درخت حوزه‌های تخصصی

انسان و جامعه در قرآن

ترجمه قرآن تفسیر قرآن علوم قرآنی
کلیات معارف قرآن
احکام فقهی وحقوقی در قرآن اخلاق و تربیت در قرآن انسان و جامعه در قرآن تاریخ وسیره پیامبران در قرآن توحید و اوصاف الهی در قرآن جهان و طبیعت در قرآن حکومت وسیاست در قرآن معاد در قرآن موارد دیگر وحی ونبوت در قرآن
انسان در قرآن جامعه در قرآن
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۶۱ تا ۱۸۰ مورد از کل ۶۷۹ مورد.
۱۶۱.

حدوث نفس انسانى» از دیدگاه فلاسفه اسلامى و سازگاری آن با آموزه « عالم ذرّ »(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی - کلامی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۵۲)
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی هستی شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات انسان در روایات
تعداد بازدید : ۱۳۵۹ تعداد دانلود : ۶۷۲
۱۶۲.

بررسی معناشناسی و تفسیر آیه خلیفة اللهی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال سوم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۱

کلید واژه ها: انسان حاکمیت الهی حضرت آدم آیه 31 بقره خلیفة اللهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹۷ تعداد دانلود : ۹۲۴
آیه 31 سوره بقره ضمن ترسیم جایگاه انسان در هستی و رابطه او با خداوند، بسیاری از پرسش های انسان شناسی را پاسخ گفته است. اما وجود برخی ابهام ها و چالش ها در ذیل آیه، آن را به یکی از آیات پرچالش قرآن تبدیل ساخته است. اگر خلافت در این آیه به معنای نیابت و جانشینی از اسلاف اعم از جانشینی جنیان، نسناس و دیگر انسان های ماقبل حضرت آدم× باشد، فضیلت قابل توجهی برای آن حضرت و ذریه او به دنبال نخواهد داشت؛ زیرا سیاق قبل و بعد از این آیه به طور عام دلالت بر این دارد که خلیفة اللهی از موضوعات بسیار مهمی است که خداوند از آن به فرشتگانش خبر داده است. این مقاله با واکاوی دیدگاه مفسران فریقین مهم ترین مؤلفه ها و آثار نظریه «خلافت انسان» را مورد بررسی قرار می دهد.
۱۶۳.

هستى عقلى نفس از منظر عقل و نقل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت فلسفی سال دهم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلید واژه ها: نفس حکمت متعالیه بدن رابطه ذاتى هستى عقلى حدوث جسمانى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
تعداد بازدید : ۱۱۲۴ تعداد دانلود : ۵۴۵
درحالى که بسیارى از آیات و روایاتْ حاکى از خلقت نفس پیش از بدن هستند، ملّاصدرا مانند اکثر فلاسفه مسلمان، حدوث نفس را پیش از بدن مخالف ادله عقلى، و مستلزم محذورات فراوانى دانسته، و آن را انکار کرده است؛ اما به دلیل اهتمامى که به نشان دادن تطابق عقل و نقل داشته و براى حفظ حرمت ظواهر، کوشیده با تصرف در دلالت و ظهور ادله، سطحى برتر از معناى آیات و روایات ارائه، و مشکل پیش آمده را برطرف کند. وى معتقد بود که همه ادله حاکى از خلق روح پیش از بدن، درصدد بیان احوال نفس در عوالم برترند و نفس را به منزله کمالى از کمالات مبادى عالیه و موجودى در ضمن موجودات برتر توصیف مى کنند؛ یعنى ادله مزبور، ناظر به وجود عقلى نفس اند نه وجود نفسى آن. در این مقاله، ضمن تبیین و تثبیت آموزه «هستى عقلى نفس»، پاره اى از اشکالات عقلى و نقلى به آن را پاسخ داده ایم.
۱۶۴.

ریشه های گناه و راهکارهای مقابله با آن از منظر قرآن و روایات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال دوم بهار ۱۳۹۰ شماره ۵

کلید واژه ها: تناسب انسجام نظم سیاق کلیدهای همبستگی وحدت سوره

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی انسان و جامعه در روایات انسان در روایات
تعداد بازدید : ۵۸۲۲ تعداد دانلود : ۱۸۰۰
شناخت صحیح گناه مبتنی بر شناخت زمینه ها و ریشه های آن است. قرآن و روایات، ریشه گناهان را عرصه های مختلف خانوادگی، فرهنگی، تربیتی، اقتصادی، اجتماعی، روانی و سیاسی معرفی مینماید. پس از شناخت گناه و زمینه های شکل گیری آن، باید با تفکر و توجه به حضور خدا در همه جا، خودشناسی و توجه به شخصیت انسانی، ایمان به معاد، یاد مرگ، خداترسی و هراس از پیامدهای گناه و نیز با توجه به عبادات، به مبارزه با گناهان برخاست و زمینه های اطاعت از خدا و جلب رضایت او را فراهم نمود
۱۶۵.

وحدت و انسجام اسلامی از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: اندیشه تقریب سال هشتم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲۹

کلید واژه ها: قرآن نهج البلاغه وحدت انسجام اسلامی محورهای وحدت آثار وحدت اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن حکومت وسیاست در قرآن
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث کلیات موارد دیگر متون حدیث نهج البلاغه پژوهی
تعداد بازدید : ۳۲۴۴ تعداد دانلود : ۱۰۹۳
مقاله حاضر پس از بررسی لغوی و اصطلاحی واژه وحدت و اتحاد، انواع وحدت را از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه بررسی نموده است. وحدت به اعتبار جامعه شناسی از نگاه دینی عمدتاً به سه قسم تقسیم می شود: وحدت در حوزة جوامع بشری؛ وحدت در حوزة ادیان توحیدی و وحدت در حوزة اسلامی. آن چه در این نوشتار بررسی و تحقیق شده است، وحدت در حوزة اسلامی می باشد. در حوزه اسلامی، به مبانی و محورهای وحدت اشاره شده است که نمونه هایی از آن را می توان توحید، اسلام، قرآن، پیامبر اکرم…، دوستی اهل بیت‰، برادری اسلامی، قبله مسلمین و مراسم عبادی حج معرفی کرد. هم چنین، راه کارهای عملی ایجاد وحدت اسلامی مانند: تحکیم مشترکات، تحمّل عقاید متقابل، انتقاد بدون اهانت، ارتباط علمی دانشمندان اسلامی، اجتناب از تعصب، فرهنگ سازی وحدت اسلامی، خیرخواهی متقابل از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه، به طور مختصر بررسی گردیده است. آثار وحدت اسلامی، از قبیل: امنیّت، عزّت و اقتدار دینی، عزّت و اقتدار ملّی، رشد جامعة اسلامی، و افزایش نعمت های الهی، از دیدگاه قرآن و نهج البلاغه از دیگر مطالب بررسی شده در این مقاله می باشد.
۱۷۰.

برتری انسان بر سایر آفریدگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه دینی بهار ۱۳۹۰ شماره ۳۸

کلید واژه ها: ملاصدرا تربیت دینی اریک فروم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰۲ تعداد دانلود : ۶۱۵۳
قرآن کریم از تکریم انسان و برتری او بر بسیاری از آفریدگان خدا سخن گفته است. این بحث در طول تاریخ اسلام، همواره بین دانشمندان مسلمان مطرح بوده است که آیا این برتری مطلق است یا نسبی و اگر نسبی است، نسبت به چه موجوداتی؟ این تکریم به چه معنا و دارای چه ابعادی است؟ در این گفتار، به بررسی این موضوع میپردازیم. امتیازات گروه های برترِ موجودات (انسان، جن و ملَک) را مورد بررسی قرار میدهیم و جایگاه انسان را در این میان تبیین میکنیم. به نظر نگارنده، انسان در میان موجودات مختار مکلّف، از جن بالاتر است و اگر به مقام خلیفه اللّهی دست یابد، از فرشتگان نیز برتر خواهد رفت. هم چنین اگر خود را با اعمال ناشایست از درجه ی انسانیت حقیقی ساقط سازد، نه تنها از جن مؤمن، که از هر موجودی پست تر خواهد گردید.
۱۷۱.

راهکارهای قرآنی وحدت و تقریب، راهکارها و سیاست ها جهت عملی کردن تقریب و حرکت به سوی وحدت با رویکرد قرآنی

نویسنده:
منبع: اندیشه تقریب سال هشتم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲۹

کلید واژه ها: مذاهب اسلامی بیداری اسلامی راهکارهای تقریب میثاق وحدت اتحاد جماهیر اسلامی وحدت رهبری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن حکومت وسیاست در قرآن
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام
تعداد بازدید : ۱۲۸۷ تعداد دانلود : ۶۱۷
این مقاله با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی به این مسئله می پردازد که برای ایجاد تقریب و نزدیکی بین پیروان مذاهب اسلامی و رسیدن به امت واحده، راه­کارهای عملی و روشنی در زمینه های علمی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی پیش روی ما قرار دارد و امید است با تحقق بخشیدن به این راه­کارها، گام های بلندی در ایجاد وحدت بین مسلمانان برداشته شود. بیان این نکته ضروری به نظر می رسد که مقصود ما از مذاهب اسلامی، مکاتب معروف فقهیِ مستند به کتاب و سنت است و هرجا نامی از مذاهب اسلامی به میان می­آوریم، منظورمان مذاهب شافعی، حنفی، مالکی و حنبلی از اهل سنت و زیدی و اثنی­عشری از شیعیان و مذهب اباضی است
۱۷۲.

دین و سیاست در فرهنگ فاطمی

نویسنده:
منبع: رادیو شهریور ۱۳۹۰ شماره ۵۶ «رادیو، تهاجم فرهنگی و جوانان»
حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام جایگاه زن
  2. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در اسلام شخصیتها
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن حکومت وسیاست در قرآن
  5. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی حکومت وسیاست در روایات
  6. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن در حوزه سیاست
تعداد بازدید : ۱۴۰۶ تعداد دانلود : ۱۲۳۴
۱۷۴.

نفس و حافظ آن، در آیه چهارم سوره طارق با تأکید بر دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲۶

کلید واژه ها: نفس تفسیر علامه طباطبایی ملاصدرا روح حافظ ملک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن انسان در قرآن
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات حکمت نوصدرایی
تعداد بازدید : ۲۰۵۴ تعداد دانلود : ۶۹۶
قرآن کریم در آیه «إِنْ کُلُّ نَفْسٍ لَمَّا عَلَیْها حافِظ» (طارق،4) به یکی از ویژگی­های نفس انسانی (که حافظ داشتن نفس است) اشاره می­کند، امّا مفسرین در تفسیر این آیه دارای نظرات متنوعی هستند، جمع زیادی از مفسرین منظور از نفس مورد اشاره در آیه را روح انسانی و منظور از حافظ را ملائک الهی می­دانند، ولی برخی تفاسیر به یک اعتبار نفس را بر ماسوی الله تعمیم داده­اند و از این جهت، منظور از حافظ را خداوند دانسته­اند و معدودی نیز نفس را قوه حیوانی و حافظ را روح معرفی کرده­اند. در این مقاله ضمن بیان این نظرات، به دلیل اینکه یکی از مهم­ترین مبانی اختلاف تفاسیر در تفسیر این آیه، گرایشات فلسفی است، دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی مورد تأکید قرار گرفته است، به­ویژه اینکه نقش علیّت فاعلی حافظ برای نفس، که مورد تأکید ملاصدرا است و قول دوم علامه طباطبایی که مقصود از حافظ را جنس حافظ می­داند، متمایز از تفاسیر دیگر است.
۱۷۸.

مفهوم شناسی نفاق،انواع ومراتب آن از منظر قرآن

نویسنده:
منبع: آموزه های قرآنی پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۱۴

کلید واژه ها: قرآن انواع نفاق رذیله مراتب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳۹ تعداد دانلود : ۳۱۹۰
مفهوم شناسی نفاق, انواع و مراتب دقیق این بلای روحی, آنجا ضرورت مییابد که روح تعاملات فردی و اجتماعی را خدشه دار نموده و در عرصه سیاست موجب ایجاد روح ماکیاولیستی در افراد، و مآلا با تفرقه و تحمیل خسارت های فراوان، اسباب فروپاشی نظام اسلامی را فراهم میآورد. این رذیله نامرئی، به اعتبارِ زمانِ گرفتار شدن، به نفاق اولیه و ثانویه و به لحاظ حجم تخریب و زیان بخشی به سه نوع پرخطر ،کم خطر ونفاق گونه تقسیم می شود.. شناخت این مراتب، علاوه بر تنظیم درست روابط اجتماعی انسان ها ، امکان مهار و برخورد صحیح با مراتب متفاوت نفاق و منافقان را میسر می سازد که نگارنده در پی اثبات لایه های متعدد آن با الهام از آیات قرآن میباشد.
۱۷۹.

آفرینش انسان از نگاه قرآن با تأکید بر آیات سوره طارق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تفسیری سال دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۷

کلید واژه ها: ترائب خلقت انسان تفسیر ماء دافق صلب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱۴ تعداد دانلود : ۱۲۴۳
در آیات مختلفی از قرآن کریم به بحث از انسان و مراحل و مواد خلقت او با واژه هایی نظیر: تراب، طین، ماء، ماء مهین، ماء دافق، نطفه، علقه و ... پرداخته شده است. گونه گونی واژگان و تعابیر، باعث شده است تا برخی با تمسک به آن، ادعای وجود تعارض میان قرآن و علم نمایند. این مقاله بر آن است تا با بررسی دیدگاه های تفسیری درباره آیات مربوطه و با تاکید بر آیات 7 ـ 5 سوره طارق به تعارض ادعایی پاسخ دهد. این تعارض برآمده از ناآشنایی مدعیان تعارض با حکمت نزول قرآن و نیز برداشت های نادرست برخی از مفسران است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان