گروه های ویژه

۱۲۲۲.

مبانی الهیّات در تفکّر دنس اسکوتوس با نگاهی اجمالی به آرای ابن سینا

نویسنده: مهدی عباس زاده

منبع: اسفار سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلید واژه ها: خدا علم ایمان ابن سینا الهیات اسکوتوس عقل/ وحی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی قرون وسطی قرون وسطی متاخر (قرون 14 و 15)
حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه فلسفه تطبیقی
حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی فلسفه مشاء
حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی الهیات فلسفی

تعداد بازدید : ۱۲۱۱ تعداد دانلود : ۶۷۷

مقالة حاضر درصدد است مبانی الهیات را از دیدگاه فیلسوف و متألّه مَدرسی دنس اسکوتوس بررسی کند. این مبانی عبارتند از: تعریف و موضوع الهیات، اقسام الهیات، امکان الهیات به مثابه یک علم، و نسبت عقل و وحی. هم چنین سعی خواهد شد با توجّه به تأثیرپذیری اسکوتوس از ابن سینا در بسیاری از موارد، مقایسه ای اجمالی میان دیدگاه های آن دو انجام شود. هر دو متفکّر موضوع الهیات را خدا و مسائل مربوط به آن می دانند و بر همین اساس الهیات را تعریف می کنند. دربارة امکان الهیات به مثابه یک علم، در حالی که اسکوتوس معتقد است که نمی توان آن را دقیقا یک علم نظری نامید بلکه آن نهایتا یک علم عملی است، ابن سینا الهیات بالمعنی الاخص را دقیقاً یک علم نظریِ یقینی می داند. دربارة نسبت عقل و وحی نیز اسکوتوس ضمن تأیید کارکرد عقل در الهیات، نهایتاً به برتری وحی معتقد است، امّا ابن سینا ضمن قبول اعتبار تامّ وحی، کاملاً اصالت عقلی است.

مقاله حاضر، نقدى است بر نظریه «دین حداقلى»، که بر اساس آن دین در امور فردى و اخروى محدود مى‏گردد و در نتیجه، قلمرو و گستره آن در امور اجتماعى، سیاسى، اخلاقى و فقهى به حداقل کاهش مى‏یابد. نظریه حداقلى دین، که چند سالى است به عنوان یک نظریه از سوى روشنفکران و نواندیشان دینى معاصر طرح شده است، ریشه در مبانى‏اى دارد که مهمترین آن، تحویل و تحدید هدف بعثت و جهت‏گیرى دعوت انبیا در امور اخروى است. در این نوشتار، پس از تحلیل و نقد و بررسى مبناى فوق، جامعیت و شمولیت هدف بعثت انبیا نسبت به امور دنیوى و اخروى بیان شده است.

درخت حوزه‌های تخصصی

گروه های ویژه

بر ترازوی نقد 2 (سنجش یک نقد)

مبانی الهیّات در تفکّر دنس اسکوتوس با نگاهی اجمالی به آرای ابن سینا

مروری بر کتاب کاربرد مباحثه در کلاسهای درس،‌نوشته جیمز دیلون(مقاله علمی وزارت علوم)

لوگوس/ 1- بین النهرین، هند، ایران، یونان

گستره فلسفه ورزی و ملاکهای تعدد فلسفه

بررسی جایگاه «نفس الأمر» در تئوری مطابقت و چالش آن در رویکرد مبناگرایی علامه طباطبایی(مقاله پژوهشی حوزه)

تصویری از استاد

فلسفه اخلاق: لزوم برسی نظریات متعدد در باب اخلاق (از استاد شهید مرتضی مطهری)

نوگرایی، نوآوری، اصول و آسیب ها

نظر و عمل

یهودزدگی («یهود» و «تجدد» در نگاه سید احمد فردید)

مباحث فلسفی: در حاشیه مشاجره پیر بل و لایب نتس

ترجمه ای استوار از کتابی دشوار

معرفی و نقد کتاب: ملاحظات کوتاهی در باب نقد فلسفه ی غرب در ایران

حقیقت طلب بود نه مصلحت اندیش

نقد مبانى نظریه «دین حداقلى»

روشنفکران دینی و تخفیف ابعاد جمعی دینداری (چرا فرآیند دینداری روشنفکران به فرآیندی سرد تبدیل شده است)

ایمان در تلاقی چند عالم

فیلسوفان، مدیون بصیرت های شاعرانه هستند

استاد مطهری و گفتمان دینی معاصر

پالایش نتایج جستجو