مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی

فرهنگ و امنیت پایدار، محوری ترین موضوع در یک منطقه جغرافیایی است.با پیروزی انقلاب اسلامی دخالت های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بیگانگان شروع گردید و با نفوذ در مناطق کردی به دنبال برانگیختن آتش تعصبات مذهبی، فرهنگی و قومیتی در منطقه، ایجاد ناامنی کنند، اما این توطئه بیگانگان و با هوشیاری مردم خنثی شد. امروز نقش فرهنگی مردم در ایجاد امنیت پایدار شهرستان مریوان بسیار تاثیرگذار می باشد و بدون امنیت پایدار در مقابل تهدیدات و آسیب ها نمی تواند به امنیت مناسب دست پیدا کرد. درهم تنیدگی مسائل امنیتی با شرایط فرهنگی و اجتماعی ما را بر آن داشت که در ارتباط با شهرستان مریوان پیرامون نقش فرهنگی مردم در امنیت پایدار آن منطقه به یک تحقیق و پژوهش علمی به روش مردم شناسی ژرفانگر و به صورت میدانی، مشارکتی به طور مستقیم، با استفاده از اسناد معتبر کتابخانه و مراکز علمی و از ابزار تحقیق (دوربین فیلم برداری، دوربین عکاسی، ضبط صوت، نقشه...) مبادرت ورزیم در این راستا از مکتب نظری کارکردگرایی برونیسلاو مالینوفسکی استفاده و برای جامعه آماری تحقیق 40 نفر از نخبگان، مردم عادی، مسئولین، دانشجویان، پیشمرگان کرد مسلمان انتخاب شده است. در سوالهای تحقیق به مواردی چون: 1. نقش فرهنگی مردم در امنیت پایدار شهرستان مریوان چگونه بوده است؟ 2. نهاد های مردمی بر کدامیک از مسایل امنیت پایدار اثرگذاشته اند؟ اشاره داشته ایم. باتوجه به پرسش های، انجام یافته، نتایج حاصل در تحقیق نشان می دهد که فرهنگ مردم این شهرستان با وجود جاذبه های طبیعی گردشگری و اقتصادی، از امنیت پایدار مناسبی برخوردار بوده است.

هرمافرودیت ها بخشی از تابعان جامعه را از دیرباز تاکنون تشکیل می دهند؛ افراد مذکور که در اقسام هرمافرودیت های حقیقی و کاذب قرار می گیرند به ترتیب از منظر دستگاه تناسلی و اندام جنسی خارجی با اختلال مواجه هستند. به همین روی، هرمافرودیت ها در مواجهه با بخشی از اعمال بزهکارانه و ارکان دستگاه عدالت کیفری مثل زندان که بر مبنای طبقه بندی جنسی دوگانه تأسیس و سازماندهی شده است، ابهام ها و آسیب های مهمی را پدید می آورند. در این خصوص، قانونگذار ایران تنها در حوزه کیفر دیه، رویکرد متناسبی را نسبت به هرمافرودیت ها شناسایی کرده است و در سایر ابعاد، موضع منفعلی را اتخاذ نموده است. چنین رهیافت ناقصی منجر به آن شده است تا جرایم انشایی بر مبنای جنس دوگانه مردانه و زنانه به اعمال هرمافرودیت ها تعمیم پیدا نکند و یا در تسری آن ها به افراد مذکور تردید و ابهام های جدی پیش بیاید. به علاوه، فقدان تدابیر و مقررات روشن، موجب سردرگمی در نحوه نگهداری افراد مذکور در بازداشت گاه ها و زندان ها شده است. با این مراتب، در طی جستار حاضر با اتکاء به مطالعه تحلیلی و آسیب شناسانه تلاش بر آن است تا مهمترین کاستی ها و نارسایی های مقررات کیفری ایران در مواجهه با هرمافرودیت ها تبیین و راهکارگشایی شود.

پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین استرس با سلامت روانی دانشجویان براساس جنسیت آنان در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان پرداخت. تحقیق حاضر از لحاظ هدف یک تحقیق کاربردی، از لحاظ روش جزء تحقیقات توصیفی از نوع همبستگی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها یک تحقیق کمی می باشد. جامعه آماری در پژوهش حاضر، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان در سال تحصیلی 99-1398 می باشند. نمونه آماری در این پژوهش با روش در دسترس به تعداد 109 نفر انتخاب گردید. ابزار اندازه گیری داده ها پرسشنامه بود که متغییر استرس پرسشنامه 21 سوالی بک و متغیر سلامت روان با پرسشنامه 28 سوالی تقوی(2001) سنجیده شد. نتایج نشان داد که رابطه معنی داری بین استرس و سلامت روانی وجود دارد و استرس بالا می تواند سلامت روانی را به مخاطره اندازد. سطح استرس دانشجویان تقریباً پائین می باشد و همچنین سطح استرس دانشجویان تقریباً پائین می باشد.

آرمان و هدف توسعه پایدار، خلق و ایجاد یک جهان بهتر است. این مفهوم که بر پایه تلاش هایی برای گذار از چالش ها و دستیابی به وضعیت مطلوب در مسیر توسعه ایجاد شده است، ابعاد 3 گانه ای از توسعه اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را در بر می گیرد. با توصیف وضعیت موجود در ایران می توان بر وجود چالش های اساسی در خصوص جنبه های 3 گانه توسعه پایدار اذعان داشت. از این رو این مطالعه که با تأکید بر پایداری اجتماعی به انجام رسیده است با روش اسنادی و کتابخانه ای و با نمونه گیری هدفمند از طریق کنکاش در اعلامیه ها و اسناد بین المللی مرتبط با توسعه پایدار و نیز بهره گیری از «چارچوب توسعه پایدار استراتژیک»، در پی آن است که مشخص کند، این چارچوب بر چه مفاهیمی در پایداری اجتماعی اشاره و تأکید دارد و چه محتوا و شیوه هایی را توصیه می کند؛ و با در نظر گرفتن قانون برنامه های پنج ساله پنجم و ششم توسعه ایران، به تحلیل و ارزیابی این مفاهیم در برنامه های توسعه ایران پرداخته است. تحلیل این برنامه ها بر پایه چارچوب توسعه پایدار استراتژیک نشان دهنده غفلت یا کاستی های برنامه در خصوص پایداری اجتماعی در سطوح پنج گانه چارچوب معرفی شده (سطوح سیستم، موفقیت، استراتژیک، کنش ها و ابزار) می باشد؛ و لذا بر لزوم تقویت شاخص های مرتبط با این مفاهیم از طریق توجه مضاعف بدان ها در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های آتی توسعه و یا ارائه استراتژی های بدیل در جهت دستیابی به اهداف توسعه پایدار، به ویژه در بعد اجتماعی، به لحاظ اهمیت و ضرورت در جامعه ایرانی، تأکید دارد.

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی شفقت به خود بر اساس ذهن آگاهی و بهزیستی روانشناختی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر زمان یک پژوهش مقطعی، از لحاظ نوع داده ها کمی و از نظر روش تحقیق، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را همه دانشجویان دانشگاه آزاد همدان تشکیل داد. روش نمونه گیری تصادفی از نوع تصادفی نسبی بود. از جامعه آماری مذکور بر اساس فرمول فیدل و تاباچنیک (2007) 106 نفر انتخاب که به لحاظ احتیاط این تعداد به 120 نفر افزایش یافت. ابزار پژوهش شامل سه مقیاس استاندارد شفقت به خود نف (2003)، ذهن آگاهی براون و ریان (2003) و بهزیستی روان شناختی ریف (1989) بود. برای آزمون فرضیه پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. تحلیل نتایج نشان داد متغیر ذهن آگاهی پیش بینی کننده معنادار شفقت می باشد. متغیر بهزیستی روان شناختی نتوانست پیش بینی کننده معنادار شفقت باشد.

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی رابطه بین رهبری معنوی و وفاداری سازمانی انجام شده است. در این تحقیق به ارزیابی تاثیر رهبری معنوی بر متغیرهای رضایت شغلی و تعهد سازمانی و تاثیر متغیرهای رضایت شغلی و تعهد سازمانی بر وفاداری سازمانی پرداخته شد. جامعه آماری تحقیق کارکنان شرکت آزمون فلز پارس، بازه زمانی تحقیق شهریور 1399 تا آذر 1399 و حجم نمونه 160 نفر انتخاب شد. ابتدا داده های تحقیق از طریق پرسشنامه به روش الکترونیکی جمع آوری و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نرم افزارهای مورد استفاده در این تحقیق spss 22 و smart pls2 می باشند. بر اساس نتایج بدست آمده روایی واگرا، روایی همگرا، پایایی ابزار گردآوری اطلاعات و برازش کلی مدل تایید شد. طبق نتایج آزمون فرضیه ها تمام فرضیه های پژوهش و بارعاملی سوالات مورد تایید قرار گرفت. نتایج آزمون فرضیه ها نشان داد رابطه بین رهبری معنوی و رضایت شغلی با ضریب مسیر 762/0، رهبری معنوی و تعهد سازمانی با ضریب مسیر 769/0، رضایت شغلی و وفاداری سازمانی با ضریب مسیر 368/0 و تعهد سازمانی و وفاداری سازمانی با ضریب مسیر 515/0 مورد تایید قرار گرفت. رابطه بین رهبری معنوی و وفاداری سازمانی نیز در آزمون بوت استرپینگ با ضریب مسیر 677/0 مورد تایید قرار گرفت.

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی اختلالات رفتاری بر اساس شیوههای تربیتی و صفات شخصیتی در دانش آموزان مقطع ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع زمینهیابی است و جامعه آماری شامل تمامی والدین دانش آموزان پسر دوره ابتدایی منطقه 15 شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 بود که از میان آن ها 72 نفر با روش نمونهگیری هدفمند در دسترس با اجرای پرسشنامه علائم مرضی CSI-4 اسپیرافکین و گادو (1994) و چک لیست(DSM-52013)، بر روی دانش آموزان و تشخیص اختلال رفتاری آنان، به عنوان نمونه انتخاب شدند و سپس پرسشنامه شیوههای فرزندپروری بامریند(1991) و پرسشنامه شخصیتی چندوجهی مینه سوتا MMPI-2RF بر روی والدین دانشآموزان اجرا شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل دادهها نشان میدهد که رابطه مثبت معناداری میان ابعاد سبکهای فرزندپروری از جمله سبک فرزندپروری مستبدانه و سهلگیرانه با نشانگان اختلال رفتاری وجود دارد و همچنین ارتباط منفی معناداری بین سبک فرزندپروری مقتدرانه با نشانگان اختلال رفتاری وجود دارد. ارتباط مثبت معنی داری در مقیاس های جسمانی/شناختی، درونی سازی و برونی سازی، بین فردی و علایق و آسیب شناسی شخصیتی در سطح 01/0=α در پرسشنامه CSI-4 با نشانگان رفتاری وجود دارد. با توجه به میزان t و سطح معنیداری مشخص شد، سبک فرزندپروی مستبدانه و سبک مقتدرانه سهمی مناسب در تبیین نشانگان اختلال رفتاری دانش-آموزان دارند؛ اما سبک سهلگیرانه تأثیر معنیداری در نشانگان اختلال رفتاری نداشت(05/0≤P). براساس نتایج به دست آمده از این پژوهش میتوان نتیجه گیری کرد که شیوههای فرزندپروری از مهمترین مولفههای تحول فرزند است و نقش مهمی در سلامت رفتار فرزندان ایفا میکند. مقیاس های جسمانی/شناختی، درونی سازی و برونی سازی، بین فردی و علایق و آسیب شناسی شخصیتی می توانند منجر به بروز نشانگان اختلال رفتاری گردند.

پژوهش حاضر باهدف شناخت عوامل اجتماعی مؤثر بر رفتارهای وندالیستی نوجوانان شهر گرگان انجام گرفته شده است. برای نیل به این هدف مبانی و چارچوب نظری متشکل از نظریه های روان شناختی, جامعه شناختی و روان شناسی اجتماعی تدوین گردید و بر پایه آن فرضیاتی تنظیم شدند. جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر گرگان تشکیل می دهند که تعداد 368 نفر از آن ها به روش نمونه گیری خوشه ای یک مرحله ای توأم با طبقه ای متناسب انتخاب شده و اطلاعات موردنیاز با استفاده از تکنیک پرسشنامه گردآوری شده است. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل های دومتغیره و چند متغیره، رابطه آماری معناداری بین متغیرهای پایگاه اقتصادی-اجتماعی، ازهم گسیختگی خانواده، ارتباط با دوستان خرابکار، نحوه گذران اوقات فراغت، موفقیت تحصیلی و جنس با متغیر رفتارهای وندالیستی دانش آموزان وجود دارد. بر اساس ضرایب بتای استاندارد، متغیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی و ازهم گسیختگی خانواده بیشترین رابطه را با متغیر رفتارهای وندالیستی داشته اند، به طوری که روی هم 39 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند. در کل، حدود 47 درصد از تغییرات متغیر رفتارهای وندالیستی توسط متغیرهای مذکور قابل پیش بینی است.

سرمایه فرهنگی یکی از مفاهیم مهمی است که در سال های اخیر به خصوص در ایران موردتوجه صاحب نظران علوم اجتماعی قرارگرفته است. از طرفی نیز دانشگاه به عنوان یکی از نهادهای اثرگذار در جامعه و دانشجو به سان هسته اصلی و قلب آن است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر سرمایه فرهنگی دانشجویان از طریق فراترکیب است. از این منظر این پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و محقق پس از بازبینی مقالات مرتبط آن ها را با یکدیگر ترکیب کرده است. در این راستا پس از بررسی های اولیه و نظر اساتید این حوزه، 12 مقاله از میان ده ها مقاله رصد شده در پایگاه های اطلاعاتی به عنوان جامعه آماری انتخاب و مورد بررسی و ارزیابی دقیق صورت گرفته است. یافته ها این پژوهش نشان می دهد تاکنون در 11 بعد و 58 مؤلفه پیرامون عوامل مؤثر بر سرمایه فرهنگی دانشجویان تحقیق صورت پذیرفته که پس از طی مراحل متعدد مدل مفهومی مرتبط با این موضوع ارائه شده است. فهم نتایج این مطالعه که ماحصل تحقیقات پیشین است می تواند به عنوان راهنمایی جامع برای محققان در این حوزه عمل کند.