فناوری و دانش پژوهی در تعلیم و تربیت

هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تدریس به شیوه معکوس بر فرسودگی و اشتیاق تحصیلی دانش آموزان پایه چهارم دوره ابتدایی است. طرح پژوهش کمی و روش نیمه آزمایشی، طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان پایه چهارم دوره ابتدایی مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 1401-1400 در شهر بابلسر به تعداد 1726 نفر بودند. نمونه پژوهش نیز از پایه چهارم به صورت نمونه گیری تصادفی جایگزینی انتخاب شد. به تعداد 30 نفر به گونه ای که 15 نفر در گروه کنترل و 15 نفر در گروه آزمایش انتخاب شدند. . داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه فرسودگی تحصیلی مسلش(2002) و اشتیاق تحصیلی شافلی و همکاران(2002) جمع آوری شد. پایایی پرسشنامه اشتیاق تحصیلی بر اساس آلفای کرونباخ 94/0، عامل وقف خود 92/0 و عامل جذب 79/0 محاسبه شد و روایی آن با تحلیل عاملی و با ضریب کرونباخ تأیید شد. پایایی و روایی پرسشنامه فرسودگی تحصیلی مسلش بر اساس روش همسانی درونی و بازآزمایی مورد تأیید قرار گرفته است. ضریب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس های خستگی عاطفی 88/0، شک و تردید 90/0 و خودکارآمدی 84/0 به دست آمد، که نشان از پایایی مناسب این ابزار داشت. روایی عاملی آزمون نیز به روش تحلیل عوامل و چرخش واریمکس نیز محاسبه شد. ضریب آلفای به دست آمده برای روایی واگرا برای خرده مقیاس های خستگی عاطفی، شک و تردید و خودکارآمدی به ترتیب 21/0-، 53/0- و 32/0- به دست آمد. نتایج حاکی از آن است که تدریس معکوس بر متغیرهای خستگی هیجانی، بی علاقگی تحصیلی، ناکارآمدی درسی و نمره کلی فرسودگی تحصیلی مؤثر بوده است(05/0>P). یعنی استفاده از تدریس معکوس در کلاس موجب کاهش فرسودگی تحصیلی در دانش آموزان می شود.

مقدمه: کم رویی یک عاطفه اجتماعی است و این حالت از احساس خود کم بینی سرچشمه می گیرد و در بعضی موارد آن قدر شدت می یابد که تمامی شخصیت فرد را تحت تأثیر قرار می دهد. این پژوهش با هدف بررسی کمرویی و اختلالاتی که در تحصیل دانش آموزان ایجاد می کند، انجام است. روش: روش انجام این پژوهش، روایت پژوهی بوده است. روایت دروازه ورود فرد به جهان است و تجربه های افراد جهان را نشان می دهد. پژوهش روایی مطالعه تجربه در قالب روایت است و در درجه اول اندیشه ما درباره ی جهان را نشان می دهد. روش های جمع آوری اطلاعات در این پژوهش خودشرح حال نویسی و روایت های پژوهشگر و مصاحبه روایتی با معلمان مدارس بوده است. تجزیه و تحلیل داده ها بدین صورت بود که داده ها طی سه مرحله ی کدگزاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر آن است که چهار عامل محوری در کم رویی دانش آموزان نقش مؤثری ایفا می کند. این چهار عامل عبارتند از؛ عامل فردی، اجتماعی، خانواده و مدرسه. از مهم ترین مؤلفه ها و کدها می توان به عدم اقناع در مدرسه، روابط انسانی ضعیف در مدرسه، عدم تشخیص نیاز دانش آموزان توسط مدرسه، بی برنامگی، بی تجربگی معلمان، عدم آشنایی معلمان با علم روان شناسی، روابط اجتماعی ضعیف در مدرسه، ارتباط ضعیف مدرسه با خانواده ها، نبود طرح جامع نیازسنجی در مدرسه، فضای رقابتی مدارس، خشونت در مدارس، بی مهری معلمان و اولیای مدارس، حذف محبت و جایگزین نمودن عامل قدرت و استقلال طلبی در مدارس، تعاملات ضعیف و نامناسب، عدم اقناع و گفت وگو، فقدان آموزش رسانه ای و چندرسانه ای، عدم تعامل والدین با اولیای مدرسه، عدم شرکت در انجمن اولیاء، دور بودن دانش آموزان از جامعه، محدودیت در استفاده از امکانات و وسایل ارتباط جمعی و دریافت پیام اشاره نمود.نتیجه گیری: برای رفع کم رویی و ایجاد اعتماد به نفس و فعالیت در دانش آموزان بایستی در گام اول از دانش آموزان نیازسنجی به عمل آورد و برمبنای نیازسنجی در جهت رفع معضلات تحصیلی گام برداشت.

این مطالعه باهدف بررسی نقش باورهای رفتاری، باورهای هنجاری و خود پیروی در پیش بینی سازه های مدل پذیرش فناوری، انجام گرفت. روش پژوهش همبستگی بود و 200 معلم از بین ۴۱۰ معلم متوسطه دوره دوم شهر رفسنجان با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. برای سنجش سازه های مدل پذیرش فناوری از مولفه های مطالعات گاردنر و آمورسو (2004)، کلوپینک و مک کنی (2004) و باس و همکاران (2016)، و باورهای رفتاری هولدن و کارش (2010)؛ باورهای هنجاری ایگونا و همکاران (2016) و خود پیروی فیرات (2016) استفاده شد. از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر برای تحلیل استفاده شد. نتایج نشان داد اثر مستقیم نیت رفتاری و باورهای هنجاری بر کاربرد واقعی فناوری؛ اثر مستقیم سودمندی ادراک شده و باورهای رفتاری بر نیت رفتاری؛ اثر مستقیم سودمندی ادراک شده، باورهای رفتاری و خود پیروی بر نگرش نسبت به کاربرد فناوری؛ اثر مستقیم سهولت ادراک شده و باورهای رفتاری بر سودمندی ادراک شده؛ اثر مستقیم باورهای هنجاری، رفتاری و خود پیروی بر سهولت و سودمندی ادراک شده در تدریس معلمان مثبت و معنی دار بود. نتایج واسطه ای ساده نیز نشان داد نیت رفتاری نقش واسطه ای مثبت و معنی داری بین باورهای رفتاری و کاربرد واقعی و در بین سودمندی ادراک شده و کاربرد واقعی دارد؛ سهولت ادراک شده نقش واسطه ای مثبت و معنی داری بین باورهای رفتاری و سودمندی ادراک شده، بین باورهای هنجاری و سودمندی ادراک شده و بین خود پیروی و سودمندی ادراک شده دارد؛ بنابراین بر نتایج باورها و خود پیروی معلم نقش مهمی در پذیرش فناوری بخصوص بر سهولت و سودمندی ادراک کردن فناوری در تدریس معلمان دارد.

با گسترش روزافزون استفاده از آموزش های مجازی ضرورت بررسی تجارب دانشجویان از بستر این نوع آموزش ها به عنوان مخاطبان اصلی ضرورت دارد. از این رو پژوهش حاضر به منظور بررسی فرصت ها، استراتژی ها، شرایط زمینه ای و آسیب های سامانه یادگیری الکترونیکی دانشگاه فرهنگیان با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. قلمرو پژوهش مورد مطالعه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان شهید بهشتی اقلید بود و مشارکت کنندگان به صورت هدفمند با استفاده از روش نمونه گیری شدت و گلوله برفی انتخاب شدند. جهت گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه-ساختارمند استفاده شد. به این صورت که پس از مصاحبه با 13 نفر و رسیدن به نقطه اشباع، داده های به دست آمده مطابق کدگذاری اشتراوس و کوربین با نرم افزار مکس کیودا تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد آسیب های مختلف فیزیکی و بدنی و کاهش تعامل بین استاد و دانشجویان به عنوان آسیب ها؛ عدم نیاز به مکان و زمان خاص برای حضور در کلاس و کسب اطلاعات بیشتر و مکمل درس با وبگردی به عنوان فرصت ها؛ ایجاد کلاس پویا با مشارکت دادن دائم دانشجویان در روند کلاس به عنوان کار عملی و حضور و غیاب فعال از دانشجویان با بحث گروهی، کاهش مدت کلاس و استفاده از دیگر ابزارها مثل تصویر، چت باکس و داشتن پرسش و پاسخ و استفاده کامل از ظرفیت های سامانه مدیریت یادگیری فرهنگیان برای برگزاری کلاس به عنوان مهم ترین راهکارها و سرعت و هزینه های اینترنت برای دانشجویان، نحوه تدریس استاد و استفاده کردن از شیوه های تدریس یکسان و عموما سخنرانی به عنوان شرایط زمینه ای شناسایی شد.

در یکی دو دهه اخیر، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای مقاصد آموزشی به عنوان راهنما و هدایتگر، هر روز با سرعت بیش از پیش پیشرفت های جدید را برای بشریت به ارمغان آورده است لذا هدف این پژوهش،بررسی نقش یادگیری الکترونیکی درمحیط های یادگیری با رویکرد آموزش تلفیقی است. در این پژوهش از دو روش کمی و کیفی استفاده شده که روش کیفی، روش تحلیل محتوا و روش کمی، روش توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری شامل کارشناسان و متخصصان برنامه درسی و تعلیم و تربیت شاغل در مدارس و حجم نمونه بر اساس روش دلفی3۰ نفر می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری انتخابی صورت گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات تلفیقی از پرسشنامه استاندارد محیط یادگیری کلاس مک-گل، یادگیری الکترونیکی واتکینز و همکاران و پرسشنامه محقق ساخت تلفیق در برنامه های درسی می باشد. یافته ها حاکی از آن است که با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای هر دو شاخص آموزش و یادگیری الکترونیکی و محیط های یادگیری در مدارس مورد مطالعه، در سطح پایینتری نسبت به سطح متوسط ارزیابی می شودبدین صورت که با بررسی رابطه بین آموزش تلفیقی در مدارس از یک طرف و یادگیری الکترونیکی و محیط های یادگیری از آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است که نشان از بطور وجود رابطه مثبت جداگانه و معنا دار می باشد و همچنین بر اساس آزمون کوواریانس بطور همزمان یادگیری الکترونیکی و محیط های یادگیری بر آموزش تلفیقی در مدارس تأثیر گذارند و از میان شاخصها به ترتیب اولویت انگیزه، سواد رسانه ای، دسترسی به فناوری، محط مثبت کلاس،بحث های گروهی آنلاین موفقیت در محیط های آموزشی وباورهای شخص معیارهای مؤثر می باشند. روش یادگیری تلفیقی، در فضای مجازی در مقطع دوم دوره متوسطه قابل اجراست و می تواند همزمان با ارتقا شاخص های یادگیری الکترونیکی و محیط های یادگیری، به کیفیت آموزش تلفیقی کمک کند .

هدف از انجام این تحقیق، تبیین ادارک صاحبنظران درباره نظام آموزش از راه دور بعنوان سازمان یاددهنده می باشد. روش پژوهش حاضر، شیوه کیفی با رویکرد پدیدارشناسی است. مشارکت کنندگان در این پژوهش 15 نفر از اساتید و فارغ التحصیلان آموزش از راه دور دانشگاه پیام نور بودند که بر اساس نمونه گیری هدفمند و ملاک محور انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و برای تحلیل کیفی داده ها نیز از شیوه کد گذاری (باز، محوری و انتخابی) به روش هفت مرحله ای کلایزی بهره گرفته شد. جهت تامین روایی و پایایی از دو روش بازبینی مشارکت کنندگان و مرور خبرگان غیر مشارکت کننده در پژوهش استفاده گردید.نتایج حاصل از تبیین ادارک صاحبنظران درباره نظام آموزش از راه دور بعنوان سازمان یاددهنده مشتمل بر چهار بعد اصلی سیاستگذاری، مدیریت و پشتیبانی، زیر ساخت ها و ارزیابی، اصلاح و مهندسی مجدد و 32 مولفه مستخرج از متن مصاحبه ها می باشد که پیشنهاد می شود نظام آموزش از راه دور بعنوان سازمان یاددهنده به ابعاد و مولفه های احصاء شده در این پژوهش عنایت شود.