مدیریت اطلاعات

هدف اصلی پژوهش، بررسی نقش منابع انسانی و ویژگیهای روانشناسی بر رفتار اطلاعیابی در دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی ایران بود. پژوهش از نوع کاربردی، روش پژوهش از نوع توصیفی ـ پیمایشی و جامعه آماری آن شامل تمام دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه های تهران، شیراز، رازی کرمانشاه و رامین ـ ملاثانی اهواز بود. نمونه گیری به روش طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انجام شد و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان به تعداد 290 نفر (230 نفر مقطع کارشناسی و 60 نفر مقطع کارشناسی ارشد) تعیین گردید. در این تحقیق، از روشهای ضریب تغییرات، آزمون t و F ، آزمون توکی (Tukey)، تکنیک رفع اختلاف مقیاسها (Scale Free)، تکنیک تحلیل مؤلفه های اصلی و ضریب همبستگی پیرسون به منظور تحلیل داده استفاده شد. یافته ها نشان داد دانشجویان با سالهای تحصیلی بالاتر در هر دو مقطع تحصیلی، اولویت اول را برای رجوع در کسب اطلاعات داشتند؛ این در حالی است که اعضای هیئت علمی، اولویت اول از لحاظ درجه اهمیت منابع انسانی در کسب اطلاعات دانشجویان را داشته اند. گرایش به وظیفه مداری در جنسیت زن و در بین دانشجویان مقطع کارشناسی بیشتر بوده، ولی گرایش به برون گرایی در جنسیت مرد و در بین دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد، بیشتر بوده است.

۲۳.

نقش و جایگاه مخازن سازمانی در اشاعه و دسترس پذیر کردن اطلاعات در جامعه علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی زاهدی محمد زره ساز

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره سیزدهم بهار ۱۳۸۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۹)

کلید واژه ها: مخازن سازمانی ارتباطهای علمی جنبش دسترسی آزاد نرم افزارهای منبع باز

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۰۳۶ تعداد دانلود : ۱۴۱۳

جنبش دسترسی آزاد امروزه به عنوان یکی از جنبشهای تحول خواه و تأثیرگذار در جوامع علمی مطرح است. ماهیت و هدف این جنبش یعنی دسترسی آزاد به یافتههای علمی با هدف اصلی کتابخانهها و کتابداری یعنی دسترس پذیر کردن اطلاعات برای کاربران بدون اعمال سانسور و یا هر گونه سوگیری، ارتباط تنگاتنگ دارد. منابع شناخته شده در جنبش دسترسی آزاد عبارتند از: آرشیوها و مخازن دسترسی آزاد، چاپهای الکترونیکی و مجله های دسترسی آزاد. یکی از انواع آرشیوها ومخازن دسترسی آزاد، مخازن سازمانی میباشند. مخزن سازمانی، محملی است که برونداد رقومی یک سازمان را شناسایی، ثبت، سازماندهی و محافظت میکند و دسترسی به آنها را فراهم می سازد. در این مقاله، پس از ارائه توضیحی کوتاه راجع به جنبش دسترسی آزاد و معرفی منابع آن، مخزن سازمانی به عنوان ابزاری نوین و کارآمد در دسترس پذیر کردن اطلاعات سازمانی تعریف می شود. افزون بر آن، مطالبی نیز درباره ویژگیها، فلسفه وجودی، محتوا، مزایا و چالشهای مخازن سازمانی ارائه خواهد شد. در ادامه، برخی از شاخص ترین نرم افزارهای منبع باز موردنیاز جهت ایجاد این مخازن معرفی می شوند و در پایان به نقش کتابخانه ها و کتابداران به عنوان متولیان گرد آوری و دسترس پذیر ساختن اطلاعات سازمانی در ایجاد و ترغیب استفاده از این نوع منابع پرداخته خواهد شد

۲۴.

بررسی وضعیت کتابخانه های عمومی شهر سنندج : ارائه خدمات و ابزارهای بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهران استرحامیان غلامرضا فدایی

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال شانزدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۶۰

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات جستجوی اطلاعات کتابخانه عمومی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۰۳۵ تعداد دانلود : ۱۴۰۶

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی وضعیت ارائه خدمات و ابزارهای بازیابی اطلاعات در کتابخانه های عمومی شهر سنندج است تا با آشکار شدن نقاط ضعف و قوت، در تدوین سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های آتی کتابخانه های عمومی مد نظر قرار گیرد. روش: روش پژوهش انجام شده، پیمایشی با نگرش توصیفی است. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه برای مراجعان کتابخانه ها (400 نفر)، مصاحبه با مسئولان کتابخانه ها، مشاهده حضوری و آمارهای موجود در کتابخانه ها گردآوری شده است. یافته ها: یافته های حاصل از تحقیق بیانگر عدم آشنایی کافی جامعه استفاده کننده از وظایف کتابخانه های عمومی و همچنین عدم توانایی آنها در استفاده از ابزارهای بازیابی اطلاعات به ویژه نرم افزارهای کتابخانه ای است و نیاز به وجود برنامه ریزی و ارائه خدمات بهتر در سطح محلی و سیاست گذاری مؤثرتر با توجه به نیازهای بومی توسط نهاد کتابخانه های عمومی کشور ضروری به نظر می رسد. اصالت/ارزش: امروزه در تحلیل معیارهای رفاه اجتماعی، میزان توسعه کتابخانه های عمومی در ردیف مسکن، آموزش، اشتغال، بهداشت و درمان قرار می گیرد و آن را یکی از شاخص های توسعه یافتگی کشورها به حساب می آورند. از سوی دیگر، بازیابی اطلاعات و منبع کارکرد اصلی کتابخانه ها است و یکی از نمادهای عملکرد مطلوب آن به شمار می رود. بنابراین بررسی کمی و کیفی ابزارهای بازیابی اطلاعات و سنجش خدمات کتابخانه ای در پیشبرد اهداف و رسالت کتابخانه های عمومی دارای اهمیت است.

۲۵.

بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط هنرآموزان هنرستانهای کشاورزی استان کرمانشاه با استفاده از مدل پذیرش فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عادل سلیمانی کیومرث زرافشانی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات مدل پذیرش فناوری هنرستان کشاورزی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۰۲۶ تعداد دانلود : ۱۴۰۳

هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط هنرآموزان هنرستانهای کشاورزی در استان کرمانشاه با استفاده از مدل پذیرش فناوری2 است. این پژوهش از نوع تحقیقات پیمایشی است که برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه ترجمه شده دیویس، استفاده گردید. به منظور سنجش روایی پرسشنامه، از روش ترجمه معکوس بهره گرفته شد. اعتبار این پرسشنامه توسط پانل متخصصان تایید گردید و پایایی آن به وسیله آزمون آلفای کرونباخ برای کلیه بخش ها بالاتر از 7/0 محاسبه شد. جامعه آماری این مطالعه را 52 نفر از هنرآموزان هنرستانهای کشاورزی در شهرستانهای کرمانشاه، اسلام آباد غرب، سنقر، روانسر، قصرشیرین و بیستون تشکیل دادهاند که با توجه به محدود بودن جامعه از روش سرشماری استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که متغیرهای برداشت ذهنی از مفیدبودن و نگرش به استفاده از فناوری اطلاعات اثر مثبت ومعنی داری بر تصمیم به استفاده از فناوری اطلاعات داشتند. تصمیم به استفاده از فناوری اطلاعات نیز اثر مثبت و معنی داری بر استفاده از فناوری اطلاعات داشت. همچنین، برداشت ذهنی از آسانی استفاده از فناوری اطلاعات بر نگرش به استفاده از فناوری اطلاعات اثر مثبت ومعنیداری داشت. نتایج این مطالعه میتواند دستاوردهایی برای برنامهریزان آموزش متوسطهکشاورزی داشته باشد، بدین صورت که سیاست گذاران آموزش متوسطه کشاورزی می توانند مفیدبودن فناوری اطلاعات را در فرآیند یاددهی- یادگیری به هنرآموزان یادآور شوند. از طرفی، آموزش در حد تسلط می تواندآسانی استفاده از فناوری اطلاعات را در هنرآموزان تقویت نماید

۲۶.

تحلیل الگوهای رفتار اطلاع یابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محسن نوکاریزی محمدرضا داورپناه

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره نهم تابستان ۱۳۸۵ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)

کلید واژه ها: نظامهای بازیابی اطلاعات الگوهای رفتار اطلاعیابی الگوهای اطلاعیابی الگوی اطلاعیابی وب

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۸۴ تعداد دانلود : ۱۳۵۳

اطلاعیابی با اهداف و مقاصدی برانگیخته میشود و رفتارهای اطلاعیابی از نظر جامعه شناسی همان کنشهاست. الگوهای اطلاعیابی به روشی ساده روابط قضایای نظری و فرایندهای مربوط به شناسایی و پاسخگویی به نیازهای اطلاعاتی را ارئه میکنند. صاحب نظران مختلف براساس رویکردهای شناختی، فرایندگرا و کاربرگرا، الگوهای رفتاری متفاوتی را ارائه کرده اند. در این مقاله، تلاش میشود مشهورترین الگوهای رفتاری اطلاعیابی مانند الگوی الیس، ویلسون، کولثاو، دروین، بلکین و برخی الگوهای مبتنی بر وب و نظام اطلاعاتی فرامتن، مورد بررسی و تحلیل قرارگیرد. بررسیها نشان میدهد در آینده باید تلاش شود نظامهای بازیابی اطلاعات هوشمند و شهودی طراحی گردد تا کاربر را وارد تعامل معنادار با اطلاعات کند. موفقیت و عدم موفقیت یک راه حل در فناوریهای جدید نهفته نیست، بلکه در درک نیازها و رفتارهای انسان نهفته است

۲۷.

مقایسه فرایند جستجوی اینترنتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران با مدل ""فرایند جستجوی اطلاعات"" کولثاو به منظور ارائه الگوی جستجوی اینترنتی آنان و طرح مداخله کتابداران در هنگام جستجو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: زاهد بیگدلی عبدالحسین فرج پهلو حمید قاضی زاده

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۴)

کلید واژه ها: مداخله دانشگاه شهید چمران دانشجویان تحصیلات تکمیلی جستجوی اطلاعات مدل کولثاو الگوی جستجو جستجوی اینترنتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۹۴ تعداد دانلود : ۱۴۹۵

هدف تحقیق حاضر، بررسی فرایند جستجوی اطلاعات دانشجویان در اینترنت به منظور بررسی این نکته است که دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران در فرایند جستجوی اینترنتی اطلاعات، تا چه اندازه با مدل کولثاو آشنایی داشته و در چه مرحلهای نیازمند کمک و مداخلة کتابداران هستند. در این راستا، مسئله جستجوی اطلاعات دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شهید چمران اهواز با مدل فرایند جستجوی اطلاعات کولثاو مقایسه شده است تا ترسیم الگوی جستجوی اطلاعات دانشجویان مورد تحقیق، امکانپذیر شود. نتایج بررسی و تحلیل داده ها نشان داد گرایش به تغییر در مدل فرایند جستجوی اطلاعات پیشنهادی توسط کولثاو، بسیار محسوس است. از نظر دانشجویان، نیاز به مداخلة کتابدار در مرحله ای خاص بسیار ضروری است. در نهایت، طی این تحقیق، مدل جدید جستجوی اطلاعات دانشجویان، ترسیم و پییشنهاد گردید

۲۸.

طراحی چارچوب معماری اطلاعاتی برای تحقق دانشگاه مجازی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سعید دولی غلامعلی منتظر

منبع: علوم و فناوری اطلاعات زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۶۴)

کلید واژه ها: یادگیری الکترونیکی دانشگاه مجازی معماری اطلاعات مدل مرجع دانشگاه مجازی چارچوب زکمن

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۸۹ تعداد دانلود : ۱۳۴۸

این مقاله با بررسی مفهوم معماری اطلاعاتی و ارائه مدل مفهومی جدیدی، عناصر مورد نیاز برای جای گیری دانشگاه مجازی در ایران، شناسایی شده و در چارچوبی جامع بازنمایی شده است. دست یابی به این چارچوب چهار گام را دربر می گیرد: درگام نخست مفهوم دانشگاه مجازی و عناصر سازنده آن بررسی می شود. بخش دوم شامل بررسی تطبیقی چارچوب های معماری سازمانی برای تدوین مدل مفهومی معماری دانشگاه مجازی است.بخش سوم به ترکیب عناصر دانشگاه مجازی و مدل مفهومی آن می پردازد و اعتبار آن به کمک پرسش نامه و به کارگیری روش ها و آزمون های آماری مورد سنجش خبرگان قرار می گیرد و در گام پایانی یافته های پژوهش به شکل چارچوب و عناصرمعماری اطلاعاتی دانشگاه مجازی در ایران مورد تحلیل قرار می گیرد. ویژگی اصلی چارچوب پایانی، ایجاد مدلی جامع برای تحقق دانشگاه مجازی است که در بر گیرنده همه وجوه و عناصر مورد نیاز برای جای گیری محیط یادگیری الکترونیکی با توجه به نیازهای بومی ایران است که بهره گیری از آن را در کاربردهای واقعی امکان پذیر می کند.

۲۹.

امکان سنجی برگزاری یادگیری الکترونیکی در شرکت گاز استان یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هادی مصدق سید کمال خرازی عباس بازرگان

منبع: علوم و فناوری اطلاعات بهار ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۵)

کلید واژه ها: آمادگی الکترونیکی یادگیری الکترونیکی شرکت گاز

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۸۲۵ تعداد دانلود : ۱۳۳۰

این تحقیق با هدف بررسی میزان آمادگی الکترونیکی شرکت گاز استان یزد جهت ورود به عرصه یادگیری الکترونیکی، این آمادگی را با استفاده از مدل شش وجهی برگرفته از ادبیات تحقیق (آمادگی تجربه رایانه ای، آمادگی فرهنگی، آمادگی محیطی، آمادگی مالی، آمادگی زیرساختی، و آمادگی کادر فنی) مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق، پیمایشی تحلیلی است که در آن سه وجه اول مدل از طریق پرسشنامه های محقق ساخته مورد سنجش قرار گرفته و سه وجه دیگر با توجه به لزوم لحاظ کردن شرایط جامعه مورد بررسی، با کمک مصاحبه های نیمه سازمان یافته، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد که به طور کلی، آمادگی رایانه ای و آمادگی فرهنگی کارمندان در وضعیت، به نسبت مطلوب و آمادگی محیطی شرکت، در وضعیت مطلوب قرار دارد. مؤلفه های آمادگی مالی و کادر فنی و زیرساختی، با توجه به رویکرد پیشنهادی برای ورود شرکت به این عرصه، مورد ارزیابی قرار گرفت که از لحاظ مالی و زیرساختی و کادر متخصصان رایانه در شرایط مطلوب و از لحاظ کادر متخصصان لازم برای مدیریت نظام یادگیری در شرایط نامطلوبی قرار داشت. در پایان، رویکرد پیشنهادی تحقیق برای نحوه ورود شرکت به عرصه یادگیری الکترونیکی ارائه گردیده و برنامه عملیاتی پیشنهادی آن بیان شده است.

۳۰.

فناوری اطلاعات: راهبردی برای مدیریت کارآمدتر و اثربخش تر منابع انسانی (مطالعه ای در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی نریمانی فتاح شریف زاده میرعلی سیدنقوی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران عملکرد کارکردی مدیریت منابع انسانی شکاف کاربرد فناوری اطلاعات شکاف تحول مدیریت منابع انسانی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۹۶ تعداد دانلود : ۱۲۳۲

افزایش چالش های محیطی، سازمان ها را به سمت دو تسهیل کننده هدایت کرده است: مدیریت منابع انسانی و فناوری اطلاعات. هدف از این مطالعه، بررسی رابطه این دو تسهیل گر و به عبارت بهتر، رابطه بین کاربرد فناوری اطلاعات و عملکرد کارکردی مدیریت منابع انسانی است. به منظور شرح دقیق تر روابط بین متغیرهای مستقل و وابسته، دو شکاف کاربرد فناوری اطلاعات و شکاف تحول مدیریت منابع انسانی، به عنوان متغیرهای مداخله گر انتخاب شده است. این پژوهش از نوع توصیفی-کاربردی است. جامعه آماری شامل متخصصان منابع انسانی و پژوهش و توسعه بانک مرکزی جمهوری اسلامی است و اطلاعات و داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده اند. یافته های پژوهش بر وجود رابطه بین کاربرد فناوری اطلاعات و عملکرد مدیریت منابع انسانی صحه گذاشت، اما نتایج نشان داد که با وجود این رابطه، هنوز یک عدم همترازی بین این دو تسهیل در سازمان مورد بررسی وجود دارد و هنوز فناوری اطلاعات به عنوان یک کارکرد پشتیبان در سازمان در نظر گرفته می شود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا از آزمون همبستگی اسپیرمن برای بررسی فرضیات استفاده شد و در پایان، با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی برازش کلی، مدل پژوهش مورد بررسی و برازش مدل، مورد تایید قرار گرفت.

۳۱.

حرکت به سوی سیستم های خلاق و خود سازمان ده: روشن سازی مفهوم لبه آشوب در یادگیری الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه کنعانی علی شایان علیرضا حسن زاده

منبع: علوم و فناوری اطلاعات زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۶۴)

کلید واژه ها: خلاقیت یادگیری الکترونیکی لبه آشوب خودسازمان دهی کیفیت سیستم نگرش یادگیرنده

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۷۹۵ تعداد دانلود : ۱۲۰۶

پرورش بسترهای پیدایی نوآوری، از مهمترین ویژگیهای سیستمهای یادگیری الکترونیکی موفق به شمار میآید. شناسایی ابعاد این بسترها، موجب پیشرفت کیفیت سطح آموزش میشود. بهاینمنظور در این پژوهش، مفهوم لبه آشوب از نظریه پیچیدگی وارد زمینه یادگیری الکترونیکی میشود. لبه آشوب، ناحیهگذار باریکی میان نظم و آشوب است که مساعد پیدایش الگوهای جدید رفتاری مانند نوآوری و خودسازماندهی است. روش این پژوهش، پیمایشی بوده و دادههای پژوهش از طریق پرسشنامه گردآوری شده، که از طریق خبرگان داخل و خارج کشور پاسخ داده شدهاست. برای شناسایی ویژگیهای لبه آشوب، از مدل ارزیابی موفقیت شش گوشه استفاده شدهاست که سه ناحیه ثبات، لبه آشوب و بیثباتی در آن شفافسازی شدهاست. نتیجه این پژوهش، سبب تشویق برنامهریزان آموزشی میشود تا سازوکارهای مناسب و انعطافپذیر برای یادگیری خلاق فراهم آورند و نیازهای یادگیرنده را در نظر گیرند.

۳۲.

بررسی قابلیت به⁮کارگیری سنجه های مرکزیت به عنوان شاخص⁮های ارتباط استنادی مدارک در بازیابی اطلاعات رابطه ای: مطالعه مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: جواد عباسپور نادر نقشینه غلامرضا فدائی فریده عصاره

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ بهار ۱۳۹۲ شماره ۷۲

کلید واژه ها: سنجه های مرکزیت اشتراک در مأخذ سنجه های شباهت بازیابی اطلاعات رابطه ای بازیابی استناد محور

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات

تعداد بازدید : ۲۶۸۱ تعداد دانلود : ۱۰۴۲

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی همبستگی سنجه های مرکزیت (درجه ای، نزدیکی، بینابینی، و بردار ویژه) با سنجه اشتراک در مأخذ است که به⁮عنوان یکی از سنجه های استنادمحور برای برآورد میزان شباهت مدارک با یکدیگر در نظام⁮های بازیابی اطلاعات رابطه ای شناخته شده است. روش: این پژوهش مطالعه⁮ای مقدماتی است که با رویکرد کمی و با روش تحلیل استنادی انجام شده است. جامعه این پژوهش را 40 مقاله منتشر شده در سال 2011 و نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس مربوط به چهار رشته علوم پایه/ فنی- مهندسی (شامل فیزیک، شیمی، زیست شناسی و کامپیوتر) و چهار رشته علوم انسانی/ اجتماعی (شامل اقتصاد، علوم تربیتی، روانشناسی و جامعه شناسی) به⁮علاوه 4000 پیوند استنادی (100 پیوند استنادی برای هر مقاله) که سایر مقاله ها با آنها برقرار کرده اند، تشکیل می دهند. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای Bib excel و UCINET گردآوری و تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سنجه شباهت استنادی اشتراک در مأخذ و سنجه های مرکزیت (درجه ای، بردار ویژه، نزدیکی و بینابینی) همبستگی مثبت در سطح آلفای 01/0 وجود دارد. بنابراین، سنجه های مرکزیت ویژگی⁮های لازم را برای اینکه مطالعات جامع تر و دقیق تری از حیث قابلیت به⁮کارگیری به⁮عنوان سنجه های شباهت استناد محور روی آنها انجام شود، برخوردار هستند. اصالت/ارزش: نتایج این پژوهش سنجه های استنادی جدیدی را پیشنهاد می دهد که می توانند به عنوان سنجههای مستقل و یا مکمل سنجه های پیشین، در الگوریتم⁮های بازیابی موتورهای جست⁮وجو و پایگاه⁮های اطلاعاتی به ویژه پایگاه⁮های اطلاعاتی استنادی، برای سنجش دقیق⁮تر شباهت مدارک با یکدیگر مورد استفاده قرار گیرند.

۳۳.

برنامه جدید کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رحمت الله فتاحی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره هشتم تابستان ۱۳۸۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلید واژه ها: برنامه درسی کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی برنامه درسی گرایش مدیریت اطلاعات برنامه درسی گرایش مدیریت فناوری اطلاعات

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۲۵

مقالة حاضر گزارش کوتاهی است از یک طرح پژوهشی که به سفارش وزارت علوم، تحقیقات و فناوری توسط گروه کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه فردوسی مشهد در سال های 1383ـ1382 انجام گرفت. هدف طرح، بررسی برنامة جاری و بازنگری در آن به منظور همخوانکردن محتوای برنامه و سرفصل درس ها با نیازها و شرایط متحول کنونی بود. در این راستا، برنامه های جاری در کشورهای آمریکا، انگلستان، استرالیا، هند و ایران مورد مطالعه و مقایسه قرار گرفتند و بر اساس نقاط مشترک و نیز نیازهای ایران در بخش آموزش کتابداری و اطلاع رسانی، برنامة جدیدی در دو گرایش مدیریت اطلاعات و مدیریت فناوری اطلاعات تدوین شد. این برنامه در دو مرحله برای برخی صاحب نظران و تعدادی از اعضای هیئت علمی گروه های کتابداری و اطلاع رسانی ایران که مجری دورة کارشناسی ارشد بودند ارسال و از آنان خواسته شد تا دیدگاه های خود را دربارة گرایش ها، محتوا و سرفصل درس های پیشنهادی ارائه کنند. سرانجام، برنامة نهایی تدوین و توسط کمیتة بازنگری برنامه های آموزشی دانشگاه فردوسی با اصلاحات جزئی مورد تأیید قرار گرفت. گزارش طرح برای وزارت علوم، تحقیقات و فناوری نیز ارسال شد تا پس از تصویب، به دانشگاه ها ابلاغ شود.

۳۴.

رفتار اطلاعاتی انسان و طراحی، توسعه و ارزیابی نظام های بازیابی اطلاعات: آرمان یا واقعیت؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمید کشاورز

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره دوازدهم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۶)

کلید واژه ها: اطلاع رسانی نظامهای اطلاعاتی نظامهای بازیابی اطلاعات تعامل انسان ـ رایانه رفتار اطلاعاتی انسان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۶۰ تعداد دانلود : ۱۶۰۸

رفتار اطلاعاتی، از جمله مهم ترین زمینه های پژوهشی در رشتة اطلاع رسانی است و میتواند به عنوان عاملی اثرگذار در فرایند طراحی، توسعه و ارزیابی نظامهای بازیابی اطلاعات مورد توجه قرار گیرد. هر چند در گفتمان کلاسیک اطلاع رسانی، به پیوند این دو موضوع کمتر پرداخته شده است، اما در سالهای اخیر و تحت تأثیر ارتباط بیشتر رشتة اطلاع رسانی با دیگر رشته های مرتبط، این پیوند مورد شناسایی و توجه بیشتر قرار گرفته است. مقالة حاضر در صدد است با معرفی رویکردی موسوم به «رفتار اطلاعاتی انسان» که در اثر تحولات پیش گفته پدید آمده است و با مرور ادبیات موجود، به ارتباط بین یافته های پژوهشی رفتار اطلاعاتی و رویکردهای موجود در فرایند طراحی، توسعه و ارزیابی نظامهای بازیابی اطلاعات بپردازد. در ادامه، به چندین روش نوین طراحی که در آنها به این ارتباط توجه میشود پرداخته شده و در پایان نکات برخاسته از نگرش انسان مدارانه در فرایند ارزیابی نظامهای بازیابی اطلاعات بررسی گردیده است

۳۵.

کاربرد فولکسونومی در بازنمودن تصاویر دیجیتالی، رویکردی نوین در نمایه سازی کاربرمدار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مجید سبزی پور

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره یازدهم تابستان ۱۳۸۷ شماره ۲ (پیاپی ۴۲)

کلید واژه ها: بازیابی تصاویر نمایه سازی تصویر فولکسونومی تصاویر دیجیتالی نمایه سازی کاربرمدار

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۵۹ تعداد دانلود : ۱۱۱۹

در این مقاله، روشهای نمایه سازی تصاویر که تا کنون مطرح بوده به اختصار بیان گردیده و نظری کلی از چالشهای مربوط به نمایه سازی تصویر مبتنی بر مفهوم، فراهم آمده است. از روشی نوین با عنوان «فولکسونومی» یا «رده بندی مردمی» که به میزان قابل ملاحظه ای در دنیای کتابخانه دیجیتالی مورد توجه قرار گرفته است یاد میشود که در آن، برچسب زنی اجتماعی ابزاری برای افزایش توصیف اشیای دیجیتالی، فراهم کردن محملی برای درونداد کاربر و درگیری بیشتر کاربر، تلقی میگردد. این مقاله، به ارزیابی مزایا و معایب فراداده های ساخته شده توسط کاربر در محتوای مجموعه تصاویر رقومی میپردازد و آن را با قالب فراداده ای ساخته شده به طور حرفه ای و ابزار کنترل واژگان، مقایسه میکند. همچنین، ضمن تحلیل ویژگیهای رده بندی مردمی، درمییابد که برچسب زنی مردمی میتواند به عنوان مکملی برای پیشینه های فراداده ای ساخته شده به طور حرفه ای به مرحله عمل درآید تا فرصتی برای کاربر به منظور اظهار نظر دربارة تصویر فراهم آید

۳۶.

موانع کاربرد فناوری اطلاعات از نگاه مدیریت تغییر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیروس علیدوستی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره یازدهم بهار ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات موانع دسته بندی مدیریت تغییر پذیرش فناوری اطلاعات کاربرد فناوری اطلاعات مدلهای تغییر

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۷۴ تعداد دانلود : ۱۳۳۱

در این مقاله، موانع کاربرد فناوری اطلاعات بررسی و از نگاه مدیریت تغییر، تحلیل میشوند. بدین منظور، ابتدا با اشاره به سرمایه گذاریهای ملی و جهانی در این زمینه، شواهدی از میزان موفقیت و شکست کاربرد این فناوری ارائه میگردد. بررسی پژوهشها و مطالعات پیشین در زمینة موانع کاربرد این فناوری، بخش بعدی مقاله را تشکیل میدهد که در آن در مجموع به 31 مانع اشاره میشود. سپس لزوم دسته بندی این عوامل تبیین و معیارهای دسته بندی آنها بیان میشوند. از آنجا که فناوری اطلاعات به عنوان عاملی برای تغییر شناخته میشود، مدلهای تغییر نیز در دسته بندی مفهومی عوامل مؤثر بر کاربرد آن قابل استفاده هستند. برای این دسته بندی از دو گونة «مدلهای محتوایی» و «مدلهای فرایندی» تغییر استفاده شد. مدلهای محتوایی، مدلهایی هستند که بر محتوای تغییر تأکید دارند و سازمان را به ابعادی تفکیک میکنند که تغییر باید در آنها صورت پذیرد. مدلهای گونة دوم نیز مدلهایی هستند که به مراحل و اقدامهای لازم برای انجام یک تغییر اشاره میکنند. در این مقاله، از مدل هفت بعدی «وارد» و «الوین» به عنوان مدل محتوایی و مدل هشت مرحله ای «کاتر» به عنوان مدل فرایندی تغییر برای دسته بندی و تحلیل موانع کاربرد فناوری اطلاعات استفاده شده است

۳۷.

مدیریت اطلاعات با رویکرد فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: لیلا مکتبی فرد

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره یازدهم تابستان ۱۳۸۷ شماره ۲ (پیاپی ۴۲)

کلید واژه ها: منطق فازی سازماندهی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی فراهم آوری امنیت شبکهها خدمات کاربران

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۵۴ تعداد دانلود : ۲۳۴۶

منطق فازی که در سال 1965 توسط دانشمند ایرانی، پروفسور لطفیزاده به جهان عرضه شد، در تقابل با منطق دوارزشی ارسطویی، ابهام را به عنوان بخشی از سیستم پذیرفته و بر مفاهیم مبهم و نامعیّن دلالت میکند. در شرایطی که ماشین قادر به درک مفاهیم کیفی ـ که به راحتی برای انسان قابل فهم است ـ نیست، منطق فازی شیوه تفکر انسان را به فناوری منتقل میکند. از منطق فازی در بسیاری از شاخههای علوم از جمله «مدیریت اطلاعات» استفاده میشود. در سال 1975، با انتشار مقالهای به زبان فرانسه در مورد جستجوی اطلاعات در شرایط فازی، این واژه به طور رسمی وارد ادبیات کتابداری و اطلاعرسانی شد. طبق اطلاعات ثبتشده در بانک اطلاعاتی LISA، بخش عمدهای از آنچه تاکنون در خصوص منطق فازی و مدیریت اطلاعات منتشر شده، بر ذخیره و بازیابی اطلاعات تمرکز داشته است. پس از آن، بیشترین کاربرد این مقوله به ترتیب در سازماندهی و فراهمآوری اطلاعات بوده است. اکنون برای تضمین امنیت شبکههای اطلاعاتی، از منطق فازی بهرهبرداری میشود. در برخی زمینهها مانند مستندسازی و مدیریت رکوردها نیز تاکنون پژوهشی با موضوع فازی به انجام نرسیده است. در سالهای اخیر، رویکرد عمده این بحث به سمت نظامهای خبره و هوش مصنوعی سوق یافته است. به نظر میرسد برای حل بسیاری از گره های موجود در حوزه مدیریت اطلاعات، میتوان از منطق فازی کمک گرفت

۳۸.

فناوری فشار ( پوش تکنولوژی ) رویکردی جدید در بازاریابی اطلاعات

نویسنده: معصومه انصاری سعیده ایمانی

منبع: اطلاع یابی و اطلاع رسانی سال دوم فروردین ۱۳۸۷ شماره ۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات انتقال و تبادل اطلاعات

تعداد بازدید : ۲۵۲۸ تعداد دانلود : ۱۰۵۶

۳۹.

مهندسی خودکار هستی شناسی: امکان سنجی استخراج روابط معنایی از متون فارسی و تعیین میزان پیدایی آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عاطفه شریف

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره دوازدهم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲ (پیاپی ۴۶)

کلید واژه ها: خودکارسازی استخراج متن استخراج دانش مفهومی الگوهای معنایی پیدایی روابط معنایی مهندسی هستیشناسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۱۷ تعداد دانلود : ۱۵۳۸

در این مقاله ضمن تبیین فرایند مهندسی هستی شناسیها، استخراج روابط معنایی با تکیه بر روشهای مبتنی بر الگو، مطالعه شده است. نمونه ای از متون تخصصی فارسی در حوزة ربط تحلیل و روابط معنایی موجود در آن استخراج و دسته بندی گردید. همچنین، تعیین میزان پیدایی روابط معنایی در نمونة مورد تحلیل، در پاسخ به دومین پرسش پژوهش انجام پذیرفت. امکان استخراج و تعیین روابط معنایی در نمونه مورد تحلیل، تأیید شد. این در حالی است که میزان پیدایی روابط، در سطح پایین ارزیابی میشود

۴۰.

موتورهای جستجوی فارسی: ارزیابی امکانات جستجو، بازیابی اطلاعات، میزان جامعیت و مانعیت، و تعیین همپوشانی میان آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید منصور رجبی یعقوب نوروزی

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۰۳

کلید واژه ها: ارزیابی جامعیت بازیابی اطلاعات کارآمدی همپوشانی مانعیت موتور جستجوی فارسی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۴۷۹ تعداد دانلود : ۱۴۸۱

هدف: شناسایی و ارزیابی امکانات جستجو در موتورهای جستجوی فارسی، تعیین کارآمدترین موتور جستجو به لحاظ بازیابی اطلاعات مرتبط، شناسایی موتورهای جستجوی کارآمد از حیث محاسبة میزان جامعیت و مانعیت، و تعیین میزان همپوشانی میان آنها. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. امکانات موجود در 5 موتور جستجوی عمومی و در دسترس فارسی براساس سیاهة وارسی پژوهشگر ساخته مورد مقایسه قرار گرفت. ضریب بازیافت نتایج مرتبط منتخب براساس 50 صفحة بازیابی شده برای 7 کلیدواژه و عبارت به صورت مجزا محاسبه شد. جامعیت و مانعیت در موتورهای جستجو در صورت وجود همپوشانی و ناهمپوشانی محاسبه شد. میزان همپوشانی موجود بین موتورها نیز در مسیر محاسبه مانعیت به دست آمد. یافته ها: موتورهای جستجوی فارسی از امکانات جستجوی مناسبی برخوردار هستند و می توان تا حدودی از عملکرد آنها اطمینان حاصل کرد. در رابطه با بازیابی نتایج مرتبط و میزان جامعیت، بین موتورهای جستجو فاصله و تفاوت معناداری وجود دارد. موتورهای دارای امکانات جستجوی بیشتر از نظر بازیافت اطلاعات مرتبط تر و همپوشانی بیشتر کارآمدتر معرفی شده اند. نتیجه گیری: توجه به ظرفیت های خالی شناسایی شده در موتورهای جستجوی فارسی می تواند در تقویت نقاط قوت و بهبود نقاط ضعف آنها مفید واقع شود.

درخت حوزه‌های تخصصی

مدیریت اطلاعات

شاخص های جدید علم سنجی و مقایسه پایگاه های وبگاه علوم و اسکوپوس و گوگل اسکولار(مقاله علمی وزارت علوم)

بررسی نقش منابع انسانی و ویژگی های روانشناسی بر رفتار اطلاع یابی دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نقش و جایگاه مخازن سازمانی در اشاعه و دسترس پذیر کردن اطلاعات در جامعه علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

بررسی وضعیت کتابخانه های عمومی شهر سنندج : ارائه خدمات و ابزارهای بازیابی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات توسط هنرآموزان هنرستانهای کشاورزی استان کرمانشاه با استفاده از مدل پذیرش فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

تحلیل الگوهای رفتار اطلاع یابی(مقاله علمی وزارت علوم)

طراحی چارچوب معماری اطلاعاتی برای تحقق دانشگاه مجازی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

امکان سنجی برگزاری یادگیری الکترونیکی در شرکت گاز استان یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

فناوری اطلاعات: راهبردی برای مدیریت کارآمدتر و اثربخش تر منابع انسانی (مطالعه ای در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

حرکت به سوی سیستم های خلاق و خود سازمان ده: روشن سازی مفهوم لبه آشوب در یادگیری الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)

بررسی قابلیت به⁮کارگیری سنجه های مرکزیت به عنوان شاخص⁮های ارتباط استنادی مدارک در بازیابی اطلاعات رابطه ای: مطالعه مقدماتی(مقاله علمی وزارت علوم)

برنامه جدید کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

رفتار اطلاعاتی انسان و طراحی، توسعه و ارزیابی نظام های بازیابی اطلاعات: آرمان یا واقعیت؟(مقاله علمی وزارت علوم)

کاربرد فولکسونومی در بازنمودن تصاویر دیجیتالی، رویکردی نوین در نمایه سازی کاربرمدار(مقاله علمی وزارت علوم)

موانع کاربرد فناوری اطلاعات از نگاه مدیریت تغییر(مقاله علمی وزارت علوم)

مدیریت اطلاعات با رویکرد فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

فناوری فشار ( پوش تکنولوژی ) رویکردی جدید در بازاریابی اطلاعات

مهندسی خودکار هستی شناسی: امکان سنجی استخراج روابط معنایی از متون فارسی و تعیین میزان پیدایی آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

موتورهای جستجوی فارسی: ارزیابی امکانات جستجو، بازیابی اطلاعات، میزان جامعیت و مانعیت، و تعیین همپوشانی میان آنها(مقاله علمی وزارت علوم)

پالایش نتایج جستجو