پژوهشنامه روانشناسی مثبت

هدف این پژوهش، مقایسه بخشودگی و عملکرد خانواده در زنان فعال و غیرفعال در امور خیریه بود. طرح پژوهش علی - مقایسه ای بود. نمونه آماری شامل 40 نفر از زنان فعال و 40 نفر از زنان غیرفعال در امور خیریه شهر اراک بود که به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به مقیاس بخشودگی خانواده و شیوه سنجش عملکرد خانواده پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس چندمتغیره نشان دادند مؤلفه های بخشودگی خانواده و ابعاد عملکرد خانواده در دو گروه زنان فعال و غیرفعال در امور خیریه تفاوت معناداری داشتند؛ به طوری که گروه فعال در امور خیریه در مؤلفه های بخشودگی خانواده نمرات بالاتری و در ابعاد عملکرد خانواده نمرات پایین تری (عملکرد بهتری) را نسبت به گروه غیرفعال کسب کردند. می توان گفت فعالیت زنان در امور خیریه با افزایش بخشودگی خانواده و بهبود عملکرد خانواده مرتبط است و به عنوان یک فعالیت نوع دوستانه در ارتباط با این متغیرها مهم است.  

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر بازی درمانی مبتنی بر رویکرد آکسلاین بر ارزش های اجتماعی هیجانی و تاب آوری کودکان کم شنوای پیش دبستانی انجام شد. این پژوهش، یک مطالعه شبه آزمایشی از نوع مورد منفرد و با طرح خط پایه، مداخله و پیگیری بود. در این پژوهش، سه کودک کم شنوای پیش دبستانی شرکت داشتند که با روش نمونه گیری دردسترس از یک مرکز توانبخشی مادر و کودک کم شنوا در شهر اصفهان انتخاب شدند. ابتدا سه بار مقیاس ارزش های اجتماعی هیجانی و تاب آوری با فاصله زمانی دو روز در میان به عنوان خط پایه اجرا شد. مشخص شد ثباتی نسبی در نمرات وجود دارد. سپس مداخله در 8 جلسه اجرا شد. بعد از هر جلسه یک بار مشارکت کنندگان، ارزیابی و سه هفته بعد، همان پرسشنامه سه بار با فاصله زمانی دو روز در میان به عنوان مرحله پیگیری اجرا شدند. داده ها با روش تحلیل دیداری تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاکی از آن بود که بازی درمانی مبتنی بر رویکرد آکسلاین بر ارزش های اجتماعی هیجانی و تاب آوری کودکان کم شنوای پیش دبستانی مؤثر و معنادار است. درصد ناهمپوشی برای هر سه مشارکت کننده 100% به دست آمد. همچنین، تأثیر درخور توجه مداخله در وضعیت پیگیری مشهود بود. بازی درمانی مبتنی بر رویکرد آکسلاین باعث بهبود ارزش های اجتماعی هیجانی و تاب آوری کودکان کم شنوای پیش دبستانی شد؛ بنابراین، پیشنهاد می شود از این نوع بازی درمانی برای بهبود ارزش های اجتماعی هیجانی و تاب آوری کودکان کم شنوا استفاده شود.

ویروس کرونا تأثیر گسترده ای بر ابعاد اقتصادی، اجتماعی، ارتباطات، محیط و زندگی شخصی انسان ها داشته است. درک دقیق این تأثیرات گسترده و طرح ریزی مداخلات مناسب مستلزم مطالعات میان رشته ای است؛ ازاین رو، مطالعه حاضر در راستای بررسی تأثیرات روانشناختی کرونا ویروس و عوامل محافظت کننده روانشناختی در برابر آسیب های ناشی از آن انجام شد. هدف این مطالعه، بررسی تأثیر اضطراب دچارشدن به ویروس کرونا بر سلامت روان و کیفیت زندگی با میانجیگری امیدواری در کاربران فضای مجازی بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و برای آزمون روابط بین متغیرها از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. ۲۳۰ نفر از کاربران فضای مجازی به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. ابزارهای به کاررفته در این پژوهش مقیاس اضطراب بیماری کرونا، پرسشنامه سلامت روان، پرسشنامه کیفیت زندگی و مقیاس امیدواری بودند. یافته های پژوهش نشان دادند اضطراب کرونا بر سلامت روان و کیفیت زندگی تأثیر منفی معنادار دارد و امیدواری بر سلامت روان و کیفیت زندگی تأثیر مثبت معناداری دارد. همچنین، نقش میانجی گر امیدواری در اضطراب دچارشدن به ویروس کرونا بر سلامت روان و کیفیت زندگی معنادار بود؛ درنتیجه، امیدواری با کاهش اضطراب دچارشدن به ویروس کرونا، سلامت روان و کیفیت زندگی را ارتقا می دهد.  

سرزندگی تحصیلی، یکی از سازه های مثبت روانشناسی است که پژوهشگران در حوزه تحصیلی به آن توجه داشته اند. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل سرزندگی تحصیلی براساس معنا با میانجی گری شادکامی در دانش آموزان دختر دوره متوسطه شهر همدان بود. روش تحقیق، همبستگی و از نوع معادلات ساختاری بود. حجم نمونه 370 نفر از دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم شهر همدان بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مقیاس های سرزندگی تحصیلی، معنای زندگی و شادکامی آکسفورد استفاده شد. برای تحلیل داده ها از آزمون معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان دادند معنا بر سرزندگی تحصیلی و شادکامی اثر مستقیم و مثبتی دارد. شادکامی نیز بر سرزندگی تحصیلی اثر مستقیم و معناداری دارد. همچنین، شادکامی نقش میانجی معناداری در رابطه بین معنا و سرزندگی تحصیلی دارد. با توجه به اینکه معنا در ایجاد انگیزه نقش داشته است، باعث تلاش بیشتر می شود که نتیجه آن، کسب اهداف مطلوب و احساس شادکامی خواهد بود و شادکامی باعث احساس مثبت و شادابی در محیط تحصیلی و به دنبال آن، افزایش سرزندگی تحصیلی می شود.              

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی صداقت در روابط زناشویی براساس کفایت اجتماعی و سلامت معنوی با نقش واسطه ای امید در دانشجویان متأهل انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. شرکت کنندگان، دانشجویان متأهل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران در سال تحصیلی 98-97 بودند. 250 شرکت کننده به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند و پرسشنامه های صداقت، کفایت اجتماعی، امیدواری و سلامت معنوی را تکمیل کردند. داده ها با ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون به شیوه سلسله مراتبی و آزمون سوبل تحلیل شدند. نتایج نشان دادند ابعاد کفایت اجتماعی (آغازگر روابط، اظهارنظر مخالف، خودافشایی، حمایت عاطفی و مدیریت تعارض) و ابعاد سلامت معنوی (ارتباط با خدا، رضایت از زندگی و احساس هدفمندی) در پیش بینی صداقت در روابط زناشویی دانشجویان متأهل سهم معناداری دارند. نتایج تحلیل رگرسیون نشان دادند امیدواری در پیش بینی صداقت در روابط زناشویی براساس کفایت اجتماعی و سلامت معنوی وساطت می کند. کفایت اجتماعی و سلامت معنوی ازطریق تأثیرگذاری بر امیدواری، صداقت در روابط زناشویی را قوی تر پیش بینی کردند. به منظور ارتقای صداقت در روابط زناشویی، علاوه بر توجه به کفایت اجتماعی و سلامت معنوی، لازم است به امیدواری همسران توجه شود؛ بنابراین، آموزش و بهبود امیدواری در همسران پیشنهاد شد.  

بهبود ظرفیت های کودکان برای مقابله کارآمد با پیامدهای طلاق مورد نظر است. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی برنامه آموزشی رفتار با کودکان طلاق ویژه مادر و برنامه مداخله ویژه کودکان طلاق بر تاب آوری کودکان طلاق انجام شد. روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری سه ماهه بود. از مادران مطلقه مراجعه کننده به کلنیکی در شهر تهران جهت آموزش فرزندپروری در سال 1399 تعداد 45 نفر از آنها به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. 15 کودک در گروه مداخله برنامه ویژه کودکان طلاق، 15 مادر در برنامه آموزشی رفتار با کودکان طلاق ویژه مادر و 15 مادر در گروه کنترل حضور داشتند. ابزار پژوهش شامل مقیاس تاب آوری انگار و لینبرگ بود. مداخله ویژه مادران به مدت 12 جلسه 45 دقیقه ای و برنامه مداخله ویژه کودکان در 15 جلسه 45 دقیقه ای اجرا شد. گروه کنترل در مدت اجرای پژوهش هیج مداخله ای دریافت نکرد. از تحلیل واریانس آمیخته برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد که هر دو مداخله بر دو مولفه تاب آوری (فرد و رابطه با مراقبان) اثربخشی معنادار و پایداری دارند، ولی بر مولفه زمینه تاب آوری اثربخشی معناداری ندارند. همچنین نتایج حاکی از عدم تفاوت معنادار در اثربخشی دو مداخله بود. نتیجه پژوهش بیانگر این بود که با مشارکت مادر یا کودکان در مداخله طلاق می توان در جهت بهبود تاب آوری کودکان طلاق اقدام کرد.