لس نهشته بادی است که به رنگ زرد مایل به خاکستری بوده و 70 تا 90 درصد مواد تشکیل دهنده آن را سیلت در برگرفته است. این رسوبات به واسطه برخی ویژگی ها همچون وجود کانی های رس و... هم توان فرسایش پذیری قابل توجهی دارند و هم اینک پایداری لس ها را حتی تا زاویه 90 درجه برشیاتفه نیز می توان یافت. ولی با تمام این اوصاف جزو خاک های فرو ریزنده محسوب گردیده و با اشباع خاک توسط آب، حرکات توده ای و ناگهانی در آنها می تواند فاجعه آمیز گردد و خسارت های جبران ناپذیری را به مدیران و برنامه ریزان شهری و همه افرادی که به هر گونه با این رسوبات در ارتباط می باشند، وارد آورد. قرارگیری شهر گرگان در یک منطقه نسبتا مرطوب از شمال شرق کشور باعث گردیده تا این شهر که هم اکنون مراحل رشد و توسعه شهری را به سرعت در حال سپری نمودن می باشد، در معرض خطر جدی قرار گیرد، لذا چنانچه توجهی ویژه به پتانسیل و دینامیک حرکتی لس در این شهر صورت نگیرد، می توان اظهار داشت که در آینده ای نه چندان دور می بایست شاهد خسارات جانی و مالی زیادی در این شهر بود. نویسنده که خود در منطقه فوق به صورت مستقیم و به تحقیق و پژوهش پرداخته است، سعی دارد تا در این مقاله این ویژگی ها و پتانسیل های مخرب حرکتی در لس ها را جهت ارایه و استفاده تمامی علاقمندان و پژوهشگران بخصوص مدیران و برنامه ریزان شهری معرفی نماید تا بتوان ضمن جلوگیری از اینگونه خسارات، زمینه های هرچه بیشتر تحقیق را در شهرهای در حال توسعه کشور مورد توجه جدی قرار داد.
به منظور تحلیل و بررسی تغییرات بارش برف سنگین در منطقه شمال غرب کشور، آمار روزانه دما و بارش 10 ایستگاه سینوپتیک که شامل ایستگاه های پر برف محدوده مطالعاتی را می شوند، از سازمان هواشناسی کشور دریافت گردید. بررسی ها نشان داد که بارش برف سنگین در همه ایستگاه ها و در طول دوره آماری مشترک دارای نوسانات زیاد و روند کاهشی بوده است. استفاده از آزمون رتبه ای من کندال در مورد ایستگاه های دارای آمار طولانی مدت، وجود روند نزولی در دریافت بارش برف سنگین را برای ایستگاه های تبریز و ارومیه و عدم وجود روند در اردبیل و خوی را نشان داد. همچنین آزمون گرافیکی من کندال نشان داد که در دهه اخیر بارش برف سنگین به جز تبریز در سه ایستگاه دیگر در جهت کاهشی، تغییر ناگهانی داشته، اگر چه این تغییر، معنی دار نبوده است. بررسی تغییرات ماهانه بارش برف سنگین، وقوع این نزولات در بازه زمانی طولانی هشت ماهه (اکتبر تا می) را برای ایستگاه های اردبیل، اهر و خلخال نشان می دهد. از نظر نسبت بارش برف سنگین به کل بارش های سنگین برای 5 ماه برفی سال، اردبیل با 90 ٪ و مراغه فقط با 41٪ به ترتیب بیشترین و کمترین نسبت را دارا بوده اند.
شهرنشینی به طور طبیعی همراه با رشد و توسعه کشورها اتفاق می‌افتد، به طوری که در برخی از موارد توسعه شهرها بر روی اشکال مورفولوژیک ناپایدار سطح زمین منتهی به بروز بسیاری از محدودیت‌های طبیعی در توسعه آتی شهر می‌گردد. در حالی که تعیین و طبقه‌بندی اشکال مورفولوژیک سطح زمین و تعیین کاربری‌های مرتبط با آنها می‌تواند محدودیت‌ها و مخاطرات طبیعی ناشی از اشکال مورفولوژیک را کاهش دهد. شهر اهر واقع در120 کیلومتری شمال شرق تبریز، در منطقه‌ای با محدودیت‌های مورفولوژیک بسیار ناشی از توپوگرافی کوهستان های شناخته شده شمال غرب ایران واقع شده است. در این مطالعه، مناطق مستعد توسعه آتی شهر اهر بر مبنای داده‌های مورفولوژی سطح زمین طبقه‌بندی شده و در نهایت نتایج مطالعه به گونه بصری ارایه شده است. یکی از ابزارهای رایج، مهم و پذیرفته شده برای تصمیم گیران در خصوص تجزیه و تحلیل داده های فضایی و شهری و برنامه ریزی توسعه منطقه ای، سیستم های اطلاعات جغرافیایی است. همراه با توسعه سیستم های اطلاعات جغرافیایی مدیریت منابع زیست محیطی و طبیعی از سیستم اطلاعاتی برخوردار شده اند که داده ها در آن به سهولت در دسترس قرار گرفته، به سادگی با یکدیگر تلفیق می شوند و به راحتی قابل ویرایش هستند، به طوری که در زمینه های مختلف تصمیم گیری در خصوص مدیریت و برنامه¬ریزی منابع طبیعی، مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه جهت شناسایی مناطق توسعه شهر اهر از سیستم اطلاعات جغرافیایی به طور گسترده‌ای استفاده شده است. نتایج ارایه شده ما نشان می دهند که بخش غالب مناطق مسکونی در مراحل آتی توسعه شهر اهر (حدود 75 درصد از مساحت) در مناطقی با محدودیت های مورفولوژیک با درجات متفاوت واقع خواهند شد
