نامه انسان شناسی (پژوهشنامه انسان شناسی)

نامه انسان شناسی (پژوهشنامه انسان شناسی)

نامه انسان شناسی 1384 شماره 8 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

الگوی پیشنهادی رده بندی داستان های پریان بر بنیاد اسطوره ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اسطوره سیاوش گیاه داستان پریان کره اسب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 761 تعداد دانلود : 566
در این مقاله تلاش شده است بنابر مقاله لوی استروس که نقدی بر رده بندی داستان های پریان پروپ است، ارتباطی میان اسطوره سیاوش و داستان پریان کره اسب دریایی برقرار شود. لوی استروس در آن مقاله بر این باور است تا وقتی در رده بندی داستان های پریان، پیوند آنها با اسطوره ها روشن نشود، رده بندی صرف آنها بر پایه فرم بی نتیجه است. زیرا ما درگیر فرم می مانیم، نه محتوا که همان ساختار است. در این نه رده بندی صوری داستان های پریان و اسطوره ها با دو رویکرد و هدف متفاوت در شیوه روایت و ساخت بن مایه واحدی را باز می نمایانند...
۲.

بررسی اثر پذیری و موارد الگوبرداری از ایران پیش از اسلام در عصر قاجار با تکیه بر نقش برجسته های قاجاری(مقاله علمی وزارت علوم)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 912 تعداد دانلود : 551
از منظر باستان شناسی نقش برجسته ها یکی از قابل استفاده ترین منابع مطالعه و شناخت جوامع گذشته به شمار می روند. این دسته از آثار بازتابی از عقاید، ارزش ها و رویدادهای تاریخی عصر خود و در نگاهی عمیق تر بازگوکننده شاخصه های فرهنگی،هنری،سیاسی و اجتماعی حاکم بر حکومت و جامعه ای که زاییده آن اند می باشند. علی رغم کثرت نقش برجسته های باقی مانده از ایران پیش از اسلام،که بیشتر آنها از ساسانیان برجای مانده است، پس از ورود اسلام به ایران و تحریم کشیدن نگاره های انسانی و حیوانی، هیچ نقش برجسته ای از فرمانروایان این سرزمین در فضای آزاد تا دوره قاجاریه شناسایی نشده است...
۳.

انسان شناسی رسانه ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 969 تعداد دانلود : 367
کتاب انسان شناسی رسانه ها، شامل مجموعه مقالاتی از نویسندگان و نظریه پردازان مختلف از رشته های انسان شناسی و ارتباطات است، مجموعه ای که در چهار بخش تنظیم شده است.تاریخچه و مباحث اصلی شاخه انسان شناسی رسانه، مفاهیم و روش های انسان شناسی رسانه ها، رویدادها و فعالیت ها و مطالعات میدانی در حوزه رسانه ها، تئوری معطوف به عمل که چشم اندازی منحصر به فرد و بسیار ارزشمند در این حوزه را می گشاید...
۴.

پژوهشی در آیین دینداری و دین ورزی طریقت قادریه در مناطق کوهستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دراویش قادریه دین ورزی تصوف و عرفان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی قوم شناختی قومیت ها
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی انسان شناسی انسان شناسی فرهنگی انسان شناسی شناختی انسان شناسی دین
تعداد بازدید : 977 تعداد دانلود : 932
این نوشتار حاصل پژوهشی میدانی در میان دراویش طریقت قادریه در مناطق مختلف استان کردستان است که با روش و فنون متداول انسان شناسی-مصاحبه،مشاهده مشارکتی و منابع کتابخانه ای-صورت گرفته است. برای گردآوری اطلاعات، محققان به مدت یکسال در تکیه های دراویش طریقت قادریه در ایام مختلف سال و مواقع برگزاری مراسم خاص دراویش شرکت نموده اند. در این مقاله کل دین ورزی دراویش قادریه با موقعیت های متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. مشایخ طریقت قادریه نفس و خلق را دو مانع مشاهده حق دانسته و یگانه راه وصول به حق را در ترک خویش می دانند. با توجه به اینکه حوزه دینداری افراد بسته به موقعیت اجتماعی آنها متفاوت است و می توان گفت که شرایط زمانی-مکانی و شرایط اجتماعی-فرهنگی در نوع دین ورزی تاثیر غیر قابل انکاری دارد...
۵.

پیمان پری و آپسارا با آدمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پری آپسارا خرد ماورایی حریم ماورایی خضرنبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 760 تعداد دانلود : 503
پریان در افسانه های ایرانی و آپسارا در "ریگ ودا" زنانی آب پیکرند با خویش کاری مشترک. بررسی تطبیقی نشان می دهد که این دو در ذات واحدند و هر دو با آب پیوندی تمام دارند اما گویی پری ایرانی در طول دگردیسی اش و نیز آمیختن با تخیل پویای ایرانی بدل به زن ایزدی شده در کمال جادوکاری ولی آپسارای هندی ایزد-زنی است که تنها چندی در جلد زنان به زمین می آید. پریان و آپساراها هر دو در نهایت غیب می شوند: یکی به بهشت(پری) و دیگری به آسمان (آپسارا) باز می گردند و سیب نیز برافتادن رازی است که از خرد ماورایی آنان سرچشمه می گیرد و فاش شدنش حریم خدای گونه آنان را به روی آدمیزاده فانی می گشاید، اما فانی را صبر و دانش آن سر نیست. در این حیطه افسانه هایی که در سرتاسر ایران از خضرنبی روایت می شود مشترکاتی با این تیپ افسانه های پریان دارند...
۶.

رهیافتی برای تجدیدنظر در نظریه های حاکم بر علوم تجربی و انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: انسان فطرت غریزه زیبایی فیکسیسم ترانسفورمیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 760 تعداد دانلود : 792
برای رفع فاصله و تقابل موجود میان نظریه های حاکم بر علوم تجربی و انسانی ضمن تاکید بر استقرا به عنوان ویژگی مینایی انسان شناسی و رشته های مشابه آن باید نقش زیبایی شناسی را به عنوان عامل جهت بخش فعالیت های بشری مورد تاکید قرار داد و توجه داشت که چیستی زیبایی و انسان را نمی توان از موضوع علم خارج کرد.مروری بر دیدگاه های تجدید نظر طلبانه توصیفگرایان و بن بست هایی که بر اثر تبعیت علوم انسانی از نظریه های علوم تجربی رخ نموده اند و نیز اعترافات دانشمندان علوم تجربی به ابهاماتی که برای گریز از آنها به دین و فلسفه تمسک جسته اند شناسایی نیروی عظیمی را که در کنار غریزه در وجود انسان ایفای نقش می کندبیش از همیشه الزامی ساخته و تنها با پذیرش دو کانونی بودن وجود انسان می توان به تعریف زیبایی نزدیک شد.
۷.

سندی از روستای خاوه ورامین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 910 تعداد دانلود : 677
روستای خاوه در حاشیه کویر سیاه کوه در منطقه بهنام غرب که در جنوب شرقی ورامین واقع شده، در زمان ناصرالدین شاه قاجار یکی از معتبرترین روستاهای خالصه ورامین به شمار می رفت...
۸.

شهر و شار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شهر شار شارستان اردشیر خوره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 680 تعداد دانلود : 188
شناسایی تصویر ذهنی واژه شهر یا تبارشناسی آن، هدف این مقاله است. یافته های مقاله نشان می دهد: واژه اوستایی که ریشه واژه شهر است در اوستا هیچگاه به معنای سکونت گاه زمینی انسان به کار نرفته و عموما به مفهوم قلمرو مینوی با ملکوت دلالت داشته است. تحول معنایی این واژه در پارسی میانه و کاربرد آن به مفهوم سکونتگاه زمینی انسان می تواند به نوعی تلاش برای بازنمایی زمینی قلمرو مینوی پنداشته شود. همچنین در این مقاله در حد بضاعت تلاش شده با روشن شدن مفاهیمی چون شار، شهرستان و شارستان کمکی به کاربرد صحیح این واژه ها در متون مختلف شود.
۹.

علی محمد کاردان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 843 تعداد دانلود : 603
علی محمد کاردان مردی بود کاردان، معلمی هوشیار، پیری بیدار، انسانی پر کار و پر بار و... او راه دانش را در پیش گرفته بود و علم تربیت را برگزیده بود. ابتدا آموزش و پرورش را با فرزندان خود در خانه تجربه کرد و سپس در بیرون خانه با فرزندان میهن به کار برد. در خانه موفق شده بود و هنگامی رخت دنیا از تن به در کرد که درختش به بار نشسته بود و ...
۱۰.

فرهنگ، نیازها و انتظارات فرهنگی بازماندگان کارکنان سازمان تامین اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرهنگ نیازها انتظارات بازماندگان سازمان تامین اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 31 تعداد دانلود : 490
انسان ها دارای دامنه نامحدودی از نیازها هستند که برحسب شرایط زمانی، مکانی و سطوح فرهنگی-اجتماعی تنوع می پذیرد. این نیازها به مثابه نیرویی برخاسته از ذهنیات و ادراک اندیشه و رفتارهای افراد را در جهت تغییر وضعیت موجود برای پاسخ به انتظارات تنظیم می کنند. بنابراین نیازها در سلسله مراتب خود انتظارات خاصی را به وجود می آورند که جامعه باید به آنها پاسخ دهد. نحوه پاسخگویی به نیازها در طول تاریخ و در جوامع مختلف یکسان نبوده و از شیوه های سنتی و غیر رسمی در قالب امور خیریه ای به شیوه های رسمی و سازمانی تبدیل شده است...در این مقاله که با استناد به یافته های پژوهشی تنظیم شده تلاش شده تا پیوند میان مباحث نظری و تجربی در میان بخشی از اعضای جامعه-بازماندگان کارکنان سازمان تامین اجتماعی- برقرار شود. این مطالعه با روش کمی و کیفی اطلاعات مورد نیاز را گردآوری و سپس مورد توصیف و تحلیل قرار داده است.
۱۱.

ویژگی های تاریخی - فرهنگی و تحولات معاصر مدیریت محله شهری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مشارکت شهر اسکان غیر رسمی مدیریت محله کدخدا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 165 تعداد دانلود : 271
مروری بر تاریخچه مدیریت محله و مطالعات موردی تجزیه شرداری محله در شهر تربت حیدریه دو بخش اصلی این مفاله را تشکیل می دهند. در گذشته ظهرها از چندین محله تشکیل می شدند که هر محله از استقلال نسبی و مرزهای کالبدی اجتماعی مشخص برخوردار بود. کدخدایان محلات مسئولیت مدیریت محله را برعهده داشتند و زیر نظر کلانتر و حاکم و شهر و وظایف خود را شامل رسیدگی به امور عمومی و گردآوری مالیات انجام می دادند. همبستگی درونی شدید در محلات، ضعف پیوندهای میان محله ای و منافع حاکمیت شهری در عدم اتحاد مردم سبب شده بود تا شهرهای ایران شاهد ناآرامی ها و درگیری های ناشی از ستیز میان محله ها باشد... بررسی موردی تجربه تربت حیدریه نشان می دهد که با وجود انگیزه شهروندان برای مشارکت در مدیریت محله، عواملی مانند ماهیت تمرکز گرایی نظام برنامه ریزی شهری و شکاف میان مدیران و کارشناسان شهری و مردمان عادی، موفقیت این تجربه ها را با محدودیت مواجه سازد.