقدند که مسؤلان فعلی پایگاهها دارای ویژگیهای لازم تحصیلی هستند.
در مورد میزان وجود ویژگیهای لازم مدیریتی در مسئولان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد معتقد بوده‌اند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد کامل، خیلی زیاد و زیاد دارای ویژگیهای لازم مدیریتی هستند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان استانهای اصفهان و بوشهر. براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهر اسلام آباد غرب، بر اساس متغیر قشر، اقشار کارگری و کارمندی و دانش‌آموزی، براساس متغیر جنس زنان و براساس متغیر شغل، دانش‌آموزان و افراد کاسب و پیشه ور بیش از سایر گروههای شغلی معتقدند که مسؤلان فعلی پایگاهها دارای ویژگیهای لازم مدیریتی در حد “کامل، خیلی زیاد و زیاد” هستند. براساس متغیر تحصیلات نیز با بالارفتن آن پاسخگویان کمتر معتقد بوده‌اند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاهها دارای ویژگیهای لازم مدیریتی هستند.
در مورد میزان وجود ویژگیهای لازم سیاسی در مسؤلان فعالی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان معتقد بوده‌اند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد زیاد و خیلی زیاد دارای ویژگیهای لازم سیاسی هستند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان بوشهر و براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای لنجان و برازجان بیش از دیگر شهرها معتقدند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد زیاد و خیلی زیاد دارای ویژگیهای لازم سیاسی هستند.
در مورد میزان وجود ویژگیهای لازم اجتماعی در مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان معتقد بوده‌اند که مسئولان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد زیاد و خیلی زیاد دارای ویژگیهای لازم اجتماعی هستند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان بوشهر، براساس متغیر قشر، قشرروستایی بیش از سایر اقشار عقیده دارند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در حد زیاد و خیلی زیاد دارای ویژگیهای لازم اجتماعی هستند. به لحاظ متغیر میزان تحصیلات باید گفت که با بالارفتن تحصیلات، پاسخگویان کمتر عقیده دارند که مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاهها دارای ویژگیهای لازم اجتماعی هستند.
در مورد میزان حضور مسئولان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج در پایگاهها باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان میزان این حضور را در حد “ کاملاً، خیلی زیاد و زیاد” عنوان کردهاند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای بوشهر و کرمانشاه، براساس متغیر شهر، پاسخگویان در شهرهای برازجان و اسلام آباد غرب، براساس متغیر شغل، کارگران، کشاورزان و رانندگان بیش از سایر گروههای شغلی بیان کردهاند که میزان حضور مسؤلان فعلی پایگاهها در پایگاههای بسیج در حد “ کامل، خیلی زیاد و زیاد” است. در مورد متغیرتحصیلات باید گفت که با بالا رفتن میزان تحصیلات، پاسخگویان کمتر عنوان کردهاند که مسؤلان در پایگاهها در حد کامل، خیلی‌زیاد و زیاد حضور دارند.
در مورد میزان انگیزه کار و فعالیت در مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان میزان این انگیزه را در حد “کامل، خیلی‌زیاد وزیاد” بیان کردهاند. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای بوشهر، کرمانشاه و اصفهان، براساس متغیر شهر محل سکونت، پاسخگویان در شهرهای برازجان، مرند و اسلام آباد غرب و براساس متغیر جنس زنان بیش از مردان معتقدند که مسؤلان پایگاههای بسیج انگیزه کار و فعالیتی در حد “کامل، خیلی‌زیاد و زیاد” دارند. براساس متغیر قشر باید گفت که قشر طلاب کمتر از دیگر اقشار عنوان کردهاند که میزان انگیزه فعالیت مسئولان فعلی پایگاهها و حوزه‌های بسیج درحد“کامل، خیلی‌زیاد و زیاد” است. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استانهای بوشهر و اصفهان، براساس شهر محل سکونت پاسخگویان در شهرهای مرند و برازجان، براساس متغیر قشر، قشر روستایی. براساس سن، گروههای سنی 19 ـ 12 سال، براساس متغیر شغل، دارندگان شغل کاسبی و پیشه وری و براساس متغیر وضعیت تأهل، افراد مجرد بیش از افراد متأهل میزان تلاش مسؤلان فعلی حوزهها و پایگاههای بسیج را برای فعال کردن پایگاه درحد “ کامل، خیلی‌زیاد وزیاد” دانسته‌اند.
در مورد میزان بکارگیری افراد بسیجی در برنامه‌ها و فعالیتهای مختلف پایگاه، باید اظهار داشت که بیشترین نسبت پاسخگویان عقیده داشته‌اند که پایگاه آنان را در حد “ کاملاً، خیلی‌زیاد و زیاد” بکار می‌گیرد. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان بوشهر، براساس متغیر شهر پاسخگویان در شهر برازجان، براساس متغیر قشر، قشر شهری بسیج. براساس متغیر میزان تحصیلات گروه تحصیلی بی سواد و ابتدایی، براساس متغیر شغل، گروه شغلی کارگر، کشاورز و راننده و براساس متغیر وضعیت تاهل، افراد متأهل بیشتر از افراد مجرد معتقدند که پایگاه، آنان را در فعالیتهای مختلف خود مشارکت می‌دهد. براساس متغیر سن باید گفت که با بالا رفتن سن، نظر پاسخگویان در مورد بکارگیری ایشان در فعالیتهای پایگاه مساعدتر می‌شود.
در مورد میزان مناسب بودن محل یا مکان پایگاه مقاومت در پاسخگویی به نیازهای افراد باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد معتقدند که مکان پایگاه مقاومت آنان در حد متوسط یا زیاد، مناسب و پاسخگوی نیازهای ایشان است. براساس متغیر استان محل سکونت، پاسخگویان در استان مازندران کمتر از سایر استانها بیان کردهاند که مکان پایگاه مقاومت آنان مناسب و پاسخگوی نیازهای ایشان است. براساس متغیر شهر، پاسخگویان در شهر مشهد، برازجان و اسلام آباد غرب، براساس متغیر قشر، اقشار بسیجی، شهری، کارگری و کارمندی، براساس متغیرتحصیلات، گروه تحصیلی بی‌سواد و ابتدایی، براساس متغیر شغل، گروه شغلی کارگر، کشاورز و راننده و براساس متغیر وضعیت تاهل، افراد متأهل بیش از افراد مجرد معتقدند که مکان پایگاهشان مناسب و پاسخگوی نیازهای ایشان است.
مهمترین دلایل پاسخگویانی که میزان مناسب بودن مکان پایگاهشان را در حد “کامل، خیلی‌زیاد و زیاد” ارزیابی کرده بودند عبارت بود از: مناسب بودن پایگاه، نزدیکی به محل کار، نزدیکی به محل سکونت و فعالیت خوب پرسنل و…
مهمترین دلایل پاسخگویانی که میزان مناسب بودن محل پایگاه خود را در حد “ کم، خیلی‌کم و اصلاً” ارزیابی کرده بودند عبارت بود از: کوچک بودن مکان پایگاه، کافی نبودن امکانات و …
با توجه به میزان توانایی ساختار فعلی بسیج که به شکل حوزهها و پایگاهها سازماندهی شده است در پاسخگویی به نیازهای جامعه باید اظهار داشت که بیشترین نسبت افراد معتقدند که پایگاه بسیج در حد متوسط تا زیاد در پاسخگویی به نیازهای جامعه توانا بوده است. براساس متغیر استان محل سکونت پاسخگویان در استانهای تهران و بوشهر بر اساس متغیر شهر، پاسخگویان در شهر اسلام آباد غرب، تهران و برازجان، براساس متغیر قشر، اقشار کارگری، کارمندی و روستایی. براساس متغیر شغل، کارگران، کشاورزان و رانندگان و براساس متغیر وضعیت تاهل، افراد متأهل بیش از افراد مجرد بیان کردهاند که ساختار فعلی بسیج در پاسخگویی به نیازهای جامعه تواناست.
مهمترین دلایل پاسخگویانی که میزان توانایی ساختار فعلی بسیج را در پاسخگویی به نیازهای جامعه در حد کامل، خیلی‌زیاد و زیاد ارزیابی کرده بودند عبارت بوده از: وجود پایگاه در تمام نقاط شهر و جذب بهتر نیرو، مناسب بودن پایگاه از لحاظ ساختاری، وجود نظم و انضباط و سلسله مراتب اداری و همیشه در صحنه بودن بسیج.
مهمترین دلایل پاسخگویانی که میزان توانایی ساختار فعلی بسیج را در پاسخگویی به نیازهای جامعه در حد “ کم، خیلی‌کم ، اصلاً ” ارزیابی کرده بودند عبارت بوده از : عدم وجود امکانات کافی، عدم گستردگی دامنه فعالیتها، عدم سازماندهی مناسب و عدم پشتیبانی لازم.
در پایان محقق پس از مطالعه یافته‌ها و بررسی نتایج به این نکته اشاره می‌کند که هر سازمانی دارای حوزه فعالیتهایی است که متناسب با تحقق اهداف از پیش تعیین شده و ماموریتهای محوله است و از آنجا که در ساختار نیروی مقاومت بسیج، حوزهها و پایگاههای مقاومت بعنوان رده‌های صف نیروی مقاومت با ماموریتهای جذب، آموزش، سازماندهی و اجرای برنامه‌های حفظ و انسجام در جهت تحقق اهداف سازمانی، وظایف و فعالیتهایی را انجام می‌دهند، تعیین کارآمدی هر سازمان بستگی تام به انطباق فعالیتهای انجام شده با اهداف سازمان (حصول اهداف) و میزان کسب رضایت مشارکت کنندگان در اجرای آن دارد؛ لذا محقق پیشنهاد می‌کند با توجه به نتایج مشاهده شده و نظرات پاسخگویان، حوزهها و پایگاههای بسیج باید توان علمی خود را افزایش دهند و بهتر است علاوه بر عضو‌گیری جوانان به بسیج، آنان را از لحاظ آموزش اخلاق دینی و اجتماعی و فرهنگی، حفظ ارزشهای دینی و اسلامی، ایجاد و حفظ امنیت کشور، آموزش نظامی، ایجاد وحدت بین پایگاهها، دفاع از انقلاب و میهن اسلامی و امر به معروف و نهی از منکر ارتقاء بخشند تا بتوانند دارای عملکرد مثبت باشند.
تبلیغات
