سید سلمان علوی

شیوع کووید 19 باعث نگرانی و دغدغه در سرتاسر جهان شده است. بسیاری از افراد ممکن است مضطرب و ترسیده باشند و آن هایی که به صورت مستقیم از راه های مختلف توسط ویروس تحت تأثیر قرار گرفته اند ممکن است دچار وحشت، ترس و نگرانی بیشتری شوند.

زمینه و هدف: اختلال های روان پزشکی (Psychiatric disorders) در حال کسب رتبه های برتر در ایجاد بار ناشی از بیماری ها هستند. بدون شک آگاهی از شیوع آن ها در بین کودکان و نوجوانان می تواند به پیشگیری و کنترل این مشکلات و صرفه جویی در هزینه ها کمک نماید. ازاین رو، هدف از مطالعه حاضر بررسی شیوع اختلال های روان پزشکی در کودکان و نوجوانان استان اصفهان بود. مواد و روش ها: بر اساس ماهیت پژوهش روش تحقیق از نوع بنیادی است. نمونه پژوهش شامل 1010 نفر از کودکان و نوجوانان استان اصفهان در سال 1396 بود که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. برای اجرای پژوهش روان شناسان بالینی آموزش دیده به خانه های کودکان و نوجوانان انتخاب شده مراجعه و با استفاده از نسخه فارسی مصاحبه تشخیصی نیمه ساختاریافته اختلال های خلقی و اسکیزوفرنیا برای کودکان و نوجوانان، تشخیص فعلی و طول عمر (Kiddie Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia, Present and Lifetime version یا K-SADS-PL) نمودند. علاوه بر این، داده های جمعیت شناختی (جنسیت، سن، تحصیلات، تحصیلات والدین و وضعیت اقتصادی) نیز جمع آوری گردید. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها از طریق نرم افزار SPSS نسخه 22 و با استفاده از شاخص های فراوانی و درصد فراوانی تحلیل شد. یافته ها: بر اساس یافته های این پژوهش میزان شیوع اختلال های روان پزشکی در کودکان و نوجوانان استان اصفهان 8/14 درصد بود. میزان شیوع این اختلال ها در پسران بیشتر از دختران بود. همچنین در طیف سنی 14-10 سال بیش از سایر سنین بوده است. اختلال های روان پزشکی در کودکان و نوجوانان ساکن در شهر نیز بیش از کودکان و نوجوانان ساکن در روستا بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان گفت شیوع اختلال های روان پزشکی در استان اصفهان در مقایسه با سایر پژوهش های انجام گرفته در داخل و خارج از کشور در دامنه متوسط قرار دارد. باوجوداین لزوم سیاست گذاری های سلامت روان در دوران کودکی و نوجوانی برای کاهش بار آسیب در آینده و ارائه راهکارهای برون رفت از این مسئله پیشنهاد می گردد.

سالانه پژوهشگران و استادان بسیاری در دانشگاه ها به امر پژوهش و تولید علم مشغول هستند. نتایج این پژوهش ها اغلب به صورت گزارش نهایی، چاپ مقاله های تخصصی و غیره منتشر می شود، اما آیا این گزارش های طولانی که با زبانی فنی و پیچیده تهیه شده اند، به ما این اطمینان را می دهند که نتایج تحقیق به گونه ای قابل فهم گسترش می یابد و در اختیار نیازمندان به این نتایج قرار می گیرد؟ هدف از این یادداشت کوتاه، معرفی راهکاری برتر برای نشر دستاوردهای پژوهش و توصیه های اجرایی در مورد نحوه ی نگارش آن است. این متن، حاصل یک تحقیق مروری است که در آن، اغلب از منابع اینترنتی برای معرفی قالبی خلاصه از گزارش پژوهش با نام «خلاصه ی اجرایی» استفاده شده است. باید به خاطر داشت که از قالب خلاصه ی اجرایی در موارد متعددی استفاده می شود؛ مانند زمانی که پروپوزال یا پیشنهادی را برای یک مناقصه یا مزایده تهیه می کنیم و یا زمانی که تصمیم داریم خلاصه ای از دستاوردهای پژوهش خود را به دست افراد مؤثر (سیاست گذاران، تصمیم گیران، مدیران و بهره برداران پژوهش) برسانیم که در این مقاله، همین کاربرد بیش از همه مد نظر ما است.

مقدمه: مقیاس استفاده وسواس گونه از اینترنت یکی از جدیدترین و معتبرترین پرسش نامه ها در زمینه تشخیص اعتیاد اینترنتی است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های روان سنجی فرم فارسی این مقیاس در کاربران دانشجوی دانشگاه های شهر اصفهان بوده است.روش بررسی: پژوهش حاضر توصیفی– پیمایشی و از نوع مقطعی در سال 1388 بود. جامعه پژوهش 400 نفر از کاربران دانشجوی شهر اصفهان بودند که به روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شده بودند. سپس نسخه فارسی مقیاس استفاده وسواس گونه از اینترنت به همراه پرسش نامه اطلاعات دموگرافیک، پرسش نامه اعتیاد اینترنتی Young و پرسش نامه تشخیصی اعتیاد به اینترنت Young توسط افراد تکمیل شد. در نهایت برای تعیین نقطه برش، تمامی گروه نمونه بر اساس ملاک تشخیصی اعتیاد اینترنتی مورد مصاحبه روانپزشکی قرارگرفتند. پس از جمع آوری و نمره گذاری پرسش نامه ها، ویژگی های سایکومتریک پرسش نامه از روش های تحلیل عاملی، روایی افتراقی (تشخیصی)، تنصیف، هم سانی درونی (Cronbach’s alpha) و استفاده از منحنی ROC توسط نرم افزار 15SPSS محاسبه و مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: تحلیل عاملی به روش تاییدی برای مقیاس استفاده وسواس گونه از اینترنت، 3 عامل را استخراج نمود. علاوه بر این برای این پرسش نامه، دو نوع روایی دیگر (هم زمان 0.78 وr=0.81 و افتراقی r=0.68) و دو نوع پایایی هم سانی درونی (0.89=?) و تنصیف (r=0.89) به دست آمد.بهترین نقطه برش بالینی پرسش نامه استفاده وسواس گونه از اینترنت، 37 است.نتیجه گیری: مقیاس تشخیصی استفاده وسواس گونه از اینترنت در جامعه ایرانی، خصوصیات روان سنجی مطلوبی دارد و از آن می توان در تحقیقات روانشناسی و روانپزشکی جهت غربالگری کاربران اینترنتی عادی از کاربران معتاد استفاده نمود.

اعتیاد اینترنتی مورد­ توجه روزافزون است و دسترسی به ابزاری معتبر بر­اساس ملاک­های تشخیصی DSM به منظور افتراق افراد مبتلا به اعتیاد اینترنتی از کاربران عادی، بسیار محدود است­. یکی از پرسش­نامه­های معتبر موجود، پرسش­نامه اعتیاد اینترنتی ی ا نگ است . این مطالعه با هدف بررسی ویژگی­های روان­سنجی این پرسش­نامه انجام شد. روش­: این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی مقطعی است که در سال 1387 روی 233 نفر از دانشجویان شهر اصفهان که به روش نمونه­گیری سهمیه­ای از دانشگاه­های شهر اصفهان انتخاب شدند، انجام شد. واحد­های پژوهش پرسش­نامه اعتیاد اینترنتی یانگ­­، پرسش نامه تشخیصی یانگ ­ و پرسش­نامه اطلاعات دموگرافیکرا تکمیل نمودند. تمامی افراد توسط روان پزشکو بر­اساس ملاکتشخیصی اعتیاد اینترنتی مبتنی بر DSM-IV-TR مورد مصاحبه قرار گرفتند­­. پس از جمع­آوری و نمره­گذاری پرسش­نامه­ها، ویژگی­های روان­سنجی پرسش­نامه از روش­های تحلیل عاملی­، روایی همزمان، همسانی درونی، تنصیف­، بازآزمایی­، آلفای کرونباخ و استفاده از منحنی راکبا نرم­افزار SPSS 12 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها­: تحلیل عاملی به روش تحلیل مولفه­های اصلی با چرخش واریماکس­، برای پرسش­نامه 5 عامل مشکلات اجتماعی، تاثیر بر عملکرد­، فقدان کنترل­، استفاده مرضی از چت­روم و بی­توجهی به وظایف شغلی و تحصیلی را استخراج کرد. روایی محتوایی و همگرا، بازآزمایی (82/0= r )، همسانی درونی (88/0= α ) و تنصیف (72/0­= r ) محاسبه شد که با توجه به نتایج قابل قبول بود. بهترین نقطه برش بالینی این پرسش­نامه 46 بود. نتیجه­گیری­: پرسش­نامه اعتیاد اینترنتی یانگ در جامعه ایرانی خصوصیات روان­سنجی مطلوبی دارد و از آن می­توان در تحقیقات روان­شناسی و روا­ن پزشکی برای غربالگری کاربران اینترنتی عادی از معتاد استفاده کرد.

از آنجاکه عصر ارتباطات واژه ای مناسب برای دوران کنونی است، وسایل ارتباط جمعی مخصوصاً اینترنت و انحرافات ناشی از آن (نظیر اعتیاد به اینترنت) می تواند بر ارزشها ، باورها و در مجموع بر هویت ما تاثیر گذاشته یا با آنها رابطه داشته باشد. همچنین، مجاورت طولانی با فضای مجازی می تواند به فرهنگ پذیری یک طرفه و تاثیرپذیری افراطی از هنجارها و ارزشها انجامیده و تعلقات ملی و سنتی کاربران را تحت تاثیر قرار دهد. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بر روی 250 نفر از کاربران دانشجوی دانشگاههای شهر اصفهان به مقایسه هویت ملی و مذهبی و خرده مقیاسهای این دو مقوله در افراد معتاد به اینترنت و غیر معتاد و همچنین به رابطه میان اعتیاد به اینترنت و هویت مذهبی و ملی و تجزیه و تحلیل آنها با استفاده از نرم افزار SPSS پرداخته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که استفاده زیاد از اینترنت و محیط های مجازی و اعتیاد به آن می تواند با نقایصی در برخی جنبه های هویت ملی و مذهبی مرتبط باشد.

مقدمه: فرآیند انتقال و تبادل دانش ( Knowledge Transfer & ExchangeیاKTE ) در واقع بخشی از مدیریت پژوهش است که دانش حاصل از پژوهش را از بی مصرفی به عرصه عمل منتقل می کند. بهره برداری شایسته از نتایج پژوهش متضمن مدیریت صحیح پژوهش می باشد. هدف از این پژوهش ارزیابی وضعیت انتقال و تبادل دانش در شرایط فعلی در مراکز تحقیقاتی و معاونت های پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و بررسی نقاط نیازمند بهبود در این زمینه بوده است.روش بررسی: پژوهش حاضر به روش توصیفی و از نوع مقطعی بود و در سال 1389 انجام شد. ابتدا برای مسوولان و کارشناسان مراکز و معاونت های پژوهشی دانشکده ها،کارگاه توجیهی KTE برگزار گردید و کارشناسان با نحوه تکمیل پرسش نامه آشنا شدند. سپس پرسش نامه خود ارزیابی انتقال و تبادل دانش که پیشتر در «مرکز تحقیقات بهره برداری از دانش سلامت دانشگاه علوم پزشکی تهران» تهیه و روایی و پایایی آن محاسبه شده بود، توسط کارشناسان مراکز تحقیقاتی و معاونت های پژوهشی دانشکده های دانشگاه تکمیل شد. پس از جمع آوری و نمره گذاری پرسش نامه ها، اهداف مطالعه توسط نرم افزار Excel مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: در مراکز تحقیقاتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بهترین وضعیت مربوط به تولید دانش با کسب 63 درصد از کل امتیاز بود و از سوی دیگر بخش «سوال دانش» یا تعیین اولویت های پژوهشی و ارتباط با ذی نفعان با 30 درصد از کل امتیاز قابل کسب، دارای نمره کمتری بود.نتیجه گیری: لازم است مراکز تحقیقاتی به سمت ارتباط جدی تر و مستمر با ذی نفعان برای تعیین موضوعات پژوهشی و اولویت بندی آن ها حرکت کنند. انجام پژوهش های سفارشی و جذب گرانت های پژوهشی (به ویژه از منابع خارج دانشگاهی) باعث ارتباط بیشتر باذی نفعان می شود و استفاده از دستاورد های پژوهشی نیز به نوعی تضمین خواهد شد. همچنین توجه به موضوع انتقال دانش می تواند در اشاعه دستاوردهای پژوهشی و انتقال صحیح و کامل پیام هر پژوهش به مخاطبان ویژه آن موثر باشد.

پژوهش حاضر به بررسی نقش مشارکت افراد در مراسم مذهبی مساجد و برگزاری آداب مذهبی مشترک، در کاهش و کنترل پرخاشگری می پردازد. این مقال با روشی توصیفی تحلیلی و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی 420 شرکت کننده در مساجد شهر اصفهان با 420 غیر شرکت کننده در سال 1385 انتخاب گردیدند و با مقیاس پرخاشگری از طریق پرسش نامه AGQ مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که، بین دو گروه (مسجدی و غیر مسجدی) در میزان پرخاشگری تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بین دفعات حضور در مسجد و میزان پرخاشگری رابطه معکوس وجود دارد؛ یعنی هر چه میزان دفعات مراجعه به مسجد بیشتر باشد، از میزان پرخاشگری کاسته می شود. همچنین میزان پرخاشگری در مردان بیش از زنان و افراد مجرد بیش از افراد متاهل می باشد.