ملیحه نیک کار

مراجعه به منابع اطلاعاتی در کلیه مراحل تحقیق امری اجتناب ناپذیر است . مشاهدات عینی نشان میدهد که دانشجویان شناخت صحیحی از منابع اطلاعاتی و شیوه استفاده از آنها ندارند . این امر بر رفتار اطلاع یابی دانشجویان تاثیر میگذارد و موجب طولانی شدن مسیر اطلاع یابی و روند تحقیق آنها میشود. برای برطرف کردن چنین مسئله ای باید به آموزش سواد و مهارتهای اطلاع یابی در برنامه های درسی دانشگاه ها توجه شود . با توجه به تحولات شگرفی که طی سالهای اخیر در فناوری اطلاعات ایجاد گردیده ، این مقاله ضمن شناخت کارکردهای سواد اطلاعاتی به شش مهارت اصلی اشاره میکند...

تحقیق حاضر به منظور بررسی نگرش دانشجویان به برنامه های فرهنگی و هنری و عوامل موثر بر میزان علاقه، آگاهی و شرکت آنها در این برنامه ها صورت گرفته است. جامعه آماری این تحقیق دانشجویان دانشگاه شیراز در گروه ها و مقاطع مختلف آموزشی می باشند. ابزار سنجش این بررسی پرسش نامه کتبی است که بین 1400 دانشجو به صورت تصادفی توزیع گردید که 780 پرسش نامه برگشت داده شد. یافته ها نشان می دهد که میزان علاقه دانشجویان به برنامه های فرهنگی و هنری نسبتا زیاد است. این افراد ضرورت برنامه های فرهنگی و هنری را در حد نسبتا زیادی حس می کنند اما میزان آگاهی آنان از این برنامه ها بسیار ناچیز است. نتایج آزمون فرضیات نشان می دهد که بین سه متغیر علاقه، احساس نیاز به کسب اطلاع و آگاهی با میزان شرکت آنها رابطه مستقیم وجود دارد و آگاهی بیشترین رابطه را با شرکت دارد. به علاوه علاقه مندی در میان زنان، افراد مجرد و غیر شاغل، ساکنین شهرهای بزرگ، افرادی که پدر و مادر آنها از سطح تحصیلات بالایی برخوردارند، کسانی که وضع درآمدی بهتری دارند و نیز دانشجویان مقطع کارشناسی و دانشجویان گروه آموزشی هنر و معماری بیشتر است.

هدف این پژوهش بررسی وضعیت میزان خوداستنادی در مقاله های تالیفی اعضای هیات علمی دانشگاه تهران در مجله های «نامه علوم اجتماعی» و «پژوهش های جغرافیایی» بین سال های 1378 تا 1386 است. برای نیل به مقصود تعداد 212 مقاله ی تالیفی مشتمل بر 4565 استناد با استفاده از روش تحلیل استنادی مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان می دهد که نسبت قابل توجهی از مقاله های این دو مجله (در حدود نیمی از مقاله ها) از خوداستنادی برخوردارند و یک سوم نویسندگان در مقاله های تالیفی، خوداستنادگر هستند. متوسط خوداستنادی در مجله ی «نامه ی علوم اجتماعی» 8/0درصد و در مجله ی «پژوهش های جغرافیایی» 6/0 درصد به دست آمد. بررسی سالیانه ی مقاله ها نیز نشان داد که خوداستنادی در این مجله ها از روند منظمی برخوردار نیست و مقاله های مجله ها از نظر نوع مدرک بیشترین مدرک مورد استفاده در خوداستنادی ها را تشکیل می دادند. همچنین تفاوت معنی داری میان میزان خوداستنادی و تعداد نویسندگان در مقاله ها وجود دارد. در بررسی عمر خوداستنادی نیز مشخص شد که حدود 46 درصد خوداستنادی ها در بازه ی زمانی دو ساله قرار می گیرند و نویسندگان در رفتار استنادی خود بیشتر به متون و مقاله های اخیر خود استناد کرده اند.

مقدمه: همکاری علمی بین المللی یکی از زاویه های مهم همکاری علمی است که بررسی خصوصیات آن در میان محققان می تواند جنبه های تازه ای از رفتارهای ارتباط علمی آن ها را روشن نموده و در تدوین سیاست گذاری ها، مدیریت استراتژیک پژوهش و تسهیل همکاری به کار گرفته شود. در این راستا، هدف پژوهش حاضر تعیین همکاری علمی بین المللی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز بوده است. روش بررسی: روش پژوهش حاضر تحلیل استنادی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. این مطالعه بر روی مقالات جستجو شده در پایگاه استنادی Web of Science در بازه زمانی سال های 2011- 2005 میلادی انجام گرفته است. پس از بررسی و پالایش در برنامه Excel در نهایت تعداد 338 مقاله به دست آمد. یافته ها با استفاده از آمار توصیفی ( نمودارهای فراوانی) و آمار استنباطی (ضریب همبستگی اسپیرمن) در نرم افزار Excel تحلیل شد. یافته ها: تعداد کل مقالات تألیف مشترک همکاری بین المللی در طول دوره مورد بررسی 338 عدد بوده است که برابر با 6/11 درصد کل مقالات نمایه شده در Web of Science (2893 عدد) بوده است. ضریب همبستگی اسپیرمن نشان دهنده رابطه ای مثبت میان نرخ رشد کل مقالات با مقالات تألیف مشترک بین المللی است (344/0rs= )0 بیشترین همکاری به ترتیب با ایالات متحده آمریکا، استرالیا و انگلستان بوده است. در مجموع 313 عضو هیأت علمی دانشگاه شیراز در چرخه تألیف مشترک بین المللی فعالیت داشته اند. نتیجه گیری:به طورکلی می توان گفت روند تألیفات مشترک بین المللی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در دوره مورد بررسی رو به افزایش بوده است. در عین حال، نسبت مقالات تألیف مشترک بین المللی در مقایسه با کل مقالات پایین است. از طرف دیگر، معنی دار نبودن رابطه میان افزایش تولیدات علمی و افزایش همکاری ها می تواند حاکی از آن باشد که رشد کل مقالات الزاماً معلول رشد مقالات تألیف مشترک بین المللی نیست. عکس این رابطه نیز می تواند صحیح باشد.

هدف: هدف پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی مقیاس سنجش اثربخشی با نگاهی جامع در کتابخانه های دانشگاهی است. در این مقیاس به سازماندهی مواد به عنوان یکی از فعالیت های عمده کتابخانه توجه شده است. روش : ساخت این مقیاس بر اساس رویکرد ارزش های رقابتی با تأکید بر مدل های چهارگانه ارزش های رقابتی انجام گرفته و برای این منظور هشت عامل کلیدی در نظر گرفته شده است که عبارتند از: برنامه ریزی، بهره وری، مدیریت و دسترسی به اطلاعات، ایجاد نظم و ثبات، نیروی کار منسجم، نیروی کار ماهر، انعطاف پذیری، و جذب منابع. بر اساس این هشت عامل 54 گویه با استفاده از منابع معتبر کتابداری و اطلاع رسانی و تجربیات عملی مدیریتی تهیه شد. مجموعه این گویه ها در قالب یک پرسش نامه با استفاده از روش دلفی به نظرخواهی 30 نفر از اساتید و متخصصین رشته گذاشته شد که در دور دوم به اتفاق نظر رسید. برای رسیدن به اتفاق نظر از آزمون فریدمن و برای تعیین روایی گویه ها از آزمون سازگاری درونی و برای تعیین پایایی آن ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها:بر اساس یافته های پژوهش، اعضای دلفی 53 گویه (52 گویه اولیه و یک گویه جدید) را در هشت عامل کلیدی برای سنجش اثربخشی در فعالیت سازماندهی مواد کتابخانه های دانشگاهی پذیرفتند.

هدف: هدف این پژوهش بررسی موانع اطلاع یابی (در مراحل تشخیص نیاز، جستجوی اطلاعات، راهبرد جستجو و استفاده از اطلاعات) اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز براساس بسط نظریه معنابخشی دروین (نظریه کاری) است. روش : روش تحقیق پیمایش توصیفی است. جامعه آماری کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز مشتمل بر ۲۸۸ نفر است. با استفاده از جدول مورگان ۱۰۸ نفر به صورت تصادفی انتخاب شد. ابزار سنجش پرسشنامه محقق ساخته حاوی ۳۲ سؤال است. برای بررسی روایی سؤالات از تحلیل ماده و تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که بیشترین موانع اطلاع یابی در مرحله جستجوی منابع اطلاعاتی و سپس مرحله تشخیص نیاز اطلاعاتی است. استفاده از منابع اطلاعاتی و راهبرد جستجو هر دو در مرتبه سوم قرار دارند. آزمون فرضیه ها نشان می دهد، تشخیص نیاز اطلاعاتی رابطه مثبت و قوی با جستجوی اطلاعات و جستجوی اطلاعات رابطه مثبت و قوی با استفاده از اطلاعات دارد. همچنین استفاده از اطلاعات رابطه مثبت و قوی با تشخیص نیاز اطلاعاتی دارد. نتایج بیانگر این است که امکان شناسایی موانع در تمام مراحل اطلاع یابی براساس مدل بسط یافته معنابخشی وجود دارد.