بیژن خیام باشی

در مراکز تحقیقاتی به منظور ایجاد شرایط پژوهش روی پروژه های جدید، بودجه تحقیقاتی مصوب می شود. این بودجه به منظور تخصیص به گروه ها و پروژه ها نیاز به تجزیه وتحلیل براساس شاخص های موردنظر سازمان دارد که یکی از این شاخص ها می تواند عملکرد گروه های پژوهشی در دوره های گذشته باشد. همچنین پروژه هایی باید مورد حمایت قرار گیرند که با اهداف کلان و راهبرد های سازمان هم راستایی مناسب داشته باشند. در این مقاله با ارائه یک مدل ریاضی استوار مبتنی بر روش برتسیمس و سیم، بودجه مصوب مرکز پژوهشی بین گروه ها و پروژه های پیشنهادی هر گروه که در اولویت بالاتری قراردادند، تخصیص داده می شود.نتایجحاصلازحلو شبیه سازیمدل، بیانگرآناستکهباافزایشعدم قطعیتدر مؤلفه های مدل مانند هزینه های تخمینی پروژه و بودجه مصوب سازمان، با افزایش سطح حفاظت، میزان انحراف از آرمان به درستی عملکردهکه این موضوع نشانازقابلیت هایمدل طراحی شدهاست تاتصمیم گیرندگانبتوانندبادرنظرگرفتنسطحریسکومیزانانحرافازآرمان ها تصمیم گیریبهتریداشتهباشند. به منظور اعتبارسنجی مدل، بودجه مصوب یک مرکز تحقیقاتی دفاعی توسط مدل مورد بررسی قرار گرفته که نتایج مدل بیانگر اثربخش بودن آن از دیدگاه مدیران گروه های پژوهشی و مرکز تحقیقاتی است.

یکی از مهم ترین تصمیماتی که در زنجیره تأمین گرفته می شود، مسئله برنامه ریزی تولید ادغامی است؛ به نحوی که در آن برنامه تولید بهینه تمام محصولاتی که از منابع و تجهیزات مشترک استفاده می کنند در افق زمانی میان مدت تعیین می شود. در مقاله حاضر مدل ریاضی چندهدفه برای برنامه ریزی تولید ادغامی برای زنجبره تأمین برگشت پذیر طراحی شده است. زنجیره تأمین مورد مطالعه سه سطحی و شامل چندین تأمین کننده، یک تولیدکننده و تعدادی مشتری است. این زنجیره متشکل است از مرکز بازسازی برای اصلاح کالاهای مرجوعی از مشتریان و مرکز نگهداری و تعمیرات برای ترمیم یا انهدام محصولاتی که مدت زمان گارانتی آنها سپری شده است و به وسیله مشتری عودت می شوند. در مدل پیشنهادی هدفِ نخست عبارت است از حداقل کردن هزینه ها (شامل هزینه های تولید کالا، تأمین، نگهداری وکمبود موجودی و هزینه های مرتبط با نیروی انسانی)، دومین و سومین هدف نیز به ترتیب حداکثر کردن رضایت مشتریان و رضایت تأمین کنندگان است. همچنین کیفیت محصولات تولیدی هدف دیگر مدل است. برای حل مدل پیشنهادی از روش P-L متریک و نرم افزار LINGOv14.0.1.55 استفاده شده است. مدل پیشنهادی یک بار با مثال عددی و بار دیگر با استفاده از داده های واقعی برگرفته از زنجیره تأمین برگشت پذیر مربوط به یک صنعت Military حل شده است و خبرگان صنعت مربوطه، نتایج حاصله را تأیید کرده اند.

در سال‎های اخیر مدل‎هایی برای تخمین کارآیی فنی تغییر پذیر در زمان پیشنهاد گردیده است. این مدل‎ها از نظر ویژگی و نتایج با یکدیگر تفاوت داشته و هر یک دارای خصوصیت‎های مربوط به خود می‎باشد. این مطالعه در فضای تولید مرزی به مقایسه و بررسی دو مدل "کارایی فنی متغیر در طول زمان" مطرح شده در ادبیات مرزی تصادفی، یعنی مدل کورنول، اشمیت، و سیکلز)1990، (CSS و مدل لی و اشمیت )1993،(LS می‎پردازد. سپس به‎منظور گسترش مدلLS و آزاد سازی فرض یکسان بودن روند زمانی برای تمامی واحدها، با معرفی مدل روند‎های زمانی با ویژگی گروهی واحد‎ها )2006،(GS، و با در نظر گیری فرم تابعی پارامتریک برای رفتار زمانی گروه‎ها در این مدل به تخمین پارامتر‎های اصلی مدل و پارامتر‎های اثر گذار هر گروه پرداخته می‎شود. مشاهدات مورد استفاده در این مطالعه درباره تمامی کارخانه‎های فعال سیمان در ایران (33 کارخانه) برای دوره‎ی زمانی 84-1375 می‎باشد. نتایج به‎دست آمده نشان می‎دهدکه برخلاف مشابهت‎ها تفاوت‎های اساسی میان مدل‎ها وجود دارد. در مجموع مدل GS به دلیل در نظر گیری تفکیک ویژگی‎های مشترک واحد‎ها به همراه روند زمانی خاص برای هر گروه نتایج دقیق‎تری را نسبت به سایر مدل‎ها به خود اختصاص داده است. این آزمون در زمینه ویژگی مقیاس ظرفیت واحدها و طبقه‎بندی در سه گروه واحدهای تولید بالای3000 تن، بین3000-1000 تن، و زیر1000 تن انجام گرفته است که متوسط کارایی برای گروه‎های اول، دوم، و سوم به ترتیب 81/0، 93/0 و 75/0را به همراه داشته است. چنین نتیجه‎ای برای دو مدلLS و CSS تنها به‎‎صورت جمعی برای تمامی واحد‎ها قابل دستیابی است، که به ترتیب ارقام متوسط 84/0و 76/0را ارایه می‎دهند. این یافته مهم را می‎توان برای کشش نهاده‎ها وکشش مقیاس به تفکیک گروه‎ها و یا تک تک واحد‎ها نیز مشاهده نمود، که درانجام سیاست گذاری‎های تعرفه‎ای نهاده‎ها درباره هر گروه اهمیت دارد.