درخت حوزه‌های تخصصی

مروری بر تاریخچه مدیریت محله و مطالعات موردی تجزیه شرداری محله در شهر تربت حیدریه دو بخش اصلی این مفاله را تشکیل می دهند. در گذشته ظهرها از چندین محله تشکیل می شدند که هر محله از استقلال نسبی و مرزهای کالبدی اجتماعی مشخص برخوردار بود. کدخدایان محلات مسئولیت مدیریت محله را برعهده داشتند و زیر نظر کلانتر و حاکم و شهر و وظایف خود را شامل رسیدگی به امور عمومی و گردآوری مالیات انجام می دادند. همبستگی درونی شدید در محلات، ضعف پیوندهای میان محله ای و منافع حاکمیت شهری در عدم اتحاد مردم سبب شده بود تا شهرهای ایران شاهد ناآرامی ها و درگیری های ناشی از ستیز میان محله ها باشد... بررسی موردی تجربه تربت حیدریه نشان می دهد که با وجود انگیزه شهروندان برای مشارکت در مدیریت محله، عواملی مانند ماهیت تمرکز گرایی نظام برنامه ریزی شهری و شکاف میان مدیران و کارشناسان شهری و مردمان عادی، موفقیت این تجربه ها را با محدودیت مواجه سازد.

"هدف از انجام دادن این پژوهش سنجش نگرش والدین نسبت به روابط دختر و پسر و عوامل موثر بر نگرش آنها بوده است. در این راستا این پژوهش می بایست به دو پرسش عمده پاسخ گوید: الف. نگرش والدین نسبت به روابط دختر و پسر چیست؟ ب. عوامل موثر بر نگرش والدین کدامین هستند؟ در این زمینه به طور عمده هفته فرضیه اصلی مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند که به طور مجزا عوامل موثر بر نگرش والدین را نسبت به روابط دختر و پسر مورد سنجش قرار می دهند. این پژوهش در ارتباط با والدین دانش آموزان دبیرستان های منطقه چهار آموزش و پرورش تهران به مرحله اجرا درآمده است که عوامل هفتگانه زیر: 1. درجه دینداری والدین، 2. فشارهای هنجاری، 3. رسانه های داخلی و خارجی، 4. میزان گرایش به فرهنگ غرب، 5. نیاز والدین به خوشبختی و سر و سامان گرفتن فرزندان، 6. تفاوت جنسیتی (فرزند پسر و فرزند دختر)،‌ 7. پایگاه اجتماعی والدین، همگی بر نگرش والدین به روابط بین دختر و پسر تاثیر گذارند. پس از جمع آوری داده ها و پردازش آن ها و آزمون فرضیات تحقیق، با کمک نرم افزار spss و فنون پیشرفته نظیر رگرسیون چند متغیره و تحلیل عامل مشخص شد که متغیرهای درجه دینداری والدین، رسانه های داخلی، گرایش به فرهنگ غرب، نیاز والدین به ازدواج موفق فرزندان، نوع جنسیت فرزند دارای روابط معناداری با متغیر وابسته هستند."

در این مقاله سعی شده است تکوین ، روند سازمان یابی و نقش فرهنگی و تمدنی شهر کاشان در دوره های مختلف تاریخی مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد . این دوره ها شامل دوره ایجاد و پیدایش شهر ، دوره اسلامی ، دوره قاجاریه ، دوره پهلوی و دوره انقلاب اسلامی است . طبق اسناد تاریخی پیدایش شهر کاشان از اسکان جمعیت در تپه های سیلک واقع در جنوب غربی این شهر به علت نزدیکی به چشمه فین شورع می شود ، به طوری که این محل قدیمی ترین سکونتگاه های انسانی در داخل فلات ایران به حساب می آید .

موضوع مقاله حاضر، بررسی تغییرات در شکل شهر ایرانی و زمینه های اجتماعی آن در دوره اسلامی است. این موضوع بر اساس چهارچوب پژوهشی، به این شرح بررسی می شودالف ـ مساله تحقیق: در شکل شهر باستانی ایران (دوره ساسانی)، از عناصر کهن دژ، شارستان و شار بیرونی، به عنوان سه جز اصلی یاد می شود در حالی که بر اساس اشارات برخی از منابع تاریخی دوره اسلامی، موجودیت عناصر سه گانه در شکل شهر باستانی استمرار داشته است. آیا حضور عناصر یاد شده، چنان که گروهی از محققان پنداشته اند، به منزله استمرار ساختارهای اجتماعی کهن ایران در دوران اسلامی بود؟ب ـ سوالات پژوهش: 1. آیا تداوم حضور این عناصر در شکل شهر ایران دوره اسلامی به منزله فقدان تغییرات در ماهیت مناسبات اجتماعی ـ اقتصادی شهرهای ایران در دوران گذار بود؟ 2. آیا ظهور منطقه ربض در شهر ایرانی دوره اسلامی در نتیجه تحولات در مناسبات شهرنشینی بود؟ 3. در صورت وجود روندهای تغییر در مناسبات اجتماعی و شکل شهر ایرانی در دوره اسلامی، در این روندها از چه الگوی پیروری می شد؟ج ـ فرضیات پژوهش: 1. تداوم حضور عناصر سه گانه در شکل شهر دوره اسلامی، به معنای تداوم نظام اجتماعی دوره باستانی در دوره اسلامیی نبود بلکه در شرایط گذار از نظام اجتماعی کهن به نظام اجتماعی دوره اسلامی، عناصر اصلی شکل شهر ایرانی بر اساس الگوی جدیدی سازماندهی شد؛ 2. ظهور منطقه ربض، در نتیجه بروز تغییرات اجتماعی در وضعیت شهرنشینی رخ داد: رشد مناسبات اقتصاد شهری (افزایش تولید کالایی و رونق دادوستد)، ترقی موقعیت اجتماعی گروه های پیشه وری و بازرگانان در کنار ضرورت های ناشی از گسترش فعالیت های اقتصادی ـ اجتماعی شهری، فضا و کالبد مناسبی را نیاز داشت که آن را در منطقه ربض می یافت؛ 3. در منطقه ربض، عناصر اصلی زندگی شهری مانند کالبد اقتصادی (بازار)، فرهنگی (مسجد جامع)، سیاسی (ارگ) و اجتماعی (محله ها) بر اساس نظمی وحدت گرایانه استقرار یافتند، الگویی که نشانگر گذار از مناسبات اجتماعی باستانی ایران (تفکیک فضایی عناصر سه گانه شکل شهر) به نظام اجتماعی جدید دوره اسلامی و انعکاس آرمانی آن در شکل شهر ایرانی ـ اسلامی بود

شناسایی تصویر ذهنی واژه شهر یا تبارشناسی آن، هدف این مقاله است. یافته های مقاله نشان می دهد: واژه اوستایی که ریشه واژه شهر است در اوستا هیچگاه به معنای سکونت گاه زمینی انسان به کار نرفته و عموما به مفهوم قلمرو مینوی با ملکوت دلالت داشته است. تحول معنایی این واژه در پارسی میانه و کاربرد آن به مفهوم سکونتگاه زمینی انسان می تواند به نوعی تلاش برای بازنمایی زمینی قلمرو مینوی پنداشته شود. همچنین در این مقاله در حد بضاعت تلاش شده با روشن شدن مفاهیمی چون شار، شهرستان و شارستان کمکی به کاربرد صحیح این واژه ها در متون مختلف شود.

از حدود پنج هزار سال پیش در بخش های مرکزی فلات ایران ، روند گرم و خشک کردن آب و هوا ، کاهش منابع آب و گسترش بیابان ها آغاز شد . طی این دوره ساکنان توانستند به طریق تجربی آموزه های بهداشتی مفیدی را در سبک های معماری مساکن خود بکار گیرند . در این تحقیق به کمک منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی برخی از مهم ترین شاخص های بهداشتی مؤثر در تامین آسایش جسمی و آرامش روانی ساکنان در فضاهای بیرونی و درونی مساکن کهن و نو بررسی و مقایسه شد . اینی مساکن شامل دو گروه مساکن بومی و مساکن جدید در مناطق مرکزی ایران بطور عموم و جنوب شرق کاشان به طور خاص بودند ..

هدف نویسندگان بررسی زندگی روزمره در جامعه ایرانی از خلال مطالعه مراکز خرید است. نکته مهم این است که دریابیم مراکز خرید چگونه به موقعیتی برای نمایش فرودستان شهری و اقلیت های فرهنگی در جامعه ایرانی بدل می شوند. داده های این مقاله به کمک روش های کیفی (مصاحبه، گفت و گو و مشاهده) جمع آوری شدند و سپس بر اساس نظریه های مطالعات فرهنگی مورد تحلیل قرار گرفته اند. نتیجه آن که در مراکز خرید مورد مطالعه گروه های فرودستی چون زنان خانه دار، مردان بازنشسته، جنوب شهری ها، و نوجوانان مورد وارسی قرار گرفته اند. همه این گروه ها به نحوی متفاوت از رویه های جاری مراکز خرید را مورد بهره برداری قرار داده اند، بنابراین حضور آن ها در این مراکز حاوی معانی پنهانی است که منتقد فرهنگی دست به اکتشاف آن ها می زند.