۱.
کلید واژه ها:
کرونا ویروس 2019 دین معنویت سالمند مرور سیستماتیک
کرونا ویروس 2019 (کووید−19)، نخست از شهر ووهان استان هوبی کشور چین شیوع یافت و کمتر از دو ماه، بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت به یک بیماری همه گیر در سطح جهان تبدیل شد. در این راستا، پژوهش مروری حاضر با هدف بررسی نقش دین و معنویت در دوران همه گیری کرونا ویروس 2019 (کووید−19) در زندگی سالمندان انجام شد. در این مطالعه مروری نظام مند، واژگان کلیدی Coronavirus 2019 (COVID−19)، older adults Religion, Spirituality, Elder, در عنوان و چکیده مقالات منتشر شده در پایگاه های Google Scholar، PubMed، Scopus و ScienceDirect جستجو شد. معیار اصلی جهت ورود، مقالات چاپی تمام متن انگلیسی مرتبط در سال های 2020 و 2021 بود. از چک لیست PRISMA برای بررسی و کنترل کیفیت مقالات استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد سالمندانی که در دوران همه گیری کرونا ویروس 2019 فعالیت های معنوی و مذهبی خود را انجام می دادند، از سلامت روانی بهتری برخوردار بودند؛ همچنین داشتن باورهای دینی سبب معنا و آرامش در زندگی افراد می شود که نتیجه آن کاهش ترس و اضطراب ناشی از شیوع کووید−19 است.
۲.
کلید واژه ها:
نگرش دینی اضطراب سلامت اضطراب مرگ کووید- 19
با شیوع ویروس عالمگیر کووید 19 نه تنها سلامت جسم، بلکه سلامت روان میلیون ها انسان در معرض خطر قرار گرفت. به سبب نقش اعتقادات دینی در افزایش سازوکار های انطباقی انسان ها، این پژوهش ارتباط «نگرش دینی» با «اضطراب سلامت» و «اضطراب مرگ» افراد در معرض کووید 19 و افراد عادی را بررسی کرده است. روش پژوهش از نوع «توصیفی همبستگی» بوده است. 368 تن به روش «در دسترس» و داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. از مقیاس «نگرش سنج دینی»، پرسشنامه «سنجش اضطراب سلامت» و پرسشنامه «سنجش اضطراب مرگ» برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. داده ها با استفاده از آزمون t مستقل، همبستگی پیرسون و رگرسیون تجزیه و تحلیل شد. مطابق یافته ها، متغیر «اضطراب سلامت» و «اضطراب مرگ» بین افراد در معرض کووید 19 و عادی تفاوت معناداری داشت؛ ولی در نگرش دینی دو گروه تفاوت معناداری به دست نیامد. در افراد در معرض کووید 19 ارتباط «نگرش دینی» با «اضطراب سلامت» و «اضطراب مرگ» معنادار بود، درحالی که در افراد عادی ارتباط معناداری وجود نداشت.
۳.
کلید واژه ها:
کووید-19 دین دانشجویان سلامت اجتماعی و روانی پاندمی تهران
جهانی شدن کووید-19، آمار بالای سرایت بیماری و مرگ ومیر ناشی از آن، پژوهشگران و اندیشمندان این موضوع به ویژه جامعه شناسان را به صورت آشکاری مجاب کرده تا آن را مسئله ای اجتماعی بدانند. هدف این پژوهش، کشفِ تفسیر و معنای دین از منظر دانشجویان پسر ساکن شهر تهران در مواجهه با پاندمی کووید 19 و تأثیر آن بر سلامت روانی اجتماعی آنان می باشد. روش پژوهش مقاله حاضر، کیفی و از راهبرد نظریه زمینه ای استفاده شده است. به این منظور با 23 دانشجوی پسر ساکن شهر تهران که با روش نمونه گیری هدفمند و استراتژی گلوله برفی انتخاب شده بودند، مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته انجام شد. هشت مقوله اصلی و یک مقوله هسته از خلال نظام کدگذاری داده ها استخراج شد: ترس از مرگ، تقویت تفکر و اعتقاد نسبت به آخرت و جهان پس از مرگ، پررنگ شدن بعد مناسکی دین داری، تقویت بعد اعتقادی دین، دین و آرامش در دوران شیوع پاندمی، تقویت سرمایه اجتماعی و سلامت اجتماعی در دوران شیوع پاندمی، ظهور و بروز معانی جدید از زندگی، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی.
۴.
کلید واژه ها:
سلامت معنوی مقابله مذهبی اضطراب مرگ ویروس کرونا
جامعه آماری این پژوهش کلیه افراد مبتلا به ویروس کرونا بودند که به بیمارستان پیامبر اعظم (ص) شهر گنبد کاووس در بهار 1399 مراجعه و به صورت اینترنتی در پژوهش شرکت کردند. در این پژوهش با توجه به محدودیت تردد، هنگام جدی شدن خطر کرونا در ایران، تعداد 200 نفر به عنوان گروه نمونه به صورت در دسترس انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های اضطراب مرگ تمپلر (1970)، سلامت معنوی الیسون (1983) و مقابله مذهبی پارگامنت (2000) استفاده شد. داده ها با استفاده از نسخه 24 نرم افزار SPSS تحلیل شدند؛ نتایج نشان داد سلامت معنوی و مقابله مذهبی می تواند اضطراب مرگ را در بیماران مبتلا به ویروس کرونا پیش بینی کند (0.05p<) و با تقویت ابعاد معنویت می توان اضطراب مرگ ناشی از بیماری را در بیماران مبتلا به کرونا کاهش داد.
۵.
کلید واژه ها:
میراث فرهنگی بیماری کرونا دستورالعمل های بهداشتی الزامات قانونی الزامات فقهی
عوامل متعددی در جهان موجب شکل گیری میراث اجتماعی برای ابناءِ بشر می شود، یکی از این عوامل حسب شرایط وضعی می تواند بیماری ها باشد، که بیماری کرونا از جمله آن مصادیق است امّا اینکه چطور بیماری کرونا می تواند زمینه ساز میراث اجتماعی باشد ابهامی است که در پاسخ به آن مبادرت به انجام پژوهشی نمودیم، در این پژوهش که به شیوه توصیفی−تحلیلی با توجّه به قواعد علوم شناختی و بالاخص نظریّات زبان شناختی که دلالت بر تغییر مفاهیم نظری دارد، انجام گردید، نویسندگان به این نتیجه رسیدند که بیماری کرونا از آن حیث که می تواند مفاهیم مختلف رایج در عرصه فقهی و حقوقی را تغییر دهد، می تواند از دو طریق زمینه ساز ایجاد میراث اجتماعی گردد، نخست آنکه بیماری یادشده موجب توجّه فقها و حقوق دانان به تاریخ اجتماعی برای تطبیق نمونه های مشابه در جهت صدور احکام و فتاوی و وضع قوانین می گردد که حسب مورد، منکعس کننده توالی یا تبدیل رفتار اجتماعی خواهد بود، یا آنکه برحسب اقتضای شرایط، فقها و حقوق دانان الزامات فقهی حقوقی را ایجاد می کنند که زمینه ساز رفتارهای مشابه برای افراد در نسل های بعد در مقابل بیماری های واگیردار می گردد که
۶.
کلید واژه ها:
هوش سازمانی بحران مدیریت بحران حوزه علمیه قم
شروع بحران جهانی کرونا با ابعاد گوناگون و نحوه مواجهه دولت ها و سازمان ها با این پدیده بحرانی غافلگیرکننده، به میدانی برای آزمون کارآمدی سبک مدیریت در این بحران تبدیل شد. عملکرد حوزه علمیه در شرایط ملتهب حاکم بر جامعه که از سوی جریان معارض با حاکمیت اسلام و انقلاب، متهم به شروع و شیوع این بیماری شده بود، مبتنی بر شناخت صحنه جنگ ترکیبی و ادراکی پیچیده در مدیریت بحران است. پژوهش حاضر با روش «پدیدارشناسی توصیفی» به دنبال شناسایی تأثیر مؤلفه های هوش سازمانی حوزه علمیه در مدیریت بحران کروناست. برای اندازه گیری هوش سازمانی از الگوی «هفت بعدی» آلبرخت، و برای مدیریت بحران الگوی چهارمرحله ای «بحران» مبنا قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که رابطه معناداری بین هوش سازمانی حوزه علمیه و مدیریت بحران کرونا وجود دارد. علاوه بر این، هوش سازمانی مطابق بررسی های حاصل از روش های آمیخته، از مؤلفه هایی به ترتیب اولویتی ذیل برخوردار است: سرنوشت مشترک، جرئت و شهامت، بینش راهبردی، اتحاد و توافق، فشار عملکرد، کاربرد دانش، تمایل به تغییر.
۷.
کلید واژه ها:
نگرش توحیدی صحیفه سجادیه دعا و بیماری
یکی از پیشامدهایی که به صورت ناگهانی و فزاینده، جهان پیرامون ما را مورد تهدید قرار داده و با به خطر انداختن سلامتی افراد، امنیت روانی آنان را سلب نموده، بحران کرونا است. دعای پانزدهم صحیفه سجادیه از مهم ترین ادعیه موجود با پتانسیلی عظیم برای ایجاد سلامت روانی است. از آنجا که تحلیل آن می تواند؛ ایدئولوژی انسان ها را در نگرش به بیماری ها تغییر دهد؛ مقاله حاضر با روش تحلیلی- توصیفی به تبیین نگرش توحیدی این دعا به بیماری ها خواهد پرداخت. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که امام سجاد(ع)به دنبال بیان دو نکته کلیدی است؛ نیاز بنده و بی نیازی خدا. ایشان برای ایجاد نگرش توحیدی به بیماری در پی آگاهی بخشی و تصحیح خطاهای شناختی انسان به بیماری است. رضایت انسان از فعل الهی، داشتن آرامش و امید در مدت بیماری و بالا رفتن آستانه تحمل و اصلاح رابطه انسان با خدا و اعتماد به او از پیامدهای مثبت آن است. این همان چیزی است که فقدان آن به خصوص در بحران کرونا، انسان ها را مضطر کرده است.
۸.
کلید واژه ها:
فقه حکومتی اختیارات حکومتی بلایا بلایای طبیعی بیماری های واگیردار
مقابله با برخی حوادث اجتماعی و علاج آن؛ مانند سیل، زلزله و بیماری های همه گیر نظیر کرونا، تنها از عهده افراد بر نمی آید و نیازمند تصمیمات کلان و امکانات گسترده است که در اختیار افراد نیست و باید از اختیارات حکومتی و ابزارهای در اختیار آن بهره برد. اما آیا حکومت در این شرایط، وظایف و مسؤولیت هایی را بر عهده دارد، یا فقه هیچ مسؤولیتی را متوجه حکومت نکرده است؟ بر اساس طایفه ای از روایات، اهتمام به امور مسلمین و دفع ضرورت از آن ها بر همگان از جمله حکومت لازم و واجب است. همان گونه که برخی از فقها تصریح کرده اند، با توجه به قرائنی، به نظر می رسد امور عام مسلمین مراد روایات است و با توجه به این که در حوادث اجتماعی بیش از هر زمان دیگری مسلمین نیاز به کمک رسانی دارند، این امر جز از حکومت ساخته نیست. هم چنین با توجه به این که اقدامات دولت جزء مصالح قطعی جامعه به شمار می رود، بر طبق عنصر مصلحت در فقه، وظایف و اختیاراتی بر عهده حکومت است.
۹.
کلید واژه ها:
عملیات روانی کرونا شیوه مسیح علی نژاد
عملیات روانی از سوی رسانه ها علیه جمهوری اسلامی ایران از آغاز پیروزی انقلاب تا به امروز، همواره امری بارز بوده است، اما شیوع کرونا در جهان و سیطره آن بر تمام شرایط زندگی فردی، اجتماعی و حتی بین المللی، موج جدیدی از عملیات روانی با شدتی هرچه بیشتر علیه ایران به همراه داشت. در این عرصه، فعالیت های ضد نظام اسلامی مسیح علی نژاد علیه ایران و عملکرد او در صفحه اینستاگرامش در مواجهه با این بیماری، معطوف به نوع مدیریت رؤسای نظام گردید و عملکرد آنان را نشانه گرفت. با توجه به اهمیت، حساسیت و خاص بودن شرایط پیش رو، پژوهش حاضر بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که شیوه های شاخص عملیات روانی به کارگرفته شده از سوی مسیح علی نژاد چیست؟ ازاین رو، با استفاده از روش «تحلیل محتوای کیفی»، صفحه شخصی اینستاگرام نامبرده در طول یک ماه و در فاصله زمانی 1 اسفند 1398 تا نخستین روزهای فروردین 1399 بررسی شد. نتایج این بررسی حاکی از آن است که وی از نُه شیوه عملیات روانی در این دوره زمانی در ارسال پیام های مدنظر بهره برده است.
۱۰.
کلید واژه ها:
انتظار کیفیت زندگی امید بهزیستی روان شناختی کرونا
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش فرهنگ انتظار بر بهبود کیفیت زندگی، امید و بهزیستی روان شناختی دانشجویان در دوران کرونا صورت گرفته است. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون و گروه شاهد است. جامعه آماری پژوهش را تمام دانشجویان دانشگاه آزاد شهر تهران (واحد الکترونیکی و تهران _ شمال) تشکیل داده بود. جهت انجام این پژوهش 60 دانشجوی دختر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی در چهار گروه 15 نفره قرار گرفتند. گروه های آزمایش تحت آموزش فرهنگ انتظار قرار گرفتند و گروه شاهد هیچ آموزشی دریافت نکرد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه های امید، بهزیستی روان شناختی و کیفیت زندگی بود. نتایج تحلیل نشان داد که آموزش فرهنگ انتظار منجر به تفاوت معنادار میانگین نمرات گروه های مداخله در هر سه متغی ر کیفیت زندگی، امید و بهزیستی روان شناختی شده است. نتایج فوق ل زوم توج ه ب ه فرهنگ انتظار در افزای ش کیفیت زندگی، امید و بهزیس تی روان ش ناختی دانشجویان را نش ان می ده د. پیشنهاد می شود فرهنگ انتظار در قالب کارگاه به دانشجویان آموزش داده شود.
۱۱.
کلید واژه ها:
ارزش های اخلاقی فضائل اخلاقی رفتارهای خیرخواهانه کمال گرایی سپاسگزاری
هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر ارزش های اخلاقی بر تمایل مردم به رفتارهای خیرخواهانه در بستر ویروس کرونا در شهر کرمانشاه است. جامعه آماری، کل شهروندان ۲۰ سال به بالای شهر کرمانشاه است که تعداد آنها برابر 855523 نفر است. از این تعداد جامعه آماری، ۳۶۰ نفر بر اساس نمونه گیری با نرم افزار SPSS Sample Power مشخص و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. برای سنجش روایی پژوهش از روایی صوری، و برای برآورد پایایی ابزار پژوهش از آلفای کرونباخ استفاده گردید. آزمون فرضیه ها با استفاده از شاخص همبستگی و رگرسیون انجام گرفت. یافته ها نشان می دهد که ارزش های اخلاقی در بُعد کمال گرایی (۴۱۷/۰=r)، بُعد اجتناب از رفتارهای نادرست (۱۵۸/۰-=r)، بُعد فضائل اخلاقی (۴۹۱/۰=r)، بُعد بخشش (۲۰۸/۰ =r)، در بُعد هویت اخلاقی (۵۳۷/۰=r)، و در کل (۴۹۲/۰=r)، با رفتارهای خیرخواهانه ارتباط معناداری دارد.
۱۲.
کلید واژه ها:
اقتصاد اشتراکی سوسیالیسم دیگرگرایی خودگرایی آزادی هویت فردی
دیدگاه سوسیالیستی اقتصاد اشتراکی نیز مانند سایر نظریات اقتصادی و سیاسی که بر اساس مبانی فلسفی شکل گرفته اند، تاریخ مصرف نداشته و در هر شرایطی ممکن است به عنوان گزینه ای برای مدیریت جامعه مورد توجه قرار گیرد؛ چنانچه در وضعیت فعلی جهان با توجه به شیوع بیماری کرونا که موجب پدیدارشدن مشکلات اقتصادی شدید، از بین رفتن بسیاری از کسب وکارها و بالارفتن آمار بیکاری شده، برخی از نظریه پردازان بازگشت به روایت هایی از سوسیالیسم را توصیه می کنند. با توجه به این مسئله، هدف ما در این مقاله این است که نظریه اقتصاد اشتراکی را از منظری اخلاقی مورد کندوکاو قرار دهیم و در نهایت، اعتبار آن را از نظرگاه اخلاقی بسنجیم. فردریش هایک و آین رند دو تن از اندیشمندانی هستند که به تحلیل سوسیالیسم و اقتصاد اشتراکی پرداخته اند و پیامدهای اخلاقی این نظریه را بررسی و نقد کرده اند. این دو متفکر در نقد اخلاقی اقتصاد اشتراکی به مؤلفه هایی چون نقض حقوق و آزادی فردی در سوسیالیسم و همچنین نابودی هویت فردی انسان در این نظریه می پردازند.
