درخت حوزه‌های تخصصی

یکى از مهم‏ترین مسائل انسان شناسى این است که آیا گرایش‏ها و بینش‏هاى انسان محصول تعاملات او با خارج است‏یا ریشه آن گرایش‏ها و بینش‏ها در خمیر مایه آدمى نهاده شده است؟ به عبارتى دیگر آیا در انسان چیزى به نام فطرت وجود دارد یا خیر؟ اگر انسان فطرت دارد، چه چیزهائى فطرى انسان هستند؟ نویسنده در این مقاله به بررسى بینش و گرایش فطرى انسان به خدا مى‏پردازد و در پایان نوشتار، به نقش تربیتى فطرت توجه مى‏دهد .

انسان موجودى است کمال‏طلب و یکى از انگیزه‏هاى اساسى وى همین گرایش به کمال است. همچنین پژوهش‏هاى انسان‏شناختى نشان مى‏دهد که آدمى از ظرفیت‏هاى علمى و عملى گستره‏اى برخوردار است. اما سؤال اصلى این نوشتار این است که شکوفایى و فعلیت کدام‏یک از این استعدادها کمال واقعى و نهایى وى را به دنبال دارد. هدف اصلى این مقاله این است که با الهام از آموزه‏هاى وحیانى و یافته‏هاى علمى، نقطه اوج کمال انسان را تعیین کند. روش مورد استفاده در این نوشتا، روش توصیفى ـ تحلیلى است؛ یعنى در وهله نخست ظرفیت‏هاى وجودى انسان در ابعاد گوناگون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس با استفاده از آیات و روایات جایگاه انسان در نظام هستى مشخص گردیده است. در پایان این نتایج به دست آمد: 1. انسان در بعد ادراکى، جاذبه‏ها و همچنین به لحاظ رفتارى نسبت به سایر مخلوقات از ظرفیت فوق‏العاده‏اى برخوردار است. 2. انسان جایگاه والایى در نظام هستى دارد. 3. نقطه اوج کمال آدمى دست‏یابى به «مقام قرب الهى» و رسیدن به مقام خلیفه‏اللهى است به گونه‏اى که مظهر اسما و صفات الهى گردد.