شفیع حبیبی

مقدمه: مطالعات قبلی انجام شده نشان می دهد که میزان آگاهی و استفاده از پزشکان و متخصصان از منابع پزشکی مبتنی بر شواهد در حد پایینی قرار دارد لذا هدف از انجام این مطالعه شناسایی موانع موجود در استفاده از منابع پزشکی مبتنی بر شواهد می باشد. روش ها: در ابتدا مقالات مرتبط از پایگاه های اطلاعاتی پابمد، وب آو ساینس، ساینس دایرکت، پروکوئست، اسکاپوس، کاکرین، اچ پرینگر، امبیس و دیگر پایگاه ها بازیابی گردید. تعداد کل مقالات به دست آمده 9930 مورد بود که پس از اعمال معیارهای ورودی و خروجی در یافته ها، تعداد کل مقالات مرتبط با هدف پژوهش به 97 مورد رسید. یافته ها: مرور نظام مند انجام شده بر نشان داد که مهم ترین موانع به ترتیب اهمیت، محدودیت های زمانی، دانش و مهارت محدود، محدودیت های مربوط به شواهد، کمبود تسهیلات و امکانات، موانع نگرشی، موانع آموزشی و موانع مربوط به بیماران بود. نتیجه گیری: با توجه به موانع و مشکلاتی که در استفاده مؤثر از این منابع برای پزشکان وجود دارد، به نظر می رسد که با آموزش فرآیند پزشکی مبتنی بر شواهد در تشخیص و درمان و سیاست گذاری های هدفمند برای رفع محدودیت ها در سطح دانشگاه ها و وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی می توان گام های مؤثری در راستای حذف این موانع برداشت. از سوی دیگر،کتابداران بالینی به عنوان افراد متخصص و توانمند در حوزه جستجو و آشنایی با منابع و پایگاه های اطلاعاتی می توانند به عنوان همکار موثر در آشنایی و چگونگی استفاده از شواهد و اجرای پزشکی مبتنی بر شواهد ایفای نقش کنند.

پرستاری مبتنی بر شواهد فرایندی است که در سال های اخیر به عنوان شیوه ای برای مراقبت های بهداشتی و درمانی بر اساس جدیدترین یافته ها مطرح شده است. طی این فرایند پرستار می تواند با استفاده از شواهد تحقیقات موجود، مهارت بالینی خود و عملکرد بیمار، تصمیمات بالینی مناسب را اتخاذ نماید. مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که پرستاران در عملکرد مبتنی بر شواهد با مشکل مواجه بوده اند و بیشترین مشکل آن ها یافتن بهترین شواهد، شناسایی منابع صحیح، استفاده از روش های جستجوی بهینه و ارزیابی شواهد یا به طور کلی در استفاده از مهارت های سواد اطلاعاتی ذکر شده است. قابلیت های سواد اطلاعاتی شامل درک سازماندهی اطلاعات، توانایی جستجو در میان انواع ابزارهای چاپی و الکترونیکی به منظور بازیابی، گزینش و ارزیابی دقیق منابع اطلاعاتی و به کارگیری نتایج پژوهش ها به طور موثر است. استفاده از کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی در فرایند آموزش پرستاری مبتنی بر شواهد در نقش آموزش دهندگان سواد اطلاعاتی یا تامین کنندگان نیاز اطلاعاتی حین کار، زمینه تربیت کارکنان مراقبت های بهداشتی درمانی با سواد اطلاعاتی و گرایش ایشان به بهره گیری از پژوهش های انجام شده را فراهم می سازد. هدف از نگارش این مقاله تعیین عوامل موثر بر پرستاری مبتنی بر شواهد، تاثیر سواد اطلاعاتی بر ارتقای پرستاری مبتنی بر شواهد و تعیین الگوهای جهانی سواد اطلاعاتی جهت ارتقای پرستاری مبتنی بر شواهد است که به روش مروری و با مطالعه مقالات موجود در حوزه سواد اطلاعاتی و پرستاری مبتنی بر شواهد انجام شده است.

"مقدمه: کتابخانه‌ی دانشگاهی قلب دانشگاه محسوب می‌شود. سیر تحول فن‌آوری اطلاعات اهمیت آن‌ها را بیشتر از گذشته کرده است. کتابخانه‌ی‌ها برای سازگار شدن با تحولات جدید ملزم به شناسایی نقاط قوت و ضعف خود هستند. این تحقیق به ارزیابی وضعیت کتابخانه‌ی‌های دانشگاه علوم پزشکی تبریز پرداخته است و هدف آن شناسایی نقاط قوت و ضعف زیر ساخت اطلاع‌رسانی کتابخانه‌ی‌ها، آگاهی مسؤولان و کمک به برنامه‌ریزان بخش آموزشی و پژوهشی است. روش بررسی: در این تحقیق به مطالعه‌ی توصیفی 8 کتابخانه‌‌ی دانشکده‌ای و یک کتابخانه‌ی مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تبریز پرداخته شد. داده‌های این تحقیق با استفاده از چک لیست استخراج شده از معیارهای موجود در استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران از کتابخانه‌‌های دانشگاه، آموزش کل، امور مالی و حسابداری دانشگاه و دانشکده‌ها جمع‌آوری شد و در نرم‌افزار Excel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین نتایج حاصل با توجه به معیارهای استاندارد‌های کتابخانه‌‌های دانشگاهی ایران مورد مقایسه قرار گرفت. برای روایی و پایایی چک لیست از معیارهای مطرح در استانداردهای کتابخانه‌‌های دانشگاهی ایران، چک لیست‌های قبلی و نظر متخصصان استفاده شد. یافته‌ها: کتابخانه‌‌های دانشگاه علوم پزشکی تبریز از نظر نیروی انسانی 89 درصد، از نظر مجموعه 9 درصد، از نظر فضای کتابخانه‌‌ها 69 درصد و از نظر بودجه، 81 درصد استاندارد کتابخانه‌‌های دانشگاهی ایران را رعایت کرده‌اند. نتیجه‌گیری: وضعیت کتابخانه‌‌های دانشگاهی علوم پزشکی تبریز در مقایسه با استانداردها از نظر منابع در سطح پایین و از جهت نیروی انسانی، فضا و بودجه در وضعیت خوبی قرار دارد. برای بهره‌وری مناسب، لزوم ایجاد خط و مشی مدون و مصوب مجموعه‌گستر، تشکیل کمیته‌ی کتابخانه‌‌ها، متمرکز کردن فعالیت‌های کتابخانه‌‌ها، تشکیل فهرستگان کتابخانه‌‌های دانشگاه و درخواست بودجه‌ی مستقل و کافی برای برنامه‌ریزی‌های مدون کتابخانه‌‌ها در جهت رفع مشکلات کتابخانه‌‌های دانشگاه علوم پزشکی تبریز بسیار ضروری است."

"مقدمه: علوم پزشکی و مراقبت های سلامت در دهه ی اخیر با شتاب فراوان به سوی پزشکی مبتنی بر شواهد به پیش می رود و در این وضعیت دستیابی به اطلاعات مرتبط در سریع ترین زمان ممکن بدون استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات غیر ممکن است. مطالعه ی حاضر با هدف تعیین سواد رایانه ای و اطلاعاتی دانشجویان پزشکی (فیزیوپاتولوژی، اکسترن و انترن) دانشگاه علوم پزشکی ارومیه انجام گردید. روش بررسی: این مطالعه از نوع تحلیلی بود که در آن توانایی 166دانشجوی فیزیوپاتولوژی، اکسترن و انترن در مورد مهارت های رایانه ای و سواد اطلاعاتی در آبان ماه 1385 مورد ارزیابی قرار گرفت. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت، داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آمار توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بیشتر دانشجویان (3/71 درصد) در منزلشان به رایانه دسترسی داشتند. بیشتر دانشجویان (77 درصد) پیش از این هیچ گونه دوره ی آموزشی مربوط به رایانه و اطلاع رسانی را نگذرانده بودند. بیشتر دانشجویان توانایی ارسال (3/66 درصد) و دریافت نامه و پیوست کردن فایل به آن را (4/55 درصد) داشتند، اما با امکانات پیشرفته برای جستجو (7/27 درصد) و عملگرهای جستجو (4/5 درصد) آشنایی چندانی ندارند. در مورد استفاده از بانک های اطلاعاتی پزشکی تقریباً یک سوم از دانشجویان با این منابع آشنا بودند و از آنها استفاده می کردند. نتیجه گیری: بیشتر دانشجویان تحت پژوهش پیش از این هیچ گونه دوره آموزشی مربوط به رایانه را ندیده بودند، بنابراین دوره های آموزشی رسمی می تواند سریع تر دانشجویان را برای انجام کارهای آموزشی و پژوهشی با استفاده از سیستم های نوین رایانه ای توانمند سازد. همچنین آموزش آشنایی با بانک های اطلاعاتی پزشکی از منابعی هستند که می تواند به دانشجویان برای دسترسی سریع تر به مقالات مورد نیاز کمک کند. "

افزایش خطاهای پزشکی به نگرانی عمومی در میان سیاست گذاران، ارائه دهندگان و متخصصین امر سلامت و درمان تبدیل شده است. خطاهای پزشکی در بیمارستان ها و مؤسسات مراقبت سلامت ایالات متحده سومین علت شایع مرگ بوده و سالانه قریب به 98000 نفر جان خود را در این راه از دست می دهند. طبق نظر پیشگامان صنعت سلامت و مراقبت بهداشتی، استفاده از فن آوری اطلاعات می تواند سلامت بیماران را با پیشگیری از خطاها و اشتباهات پزشکی، ارزیابی خطاها و نظام مراقبت افزایش بخشد. در این مقاله ضمن بررسی خطاهای پزشکی و تعریف هرکدام از این خطاها به بررسی نقش و اثر فن آوری اطلاعات در کاهش و پیشگیری از خطاهای پزشکی پرداخته، مزایای هر کدام نیز فهرست شده و در نهایت پیشنهاداتی در قالب استفاده از فن آوری اطلاعات برای پیشگیری و کاهش خطاهای پزشکی در مؤسسات مراقبت سلامت ارائه شده است.