محمود واعظی

محمود واعظی

مدرک تحصیلی: استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۵۳ مورد از کل ۵۳ مورد.
۴۲.

بررسی راهکارهای درمان هیستریک از منظر قرآن و روان شناسی

کلید واژه ها: هیستریک تبرج درمان قرآن روانشناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۲۱۵
هیستریک یا تبرج و خودآرایی از جمله مسائلی است که قرآن کریم و روان شناسی جدید به صورت مفصل به آن پرداخته است. هیستریک یک نوع بیماری است که مورد نکوهش قرآن کریم است و روانشناسی نیز از آن به عنوان اختلال روانی بحث می کند. مسئله این پژوهش این است که چه راهکارهایی از دیدگاه قرآن و روان شناسی برای درمان هیستریک وجود دارد؟ جمع آوری مطالب در این نگارش کتابخانه ای بوده و روش تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد. نتیجه آن شد که یاد خدا و ایمان به او مهمترین راهکار درمان هیستریک است توجه به خانواده و فرزندان نیز مانع بروز اختلالات هیستریکی می شود حجاب، حفظ نگاه نیز فرد را از تحریک و روحیه هیستریکی دور می کند. از ازدواج نیز می توان به عنوان یک عامل مهم درمان هیستریک نام برد. تقوای الهی و انجام عباداتی مانند روزه و نماز نیز از هیستریک می کاهد و فرد را به سمت رضای الهی و دوری از اعمال ناپسند مانند هیستریک سوق می دهد. توبه نیز دیگر عامل مهم در درمان هیستریک است که سبب آرامش در فرد نیز می شود و فرد را از هیستریک دور می کند. رجوع به پزشک روان درمان نیز یکی دیگر از راهکارهای درمان هیستریک است.
۴۳.

وجه اعجاز قرآن کریم درکلام امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امام رضا (ع) قرآن اعجاز فصاحت و بلاغت معارف و محتوای قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۳ تعداد دانلود : ۵۹۵
مکتب حیات بخش اسلام پس از رحلت رسول اکرم (ص) با دو برداشت و رویکردِ کلان مواجه شد: علوی و اُموی که هریک، ویژگی های خاص خود را در جنبه های مختلف اجتماعی سیاسی و فرهنگی داشته و به عنوان مَعالِمُ المَدرَسَتَین بحث و گفت وگو شده است. یکی از شاخصه های مکتب علوی که تاکنون به شایستگی بدان پرداخته نشده و بخش وسیعی از تاریخ اسلام را به خود اختصاص داده است، بررسی و کاوشِ مسئله اعجاز و وجه اعجاز قرآن کریم است که در این تحقیق از نگاه یگانه پرچمدار رویارویی های رسمی با صاحبان اندیشه ها و ادیان، حضرت علی بن موسی الرضا (ع) ، مورد پژوهش و تحلیل قرارگرفته است. ایشان برخلاف نظریات حاکم بر عصر و دیدگاه های مشهور که تمامِ همّت خویش را صرف امور ادبی و لفظی قرآن کریم کرده اند، وجه اصلی اعجاز را علاوه بر ترکیبات لفظیّه و محسنات بدیعیه و وجوه متعارف، وجه معرفتی و شناخت اسرار و دقایق معارف و لطایف بلند توحیدی و حیات آفرین دانسته که فلسفه بعثت همه انبیا و اولیای الهی را تشکیل می داده و رمز جاودانگی آن را هدایت آفرینی و سعادت بخشی بشریت معرفی کرده اند.
۴۴.

ابعاد شناختی «قلب» در منظومه معرفتی قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قلب معرفت شناختی قلب نورِ قلب یقین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۹ تعداد دانلود : ۲۷۹
مفهوم قلب در منظومه معرفت دینی، از منزلتی والا برخوردار بوده است. نصوص اسلامی، علاوه بر به کارگیری معانی و مصادیق قلب، در دو ساحت جسمانی و روحانی، از نقش آفرینی آن، در جهت اعتلای ابعادِ انسانی، سخن گفته اند. به رغم آنکه بازتاب نور در سایر ابعاد وجودی انسان از جایگاهی ویژه می نماید، این مطلب در مورد ساحت شناختیِ«قلب» نیز، مغفول مانده است. با این همه، این پژوهش با اتخاذ رویکرد پسینی، از رهگذر استنطاق در کاربست های قرآنیِ قلب، ابعادِ شناختی آن را به دو ساحت «منبع شناختی» و «ابزار شناختی»، قابل ارجاع می داند. از جانبی دیگر، کارکرد و بازتابِ بارقه ربانی بر ساحت قلبِ انسانی را می توان در مؤلفه هایی چون «گشودگی سینه و آرزوی تجافی از دار دنیا»، «نیل به مقام یقین و شهود عالم فراماده»، «بینش جامع گزینی و وارستگی از تنعمات دنیوی»، قلمداد نمود.  
۴۵.

بررسی و نقد نظریه «رؤیت الهی» در تفسیر سورآبادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رؤیت خداوند سورآبادی قرآن حدیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۴ تعداد دانلود : ۳۸۷
یکی از مباحث قرآنی- کلامی که بحث های بسیاری در مورد آن شده، مسأله رؤیت پذیری یا رؤیت ناپذیری خداوند است. متفکران اسلامی در این مورد به دو دسته کلی تقسیم شدند. اشاعره با استدلال های گوناگونی رؤیت خداوند را اثبات می نمودند و درمقابل معتزله به طورکلی چنین امری را محال دانستند. سورآبادی یکی از متفکرانی است که بحث های زیادی در اثبات رؤیت خداوند با توجه به مبانی کلام اشاعره مطرح نموده است. استدلال های او در اثبات این دیدگاه به سه بخش کلی؛ قرآنی، حدیثی و عقلی تقسیم می شود. با توجه به اینکه برخی از آیات قرآنی و احادیث رؤیت خداوند را انکار و ابطال می کنند و از جهت دیگر طبق براهین عقلی چنین امری مستلزم مادی و جسمانی بودن خداوند است، دلایل سورآبادی با چالش های جدی مواجه می شوند و اعتبار آنها مورد خدشه واقع می شود.
۴۶.

بررسی روایات خلق افعال انسان در جوامع حدیثی شیعه و نسبت سنجی آن با دیدگاه های متکلمان مسلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خلق افعال خلق تقدیری خلق تکوینی اشاعر معت ل شیعه امامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۳۹۵
در میان دانشمندان اسلامی بحث های زیادی پیرامون خلق افعال انسان در گرفته اسه د در ریایها شیع ب صراح ب اثبا خلق تقدیری افعال انسان ی نفی خلق تکوینی آن پرداخت شهد اسه د بها توج ب معنای لغوی کلمه تقدیر، س معنا را می توان برای خلق تقدیری در نظهر گرفه ا ایل، معنهای اصطلاحی آن یعنی تقدیر اعمال انسان در علم الهی، در این معنا افعال انسان بدان سبب که در علهم ازلی خدا مشخص بود، مخلوق خدا ب شمار می ریندد دیم، معنای لغوی تقدیرد ازآن ری ک خلق نیه در اصل ب معنای تقدیر اس ، اضافه تقدیر ب خلق از باب تأکید بر معنای لغوی خلق اس ؛ ایهن معنها در را خلهق تقه دیری  قرآن مورد تأکید قرار گرفت ی اکثر مفسران خلق پرند توسط حضهر عیسهی می دانندد سوم، تقدیر ب معنای قدرتمند ساختن؛ بدین معنا ک افعال انسهان از آن حیهث که توسهط قدرتی ک خدا ب انسان اعطا کرد ب یجود می آید، مخلوق خدا ب شمار مهی ریدد بها در نظهر گهرفتن معنای خلق تکوینی ی تقدیری، خلق مستقیم افعال انسان توسط خهدا مهردید ی خلهق ی رمسهتقیم آن تأیید می گرددد نظریا دانشمندان معاصر شیع ب دلیل اعتقاد ب خلق یرمستقیم افعال انسان، ب این ریایا ن دیک تر اس ی آراء اشاعر ی معت ل ی متقدمان شیع در تعارض با این ریایا قرار دادد
۴۷.

Non-physical Combat Ability Components of Iranian Islamic Revolution Armed Forces with Emphasis on the View of Imam Sajjad (a.s.) in the Prayer of "MARZDARAN"(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: The Islamic Revolution Armed Forces Sahifa Sajjadiah Combat Ability Non-physical Factors

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۲۹۱
The security of any country depends primarily on the strength of its military forces. If safety is established at the borders, it will be possible to create the necessary security in other areas. On the other hand, according to experts, since the Iranian Islamic Revolution (1979) was involved in an imposed an unequal war, the non-revolutionary military knowledge in this war did not last more than three months. Instead, it affected other factors in this issue and the victory of the Islamic Revolution armed forces, referred to as "Non-Physical Factors of Combat Ability." The main question is, 'what are these factors', and 'what function did they play in creating the Islamic Revolution armed forces' combat ability?' The present study aimed, with descriptive-analytical and content analysis method based on library resources, to answer the above question and explain the non-physical components are affecting the combat ability of the Islamic Revolution armed forces by emphasizing Imam Sajjad's (a.s.) view in the twenty-seventh prayer of Sahifa Sajjadiah and the study of their function in creating the fighting power of these forces. Based on the research conducted, the mentioned factors are faith and will, knowledge and insight, prudence and solution, empathy and compassion, patience and perseverance, occult help, and martyrdom.
۴۸.

“Calling People to do Good Deeds” and “Commanding Right and Forbidding Wrong” [Amr Bil Ma'ruf and Nahi 'Anil Munkar] and its Effect on Institutionalization in the Legal System of Islamic Republic of Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: Calling People to do Good Deeds Commanding Right Forbidding Wrong Eight Principle of the Constitution Institutionalization

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۱۱۷
The holy Quran has put “calling people to do good deeds” [or calling people to an act of benevolence] besides and prior to “commanding rightand forbidding wrong”, [or commanding beneficence and forbidding maleficence]. However in many interpretive and jurisprudential books, no sufficient effort has been made to elaborate the difference features between these two and their results, whose  manifestation is observed in indifference attitude  of legislative system to determine the limits, terms and qualities of ‘ call people to do good deeds”, despite the emphasize of the Eight Principle of the Constitution. Exploring the mentioned sources, this paper is an attempt to deal with the concept, dimensions and examples of “call people to do good deeds” such as propagation, teaching and advice which both have originally a basic role in cultural policy-making and institutionalization in the country and also due to paving ground for the fulfillment of “commanding rightand forbidding wrong” is of great significance. Then, it will clarify the distinctive points between these two hypotheses, so that the way to determine  the base and policy  will be cemented for the institutions with common functions (such as IRIB and supervising institutions such as Supreme Council of the Cultural Revolution) or specific of one of these two ( such as Law Enforcement and Assembly of Experts). Moreover, it will help with the preparation of grounds for the next researches on basic and performance pathological study of these institutions and policy-making on this issue as well.
۴۹.

السیاحه الدینیه فی السیره العلویه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: نهج البلاغه السیاحه الدینیه الامام علی ع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲ تعداد دانلود : ۷۶
تم استخدام السیاحه فی المصطلحات القرآنیه بمعنی التجول والسفر حیث اعتبرت السیاحه أمرًا جدیر بالثناء وممدوح شریطه أن تکون هادفه وأن تکون ضمن إطار الکمال البشری. والإمام علی (ع) کمفسر القرآن الکریم لقد أدلى بتصریحات قیمه فی تعزیز وتطویر السیاحه. ففی هذا المقال نحاول جمع بعض هذه التصریحات. فاهتم الإمام علی (ع) بالتجول والسفر ودعوه آخرین باستمرار للاستکشاف والسفر بشکل هادف ومفید حیث وصفه الرسول الکریم (ص) کسائح الأمه الإسلامیه. أن فلسفه وأسباب السیاحه من وجهه نظر الإمام علی (ع) هی البصیره وزیاده المعرفه، التی ورد ذکرها فی عده کلمات. فإن التعلم والعقاب والاقتراب من الله والتخلص من الحزن وزیاده المعرفه ونشر الثقافه الدینیه والوحده والتضامن والصحه والرفاهیه والازدهار الاقتصادی هی من الإنجازات التی یمکن ملاحظتها فی کتاب نهج البلاغه باستخدام کلمات والمواضیع الطویله والجیده والعمیقه. وفی هذا الموجز، سنحاول شرح الأبعاد المختلفه للسیاحه الدینیه بالاعتماد علی آراء أمیر البیان، أمیرالمؤمنین (ع).
۵۰.

تحلیل انتقادی ترجمه انگلیسی قرآن محمد اسد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پیام قرآن ترجمه انگلیسی قرآن محمد اسد مشکلات ترجمه معادل یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۷
ترجمه پیام قرآن اثر محمد اسد، ترجمه ای کامل از تمام سوره های قرآن و به ترتیب مصحف است. پرسش مهم قابل طرح درباره این ترجمه این است که ترجمه پیام قرآن به لحاظ میزان وفاداری به متن چه وضعیتی دارد. نوشته حاضر کوشیده است با روش توصیفی-تحلیلی و بررسی نمونه هایی از عملکرد محمد اسد در ترجمه آیات و تطبیق آن ها بر الگوی ترجمه نیومارک، به پاسخی قانع کننده در این راستا دست یابد. نتیجه آنکه مترجم همواره در ترجمه خود سعی بر یافتن معادل مناسب برای اصطلاحات دینی داشته و تا حد زیادی در این امر موفق بوده و در مواردی که از یافتن معادل عاجز مانده است، توضیحاتی را در حاشیه ارائه می دهد. در بحث از مشترک لفظی، عموماً سیاق کلام را در نظر دارد، اما در برخی موارد از سیاق غافل شده است. همچنین، برای ترجمه استعاره، عملکرد یکسانی نداشته و از شیوه های گوناگونی بهره برده است.
۵۱.

عقاید بنیادین مسیحیت در بوته نقد مفسران قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفسیر تثلیث تجسد مسیح الهیات مسیحی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۵
نظر به رسالتی که مفسران قرآن کریم در بیان معنا و مراد آیات کریمه قرآن دارند، در این تحقیق، آراء ایشان در بیان و فهم آیاتی از قرآن که به نقد افکار و عقاید بنیادین مسیحی متعرض شده اند، مورد کاوش و ارزیابی قرار گرفته است. تبیین و ارزشیابی نظرات مفسران قرآنی در این موضوع، می تواند به فهم بهتری از این آیات قرآن منجر شده و برخی ابهامات و پرسش-ها پیرامون آنها را روشن کند؛ علاوه بر آن، طیفی از دیدگاه های انتقادی نسبت به اعتقادات مسیحی را که کمتر به آن توجه شده است معرفی کند، چراکه با وجود برخی ایرادات، کمبودها و نارسایی ها، بسیاری از انتقادات مفسران قرآن مواردی قابل اعتناء و حائز توجه هستند. در این تحقیق، با تکیه بر تفاسیر متعدد و با روش تحلیلی، به پاسخ سؤالاتی پیرامون آیه شریفه 157 سوره نساء و آیات 17، 73 و 116 از سوره مبارکه مائده پرداخته شده و در ذیل آنها، نقدهای مفسران قرآن از اصول مسیحیِ تثلیث، تجسد و اتحاد و فدا مورد بررسی قرار گرفته است.
۵۲.

جستاری تطبیقی در مفهوم بداء از منظر متکلمان مسلمان و کتاب مقدس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بداء بررسی تطبیقی قرآن و روایات کتاب مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۷۵
«بداء» در اصطلاح به معنای تغییر مقدّرات در قضای مشروط الهی از سوی خداوند بر اساس برخی حوادث و تحت شرایط و عوامل ویژه است. این آموزه از ویژگی های تفکر شیعی می باشد که اعتقاد به آن در روایات معصومین (علیهم السلام) جایگاه ویژه ای داشته و مصادیق عینی فراوانی از قرآن و احادیث آن را تأیید می کند. هرچند که گروهی از اهل سنت، شیعیان را به دلیل داشتن چنین اعتقادی نکوهش کرده اند؛ اما طبق بررسی ها و نتایج حاصل از انجام این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد تطبیقی و بر اساس منابع کتابخانه ای انجام شده، موضوع بداء و نقش اعمال نیک و اعمال ناشایست بر تغییر مقدّرات در قضای مشروط الهی علاوه بر قرآن کریم، سنت نبوی مندرج در نصوص دینی فریقین و روایات معصومین علیهم السلام، در موارد متعدد از کتاب مقدس نیز مطرح گردیده که در این تحقیق به ده نمونه از آن اشاره شد. این موضوع نشان می دهد که اعتقاد به بداء، همان طور که در حدیثی از امام صادق (ع) به آن اشاره شده، از مشترکات ادیان ابراهیمی بوده و دارای اصالتی کهن در متون مقدس است.
۵۳.

بررسی شناخت و آگاهی مفسران قرآن در ادوار پیشامعاصر نسبت به اعتقادات آئین مسیحیت(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۹
مفسران قرآن، نظر به رسالتشان در تبیین معنا و مقصود آیات قرآنی، از دواعی کافی برای کنجکاوی بیشتر در عقاید نصاری که مورد طعن قرآن هم قرار گرفته است، برخوردار بودند. ازاین رو شماری از ایشان هم احساس نیاز کرده و به بیان و سپس ردّ این تعالیم یا مراجعه به کتب عهد جدید اقدام کرده اند. این تحقیق، با روش کتابخانه ای و اسنادی در استخراج و روش تحلیلی در پردازش، به جست وجوی عملکرد و دستاوردهای مفسران قرآن در اعصار پیش از معاصر در زمینه شناخت مفاهیم اساسی الهیات مسیحی پرداخته است. براساس یافته های تحقیق، پنج تن از مفسران، یعنی وزیر مغربی، برهان الدین بقاعی، قرطبی، ابن تیمیه و آلوسی در این نوع از مطالعات شاخص بودند گرچه دیگر مفسران قرآن، اطلاع مناسبی از این موضوعات نداشتند و مطالعات تطبیقی بین قرآن و کتاب مقدس در ادوار پیشین توسعه نیافت. با وجود اینکه گسترش آن می توانست به فواید مهمی بیانجامد. ضمناً نباید نادیده انگاشت که اثر منفی ناشی از رواج اسرائیلیات در تفاسیر در این موضوع بی تأثیر نیست.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان