پازند

کسب مهارت خواندن، یکی از نیازهای بشری برای اطلاع از اندیشه دیگر افراد جامعه در ادوار مختلف است. الزاماً تمام افراد جامعه در خواندن توانایی یکسانی ندارند. درصدی از افراد جامعه دارای انواع ناتوانی های یادگیری هستند که اختلال خواندن از شایع ترین آن است. اهمیت خواندن و نوشتن و نیز درصد بالای کودکان نارساخوان، توجه محققان زیادی را برای پژوهش در این حوزه به خود جلب کرده  است. از آنجا که ساخت نحوی زبان های مختلف متفاوت است در این پژوهش درک ساخت های نحوی مختلف زبان فارسی در 16 کودک فارسی زبان نارساخوان و 32 کودک همتای سنی طبیعی در پایه دوم با استفاده از آزمون استاندارد درک نحوی بررسی شد. بر اساس نتایج این پژوهش توصیفی-تحلیلی، میانگین درک ساخت های نحوی در گروه نارساخوان به طور معناداری کمتر از گروه طبیعی بود. میان کودکان نارساخوان و کودکان طبیعی همتای سنی در ساخت های نحوی پیچیده تر همچون بندهای موصولی، مجهول، گروه های همپایه، گروه های اسمی دارای حروف اضافه و انواع صفت برتر، تفاوت معنادار وجود داشت. این یافته ها ضمن تأیید نقص نحوی در کودکان نارساخوان، نشان داد این احتمال وجود دارد بخشی از مشکلات کودکان نارساخوان در درک متن، مربوط به مشکلات آنها در درک ساختارهای نحوی زبان باشد؛ لذا لازم است توانایی نحوی کودکان نارساخوان ارزیابی و برنامه های درمانی لازم درباره آموزش ساخت های پیچیده نحوی تهیه شود.

دستورپریشی یکی از انواع اختلالات زبان پریشی است. در اختلال دستورپریشی که به عنوان یکی از نمونه های شناخته شده زبان پریشی مطرح است، جریان گفتار قطع نمی شود، بلکه گفتار دچار نابسامانی هایی می شود که عمدتاً اختلال در ساختار دستوری یا نحوی زبان ایجاد می کند. در پژوهش حاضر تلاش شده است ضمن مروری بر سیر تحول نظریه های دستورپریشی، دیدگاه های مطرح درباره این موضوع از آغاز تاکنون به صورت اجمالی بررسی شود. به این منظور دو فرض مبنای اصلی قرار گرفته است. بر مبنای فرض اول، روند تغییرات بالینی در دستورپریشی از ابتدا تاکنون یکسان بوده است و دیگر آن که نظریه جامع و یکپارچه ای در زمینه بیان پیچیدگی های نشانگان دستوری وجود ندارد. روش پژوهش از نوع مروری است. در این مقاله سیر تحول نظریه ها در قالب رویکرد زبان شناختی درک و تولید در دستورپریشی مطرح شده اند. در طول تاریخ بررسی های دستورپریشی، پژوهشگران و محققان توانسته اند تقریباً به طور کامل به مشخصات همگانی دستورپریشی دست یابند و در این زمینه یکدستی مشاهده می شود. اما به نظر می رسد هیچ گونه نظریه جامعی وجود ندارد که بتواند به طور کامل پیچیدگی نشانگان دستورپریشی را توضیح دهد. همچنین، نشان داده شد که چگونه و به چه دلایلی در طول تاریخ این نظریه ها تغییر یافته اند.

امروزه سیاستمداران و مشاوران آنها به ویژگی طنز که نفوذ بیشتر پیام در ذهن مخاطب است، پی برده اند و سعی می کنند از این ابزار فن ّبیانی با اهداف گوناگونی بهره ببرند. در ایران علیرغم گرایشی که به طنز و طنز پردازی وجود دارد هیچگاه پژوهش مدوّنی در باب بررسی این راهبرد در زبان سیاسی کشور وجود نداشته است. بنابراین در پژوهش حاضر برآن شدیم تا راهبرد طنز از منظر زبانشناختی در زبان سیاسی ایران را بررسی کنیم. بدین منظور سخنرانی های مقامات سیاسی از جمله رئیس جمهور و وزیر امورخارجه پیشین آقایان روحانی و ظریف و همچنین سخنرانی های نمایندگان در دوره دهم مجلس شورای اسلامی مورد بررسی قرار گرفته اند. برای تحلیل داده ها از نظریه طنز فن بیانی اندرسون (2007) که برای زبان سیاسی طراحی شده است، استفاده کرده ایم. نتایج پژوهش نشان می دهد که در سخنرانی های مورد بررسی، در مورد مجلس شورای اسلامی طنز از جنس فن ّبیانی وجود ندارد و بیشتر از جنس عبارات خنده آور و پاسخ های آنی است که تنها در بخش طنز طبقه بندی می شوند. اما روحانی بیش از دیگران از طنز در مفهوم فن ّبیانی آن استفاده می کند. از میان استراتژی های فن ّبیانی نیز او بیشتر از استراتژی شخصی بهره می برد همان دسته از استراتژی های شخصی که این امکان را می دهند که مخالفانش را مورد انتقاد قرار دهد.

پس از گذشت پنج دهه از ظهور علم نشانه شناسی، این علم اکنون تصویر تازه ای از خود به نمایش گذاشته و به تدریج به دورنمایی از پدیدار شناختی گرایش یافته است. از این زمان به بعد ارتباط میان سوژه و جهان حسی، خود به عنوان حوزه ای جدید برای مطالعه معنا در نظر گرفته شد. لاندوفسکی، نشانه شناس فرانسوی در همین ارتباط با انتخاب زاویه دید گروه «دیگری غیر و مغلوب» و چگونگی تعامل او با «گروه مرکزی مرجع» چهار سبک زندگی متفاوت را معرفی می کند که در پژوهش های بعدی دو سبک دیگر نیز به آن می افزاید؛ همچنین از منظری دیگر، چهار نظام معنایی و تعاملی خود، به نام های برنامه مداری، مجاب سازی، تصادف و تطبیق را تعریف می نماید. این مقاله، با پیاده سازی الگوی سبک زندگی در داستان فیلم «آشغال های دوست داشتنی» ساخته امیرحسین یوسفی، محصول سال 1391، در ابتدا سبک زندگی شخصیت های حاضر در آن را تحلیل و در ادامه چگونگی شکل گیری روایت داستان و تعامل میان شخصیت ها را بر اساس نظام الگوهای معنایی و تعاملی لاندوفسکی بررسی می کند.

به منظور بازنمایی گفتمان های موجود در نهادهای اجتماعی به ویژه خانواده می توان از رسانه ها و متن های گفتمانی به عنوان ابزار گفتمانی بهره گرفت. این نکته که سریال ها و فیلم های تلویزیونی چگونه نهاد خانواده و گفتمان های احتمالی موجود در آن از جمله گفتمان های مذهبی، حکومتی و فرهنگ غربی را بازنمود می کنند و اینکه آیا سریال ها می توانند تئوری صفر و یک ارسطویی که نشانگر شخصیت های کاملاً خوب و شخصیت های کاملاٌ بد است را آشکار سازند مسئله ای است که در پژوهش حاضر با بررسی یکی از سریال های ایرانی (سریال کیمیا به کارگردانی جواد افشار) به آن پاسخ می دهد. به منظور پاسخ به این مسئله از نظریه لاکلا و موف و الگوی نشانه شناسی گفتمانی سلطانی به عنوان چارچوب نظری استفاده شد. گردآوری و تحلیل داده ها بر مبنای تحلیل گفتمان انتقادی صورت گرفت و در قالب 11 نمودار و 7 جدول ارائه گردید. در نهایت با بررسی هویت های فردی و خانوادگی شخصیت های داستان، خرده گفتمان های مذهبی، حکومتی و فرهنگ غربی در سریال مشاهده گردید. همچنین با کمک این دو رهیافت و در پاسخ به وجود مسئله صفر و یک ارسطویی و با بررسی های صورت گرفته به واسطه تحلیل متنی، بینامتنی و بافتی سریال به وجود اغراق در سریال این کارگردان می توان اشاره کرد.

بقای برخی اشکال مثنی ایران باستان در عملکرد «معدود»، شکل خاصی از اسم که فقط بعد از اعداد استفاده می شود، به صراحت در سغدی تصدیق می شود، همانطور که در سال 1979 در مقاله ای تحت عنوان «درباره جمع و مثنی در سغدی» نشان دادم. در آن مقاله، فقط چند نکته در مورد انتقال احتمالی معدود در برخی دیگر از زبان های ایرانی مانند پشتو و اوستایی بیان کردم. در طی سال هایی که از انتشار آن می گذرد، من و دیگران متوجه شدیم که فرم هایی را که می توان به عنوان معدود توصیف کرد، می توان در خوارزمی و نیز در تعدادی از زبان های جدید ایرانی، اعم از شرقی و غربی یافت. ساخت واژه و واج شناسی تاریخی بیشتر این زبان ها کم شناخته شده است. در نتیجه، اگر کسی این شکل ها را جداگانه ببیند، دستیابی به نتیجه قطعی درباره منشأ آن دشوار است. بنابراین، هدف اصلی این مقاله، جدا از تمایل به ادای احترام به همکار عزیز و برجسته ام، جمع آوری تمام مطالب مربوطه در یکجا است تا بتوان به عنوان یک کل به آن نگاه کرد.