درخت حوزه‌های تخصصی

خوشنویسی ابزاری فرهنگی است و این خصیصه بسیار مهم را دارا می باشد که جنبه های متنوع تفکرات و ایده های هنرمندان را همراه با فرم زیباشناختی به مخاطب اعلام می دارد. خط نه تنها با ارائه شکل و محتوا پیام خود را به صورت مستقیم بیان می دارد، بلکه ظرفیت ارائه مفاهیم عمیق تری را نیز دارا می باشد که همانا در شکل بصری حروف و ارتباط آن با واژگان نهفته است. در سال های اخیر با توجه به پیشرفت های صورت گرفته در عرصه گرافیک ایران زمینه های مناسبی برای ظهور حرکت های نوین در شاخه های مختلف هنر گرافیک به خصوص طراحی نشانه های نوشتاری فراهم گشته است. یکی از مهم ترین موارد در این مقوله، شناسایی چگونگی تحریر و ساختار حروف می باشد. به عبارتی دیگر، دانستن و اجرا کردن به جا و مناسب در تبدیل و اتصال حروف به یکدیگر در طراحی نشانه نوشته بسیار مهم و اساسی است و این امر، تنها از طریق شناخت و درک خطوط سنتی صورت می پذیرد؛ از این رو آشنایی با ظرفیت ها و امکانات هر یک از خطوط سنتی، طراحان گرافیک را در خلق آثاری زیبا و بدیع یاری می رساند. روش تجزیه و تحلیل داده های این مقاله توصیفی- تحلیلی بوده و ابزار گرد آوری اطلاعات آن کتابخانه ای می باشد. نتایج بیانگر آنست که خطوط سنتی همواره به دلیل ظرفیت های بالقوه، مورد توجه هنرمندان بسیاری قرار گرفته و بیشتر نشانه نوشته های موفق فارسی بر مبنای اصول و قواعد خوشنویسی سنتی طراحی شده اند.

خوشنویسی اسلامی تجلی گاه کلام خداوند است و تبدیل به یکی از تجسمات هنر مقدس گردیده است . اصول آن طی قرون متوالی تکامل و پالایش یافته و صورت آن امروزه از ویژگیهای خاصی برخوردار گردیده که موجب تاثیرات عمیق بصری و روحی در دل و جان مومن می شود . در واقع می‌توان گفت این هنر تجسمی از کلام خداست . هر چند که منشاء صوری این خط و حروف آن در شبه جزیره عربستان و بخش‌هایی از عراق عرب است ، اما این هنر در دامان هنرمندان ایرانی به تکامل رسیده و بالیده شد و ایرانیان مبدع بسیاری از زیباترین و ظریف ترین خطوط اسلامی شدند ...

قرن نهم هجری، مصادف با قرن پانزدهم میلادی، دوران حکومت تیمور و جانشینان اوست که به رغم فراز و نشیب های فراوان در عرصه سیاسی و اجتماعی و وقوع جنگ ها و نزاع های بسیار، نزد صاحب نظران و محققان، دوره رشد و اعتلای هنرهای گوناگون ، به ویژه هنرهای نسخه پردازی و کتاب آرایی به شمار می رود. مرکز ثقل این حرکت هنری، سرزمین پهناور خراسان و کارگاه های هنری موجود درکتابخانه هاست. در این پژوهش، به صحافی و جلدسازی به عنوان یکی از هنرهای کتاب آرایی پرداخته شده و ویژگی های مکتب هنری خراسان مورد بحث واقع شده است. ابتکارات صحافان و مجلدان در آفرینش جلدهای معرق و کاربرد تکنیک های جدید در تزئینات داخل و روی جلد و همچنین استفاده از نقوش تزئینی جانوران و گیاهان از جمله ویژگی های بارز این مکتب است. بررسی متون تاریخی موجود نیز نشان از اهمیت کار و جایگاه والای این گروه از هنرمندان نزد دربار شاهان و شاهزادگان تیموری دارد. با وجود محدودبودن اطلاعات راجع به صحافان و جلدسازان و همچنین عدم ذکر نام ایشان روی آثار برجای مانده، به نام برخی از صحافان بنام خراسان در این مقطع زمانی و آثار برجای مانده از ایشان نیز مورد اشاره قرار گرفته است.