درخت حوزه‌های تخصصی

یکی از کارکردهای اساسی تلویزیون، اطلاع رسانی است. از طرفی، لحظه ای بدون رخداد نمی توان یافت که ارزش خبری نداشته باشد. این رخدادها به عنوان خوراک خبری رسانه ها ارزش یابی، اولویت بندی و گزینش می شوند تا با ارائه و انتشار آن به نیاز اطلاعاتی مخاطبان خود پاسخ دهند. یکی از رسالت های رسانه های محلی نیز پاسخ دادن به همین نیاز اطلاعاتی مخاطبان بومی است که در منطقه تحت پوشش خود زندگی می کنند. شبکه دنا نیز با امکان پخش اخبار استانی، برای اثرگذاری و جذب مخاطب بیشتر، نیاز به آسیب شناسی، تحلیل مداوم و بازنگری در روش ها و شیوه های مهندسی خبر و ارائه آن به مخاطبان خود دارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی وضعیت بخش های خبری شبکه دنا با روش تحلیل محتوا و ارائه راهکار برای این شبکه است. برای این کار و به عنوان نمونه، 144 خبر در سه ماه آبان، آذر و دی به صورت تصادفی انتخاب و تحلیل شد. اطلاعات تحقیق در جداول کدگذاری جمع آوری و با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شدند.

با پر رنگ شدن نقش شبکه های اجتماعی در زندگی روزمره و ورود آن ها به جریان اصلی رسانه ای دنیا، رسانه های سنتی تولیدات خود را متحول کردند و شبکه های اجتماعی را به عنوان رقیب قدرتمند پذیرفتند و درنتیجه، مخاطبان منفعل دیروز به کاربران فعال امروز تبدیل شدند. باتوجه به اینکه برنامه های ورزشی بخش عظیمی از محبوبیت و تولیدات تلویزیونی را به خود اختصاص داده است، هدف این پژوهش واکاوی شیوه هایی است که برنامه ساز می تواند با استفاده از ظرفیت های صفحه نمایش دوم، آن ها را به کار گرفته و باعث شکل گیری تعامل دوسویه بیننده با برنامه ورزشی تلویزیون شود تا نبود فناوری تلویزیون تعاملی در ایران را پوشش دهد. صفحه نمایش دوم به عنوان یک وسیله جانبی (رایانه، موبایل یا تبلت) به منظور همراهی با صفحه اول (تلویزیون)، جهت ایجاد ارتباط با صفحه اول ظهور پیدا کرد. پژوهش حاضر، با تکیه بر نظریه هم گرایی رسانه ای و به روش تحلیل محتوای کیفی و مطالعه اسنادی مقوله های اساسی را استخراج کرده و سپس پنج قسمت از پنج عنوان برنامه ورزشی تلویزیونی (نود، ورزش و مردم، باشگاه، فوتبال 120 و گزارش ورزشی) را مورد تحلیل و مطالعه قرار داده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که صفحه نمایش دوم می تواند مخاطبان را به خالق محتوا تبدیل کرده و توانایی آن ها را به بیش از یک اظهارنظر کننده ارتقا دهد و برنامه ساز ورزشی با پیاده سازی امکانات تعامل با بیننده، از داده های ورزشی و فعالیت های اجتماعی آن ها فراتر رفته و از انگیزه و اطلاعات بینندگان/کاربران، برای تولید قالب های مختلف برنا مه سازی تعاملی در تلویزیون استفاده کند تا زمینه تعامل و بیان دیدگاه های مخاطبین بیشتر از هر وقت دیگر مساعد شود.

شبکه های خبری تلویزیونی، نقش ویژه ای در شکل دهی افکارعمومی و جریان سازی های سیاسی و اجتماعی در جوامع دارند و عرصه خبر، تبدیل به صحنه ای از رقابت شبکه های خبری برای جذب بیشتر مخاطبان شده است. گوینده خبر، عنصری مهم در هر شبکه خبری تلویزیونی است که در ارتباطی بی واسطه، اخبار را به مخاطبان ارائه می دهد. هدف از این پژوهش کیفی که با شیوه اسنادی و مطالعات میدانی انجام شده است، بررسی نقش و اهمیت گوینده خبر ارتباط گر در خبر تلویزیونی است؛ گوینده ای که با کمک مهارت و شاخص های ویژه خود، ارتباطی نزدیک با مخاطبان برقرار و اخبار را باورپذیرتر و با اثر اقناعی بیشتری به آنها عرضه می کند. بر اساس نتایج پژوهش، استفاده از سبک های جدید گویندگی خبر، تمایز قائل شدن بین گوینده خبر و خبرخوان از سوی شبکه های خبری تلویزیونی، مشارکت گویندگان خبر در نگارش و تهیه خبر و آشنایی گویندگان با علوم رفتاری و ارتباطات غیرکلامی، از اصولی است که گوینده خبر ارتباط گر باید در دستور کاری خویش قرار دهد.

گسترش روزافزون رسانه های اجتماعی، نه تنها موجب تحول ش یوه ه ای تولی د و پخ ش خبر در دنیا شده، بلکه ساختار فناوری رادیو وتلویزیون را نیز دگرگون کرده است. مخاطبان در قالب کاربران رسانه های اجتماعی، قدرت بیشتری یافته و در پی آن، فرهنگ سلبریتی نیز پررنگ شده است. اما رادیو و تلویزیون ایران نسبت به این تحولات، توجه چندانی نداشته و این، سبب شده کاربران شبکه های اجتماعی و در رأس آن، سلبریتی ها، در تقابل با این دو رسانه قرار گیرند. این پژوهش از دو روش کتابخانه ای و مصاحبه عمیق با صاحب نظران به صورت مکمل یکدیگر استفاده کرده است؛ ابتدا طبق چارچوب مفهومی و سؤال اصلی پژوهش، جایگاه سلبریتی ها در ایران بررسی شده، سپس به رویکردهایی که لازم است رسانه ملی بدان توجه داشته باشد تا بتواند به وضعیت مطلوب برسد، اشاره شده است که داده های این بخش، به روش نظریه زمینه ای، در دو بخش و ذیل هفت مقوله گردآوری شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مهم ترین گزاره ها در تولید محتوا عبارت اند از: تشکیل تحریریه فراخبرمجازی، شکل گیری «خبرنگاران بحران»، دیپلماسی سلبریتی و کنش های فعال داوطلبانه. در بخش سیاست گذاری مطلوب هم بر توزیع، شیوه توزیع شبکه ای و مهندسی خبر تأکید شده است.

مخاطبان، مهم ترین سرمایه رسانه های جمعی محسوب می شوند. از این رو، جذب و حفظ مخاطب همواره یکی از دغدغه ها اصلی سازمان های رسانه ای است. این دغدغه ، مشابه دغدغه سودآوری در سازمان های تجاری است. برندینگ برای هر  سازمان رسانه ای ، ارزشی ویژه ایجاد می کند، باعث تمایز آن با رقبا می شود و برای مشتری یا مخاطب، معنا خلق می کند. یکی از راهکارهای جذب و حفظ مخاطب، ایجاد برند برای رسانه های خبری است. هدف از انجام این تحقیق، پاسخگویی به این سؤال است که: چه عواملی در برند شدن یک رسانه خبری مؤثرند؟ برای پاسخ به این سؤال از روش «متاسنتز» استفاده کرده ایم. جامعه آماری این تحقیق، مطالعات کیفی است که با موضوع برند رسانه به ویژه برند رسانه خبری در بازه زمانی سال های 2000 تا 2017 منتشر شده اند. با استفاده از تحلیل محتوا، درمجموع، تعداد 87 کد، 18 مفهوم و 5 مقوله برای برند رسانه خبری کشف و برچسب گذاری شدند. یافته های این تحقیق نشان می دهد که عواملی چون: اداره و سازمان، پیام، ارتباطات، مخاطبان و ارزش ها در برند شدن یک رسانه خبری مؤثرند.

فیلم مستند توضیحی، در دهه 1930 از میان جنبش مستندسازی گریرسون سر برآورد و با استفاده از گفتار تفسیری «صدای خداگونه»، در خدمت اهداف آموزشی و تبلیغی قرار گرفت. این شیوه از مستندسازی در قالبی بلاغی و استدلالی، مخاطب خود را اغلب با استفاده از صدای یک راوی مورد خطاب قرار می دهد. مستند توضیحی با توجه به تحولات فنی و زیباشناختی و گسترش رسانه تلویزیون، در اواخر دهه 1950 به عنوان شیوه ای پرکاربرد و جدی در مستندسازی تلویزیونی تا به امروز به کار گرفته شده است. در ایران به دلیل شناخت ناکافی اکثر تهیه کنندگان و کارگردانان سینما و تلویزیون از قابلیت ها و نیز تحولات اخیر این شیوه، اغلب آنها با نگاهی کلیشه ای و تقلیدوار به تولید این نوع مستند پرداخته اند، بدون اینکه ویژگی های ساختاری آن را از جنبه های زیبایی شناسی، عمیقاً بشناسند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ساختار "فیلم مستند توضیحی" و نیز چگونگی استفاده از آن در مستندسازی تلویزیونی است. این پژوهش با روش کتابخانه ای- اسنادی و با هدف شناختِ ویژگی های پژوهشی، ساختاری، زیبایی شناسی و قابلیت های محتوایی مستند توضیحی و چگونگی به کارگیری آن ها در تولید این نوع فیلم مستند، انجام گرفته است

»تلویزیون واقعیت» (Reality-TV) از گونه ها یا ژانرهای متأخر برنامه سازی تلویزیونی است که استقبال گسترده مخاطبان، برنامه سازان و شبکه های تلویزیونی از این گونه، سبب فراگیری آن شده است. بااین وجود، «تلویزیون واقعیت» در ایران به طور کافی و همه جانبه مطالعه نشده و هنوز تولیدات این گونه در تلویزیون ایران با اشکالات فراوانی مواجه است. هدف این پژوهش بررسی چیستی، خاستگاه و مقتضیات این گونه تلویزیونی و شیوه مناسب تولید آن در تلویزیون ایران با توجه به اقتضائات بومی است. این مقاله پس از پرداختن به تاریخچه پیدایش و شکل گیری این گونه تلویزیونی و ذکر ویژگی های آن و زیرمجموعه هایش، دو نمونه از این گونه برنامه سازی را به شیوه تطبیقی، تحلیل و بررسی می کند. نتیجه این پژوهش حاکی از آن است که با توجه به مشکلات این حوزه، لازم است در مورد استفاده از آن، تجربیات علمی و عملی مورد تأکید مقاله، در فرایند تولید آن به نحوی که مقاله پیشنهاد می کند در تولید نمونه های ایرانی کسب شود

عصر حاضر را عصر تصویر جهان و فرهنگ حاکم بر آن را فرهنگ تصویری می نامند. بر همین اساس، رویکرد شناخت علمی و تحقیقات دانشگاهی پیرامون پدیده های مختلف، با حرکت به سمت پژوهش های بصری، در حال تغییر است. زیرا اطلاعات بصری، توصیف را آسان، جذاب، سریع و باورپذیرتر از متون مکتوب ساخته اند. هدف این پژوهش، بررسی نقش فیلم مستند در فرهنگ تصویری معاصر- نه صرفاً به مثابه یک رشته هنری- بلکه به منزله روش پژوهش بصری در پیوند با برخی رشته های علمی در مرحله انجام و انتشار نتایج این پژوهش هاست. این پژوهش، کیفی است و با روش مرسوم مطالعات اسنادی کتابخانه ای، به توصیف و تحلیل مجموعه ای از اسناد علمی پژوهشی می پردازد که شامل اطلاعاتی درباره پدیده ها و موضوعاتی است که قصد مطالعه آنها وجود دارد. این مقاله نشان می دهد چرا و چگونه می توان از فیلم مستند برای انجام و انتشار پژوهش های بصری پیرامون موضوعات مختلف از جمله تاریخ نگاری، انسان شناسی، طبیعت شناسی و به طور کلی، جهان شناسی بصری استفاده کرد. همچنین ضرورت درک و پذیرش فیلم مستند به مثابه روش پژوهش بصری از سوی جامعه علمی، پژوهشگران و فیلم سازان مستند را یادآور می شود؛ زیرا اگر نقش و اهمیت فیلم مستند در ارتباط با فعالیت های پژوهشی، فرهنگی و اجتماعی، درک و نتایج آن تبیین شود، در آن صورت می توان برای دوران جدیدی از فعالیت های پژوهشی و فیلم سازی مستند برنامه ریزی کرد.

     با توجه به گسترش شبکه های اجتماعی و ماهواره ای، خطر فراموشی فرهنگ های بومی ایران بیش از پیش احساس می شود. از آنجایی که یکی از کارکردهای رسانه، انتقال میراث فرهنگی و از اهداف تأسیس شبکه های استانی توجه و پرداختن به مظاهر فرهنگ ها و هویت بومی است، هدف اصلی این پژوهش شناخت رابطه بین تماشای شبکه استانی مازندران با درونی شدن فرهنگ بومی این استان است. روش تحقیق این مقاله، پیمایشی است. جامعه آماری افراد بالای 15 سال ساکن شهر ساری است که تعداد 400 نفرازآنها با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند . با توجه به یافته های تحقیق، ماهیت رابطه میان میزان تماشای شبکه تلویزیونی استان مازندران و درونی شدن فرهنگ بومی این استان رابطه ای مستقیم و بسیار قوی است.

ژانر(گونه) فیلم، مجموعه ای از قوانین و توافقات مشترک بین سه گروه مخاطب، فیلمساز و منتقد برای طبقه بندی انواع فیلم شکل گرفته است. این قوانین هرکدام به نحوی در شکل گیری فیلم تاثیرگذارند. با مروری بر تاریخچه انیمیشن های ژانر موزیکال به سادگی می توان دریافت، این نوع انیمیشن به دلیل پتانسیل های خاص خود مورد استقبال بینندگان واقع شده است. پژوهش حاضر با بررسی و تحلیل نظریه های مختلف، شاخصه های بارز ژانر انیمیشن موزیکال را شناسایی و در ادامه، دو اثر متفاوت از این ژانر را در چارچوب تدوین شده، تحلیل می کند تا از این طریق، بخشی از کمبودهای مباحث تئوریک این ژانر را در ایران جبران کند و به دنبال اثبات این فرضیه است که مشخصه های ژانر موزیکال بر اساس پنج سطح روایت، شخصیت و بازیگری، موسیقی، ترانه و آواز و تصویر قابل تبیین است.

استفاده از ژانر مستند، راهبردی اساسی در جذب مخاطب و تبیین گفتمان انقلاب اسلامی است. هدف این پژوهش، شناسایی مزیت های رقابتی شبکه افق در حوزه فیلم مستند است. این تحقیقِ کیفی با روش مصاحبه عمیق انجام شده است. روش نمونه گیری، هدفمند و جامعه آماری تحقیق را سه گروهِ: اساتید دانشگاهیِ حوزه مستند و رسانه، مستندسازان و مدیران شبکه افق تشکیل می دهند. حجم نمونه، براساس قاعده اشباع در تحقیق، 12 نفر بوده است. دسته بندی مفاهیم به دست آمده درخصوص مزیت های رقابتی این شبکه، در سه گروه اصلیِ: اعتبار رسانه ای، تمایز ساختاری و ارتباطات سازمانی، از جمله یافته های این پژوهش است. ارتباط دوسویه تأثیرگذار با مؤسسات برون سازمانی، سهولت جذب منابع مادی و محتوایی، وجود ساختار، کنداکتور و کارگروه ویژه مستند  از جمله مزیت های رقابتی این شبکه است.

این پژوهش بر پایه نظریه ای بیانی در مورد نمایش تلویزیونی بر اساس نوع ارتباط بین فضای تولید و اجراء و فضای دریافت مخاطب صورت گرفته است. هدف مقالهءتعریف ماهیت و ساختار نمایش تلویزیونی با توجه به فنون و روش های ارتباطی برای دستیابی به بیان خاصی است که می توان از این گونه برنامه سازی انتظار داشت. به نظر نگارنده، نمایش تلویزیونی به عنوان رسانه ای که همزمان از امکانات نمایشی تئاتر و تکنیک های تلویزیون بهره می برد، سبب شکل گیری رسانه و البته هنری متفاوت با بیانی نو شده است.. با سلطهء قطعی این بیان بر دو زبان تئاتر و تلویزیون، شاهد شکل گیری و پدیداری نظریه خاصی در عرصهء بیانی رسانه با عنواننظریهء بیانی نمایش تلویزیونی؛ «پخش - اجرا» هستیم. این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی و براساس مقایسه تطبیقی و اسناد کتابخانه ای است و بر پایه آرای «ریچارد شکنر» و «بلا بالاش» استوار است. نتیجه پژوهش نشان می دهد نظریهء شکنر و نظریه فیلم بالاش؛ در مورد ماهیت نمایشِ تلویزیونی، با سه موضوع کلانِ ماده خام، تکنیک ساخت و در نهایت، پخش و اجرای زنده توام است.