درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله ترجمه ایست از مقاله دکتورغانم قدروی حمد با عنوان«موازنه بین رسم المصحف والنقوش العربیه القدیمه که تحقیقی تاریخی- زبانشناختی است و به مقایسه رسم الخط مصحف با شیوه کتابت نقوش قدیم عربی می پردازد و در نتیجه مدعی است که شیوه کتابت مصحف شریف با متون عربی دوره خود همسانی دارد.

قرآن کدام راهکارهای عینی را برای پاسخ به نیازهای انسان، به ویژه انسان معاصر معرفی میکند؟ تلاش نگارنده در این مقاله بر جست وجوی راهکارهای عینی پاسخ گویی قرآن کریم به نیازهای انسان متمرکز شده است و برای رعایت ترتیب منطقی بحث، مقاله در دو بخش ساماندهی شده است: بخش نخست نیازهای انسان را از منظر اندیشمندان دینی و دانشمندان روان شناسی بررسی و تبیین و در نهایت انواع نیازهای انسان را فهرست میکند. نویسنده در همین بخش گذری نیز بر وضعیت نیازهای انسان عصر جدید دارد. بخش دوم که حجم بیشتری دارد، راهکارهای عینی قرآن برای پاسخ گویی به نیازهای انسان را بررسی و تبیین میکند. نویسنده در این بخش با توجه به قلمرو و مجال محدود مقاله، بسیاری از این راهکارها را به اختصار مورد توجه قرار میدهد

قرآن،کتابی آسمانی است که برای هدایت مردم نازل شده واز این هدایت،به خروج از تاریکی به سوی نور،تعبیر شده است.نگاهی اجمالی به قرآن کریم نشان می دهد که آیات قرآنی،سرشار از طرح موضوعات فرهنگی،عوامل اعتلا و انحطاط فرهنگی در جوامع می باشد. امروزه یکی از مسائلی که دامنگیر جوامع اسلامی و به ویژه جوانان می باشد تقلید های نسنجیده،از فرهنگ غربی،از خود بیگانگی و کم رنگ شدن هویت دینی است. با توجه به جایگاه بلند قرآن،واهمیت فرهنگ در اسلام،شناسایی عوامل،مظاهر و بازدارنده های انحطاط فرهنگی،از منظر قرآن اهمیت به سزایی دارد؛زیرا، حضور قرآن در عصر حاضر،جوامع اسلامی را از تهاجم فرهنگی در امان می دارد. پژوهش حاضر،در جهت ریشه یابی انحطاط جوامع بشری ، مصادیق آن چگونگی درمان از دیدگاه قر آن تدوین شده است.بی شک تصویر جامعه هایی ـ که در گذشته، مسیر انحطاط فرهنگی را پیموده و به سرانجام شوم آن دچار شده اند،ـ به منظور عبرت آموزی پیروان وحی الهی،صورت گرفته است. این مقاله،برپایە جست جوی کتابخانه ای،از منابعی هم چون قرآن کریم، نهج البلاغه،بحارالانوار،اصول کافی و…انجام گرفته است.هم چنین تلاش شده که با نگاهی تحلیلی،به موضوع پرداخته و در پایان،بتوان نتایج کاربردی از آن به دست آورد.

قرآن کریم به عنوان معجزه جاوید پیامبر اکرم(ص)،با ظهور در جامعه جاهلیت، مردم آن روزگار را از ظلمات نادانی و روشنایی دانایی هدایت فرمود:که امروز پس از گذشت قرن ها و انجام تحقیقات گوناگون مبانی علوم مختلف از قبیل جامعه شناسی،اقتصاد،سیاست،طب و نجوم و… در قرآن یافت شده است.و این کتاب عظیم با نشان دادن آیات و نشانه ها،مردم را به سوی تفکر و خلاقیت و در نتیجه هدف خلقت یعنی کمال دعوت نموده است از این رو در جای جای این مصحف شریف عبارت»لعلکم تتفکرون«و یا نظایر آن به چشم می خورد.این مقاله به بررسی تفکر خلاق و خلاقیت در قرآن کریم پرداخته است.

زیبایی بخشیدن به روح و معنویت،خواست همیشگی انسان است و بی گمان، در فرهنگ اسلامی و قرآن کریم،این زیبائی به طور پیوسته برای مسلمانان،به صورت نماز ترسیم شده است،هیچ یک از اعمال عبادی،به اندازه نماز،از چنین ظرفیتی برخوردار نیست.زیرا،تمام وجود انسان را،از جهات بدنی و ظاهری گرفته تا جهات ذهنی،قلبی،باطنی و معنوی،در خدمت خدا قرار می دهد،تا وجودی الهی شود.به همین سبب،پس از معرفت خدا،نماز،بهترین عمل خوانده شده است. در قرآن و حدیث،به هیچ عمل عبادی،مانند نماز اهمیت داده نشده است خاستگاه این نوشتارراز گشائی،از جلوه ها ی زیبایی شناختی نماز،در قرآن و احادیث می باشد.

پیش گفتارقرآن به عنوان کتاب مقدس مسلمانان،در آموزه های اعتقادی و غیر اعتقادی اعم از فرهنگی ـ اقتصادی و سیاسی نقش بنیادینی داشته است.به همین دلیل از دیر باز مورد توجه غرب بوده است.گزارش های تاریخی بیان گر آن است که با ورود سپاهیان مسلمان به سرزمین های اروپایی در اوایل قرن هفتم میلادی،مسیحیت غربی به اهمیت این کتاب پی برد.ولی احتمالاً خاستگاه نخستین ردیه های مسیحیت بر قرآن در کلیساهای شرقی نوشته شده است.رویکرد جدلی غرب بر ضد اسلام و قرآن در خلال قرون وسطی همچنان ادامه داشت و با آتش جنگ های صلیبی بر حرارت آن افزوده می شد.تنها پس از سقوط سلطه کلیسا و دوران روشن گری بود که این ارتباط اندکی آشتی جویانه شد.درواقع پس از قرن شانزدهم ـ با تاسیس آکادمی های اسلام شناسی در اروپا ـ دانشمندان غربی به فکر ترجمه قرآن افتادند و تلاش کردند به گونه ای علمی درباره این کتاب پژوهش کنند.از اواسط قرن نوزدهم میلادی با تحول الهیات مسیحی و پیدایی مطالعات تاریخی درباره زندگی مسیح(ع)، مطالعه سیره پیامبر اسلام(ص)نیز در دانشگاه های اروپایی رونق تازه ای گرفت.این مطالعات بیش از همه به قرآن معطوف شد.در اواسط قرن نوزدهم ـ که مقارن حاکمیت اثبات گرایی در جهان اندیشه بود ـ قرآن پژوهی در غرب رویکردی شکاکانه پیدا کرد.اگر چه در دو سه دهه اخیر به دلیل پیدایی پارادایم فرهنگ محوری در علوم انسانی، مطالعات واقع بینانه ای درباره قرآن صورت پذیرفته است،ولی عملکرد تعصب آمیز روحانیت مسیحی نشان می دهد،ایشان تا به امروز(یعنی دهه اول سده بیست و یکم)همچنان رویکرد جدلی و عناد آمیز خود نسبت به قرآن کریم را ادامه می دهند.در این جستار تلاش شده آثار متقدمی که با حمایت کلیساهای مسیحی بر ضد قرآن نگاشته شده به گونه ای فهرست وار مرور گردد.ملاحظه این آثار و پیشینه رویکردهای جدلی نسبت به قرآن،نشان می دهد،حرکت اخیر برخی روحانییون مسیحی ناشی از همان کینه دیرینه نسبت به اسلام است.