درخت حوزه‌های تخصصی

از آنجا که پس از تهران ،آذربایجان ومرکز آن تبریز،هسته اصلی رویدادهای تاریخی واجتماعی در طول یکی دو قرن اخیر ایران بوده وبیشترین تعداد روزنامه پس از تهران در آنجا منتشر شده است .""بررسی اجمالی تاریخ روزنامه های آذربایجان از 1230تا 1380‹1851 تا2001 م›""می تواند از ارزش بالایی برخوردار باشد.دراین مقاله نخست هدف بررسی تاریخی و منظوراز آذربایجان وتعریف روزنامه بیان شده ،سپس 150 سال روزنامه های آذربایجان به تفکیک نوع چاپ ،نوع زبان ،دهه ی انتشار،دوره ی انتشار ،جای انتشار،فاصله ی انتشار وگرایش های موضوعی ،مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته اند.

با توجه به رشد سریع مجله ها و افزایش قیمت آنها، به کارگیری شیوه های عینی مبتنی بر اصول کتاب سنجی، از راه های مؤثر و سودمند در بررسی میزان بهره وری نشریه هاست. از سوی دیگر، لزوم دستیابی متخصصان و محققان به نشریه ها ایجاب مینماید عوامل جانبی از جمله دسترس پذیری نیز مد نظر قرار گیرد تا زمینه را برای غلبه بر محدودیتها و عوامل بازدارنده در تأمین نیازهای آموزشی و پژوهشی، فراهم سازد. این پژوهش در سال 1377 با هدف تعیین میزان استفاده از نشریه ها با توجه به عامل دسترس پذیری و به روش تجربی و پیمایشی انجام گرفت. جامعة پژوهش 399 عنوان و 3871 شماره مجله های لاتین سال 1997 موجود در کتابخانة مرکزی دانشگاه علوم پزشکی کرمان بود که از این تعداد، 1/15% عنوانها و 1/11% شماره ها در دسترس استفادهکنندگان قرار گرفت. تعداد دفعات استفاده با برچسب گذاری روی جلد مجله ها و تأثیر عامل دسترسی در استفاده با انتقال مجله های دندان پزشکی به محل این دانشکده (به عنوان نشریه های در دسترس در مقابل نشریه های سایر رشته ها که به عنوان نشریه های دور از دسترس در کتابخانة مرکزی نگهداری میشد) بررسی شد. اطلاعات بر اساس شاخصهای آمار توصیفی و استفاده از دو نرم افزار Spss و Epi6 تجزیه و تحلیل گردید. برای آزمون فرضیة پژوهش مبنی بر تأثیر داشتن عامل دسترس پذیری بر استفاده، از آزمون معنادار بودن درصد دو نمونه (z در سطح 5/0=α) استفاده شد.  یافته ها نشان داد در طول اجرای طرح 5/31% عنوانها و 3/36% شماره ها استفاده شده است. بیشترین درصد استفاده از هر عنوان، به دانشکدة پزشکی (4/33%) و بیشترین درصد استفاده از هر شماره به گروه علوم پایه (8/43%) مربوط بود؛ در حالی که کمترین درصد استفاده از هر عنوان (5/23%) و نیز کمترین درصد استفاده از هر شماره (9/17%) به گروه زنان و مامایی تعلق داشت. به طور کلی، از مجموع مجله های مورد بررسی، 126 عنوان استفاده شد که از این تعداد 19 عنوان به مجله های در دسترس مربوط بود. فرضیة پژوهش در مقایسة دانشکدة دندان پزشکی با دو دانشکدة بهداشت و داروسازی تأیید و در مورد سایر دانشکده ها رد شد. نتایج تحقیق در مورد نشریه های دور از دسترس، مبیّن اهمیت عامل دسترس پذیری است، اما نتایج مربوط به استفاده نکردن از برخی نشریه های در دسترس، مبیّن میزان اهمیت آن نشریه از دید استفادهکننده است. بنابراین، برای غلبه بر محدودیت دسترس پذیری و استفادة بهینه از نشریه ها، به کارگیری دستاوردهای مؤثر فناوری اطلاعات از جمله تسهیلات شبکه و اشتراک منابع و نیز در نظر گرفتن دیدگاه ها و نظرهای متخصصان موضوعی در گزینش نشریه های مهم به منظور تأمین مناسب و منطبق بر نیازهای اطلاعاتی استفادهکنندگان، پیشنهاد شد

در این مقاله ، فرهنگ چینی به فارسی که با همکاری پژوهشی دانشگاه تهران و دانشکده پکن تألیف و در فروردین ماه 1375 انتشار یافته ، معرفی شده است. مؤلف ضمن تأکید بر ارزش این فرهنگ ، به عنوان یکی از مراجع و منابع مهم در تحقیقات چینی و ایرانشناسی و اطلاع رسانی تجدید عهدی با گذشته و سیری در تاریخچه فرهنگ نویسی دو زبانه چینی به فارسی دارد و جایگاه و نقش تاریخی و تأثیر فرهنگی زبان فرهنگی را در چین ، روشن ساخته است.

مقدمه: دستیابی مستقیم و سریع به اطلاعات از جمله نیازمندی های اصلی کاربران اطلاعات در دنیای فن آورانه ی جدید است. امروزه، دیگر کاربران اطلاعات، به ویژه اطلاعات روز پزشکی و سلامت که روزامدی و دسترسی سریع به محتوای آن جزء ضروریات است، فرصت کافی برای جست وجو و دستیابی به اطلاعات را ندارند. از این رو، پژوهش حاضر اقدام به تعیین راه کارهایی به منظور دستیابی به اطلاعات دقیق و مناسب در سریع ترین زمان نمود. روش بررسی: پژوهش حاضر با استفاده از مطالعه ی کتابخانه ای و تحلیل محتوا اقدام به ارایه ی راه کاری برای یکپارچه سازی محتوا و خدمات در نرم افزارهای کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی ایران نمود. با توجه به وجود حداقل یک کتابخانه ی مرکزی در هر یک از دانشگاه ها، تمامی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی ایران زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (http://www.behdasht.gov.ir/index.aspx?siteid=1&siteid=1&pageid=28359)، که بر اساس فهرست ارایه شده در وبگاه این وزارت 46 دانشگاه می باشد، جامعه ی پژوهش حاضر را تشکیل می دهند. برای بررسی، توصیف و تحلیل یافته ها از آمار توصیفی و نرم افزار Excel استفاده گردید. یافته ها: کتابخانه های مرکزی دانشگاه های مورد مطالعه و نیز نرم افزارهای مورد استفاده برای ذخیره و بازیابی اطلاعات کتابشناختی و هم چنین برخی از نرم افزارهای اطلاعاتی، توجهی به مبادله ی اطلاعات و در نتیجه یکپارچه سازی اطلاعات و خدمات خود با سایر کتابخانه های مرکزی ندارند. کتابخانه های مورد بررسی در 4/71 درصد موارد از نرم افزار کتابخانه ای پارس آذرخش استفاده می کردند. این نرم افزار از قالب ابرداده ای مارک برای اطلاعات کتابشناختی خود استفاده می کند. هم چنین در 86 درصد موارد، نرم افزارهای مورد بررسی امکان ارایه ی خروجی های ابرداده ای استاندارد را داشتند. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان از راه کارهای یکپارچه سازی در کتابخانه های مورد بررسی جهت بهره برداری اقتصادی از اطلاعات موجود استفاده کرد. بر اساس یافته های این پژوهش، می توان اذعان داشت که جهت بهره برداری اقتصادی از قابلیت های دانشی موجود در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید محتواهای ابرداده ای این مراکز یکپارچه گردد. در این راستا، پیشنهاد می شود که از مدل جست وجوی هم زمان، تفاهم نامه ی 50/39Z و استاندارد ایزو 2709 استفاده کرد.

هدف: شناسایی و معرفی معیارهای ارزیابی نشریات علمی مطرح در سطح ملی و بین المللی و ارائه لیستی از معیارهای یکپارچه برای ارزیابی نشریات علمی فارسی. روش/ رویکرد پژوهش: کمّی با استفاده از شیوه های کتابخانه ای، دلفی، و پیمایشی. داده ها به وسیله سیاهه وارسی (محقق ساخته و متشکل از هفتادونه معیار) و پرسشنامه (با هفتادونه سؤال مطابق با هفتادونه معیار) گردآوری شده است. یافته ها: پس از شناسایی معیارها، وزن مناسب هر معیار توسط متخصصین حوزه نشریات علمی و علوم کتابداری و اطلاع رسانی تعیین شد. یافته های پرسشنامه و تحلیل نظر سردبیران و دست اندرکاران نشان داد 71 معیار با سطح معناداری کمتر از 05/0 مورد توافق اکثریت قرار دارد. نتیجه گیری: در این پژوهش با ارائه لیستی یکدست شامل هفتادونه معیار برای ارزیابی نشریات علمی گامی به جلو برداشته شده است که می تواند به مؤسسات مختلف در جهت انتخاب، ارزیابی و تعیین اعتبار نشریات علمی یاری رساند.

تذکره ای که اینجا معرفی میشود،‹‹ اخبار الاخیار فی اسرار الابرار›› تالیف شیخ عبدالحق محدث دهلوی است که در سال 1001 هجری قمری کامل شده است ومولف درباره ی اثر خود چنین میگوید:در این صحیفه ی شریفه که مجموعه ای است ازعجایب اخبار وآثار وغرایب حقایق و اسرار از ابتدای زمان خواجه ی بزرگ معین الحق والشرع والدین تا منتهای الف عاشره که تاریخ کتابت این کلمات متین است ،آنچه ازاحوالاولیا واصفیا وعرفا ومشایخ وبزرگان دین ومقتدایان ارباب یقین در کتب ورسایل ودر ملفوظات مشایخ چشتیه و غیر هم درنظر آمده وازثقات اوات که از جانب صدق ایشان راجع بلک متعین باشد با استعمال نوعی از تفرّس واعتبار وامتحان واختیار که واجب وقت کاتبان تاریخ ومستمعان اخبار است شنیده شد،نوشته آمد.