کلیات

طبقات الصوفیهانصاری و تذکر ة الاولیاعطار و نفحات الانسجامی، از آثار مهم و مدون تاریخ تصوف هستند که در شرح حال و رفتار مشایخ این آثار، هدف، محتوا و طرز بیان مشترکی دارند. علاوه براین، در هرسه آن ها تحت تأثیر افکار و عقاید و اوضاع روزگار مؤلفانشان، به بخش هایی خاص از احوال و رفتار و اوصاف مشایخ توجه شده که از منظرهای مختلف قابل بررسی است. ذوالنون مصری یکی از برجسته ترین مشایخ صوفیه است که در این پژوهش، با بررسی تطبیقی گزارش تاریخی، وصفی و روایی شخصیت او در این سه اثر درمی یابیم که وجه اشتراک هر سه اثر، شناساندن استعلایی شخصیت ذوالنون درجهت تعلیم مبانی تصوف است، اما انصاری در عصر تعصب و مواجهه با درگیری های مذهبی و فرقه ای آن زمان و در مسیر تکوین مبانی تصوف، ذوالنون را عارفی متشرع و مذهبی می داند. عطار با استفاده فراوان از کرامات و بهره گیری ماهرانه از عناصر داستان، با نگاه انتقادی به روزگار پر از فسادش او را عارفی مبارز و مردمی می شناسد. درنتیجه تصویر ذوالنون در اثر عطار، با تصویر او در طبقات متفاوت است. جامی نیز سعی می کند بدون توجه به اوضاع اجتماعی خود، ذوالنون را صوفی معتدلی معرفی کند که رسالت تعالیمش، هدایت فرد به سوی مبانی اخلاقی است، عارفی معتدل و اخلاق مدار.

۳۱۹۱.

معرفی کتاب: الاوامرالعلائیه فی امور العلائیه

نویسنده: مهدی سیدی

منبع: گلچرخ آبان ۱۳۷۱ شماره ۴

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۹ تعداد دانلود : ۸۶۳

۳۱۹۲.

واژه هایی نادر و مغتنم در زبان شیخ جام (تاملی بر چند واژه نادر در آثار شیخ احمد جام - ژنده پیل)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: حسن نصیری جامی

منبع: ادبیات فارسی دانشگاه آزاد مشهد پاییز ۱۳۸۸ شماره ۲۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی ادبیات کلیات نعابیر و اصطلاحات

تعداد بازدید : ۱۰۸۹ تعداد دانلود : ۵۶۲

نثر شیخِ جام را می توان از ارزنده ترین و زیباترین نمونه های نثر دوره سلجوقی به شمار آورد. نثری گرانبار و ارجمند و مشحون از ویژگی ها و اشارت های کلی این دوره - اعم از توجه به تمثیل و استشهاد به آیات و اخبار و تقلید از نثر عربی. ـ اما نثر شیخ جام امتیازات دیگری نیز دارد که توجه به لغات سره و ترکیبات خاص پارسی از جمله مهم ترین آنهاست. لغات و اصطلاحاتی نادر و اصیل که بیانگر توجه خاص و عمیق شیخ به زبان و باورهای عصر و دوره خویش است.بدون شک این نمونه های مغتنم می تواند نشانه ای از گرانباری و دیرپایی بسیاری از مفاهیم و اصطلاحات امروز ما نیز به شمار آید. در این نوشته به چند واژه و اصطلاح جالب توجه در زبان شیخ پرداخته شده

۳۱۹۳.