مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی
مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی سال سوم تابستان 1399 شماره 2 (پیاپی 11)
مقالات
حوزه های تخصصی:
فرسودگی شغلی نوعی خستگی هیجانی میباشد که این خستگی باعث شخصیت زدایی و ایجاد نگرشهای منفی، بیعاطفه و بدبینانه به مراجعهکنندگان و ماهیت شغل میگردد. از سوی دیگر، بطالت شغلی یکی از دغدغههای سازمانها دولتی و خصوصی میباشد. بطالت رفتاری است که ممکن است همه کارکنان سازمان در همه سطوح بهنوعی مرتکب آن شوند. این پژوهش با هدف بررسی علل و زمینههای به وجود آورنده بطالت، در میان کارمندان دانشگاه صنعتی شریف، انجام شده است. روش پژوهش نظریه داده بنیاد میباشد که دادههای مورد نیاز آن از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 35 نفر از کارمندان انجام شده است. شیوه انتخاب مشارکتکنندگان، هدفمند و تعیین تعداد آنها با رسیدن به مرحله اشباع، مشخص گردید. از مجموع 665 دادهی خام، 385 مفهوم، 35 خرده مقوله و 14 مقوله اصلی از دادههای اولیه استخراج گردید. در نهایت مفهوم محوری فرسودگی شغلی، بهعنوان پدیده اصلی که بقیه مقولات را پوشش میداد، انتخاب گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که مهمترین عوامل به وجود آوردن حس بطالت و کمکاری شغلی در مشارکتکنندگان، 1- بیاعتمادی ادراک شده،2 - بطالت آموختهشده و 3- بیانگیزگی میباشد. این عوامل در نتیجه 1- نا همنوایی ساختاری در شغل ؛ 2- شخصیت زدایی شغلی و 3- نهادینهشدگی بطالت به وجود میآید که پیامدهایی مانند؛ 1- بطالت ناشی از اثر مدیران؛2 - ناهمنوایی اهداف و 3- عملکرد ضعیف را در پی دارد.
رابطه بین رضایت زناشویی زنان متأهل و عناصر سبک های عشق ورزی
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین رضایت زناشویی زنان متأهل و عناصر سبکهای عشقورزی بود. این تحقیق از لحاظ ماهیت، کاربردی و به لحاظ زمانی، مقطعی و از لحاظ روش توصیفی و همبستگی بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان متأهل شهرستان بیجار در سال 1398 بودند که تعداد نمونه با توجه به جامعه آماری به روش رگرسیون به تعداد 200 نفر برآورد شد و با روش نمونهگیری غیرتصادفی سهمیهای انتخاب شد. رضایت زناشویی با پرسشنامه 47 سوالی انریچ و سبکهای عشقورزی با پرسشنامه 45 سوالی استرنبرگ مورد سنجش قرار گرفتند. یافته ها نشان دادند که میانگین متغیرهای رضایت زناشویی و عشقورزی در نزد زنان متأهل شهرستان بیجار بیشتر از نقطه برش آنان بود. نتایج حاصل از همبستگی پیرسون و رگرسیون با نرمافزار SPSS نسخه 25 حاکی از آن بود که با افزایش سطح عشقورزی و ابعاد آن در نزد زنان متأهل، میزان رضایت زناشویی آنان بیشتر شد. همچنین انواع سبکهای عشقورزی از جمله عنصر صمیمیت، عنصر شهوت و عنصر تعهد ارتباط مثبت و معنی داری با رضایت زناشویی داشتند و از طرفی توانستند رضایت زناشویی را پیش بینی نمایند.
اثربخشی برنامه بین المللی فرندز بر ارتقاء تاب آوری هیجانی و افزایش آرامش روانی کودکان
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی برنامه بینالمللی فرندز بر ارتقاء تابآوری هیجانی و افزایش آرامش روانی کودکان 8 تا 11 سال بوده است روش این پژوهش به صورت نیمه آزمایشی از نوع پیشآزمون، پسآزمون صورت گرفته است. جامعه آماری آن تمام کودکان پایه اول تا پنجم ابتدایی مدارس اصفهان در سال 1392بودند که از بین آنان به صورت نمونهگیری تصادفی هدفمند تعداد 40 نفر انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش مقیاس اضطراب اسپنس SCAS فرم کودک و فرم والدین (2002) کودکان طیف 7 تا 12 سال بود که قبل از آموزش بر روی هر دو گروه اجرا شد. سپس آموزش برنامه فرندز در 9 جلسه 90 دقیقهای به صورت بازی، هفتهای دو جلسه صرفاً برای گروه آزمایش اجرا گردید و بعد از آن پسآزمون برای هر دوگروه انجام شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافتهها نشان داد که دورهی برنامهدرمانی فرندز بر روی ترس از فضای باز، اضطراب جدایی، ترس از آسیب بدنی، ترس اجتماعی، وسواس فکری-عملی و اضطراب فراگیر در سطح 01/0>P اثربخش بوده است. با توجه به شیوع نسبتا بالای اختلالات اضطرابی در کودکان و جذابیت کارتهای بازی و ورزشی و نیز قابلیت اجرایی برنامه فرندز از سنین کودکی میتوان از این برنامه جهت افزایش آرامش کودکان و کاهش اختلالات اضطرابی برای کودکان استفاده نمود.
آموزش مهارت های زندگی با رویکرد پیشگیری از آسیب های اجتماعی
حوزه های تخصصی:
تعلیم و تربیت و معضلات و مشکلات مربوط به آن یکی از بحثانگیزترین مسائل در جوامع مختلف بوده و هست. دلایل این اهمیت را نیز میتوان به نکاتی چون لزوم تعلیم و تربیت صحیح نسل آتی، حساسیت و شکنندگی کودکان، نوجوانان و جوانان در تعامل مسائل مختلف دانست. دانش آموزان مهمترین و حساسترین عناصر در نظام آموزشوپرورش و سرمایههای ملی این مرزوبوم به شمار میآیند. مدرسه نیز بهعنوان یکی از مهمترین نهادهای رسمی و آموزشی کشور که همه کودکان با رسیدن به سن تحصیل وارد آن میشوند موظف است تا با تمهیدات لازم و مفید، با بالا بردن سطح دانش و آگاهی دانش آموزان، آنها را در برابر رفتارهای پرخطر و ناسالم اجتماعی محفوظ و مصون نگاه دارد. آموزش مهارتهای زندگی میتواند گام بسیار مهمی در جهت کاهش آسیبهای اجتماعی باشد. اگر امروزه در جهت پیشگیری، کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی اقدامات لازم را انجام ندهیم بیشک سرمایههای مادی، معنوی، انسانی و اجتماعی ارزشمندی را که همان فرزندانمان هستند از دست خواهیم داد. در این مقاله به نحوه آموزش مهارتهای زندگی با رویکرد پیشگیری از آسیبهای اجتماعی پرداخته شده است.
واکاوی مشارکت والدین درباره آگاهی از وضعیت تحصیلی دانش آموزان (دختر) در پایه اول ابتدایی
حوزه های تخصصی:
این پژوهش به منظور واکاوی مشارکت والدین درباره آگاهی از وضعیت تحصیلی دانشآموزان (دختر) در پایه اول ابتدایی شهر (یاسوج)، با روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی انجام گردید. جامعه آماری پژوهش را والدین دانشآموزان دختر مشغول به تحصیل در پایهی اول ابتدایی شهر یاسوج که داری مدرک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر بودند که طبق آمار اداره آموزش و پرورش شهر یاسوج تعداد آنها (300) نفر بود، و از این جامعه آماری تعداد (169) نفر با استفاده از جدول نمونهگیری کرجسی و مورگان و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای به عنوان نمونه آماری انتخاب و دادههای مورد نیاز جمعآوری گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مشارکت والدین توسط متخصصان و اساتید مورد تأیید و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ برابر مجموع متغیرها 76/0 به دست آمد. دادهها با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی (آزمون کولموگوروف اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن)، تجزیه و تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشان داد بین مشارکت والدین در آگاهی از پیشرفت تحصیلی فرزندانشان در مؤلفههای (نظارت والدین و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان، همکاری والدین در فعالتهای مدرسه، ارتیاط بین والدین و معلمان در رفتار و عملکرد دانشآموزان)، رابطه معناداری وجود دارد.
بررسی جامعه شناختی نقش روحانیت در انقلاب مشروطه
حوزه های تخصصی:
بیش از دو هزار سال بود که استبداد بر جامعه ایران سایه افکنده بود؛ شاه خود را مالک جان، مال و ناموس مردم میدانست؛ حرف او که شخص اول مملکت بود قانون محسوب میشد و تمام افرادی که در محدوده حکومتش میزیستند باید بیچون و چرا دستوراتش را میپذیرفتند و حق نداشتند در اجرای فرامین شاهنشاهی سنگاندازی و عدم تبعیت را پیش بگیرند. در شرایطی که این خفقان سالها بر سرتاسر جامعه ایران حاکم بود، در عصر قاجاری تحت تأثیر افکار استبدادستیزی روحانیون، تحصیلکردهها و روشنفکران، جنبشی صورت گرفت که زمینه را برای تبدیل قدرتِ شاه از مطلقه به مشروطه فراهم ساخت. در پیروزیِ این جنبش، مراجع عظام و روحانیتِ آگاه نقش بسزایی داشتند؛ اما با دخالتهای بیگانگان و عمّال داخلی وابسته به آنان، فرهنگ کهن استبدادی و عدم انسجام میان روحانیون، این جنبش به اهداف عالی خود نرسید، خیلی زود روحانیت، حمایت خود را از آن قطع نمود و چالشی در استمداد از آن در میان روحانیون هم در داخل و هم در خارج از کشور بخصوص نجف اشرف که در آن زمان مرکز نفوذ مراجع عظام محسوب میشد پدیدار گشت. در این مقاله ضمن پرداختن به اوضاع جامعه ایران در آستانه انقلاب مشروطه، تلاش میشود به نقش پررنگ علمای دین در استبدادستیزی، برقراری عدل و مساوات اسلامی، بیداری اسلامی، در جامعه ایرانِ عصر قاجار پرداخته شود. در این میان، چالشی را که میان روحانیون ایجاد شد؛ در حد توان علمی خود از نگاه جامعهشناختی بررسی میکنیم هرچند که پرداختن به این موضوع به مطالعات گسترده نیاز است و در این نوشتار مجالی نیست، اما هدف ما سوق دادن نگاههای متخصصان این رشته به این مهم است. این تحقیق از نوع تحقیقات نظری است؛ که روش گردآوری اطلاعات در آن بهصورت کتابخانهای است. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق، فیشبرداری از منابع اسنادی دست اول و دست دوم است.