تاریخ اسلام و سیره

آسیب شناسی مطالعات تاریخی زندگانی اهل بیت: با توجه به جایگاه رفیع آنان در تاریخ تشیع، از اولویت های پژوهشی به شمار می رود. مراد از آسیب شناسی، عوامل یا فرآیندها و اقداماتی است که مانع تحقیق و رسیدن به حقیقت می شود. سؤال اصلی پژوهش این است که در بررسی تاریخ زندگانی اهل بیت: چه آسیب هایی وجود دارد؟ و برای رفع آن، چه باید کرد؟ این پژوهش با روش تحلیل محتوا و مستندسازی تجارب علمی به بررسی برخی آسیب های موجود در مطالعات تاریخی زندگانی اهل بیت: مانند منبع شناسی، عدم توجه به اسناد و مدارک، عوام گرایی، تقدس گرایی، احساس گرایی، حدیث گرایی، اخباری گری، تحجّر، جزم گرایی، جمود و عصمت گرایی پرداخته و نشان داده است که در مطالعه زندگی اهل بیت: علاوه بر تبیین حقانیت دین اسلام و تشیع، باید با شناسایی و رفع آسیب های بالا، رویدادهای این دوره را با عقلانیت و روش علمی بررسی کرد تا به مطالعه جامع و عالمانه از زندگانی اهل بیت: دست یافت.

۶۴۰۸.

نقش اسلام در نهضت الجزائر و خواست مردم ایران

نویسنده: سید هادی خسروشاهی

منبع: درس هایی از مکتب اسلام سال چهارم خرداد ۱۳۴۱ شماره ۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ سیاسی مسلمین

تعداد بازدید : ۷۶۹ تعداد دانلود : ۴۶۰

۶۴۰۹.

تحلیلی انتقادی بر روایت فتوای شریح قاضی بر قتل امام حسین (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن رفعت

منبع: تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۹ ۱۳۰-۱۰۱

کلید واژه ها: شریح قاضی امام حسین (ع) ثمرات الأنوار موسوی اصفهانی تذکره الشهداء شریف کاشانی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره

تعداد بازدید : ۷۷۱ تعداد دانلود : ۱۰۲

صدور جواز قتل امام حسین(ع) با فتوای یکی از شخصیت های مشهور تاریخی یعنی شریح قاضی یکی از مشهورات عاشورایی به شمار می رود. اهمیت تحلیل این گزارش تاریخی روایی از آن روست که رخداد سترگ عاشورا به صدور فتوایی وابسته شده و از دیگر عوامل آن چشم پوشیده شده است. در میان گزارش ها نخستین منابعِ ناقل، دو کتاب روایی شیعی با رویکرد منقبت نگارانه است؛ کتاب های ثمرات الأنوار و مزامیر الأولیاء موسوی اصفهانی و نیز تذکرهالشهداء شریف کاشانی که با ادبیاتی فخیم آن را شرح و بسط داده اند. مجموع یافته ها نشان می دهد شخصیت و عملکرد ضعیف و محتاطانه شریح سبب شهرت این گزارش شده، حال آنکه نقد متنی گزارش مذکور چنین می نمایاند که صدور چنین فتوایی از شریح قاضی ثابت نیست، چه اینکه بنا بر ادلّه متعدّد محلّ اشکال و مناقشه است. هدف این مقاله که با رویکردی تحلیلی انتقادی سامان یافته است صرفا پالودن اتهام چنین وضعی از دامان شریح قاضی نیست، بلکه چنین گزارشی به مثابه بررسی یک انگاره مورد تحلیل واقع شده است. از این رو می کوشد پس از اعتبارسنجی گونه های روایی موجود و تحلیل منابع به نقد متنی و قرائن پیرامونی آن بپردازد و با ادله متقن تاریخی روایی این گزارش را در سنجه نقد نهد. یافته ها نشان می دهد علی رغم وجود تناقضات و تعارضات متعدد، کاربست اصطلاح فتوا پیشینه ای مربوط به دوره زندگانی امام حسین (ع) نبوده و محتوا و نوع ادبیات این فتوا با ادبیات سده اول هجری تناسبی ندارد.

۶۴۱۰.