تامین اجتماعی

تامین اجتماعی

تامین اجتماعی 1382شماره 13

مقالات

۱.

تأمین اجتماعی و دموکراسی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۵ تعداد دانلود : ۷۶۰
مقاله با این فرض که در دنیای جدید، تأمین اجتماعی، به عنوان حق اجتماعی شهروندان، نه تکلیف اخلاقی فردی، مستلزم همکاری متقابل دولت، مردم (واحدهای خصوصی) و نهادهای عمومی غیردولتی است، رابطه تأمین اجتماعی و توسعه متوازن و سپس نسبت تأمین اجتماعی ودموکراسی را بررسی می کند.از دیدگاه تئوری های مطرح شده در این نوشتار، نظام های سیاسی غیرمردم سالار، تأمین اجتماعی را «به دلیل» اثر مثبت بر کارایی گسترش می دهند و نظام های سیاسی مردم سالار «به علت» ماهیت فرایند رأی گیری به طور طبیعی موجب گسترش هزینه های تأمین اجتماعی می شوند. از سوی دیگر، تأمین اجتماعی نیز به افزایش سرمایه اجتماعی، گسترش مشارکت اجتماعی و تقویت شرایط «فردگرایی عادلانه»، پیش شرط های لازم را برای بسط دمکراسی سیاسی و اقتصادی (بازی بازار) در جامعه فراهم می آورد. شواهد تجربی مورد توجه در مقاله حاضر- بیانگر آن است که هم در رژیم های مردم سالار و هم در رژیم های غیرمردم سالار، هزینه های تأمین اجتماعی به گونه ای تقریباً یکسان افزایش یافته و نوع رژیم سیاسی بر ساختار هزینه های تأمین اجتماعی اثر معنا داری نداشته است.در مقاله تأکید می شود که موفقیت حکومت ایران در عرصه ساختارسازی دموکراتیک سیاسی و اقتصادی، به استقرار نظام فراگیر تأمین اجتماعی نیاز دارد و این نیز در جای خود، مستلزم بازکردن عرصه برای فعالیت مردم و نهادهای غیردولتی در حوزه تأمین اجتماعی و کاهش نقش دولت از نقش یک انحصارگر به یک نقش حمایتی و نظارتی است.
۲.

درباره روش های تعریف و سنجش فقر

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶۵ تعداد دانلود : ۱۵۶۹
این مقاله با اشاره به معانی گوناگون و تعاریف متفاوتی که از واژه فقر در زبان های مختلف ارائه شده و همچنین با تشریح و تأکید بر دو مفهوم فقر مطلق و فقر نسبی، بر این باور است که گسترش روزافزون اندیشه «نسبی» بودن مفهوم فقر – و بنابراین، گسترش فزاینده تعاریف و روش های سنجش فقر – نه فقط مقایسه های بین المللی را دشوار می کند بلکه اجماع کارشناسان در زمینه فقرزدایی را نیز تعلیق به محال می سازد.در مقاله، مسأله «نیازهای فیزیولوژیکی پایه» نیز مورد توجه قرار گرفته و ضمن بیان. همچنین تعریف کلاسیک بانک جهانی در مورد پدیده فقر، به عنوان «نقطه شروع» و تعریف دقیقی برای «فقر مطلق»، تصریح می گردد که نیازهای فیزیولوژیک برای هر فرد، حتی اگر کاملاً یکسان نباشد، دست کم قابل تشخیص و سنجش است.«ابهامات سنجش پولی فقر» از دیگر مقوله های مورد بحث در مقاله است چنین به نظر می رسد که چه در مورد عرضه مفهوم واحدی از فقر، و چه در مورد ابزارهای سنجش فقر، هنوز با چندگانگی و رویکردهای متنوعی سروکار داریم که هر یک از آن ها، ویژگی ها، مزایا و نقاط ضعف و قوت خاص خود را دارد.در ادامه، شاخص «ضریب جینی» تشریح و یکی از موارد استفاده از آن در سطح اقتصاد کلان- با استفاده از یک بررسی موردی در ایالات متحده – تبیین می شود.این نوشتار در انتها، استاندارد نیازهای فیزیولوژیکی پایه را برای تعیین و تعریف خط فقر توضیح می دهد و می پرسد: «نیازهای فیزیولوژیکی» آدمیان، به عنوان موجوداتی طبیعی، در زمینه هایی چون پزشکی، داروسازی، بهداشت و درمان و حتی روان شناسی بالینی با اجماع جهانی مواجه شده، پس مباحث مقاله تشریح می شود. چرا در مورد فقر زدایی و مبارزه بر محرومیت و آسیب پذیری چنین می باشد ?
۳.

مقدمه ای بر اقتصاد بهداشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۴۸ تعداد دانلود : ۱۰۲۵
در این مقاله، اهمیت فزاینده جایگاه بهداشت در اقتصاد کلان ایالات متحده و فزونی قابل ملاحظه سهم هزینه های بهداشتی و درمانی در مخارج دولت و هزینه های خانوار و همچنین مسائل اقتصادی بخش بهداشت، اهمیت بیمه، عدم اطمینان و مسائل مربوط به اطلاعات (عدم تقارن) تحلیل می شود.در این نوشتار، به منظور نشان دادن چگونگی تحلیل اقتصادی موضوعات بهداشتی، چند مثال مطرح گردیده، برای تشریح اهمیت و گستردگی بخش بهداشت و درمان نیز سعی شده اهمیت شناخت مشخصه های منحصر به فرد بازارهای خدمات بهداشتی – درمانی مورد تأکید قرار می گیرد تا اصلاحات مناسبی در ابزارهای تحلیل سنتی اقتصاددانان به عمل آید.نویسنده معتقد است اهمیت اقتصاد بهداشت به توانایی آگاه کردن و امکان تأثیرگذاری بر تصمیمات تدوین کنندگان سیاست های بخش بهداشت مربوط می شود و همچنین تصریح می کند مهم این است که بدانیم درمورد تعداد زیاد عوامل اقتصادی که زیربنا و اساس پیش بینی ها را تشکیل می دهند، چه می توانیم بکنیم. تجزیه و تحلیل اقتصادی ابزارهایی بخردانه در اختیار ما قرار می دهد که به کمک آن ها می توانیم سیاست ها را بازبینی، پیش بینی و پیشنهاد کنیم و در اقتصاد بهداشت و قسمت های مختلف آن به اجرا در آ وریم..
۵.

سیاست اجتماعی و خانواده های گسترده: شواهدی از برنامه بازنشستگی در افریقای جنوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰۱ تعداد دانلود : ۶۴۵
در این مقاله، این پرسش که «منابع مالی چگونه به خانواده های گسترده در کشورهای رو به توسعه تخصیص می یابد»، بر پایه یک تجربه یگانه اجتماعی (برنامه بازنشستگی آفریقای جنوبی) بررسی می شود. طبق این برنامه، به سالمندان، نوعی مستمری نقدی پرداخت می شود که کم وبیش با دوبرابر درآمد سرانه آفریقایی ها در مناطق روستایی در آفریقای جنوبی برابر است. در این پژوهش ، چگونگی تأثیر این نقل و انتقال نقدی بر عرضه کار جوانانی که در کنار سالمندان مزبور در خانواده های گسترده زندگی می کنند، بررسی می شود.مطالعه مزبور نشان می دهد که میزان ساعت کار جوانان این خانواده ها، وقتی زنان خانواده به 60 سالگی و مردان خانواده به 65 سالگی ( سن قانونی بازنشستگی) می رسند، به شدت کاهش می یابد. همچنین، تأکید می شود که کاهش در عرضه کار، وقتی زنان، دریافت کننده مستمری بازنشستگی هستند، خیلی زیادتر است که گویای وضعیت ناقص تمرکز و توزیع منابع مالی در خانوار است. تخصیص منابع مالی به جوانان نیز به جنسیت و سن مطلق و نیز سن نسبی آن ها بستگی کامل دارد. پسر ارشد خانواده معمولاً بیش از دیگر جوانان عضو خانواده، ساعت های کارش را کاهش می دهد و مردان نیز به طور نسبی از قدرت چانه زنی بیش تری در خانواده برخودار بوده، و اعضای خانواده مراقبت بیش تری از آن ها به عمل می آورند.
۶.

نظام بیمه های اجتماعی کشاورزان، صاحبان حرف و مشاغل آزاد و خویش فرمایان در کشورهای عضو جامعه اروپا

مترجم:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۰ تعداد دانلود : ۵۵۴
مقاله، نخست سیر تحولات و پیشینه تاریخی تأمین اجتماعی و توسعه و تعمیم آن را در جهان و ایران بررسی می کند. سپس به تبیین نظام بیمه های اجتماعی کشاورزان، صاحبان حرف و مشاغل آزاد و خویش فرمایان، در کشورهای آلمان، اسپانیا، ایتالیا، اتریش ، فرانسه و یونان می پردازد. در این بررسی ، نحوه تأمین منابع مالی و کیفیت پوشش بیمه ای (درحوزه های از کارافتادگی، بازنشستگی، بازماندگان، درمان و ایام بارداری، غرامت و دستمزد ایام بارداری و بیماری، مراقبت و پرستاری، حوادث ناشی از کار و بیماری های شغلی، کمک عائله مندی و بیکاری) به تفکیک، تشریح می شود.ویژگی های هر یک از نظام های بیمه ای در کشورهای مورد مطالعه با توجه به ساختارهای اقتصادی و اجتماعی، قدمت تاریخی و درجه توسعه یافتگی آنان، متفاوت است و شرایط و مقررات موضوعه از چهارچوب یکسان و منسجمی تبعیت نمی کند.
۷.

طرح بازنشستگی و محاسبات بیمه ای

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸۴ تعداد دانلود : ۶۱۴
"این مقاله ابتدا با تشریح دارایی ها و تعهدات مالی صندوق بازنشستگی و مازاد (کسری) صندوق، تداوم فعالیت موفق یک نظام بازنشستگی بر پایه محاسبات علمی را مورد تأکید قرار می دهد. داده ها و اطلاعات مهم مورد نیاز برای محاسبات اکچوئری نیز به شرح ذیل، فهرست و تبیین می شوند: 1. تعداد کارکنان شاغل و بازنشسته، حقوق و مزایای مشمول کسور بازنشستگی، حقوق و مزایای قابل پرداخت به بازنشسته ها؛ 2. پرداخت منظم و به موقع کسور بازنشستگی؛ 3. سن بازنشستگی؛ 4. درصد کسور بازنشستگی و مدت پرداخت آن؛ 5. اختلاف امید به زندگی در مردان و زنان (این مورد، به طور مفصل، در نقاط مختلف جهان، بررسی و یافته ها و در جداول متعدد خلاصه شده است؛ 6. نحوه برقراری حقوق بازنشستگی که در توضیح آن دو شیوه محاسبه حقوق بازنشستگی بر مبنای مستمری معین و محاسبه حقوق بازنشستگی بر مبنای ذخیره معین تبیین می شوند. 7. نحوه سرمایه گذاری از وجوه صندوق. سپس با بررسی نقش سرمایه گذاری در تأمین منابع صندوق، نتیجه گیری می شود که: 1. نرخ بازدهی سرمایه گذاری همواره باید بیش تر از درصد افزایش حقوق زمان اشتغال و حقوق مستمری لحاظ شود؛ 2. در یک نظام بازنشستگی خودکفا، بیش از 80 درصد منابع صندوق از طریق سرمایه گذاری تأمین می شود؛ 3. باآن جام سرمایه گذاری مناسب، می توان سن بازنشستگی را کاهش داد؛ 4. در سرمایه گذاری از وجوه ذخایر صندوق با نرخ پایین، سن بازنشستگی نقش بسیار مهمی ایفا می کند؛ 5. در صورت عدمآن جام سرمایه گذاری از وجوه ذخایر، صندوق بازنشستگی با کسری بودجه هنگفت مواجه می شود."
۸.

بهداشت حرفه ای، تأمین اجتماعی و ضرورت تحول

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۵ تعداد دانلود : ۵۳۷
مقاله، نخست اهمیت موضوع بهداشت حرفه ای را تشریح و آن را از ملزومات سرمایه گذاری رو به توسعه معرفی می کند و آنگاه بر حوادث و بیماری های شغلی ناشی از محیط کار، علاوه بر خسارت های اقتصادی، از بُعد معنوی و زندگی اجتماعی و نیز تبعات بسیار مخرب آن تأکید می شود. در ادامه، اهداف اقتصادی تأمین بهداشت و ایمنی در محیط کار تبیین و سپس نقش صدمات شغلی و آثار منفی آن ها بر بهداشت نیروی کار، جامعه و اقتصاد ملی بررسی می شود. در ادامه، وضعیت موجود در ایران در دو حوزه حوادث ناشی از کار و هزینه های ناشی از بیماری ها و حوادث شغلی مطرح می گردد و هزینه ها در دو عرصه «مستقیم» (خسارت های ناشی از وقفه کار، هزینه های درمانی، غرامت، ازکارافتادگی جزئی و کلی و فوت) و «غیرمستقیم» (کاهش بازده کار، هزینه حمل و نقل، زمان کاری تلف شده، هزینه آموزش و تربیت فرد جانشین و هزینه های اموال و دارایی های منهدم شده) فهرست می شوند.همچنین تأکید می شود که اقدامات ایمنی و بهداشت حرفه ای و اجرای طرح های مربوط تا زمانی مطلوب، اثربخش وآن جام پذیر است که رویه ها، تکنیک ها، وسایل، تسهیلات پیشگیری حفاظتی و بهداشتی، در تاروپود بافت اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی محیط کار جا گرفته باشد. به علاوه، عمده ترین بحث در ارتباط با حوادث و بیماری های شغلی، اجرای تعهدات کارفرما یا مدیران صنایع، مطابق ضوابط قانونی در زمینه سالم سازی محیط کار و گرایش به سمت استانداردسازی در محیط های کار معرفی شده است. همچنین با قبول تقدم بهداشت بر درمان، کاملاً محسوس است که اگر فعالیت ها و سرمایه گذاری ها در بخش بهداشت و ایمنی کار و پیشگیری از بیماری ها و حوادث شغلی صورت گیرد، کاهش نیاز به خدمات درمانی، سبب کاهش چشمگیر در پرداخت هزینه های وابسته نیز می شود.
۹.

چشم انداز رفاه اجتماعی در جهان امروز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۵
"این پژوهش ، مجموعه ای از 13 مطلب ترجمه شده در مورد رفاه و تأمین اجتماعی در جهان است . در مطلب نخست، دیدگاه های رئیس کمیسیون بهداشت پارلمان اروپا در نقد خصوصی سازی خدمات درمانی و واکنش های مربوط تشریح شده است.مطلب دوم به آلودگی آب ها اختصاص دارد و با اشاره به برخی گزارش ها از ایالات متحده، آلودگی آب ها را عامل اشتغال 50 درصد از کل تخت های بیمارستانی در جهان معرفی می کند. «کمک های نقدی به نیازمندان» و قانون مصوب مجلس نمایندگان امریکا، موضوع مطلب سوم است که در خلال آن، دیدگاه های متفاوت دموکرات ها و جمهوری خواهان در این خصوص و نیز دو موضوع «جنگ با فقر» یا «جنگ با مردم فقیر» تشریح شده است.بیان پژوهشی از سازمان صلح سبز در مورد خطرهای زیست محیطی دنیای امروز و مقایسه هوای داخل و خارج خانه، موضوع مطلب بعدی است.نتایج یک رشته آزمایش در مورد نسبت فشار خون و شتاب زدگی، و کم حوصلگی و مرگ و میر بالا بر اثر فشار خون، بخشی دیگر از مطالب مقاله را تشکیل می دهد.پاسخ به این پرسش که «آیا انحصارات دولتی در زمینه خدمات عمومی را باید نوعی تعهد ارزشی دانست یا نه؟» و چالش مدافعان «خدمات عمومی» با طرفداران «حق رقابت» در پارلمان اروپای متحد، در مطلبی دیگر پی گرفته می شود.ادامه بردگی در کشتزارهای فلوریدای ایالات متحده، چاقی مزمن و بیش از حد کودکان و نوجوانان آمریکایی، ساخت نوعی صندلی چرخدار برای بالا و پایین رفتن معلولان از پله ها، وضع تأسف بار و درصد بالای کودکانی که در شهر لندن زیر خط فقر زندگی می کنند، کمبود مزمن پزشک های درمانگاهی، پرستاران و دیگر کارکنان مراقبت های بالینی در پاریس، کیفیت بالای آموزش در کودکستان های چین و سطح بالای علمی دانش آموزان چینی، وضعیت خطرناک ایدز در آفریقا، هند، روسیه و چین و اعلام خطر سازمان جهانی بهداشت در مورد چشم انداز بحرانی ایدز در جهان، محورهای دیگر گزارش های این مقاله هستند."
۱۰.

زمینه های تکوین بیمه های اجتماعی در ایران

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۰ تعداد دانلود : ۸۲۹
"این مقاله، خلاصه ای از یک طرح پژوهشی است که هدف آن، شناخت فرصت ها و تهدیدهای فراروی تکوین بیمه های اجتماعی در ایران و ایجاد زمینه های لازم برای تحقق این امر است. پس از بیان فرضیه های اساسی تحقیق، روش مطالعه، جامعه آماری و دیدگاه ها و رهیافت های نظری تحقیق، طی دو مرحله، از متخصصان، صاحبنظران و کارشناسان مسائل اجتماعی، به طریق مطالعه ژرفایی دلفی، نظر سنجی و نتایج حاصل مطرح شده است.همچنین یافته های تحقیق از سنجش نگرش مردم (3500 نفر نمونه انتخابی در بین جمعیت 18 سال به بالای ساکن نقاط شهری و روستایی در 9 استان نمونه) نسبت به بیمه های اجتماعی تشریح می شود. شاخص های عمده در این خصوص عبارتند از: تقدیرگرایی، فردگرایی، آینده نگری، اتکا به خانواده، آگاهی از قوانین و مقررات بیمه و نگرش نسبت به بیمه. بین شاخص های محاسبه شده و پایگاه اقتصادی – اجتماعی پاسخ گویان، ارتباط معنا دار وجود دارد؛ به طوری که: - میزان تقدیرگرایی و اتکا به حمایت های خانوادگی با پایگاه اقتصادی– اجتماعی افراد، رابطه معکوس دارد؛ - بین میزان فرد گرایی، آینده نگری و آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به بیمه با پایگاه اقتصادی- اجتماعی پاسخ گویان، رابطه مستقیم وجود دارد؛ - نگرش نسبت به بیمه در بین افراد با پایگاه بالاتر، ضعیف تر است. در ادامه مطالب مقاله، مهم ترین موانع و تنگناهای عمده توسعه و تکوین بیمه های اجتماعی در ایران تشریح می شود. شکل نگرفتن فرهنگ بیمه ای در جامعه، ارزشمند نبودن خدمات بیمه های اجتماعی برای افراد کم درآمد به علت عدم ارضای نیازهای اولیه آن ها و ضعف اطلاع رسانی، تغییر قوانین و مقررات مربوط به بیمه، ضعف علمی و اجرایی کارکنان بیمه های اجتماعی، بی سوادی و کم سوادی مردم، ملموس نبودن خدمات بیمه های اجتماعی و ضعف ارائه خدمات، از جمله مهم ترین تنگناها و مسائل مربوط به این نارسایی هستند. در انتها، برخی توصیه ها و راهکارهای لازم برای توسعه بیمه های اجتماعی در ایران – مبتنی بر فرضیه های تأیید شده در این بررسی- عنوان شده است. "
۱۱.

بررسی وضعیت بهداشت حرفه ای در مراکز درمانی تابعه سازمان تأمین اجتماعی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۲ تعداد دانلود : ۷۲۳
این پژوهش ، خلاصه ای از یک طرح پژوهشی است که جامعه آماری آن، برخی بیمارستان های سازمان تأمین اجتماعی در استان های تهران، قزوین، اصفهان و آذربایجان غربی بوده است.دراین مقاله پس از بیان اهداف و پرسش ها و روش پژوهش ، روش جمع آوری اطلاعات و خلاصه ای از مشخصات بیمارستان های مورد بررسی، با توجه به اهداف طرح و اندازه گیری ها در دو بعد عوامل زیان آور فیزیکی و شیمیایی، تشریح شده است.عوامل فیزیکی ارزیابی شده، شامل سروصدا، روشنایی، اشعه ایکس، اشعه مادون قرمز، اشعه ماورای بنفش، استرس های حرارتی و عوامل شیمیایی پخش شده در قسمت های مختلف بیمارستان ها هستند. عوامل شیمیایی نیز شامل گازها و بخارات زیان آور، عنوان شده اند.سپس تفسیر نتایج در حوزه های یاد شده به تفصیل بیان می گردد.در پایان، پیشنهادها و اقدامات کنترلی، شامل کنترل منبع آلاینده، کنترل منبع دریافت کننده و کنترل دریافت کننده در هر دو گروه عوامل فیزیکی و شیمیایی تشریح شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۳