تامین اجتماعی

تغییرات مستمر ناشی از ظهور تکنولوژی های داده های بزرگ، زنجیره بلوکی، رایانش ابری و اینترنت اشیاء و رویکردهای نوینی چون لارج در مدیریت زنجیره تأمین و تأخیر در انجام پروژه ها، محدودیت آیین نامه های اجرایی، عوامل ساختاری، حقوقی و محیطی و همچنین ضرورت تاب آوری، پویایی و استفاده از ظرفیت استارت آپ ها، سازمان تأمین اجتماعی را ملزم به بازطراحی ساختار برون سپاری طرح های فناوری اطلاعات خود کرده است. هدف: هدف این پژوهش تبیین وضعیت موجود، آسیب شناسی، بازطراحی ساختار و سازوکارهای اجرایی و ارائه الگویی مطلوب برای فرآیند برون سپاری طرح های فناوری اطلاعات سازمان تأمین اجتماعی است. روش: روش شناسی پژوهش، ترکیبی از روش های مطالعه اسنادی، پدیدارشناسی، پژوهش های مروری، روایتی و یادآور نویسی است و برای آسیب شناسی نیز از الگوهای «سه شاخگی»، «سوات»[1]، و «پستل»[2] استفاده شده است. در ارائه راهکارها از رویکرد چندلایه ای، سیستم مانا و رهنمودهای بین المللی «ایسا»[3] بهره گرفته شده است. جامعه هدف، خبرگان و کارشناسان فناوری اطلاعات هستند و از روش نمونه گیری، گلوله برفی استفاده شده است. داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با خبرگان و مطالعات تطبیقی جمع آوری شده است. یافته ها و نتایج: بر اساس آسیب شناسی انجام شده و با استفاده از بررسی روش ها و تجربیات دستگاه های موردمطالعه، پیشنهادهای اجرایی و کاربردی در خصوص الگوی مطلوب فرآیند برون سپاری طرح های فناوری اطلاعات، بازنگری بخشنامه و شیوه نامه ، به روزرسانی آیین نامه های معاملاتی و مالی، حمایت از استارت آپ ها، آموزش کارکنان و بهره برداران، ساختار و حوزه قراردادها، تبیین شایستگی های متصدیان برون سپاری ارائه شد، همچنین پیشنهادهایی برای شرکت مشاور مدیریت و خدمات ماشینی تأمین و غیره ارائه گردید.   [1] SWOT [2] PESTEL [3] ISSA

هدف از برقراری نظام تامین اجتماعی، تحقق عدالت و امنیت خاطر در زندگی اجتماعی و تأمین سطح معاش مناسب است. در نظام های تأمین اجتماعی، افراد خانواده بیمه شده نیز از حمایت برخوردار می گردند. از سوی دیگر قانونگذار با تأسیس نهاد سرپرستی، علی رغم اینکه کلیه احکام ناظر بر رابطه والدین و فرزند طبیعی را بر رابطه سرپرستی وارد نمی داند؛ در برخی موارد از این احکام تأسی نموده است. هدف: بررسی تأثیر رابطه سرپرستی بر حمایت های تأمین اجتماعی که بیمه شده اصلی و فرزند وی به عنوان بیمه شده تبعی از آن منتفع می گردند. روش: پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، حاصل بهره گیری از تحلیل حقوقی حمایت های تأمین اجتماعی از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست از منظر آراء دیوان عدالت اداری است. نتیجه : هرچند با عنایت به حمایتی بودن قانون تأمین اجتماعی، اغلب احکام به نفع تسری این حمایت ها به بیمه شده و طفل تحت سرپرستی، تفسیر می گردند ولی تطابق احکام قانون تأمین اجتماعی با وضعیت سرپرستی بعضاً با چالش های حقوقی مواجه است. دیوان عدالت اداری نیز در صدور دادنامه شماره 1557 مورخ 1400/6/23 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به حل یکی از این چالش های حقوقی در موضوع مرخصی زایمان پرداخته که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است.

هدف: هرچند تمام کشورها برنامه هایی برای رفاه شهروندان دارند، اما کمیت و کیفیت برنامه ها و میزان موفقیت آنها در دستیابی به اهداف ترسیم شده متفاوت است. یکی از عوامل مؤثر بر این امر منابع تأمین مالی آنها است. مهم ترین منابع تأمین مالی این برنامه ها مالیات و درآمدهای عمومی دولت ها و فروش منابع طبیعی است. کشورهای نفت خیز، ازجمله ایران، به خاطر برخورداری از درآمدهای نفتی شکل ویژه ای از خدمات رفاهی را ارائه می کنند. برنامه های رفاهی در برخی از کشورهای نفتی مثل نروژ، سرنوشت متفاوتی از دیگر کشورهای نفتی دارند. بررسی برخی از عواملی که این تفاوت را رقم می زند هدف مقالة حاضر است. روش: برای بررسی هدف فوق نیازمند داده هایی هستیم که از قوانین، سیاست ها، و اسناد مرتبط با موضوع در کشورهای مورد بررسی به دست آمده اند. بنابراین، روش مورداستفاده در این مقاله بررسیِ اسنادی است. یافته ها و نتیجه : مطابق با یافته ها، یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر چگونگی مدیریت درآمدهای نفتی و شیوة تخصیص آن به حوزه های رفاهی شرایط مقدم، یعنی برخورداری از نهادهای قوی و کارآمد و سطح توسعه یافتگی پیش از ورود درآمدهای نفتی به بودجه کشورها، است. علاوه براین، تعهد نخبگان سیاسی و سیاست گذاران به آیندگان نیز امر مهمی در این زمینه محسوب می شود. کشورهای به اصطلاح رانتیر معمولاً با دست و دل بازی بیشتری منابع نفتی را در راه رفاه نسل کنونی هزینه کرده و به توسعه نظام مالیات گیری کمتر توجه می کنند. لذا، در این کشورها مزایای رفاهی فاقد نقش توزیعی بوده و بازتوزیع درآمدی به درستی صورت نمی گیرد و دارای نابرابری نسبتاً بالایی هستند.

هدف: یکی از سازکارهای بین المللی حمایت از کارگران مهاجر را باید انعقاد موافقتنامه های بین المللی تامین اجتماعی دانست. به همین جهت بسیاری از کشورها بویژه با هدف حمایت از اتباع خود که در قلمرو دولت های دیگر بسر می برند، به انعقاد چنین موافقتنامه هایی مبادرت می نمایند. با این حال، کشورهای در حال توسعه، عمدتا موافقتنامه های زیادی در این زمینه با سایر کشورها ندارند. این مساله در برخی موارد موجب نادیده گرفته شدن حقوق تامین اجتماعی اتباع آنها در کشورهای خارجی یا اتباع بیگانه شاغل در قلمرو آنها می شود. با توجه به چالش های موجود در این زمینه، مقاله کنونی با هدف بررسی رویکرد نظام های حقوقی بین المللی و داخلی (اعم از رویکرد کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه) به موافقتنامه های بین المللی تامین اجتماعی، به رشته تحریر در آمده است. روش: با توجه به اهمیت موافقتنامه های بین المللی تامین اجتماعی، مقاله کنونی با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی و تحلیل ابعاد حقوقی آن پرداخته است. یافته ها و نتیجه: یافته های این مقاله دلالت بر آن دارد که انعقاد موافقتنامه های بین المللی تامین اجتماعی در مورد کشورهای در حال توسعه همچون ایران با چالش های متعددی چون: فراهم نبودن بسترها و ظرفیت های قانونی، اقتصادی، سیاسی و اجرایی لازم برای انعقاد موافقتنامه های تامین اجتماعی و در مورد کشورهای توسعه یافته با مشکلاتی چون عدم تمایل به انعقاد موافقتنامه های بین المللی تامین اجتماعی با کشورهای در حال توسعه؛ افزایش هزینه های نظام تامین اجتماعی؛ مغایرت با سیاست های مهاجرتی و دشواری ارزیابی آثار اجرای موافقتنامه های تامین اجتماعی، مواجه است.

هدف: با عنایت به ابلاغ سیاست های کلی تأمین اجتماعی توسط مقام معظم رهبری در اجرای بند یک اصل 110 قانون اساسی و بند 5 آن مبنی بر لایه بندی امور امدادی، حمایتی و بیمه ای و سطح بندی خدمات با رویکرد فعال دولت بر اساس وسع و استحقاق، به وضعیت بازنشستگی پیش از موعد معلولان در ایران پرداختیم. معلولیت مسئله ای است که خارج از اراده انسان بر او تحمیل شده و نتیجه اختلالات و ناتوانایی های مادرزادی یا محیطی در قوای جسمانی یا روانی می باشد و موجب فقدان یا کاهش فرصت های برابر، کاهش استقلال و محرومیت در زندگی مادی و معنوی برای این اشخاص شده است. روش تحقیق : در این پژوهش از روش پژوهش کیفی و ابزار مصاحبه و مطالعات کتابخانه ای برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. یافته ها و نتیجه گیری: قانون بازنشستگی پیش از موعد معلولان برای بخش های دولتی و عمومی غیردولتی اجرا می شود لیکن برای بخش خصوصی قابل شمول نیست. بنابراین به منظور جلوگیری از فرسایش مضاعف توان جسمی و روحی افراد دارای معلولیت به ویژه، معلولیت های شدید و خیلی شدید دارای سابقه کار و هرگونه عوارض ناشی از معلولیت اولیه و بروز معلولیت های ثانویه نیاز به اصلاح قانون و پیش بینی محل تأمین بار مالی ناشی از آن برای سازمان تأمین اجتماعی کشور، مطابق اصل ۷۵ قانون اساسی و ماده ۷۱ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور می باشد.

موضوع "ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی" طرح ها و پروژه های در ایران در سال های اخیر مطرح شده است. این ارزیابی در مورد آن دسته از طرح ها و لوایح که دامنه تأثیرگذاری آنها در سطح ملی است، مانند طرح های تحقیقاتی انجام شده در وزارت خانه ها و سازمان های بزرگ ضروری تر است. در نخستین بند سیاست های کلی برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران مصوب 1389/10/15 ابلاغی از سوی رهبر معظم انقلاب و نیز در ماده (2) قانون برنامه پنج ساله پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، و در بند 9 سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در سال جاری، تهیه پیوست اجتماعی و فرهنگی برای طرح های مهم و جدید مورد تاکید و تصویب قرار گرفت. شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز در تاریخ 92/1/21 «نظام نامه پیوست فرهنگی طرح های مهم وکلان کشور» را تصویب و ابلاغ نمودند. بنابراین، داشتن پیوست اجتماعی برای همه طرح ها و برنامه های کلان در کشور الزامی است. بر همین اساس کلیه طرح ها و برنامه های کلان سازمان تأمین اجتماعی از ابتدا با یک پیوست همراه شده تا اثرات این برنامه و سیاست ها بر ذی نفعان این حوزه من جمله مردم، صندوق ها و سایر اجزای نظام تأمین اجتماعی مشخص شود. هدف و روش : هدف از انجام این مطالعه شناسایی انواع پیامدهای احتمالی و اقدامات تعدیلی متناسب با ماهیت تاثیرات اقدامات، برنامه ها و سیاست ها قبل یا حین انجام است. روش پژوهش مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی و جمع آوری اطلاعات مربوط به مسئله و مطالعات مرتبط به روش کتابخانه ای در خصوص ارزیابی تاثیر اجتماعی است. نتیجه: از آنجا که سازمان تأمین اجتماعی دارای برنامه های عمرانی، درمانی، حمایتی، بیمه ای و حکمرانی شرکتی است، سنجش دقیق تأثیرات اجتماعی برنامه ها و سیاست ها بر جامعه هدف، نیازمند ارزیابی تاثیرات اجتماعی، فرهنگی پروژه ها قبل از انجام یا بررسی مجدد برنامه ها به منظور کاهش اثرات منفی اجتماعی و فرهنگی آنها بر جامعه هدف است. انجام این گونه مطالعات می تواند به گفتمان سازی در زمینه شناسایی و اهمیت انجام ارزیابی تاثیر اجتماعی فرهنگی طرح ها و... به منظور کاهش پیامدهای احتمالی، تعدیل یا اصلاح تصمیمات و سیاست های کلان در حوزه تامین اجتماعی کمک شایانی نماید.