حسین نظم فر

بحث تغییرات محیطی در حال حاضر به عنوان یکی از مهم ترین چالش های فراروی جامعه جهانی مطرح است و یکی از گسترده ترین مباحث علمی، اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی در سطوح مختلف جهان را به خود اختصاص داده است. وقوع خشک سالی های شدید و مستمر، در دوره های زمانی مختلف، بسیاری از نقاط کره زمین را تهدید می کند و باعث تحولات سریع و عمیقی در سطوح توسعه اقتصادی و اجتماعی بوده است و منطقه خاورمیانه و ایران، از این قاعده مستثنا نیست. خشک شدن منابع آبی ازجمله دریاچه ها از نمودهای بارز این تغییرات است که همواره مشکلاتی برای سکونتگاه های اطراف خود به همراه داشته است. هدف از تحقیق حاضر، بررسی وضعیت شاخص های توسعه در شهرستان های 22گانه واقع در حوضه آبریز دریاچه ارومیه است. که در چند دهه اخیر با کاهش سطح آب و خشکی مواجه است. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی تحلیلی است. داده ها و اطلاعات نیز از منابع و اسناد سازمان آمار و سرشماری های سال های 85 و 95 جمع آوری شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها و اطلاعات نیز از روش ویکور و شاخص خودهم بستگی فضایی موران در نرم افزار Arc Gis استفاده شده است. نتایج حاصل از محاسبات آماری نشان می دهد سطوح توسعه طی ده سال اخیر در حوضه، تغییرات بارزی داشته است و به مرور از الگوی توزیع پراکنده در سال 85 با توجه به سیاست های توسعه به توزیع خوشه ای در سال 95  تبدیل شده است. همچنین نرخ اشتغال کاهش و نرخ بیکاری افزایش یافته است. با مقایسه آمار می توان اثرات منفی کاهش سطح آب دریاچه را طی ده سال اخیر در شهرستان های حوضه آبریز به وضوح مشاهده کرد و کاهش تدریجی سطح آب دریاچه و به دنبال آن، کاهش میزان اشتغال و افزایش نرخ بیکاری دلیل اصلی عدم تعادل توسعه در منطقه است.

پارک ها محلی برای آرامش، آسایش و تفریح شهروندان هستند و امن بودن آن ها امری مهم به شمار می آید. تا آنجا که نبود امنیت در این مکان ها منجر به کاهش مراجعه و تبدیل شدن پارک ها به فضایی مرده می شود. در پژوهش توصیفی-تحلیلی و کاربردی حاضر، با توجه به اهمیت و جایگاه امنیت در پارک ها، ارزیابی و تحلیل فضایی این مقوله در پارک های شهر تهران انجام شد. جامعه آماری 41 پارک شهر تهران در سال 1393 است. برای تعیین اهمیت هریک از شاخص ها از ANP، به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از مدل V PROMETHEE، برای تهیه نقشه پارک هایی که بیشترین ناامنی در آن ها رخ داده از مدل درون یابی تخمین تراکم کرنل و برای نشان دادن جهت توزیع، از بیضی انحراف معیار و مرکز میانگین استفاده شد. براساس نتایج، پارک های سهند، الغدیر، سعادت آباد، میثاق، شفق و 22 بهمن امنیت زیادی دارند، اما پارک های لویزان، چیتگر و سرخه حصار، مکان هایی امن محسوب نمی شوند. همچنین نتایج تحلیل تراکم کرنل و توزیع جغرافیایی نشان می دهد امنیت پارک های شرقی و غربی شهر تهران اندک است. علل اصلی این امر، شاخص های دستگیری معتاد، دستگیری اغفال کننده، دستگیری زورگیر، مظنون به زورگیر، دستگیری سارق، دستگیری اراذل واوباش، دستگیری شارب خمر و مشروبات الکلی، دستگیری حامل سلاح سرد و گرم، دستگیری سی دی فروش غیرمجاز، صدور قبض ابلاغ تخلفات خودرویی امنیت اجتماعی و توقیف خودرو در این پارک هاست؛ از این رو ضروری است راهکارهایی برای کاهش ناامنی در برنامه ریزی های آتی مدنظر قرار بگیرد.

حکمروایی مطلوب شهری را روابط تفاهم آمیز حمایتی و اشتراکی بین دولت، جامعه مدنی و بخش خصوصی تعریف کرده اند که شاخص های مهم توسعه پایدار شهری و گامی اساسی برای مردمی کردن اداره شهرهاست.با توجه به اینکه نیاز به شناخت وضعیت حکمروایی مطلوب در قوانین وجود دارد تا اجرای حکمروایی آسان شود، هدف پژوهش حاضر این است که اسناد قانونی بالادست (قانون اساسی)، میان دست (برنامه های پنج ساله چهارم و پنجم) و پایین دست (قانون شهرداری ها) را برای یافتن جایگاه حکمروایی مطلوب شهری در این قوانین، مورد بررسی و تحلیل محتوا قرار دهد. در این تحقیق از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد تلخیصی استفاده شده است که بر محتوای پنهان متن تأکید می کند. نتایج تحلیل در اسناد قانونی بالادست و پایین دست حاکی از آن بود که هرچه از سطح فرادست اسناد قانونی توسعه شهری یعنی قانون اساسی به سطح پایین اسناد قانونی یعنی قانون شهرداری ها می رسیم، از تعداد مواد و اصول دارای معیارهای حکمروایی مطلوب شهری کاسته می شود. همچنین بررسی زمانی دو برنامه توسعه چهارم و پنجم نشان می دهد که در برنامه پنجم که چند سال بعد از برنامه چهارم تدوین شده است با افزایش موادی روبه رو هستیم که معیارهای حکمروایی مطلوب را در خود جای داده اند.

گردشگری عامل مهم اشتغال زایی و ایجاد درآمد است و می تواند به عنوان راهکاری برای توسعه اجتماعی- اقتصادی و فرهنگی جوامع باشد. گام نخست در توسعه گردشگری، شناسایی موانع و چالش های آن است. هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل چالش های توسعه گردشگری تاریخی-فرهنگی از دیدگاه جامعه محلی با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) می باشد تا شناخت همه جانبه وضع موجود، زمینه ساز اتخاذ برنامه های هدفمند جهت رفع موانع و توسعه صنعت گردشگری در منطقه موردمطالعه گردد. مقاله حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و جمع آوری داده ها از طریق مطالعات کتابخانه ای و مشاهده میدانی (توزیع پرسش نامه) انجام گرفته است. نمونه آماری پژوهش ۳۸۳ نفر از ساکنان محلی شهر خوی در سال ۱۳۹۶ بود که برای تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری، به ترتیب از روش تعیین حجم نمونه کوکران و نمونه گیری تصادفی بهره گرفته شد. برای تحلیل و طبقه بندی داده های مستخرج از پرسشنامه و آزمون فرضیه اصلی و فرضیات فرعی و مدل یابی معادلات ساختاری از نرم افزار آماری AMOS استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از تائید فرضیه اصلی و فرضیات فرعی تحقیق می باشد. نتایج بیانگر آن است که اثر و تأثیر عوامل و شاخص های امکانات زیرساختی و زیر بنائی دولتی، بهداشت و کیفیت محیط، جاذبه های گردشگری و مدیریت شهری بر توسعه گردشگری معنادار و مثبت بوده و نتایج حاصل از آزمون فرضیات پژوهش نشان می دهد که عوامل مذکور جزء چالش های توسعه گردشگری تاریخی-فرهنگی از دیدگاه جامعه محلی شهر خوی می باشند و اقدامات کالبدی انجام شده در راستای توسعه گردشگری تاریخی-فرهنگی به ویژه از طریق شمس تبریزی مناسب و کافی نبوده است.

امروزه معضلات ناپایداری از مهم ترین دغدغه های شهرها و به ویژه محله های شهری هستند. شهر اردبیل مانند بسیاری از شهرهای بزرگ کشور با مسائل متعددی ازجمله ناپایداری توسعه روبه روست و این مسئله در برخی محله ها به بیشترین حد رسیده و به تشدید ناپایداری توسعه در آنها منجر شده است. هدف پژوهش حاضر، سنجش شاخص های پایداری محله ای شهر اردبیل است و در سنجش میزان پایداری از 20 معیار و بیش از 50 زیرشاخص استفاده شده است. پژوهش حاضر از نظر روش، توصیفی - تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است و برای انجام آن، ابتدا مطالعه های اکتشافی به شکل کتابخانه ای - اسنادی انجام شدند. سپس بخش عمده پژوهش، پیمایشی و از طریق تکمیل پرسش نامه به شکل مصاحبه ای انجام شد. جامعه آماری پژوهش 5 محله منتخب از شهر با جمعیتی حدود 23700 نفر بود و با روش کوکران، 378 نمونه برای انجام پرسشگری استخراج شدند. از آزمون های t تک نمونه ای، T مستقل، واریانس یک طرفه، کروسکال والیس، رگرسیون چندگانه و الگوی تحلیل مسیر در پژوهش حاضر استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهند محله های هدف ازنظر معیارهای پایداری در وضعیت ناپایداری قرار دارند و ویژگی های فردی در پایداری محله ها تأثیر می گذارند. معیارهای اقتصادی و اجتماعی بیشترین تأثیر و معیارهای زیست محیطی کمترین تأثیر را در پایداری محله نشان دادند. ازنظر رتبه بندی محله ها نیز با وجود ناپایداری بین محله های هدف، محله نیار نسبت به سایر محله ها به ویژه محله کلخوران دارای پایداری نسبتاً مناسبی است. از مهم ترین دلایل ناپایداری محله های یادشده کم توجهی مدیران شهری به تأمین امکانات و خدمات برای این محله هاست.

هدف: هدف پژوهش ارزیابی و تحلیل فضایی جرائم مرتبط با مواد مخدر در استان های ایران بود. روش: جامعه آماری پژوهش 31 استان کشور براساس داده های سال 1394 می باشد. مدل به کاربرده شده جهت تحلیل داده ها، پرومته، آماره موران جهانی و بیضی انحراف معیار بود. یافته ها: استان ایلام و تهران با کسب امتیاز 736/0 و 803/0- از نظر جرائم مرتبط با مواد مخدر در بهترین و بدترین شرایط قرار دارند. تحلیل فضایی مدل موران جهانی نشان می دهد که شاخص های قاچاقچیان و عوامل توزیع کننده، معتاد و مصرف کننده، شیشه، کوکائین، آمپول و قرص های روان گردان و مواد پیش ساز دارای الگو توزیع تصادفی و شاخص های سایر مواد، گراس، حشیش، تریاک و شیره تریاک، مرفین، هروئین و اتباع بیگانه دارای الگو توزیع خوشه ای هستند. همچنین نتایج حاصل از آزمون بیضی انحراف معیار نشان از جهت توزیع جنوب شرقی– شمال غربی دارد. نتیجه گیری: ارزیابی و تحلیل فضایی جرائم مرتبط با مواد مخدر حاکی از این واقعیت می باشد که استان های مرزی و تهران به عنوان پایتخت کشور بیشتر در معرض جرائم مواد مخدر قرار دارند.

هدف اصلی این پژوهش مکان یابی بهینه فضای سبز شهری در شهر اردبیل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و روش ANP است؛ این پژوهش از نوع کاربردی و رویکرد حاکم بر آن توصیفی-تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات و آمار مورد نیاز بر اساس مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و بازدید میدانی و مراجعه به سازمان های مربوطه انجام گرفته است. سپس معیارهای مورد استفاده جهت مکان یابی بر اساس ضوابط مکان یابی انتخاب شده و با استفاده از روش ANP در نرم افزار Super Decisions مقایسه های زوجی انجام گرفته و وزن معیار هر یک از شاخص ها جهت آماده سازی لایه ها برای تجزیه و تحلیل های فضایی در محیط Arc GIS 10.2 انجام گرفته است؛ نتایج تحقیق به گونه ای است که در بعضی مناطق شهر اردبیل فضای سبز کمتری به ازای تراکم جمعیتی بیشتر و برعکس، وجود دارد. از جمله این مناطق بخش هایی از منطقه سه و چهار اردبیل می باشد که با وجود تراکم جمعیتی زیاد دارای فضای سبز کمتری نسبت به مناطق یک و دو (بخصوص منطقه دو) هستند؛ در نهایت با نتایج حاصل از تلفیق لایه های وزن دار به دست آمده، در محیط GIS با کمک دستورهای GAMMA 0/9,Weighted Overlay, Weighted Sum مکان های اولویت دار که در درجه زمین های مناسب و نسبتاً مناسب بودند برای ایجاد فضای سبز شهری در شهر اردبیل شناسایی و پیشنهاد شدند؛ از جمله محله هایی که شناسایی شده و دارای کمبود فضای سبز شهری می باشند می توان به محله های معجز، باغمیشه، عالی قاپو، محمدیه، دانش و ... اشاره کرد .

توسعه روستایی از پایه های مهم توسعه ملی هر کشور محسوب می شود. آگاهی از ظرفیت، منابع و توانایی های مناطق روستایی یک پیش نیاز مهم برای برنامه ریزی توسعه در این مناطق می باشد. ازاین رو، هدف تحقیق حاضر، تعیین ضریب عمران پذیری روستاهای شهرستان نیر استان اردبیل می باشد. روش تحقیق بر اساس هدف، شناختی و بر اساس روش، ارزیابی – تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل 13 روستای بالای 300 نفر از میان 100 روستای شهرستان نیر و شاخص های مورداستفاده در تحقیق، مشتمل بر شاخص های اجتماعی، بهداشتی، فرهنگی، آموزشی و ... می باشند. داده های موردنیاز با استفاده از سالنامه آماری سال 1390، مراجعه به ادارات و سازمان های ذی ربط و یافته های میدانی جمع آوری شده است. جهت تحلیل داده ها از مدل ضریب عمران پذیری روستاها استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان دهنده شکاف زیاد میان روستاهای شهرستان نیر می باشد، به طوری که روستاهای «قره شیران»، «ویرسق» و «بوسجین» نسبت به سایر روستاها توسعه یافته تر بوده و از ضریب عمران پذیری بالاتری برخوردار می باشند و سایر روستاها از ضریب عمران پذیری پایین تری برخوردار بوده و سرمایه گذاری در آن ها احتمالاً با شکست روبه رو خواهد شد. نتایج آزمون همبستگی پیرسون، در خصوص رابطه بین جمعیت و ضریب عمران پذیری از همبستگی بالایی حکایت دارد به طوری که هر چه جمعیت روستاها بیشتر باشد از ضریب عمران پذیری بالاتری برخوردارند. همچنین بررسی رابطه بین فاصله از مراکز شهری و ضریب عمران پذیری نیز، حاکی از وجود همبستگی نسبتاً ضعیفی بین این دو عامل می باشد به طوری که نزدیکی روستاها به مراکز شهری تا حد نسبتاً ضعیفی در توسعه یافتگی آن ها مؤثر می باشد.

توسعه میان افزا فرایند توسعه و باز استفاده قطعات یا بخش های خالی یا بلااستفاده در میان نواحی موجود شهری که قبلاً توسعه یافته است. توسعه میان افزا که شاید بتوان آن را ساده ترین تعبیر از توسعه درون زا دانست، با تأکید بر زمین های خالی و رها شده درون شهری، سعی دارد توسعه را بر روی این اراضی بارگذاری نماید. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی در توسعه میان افزا با تأکید بر منطقه 8 شهرداری تبریز و بهره گیری از روش های آماری- فضایی به این موضوع پرداخته است. نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. روش شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهای کمی- فضایی است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این تحقیق توصیفی – تحلیلی با استفاده از روش های اسنادی- کتابخانه ای است. در بخش تحلیلی با در نظر گرفتن شاخص ها و ملاحظات توسعه میان افزا در قالب 15 شاخص هدف، به صورت موردی به بررسی و امکان سنجی توسعه میان افزا در منطقه8 شهرداری تبریز پرداخته شده است. به منظور بررسی و تحلیل نقش راهبردی توسعه میان افزا در بازآفرینی بافته ای فرسوده شهری محور تاریخی- فرهنگی کلانشهر تبریز از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل توابع همپوشانی (Overlay) از نوع همپوشانی وزن دار (Weighted Overlay) و FAHP بهره گیری شده است. نبود مدیریت و برنامه ریزی دقیق برای احیاء و نوسازی این منطقه با تأکید بر استفاده از رویکرد توسعه میان افزا مهم ترین آفت در ارتباط با موضوع بازآفرینی این بخش از شهر تبریز می باشد. نتایج پژوهش حاضر در قالب 3 اولویت توسعه ای و همچنین محدوده های غیرمجاز توسعه، به صورت نقشه مورداشاره قرارگرفته است.

توسعه میان افزا که شاید بتوان آن را ساده ترین تعبیر از توسعه درون زا دانست، با تأکید بر زمین های خالی و رها شده درون شهری، سعی دارد توسعه را بر روی این اراضی بارگذاری نماید. بطور خلاصه این رویکرد به توسعه در درون محدوده و باز توسعه محدوده با استفاده از پتانسیل های درونی آن می پردازد. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی در توسعه میان افزا با تأکید بر منطقه 8 شهرداری تبریز و بهره گیری از روش های آماری- فضایی به این موضوع پرداخته است. نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد. روش شناسی این تحقیق مبتنی بر رویکردهای کمی- فضایی است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این تحقیق ترکیبی از روش های اسنادی- کتابخانه ای است. در بخش تحلیلی با در نظر گرفتن شاخص ها و ملاحظات توسعه میان افزا در قالب 15 شاخص هدف، به صورت موردی به بررسی و امکان سنجی توسعه میان افزا در منطقه8 شهرداری تبریز پرداخته شده است. در پژوهش حاضر به منظور بررسی و تحلیل نقش راهبردی توسعه میان افزا در بازآفرینی بافته ای فرسوده شهری محور تاریخی- فرهنگی کلانشهر تبریز از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل توابع همپوشانی (Overlay) از نوع همپوشانی وزن دار (Weighted Overlay) بهره گیری شده است. نتایج پژوهش در قالب 3 اولویت توسعه ای و همچنین محدوده های غیرمجاز توسعه، به صورت نقشه مورد اشاره قرارگرفته است.

طراحی و برنامه ریزی بهین ه کاربری زمین های شهری نقش مهمی در کاهش آسیب پذیری در برابر حملات و تهاجم های احتمالی دشمن برعهده دارد. زمانی که دربار ه جنگ و بحران های طبیعی و انسانی در مناطق شهری صحبت می شود بی شک نمی توان اهمیت هم ه کاربری ها را به طور یکسان درنظر گرفت. ازآنجا که کاربری های درمانی به طور مستقیم د ر زندگی مردم تأثیر دارند، دسترسی نامناسب در مواقع بحرانی به این مراکز، علاوه بر تلفات زیاد انسانی موجب اغتشاش و ناامنی شده و بر مشکلات مدیران شهری خواهد افزود. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف تحلیل فضایی مراکز درمانی شهر بوکان با رویکرد پدافند غیر عامل انجام شده است. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی با هدف کاربردی است. برای رسیدن به هدف پژوهش از فنون آمار فضایی در محیط GIS استفاده شده و برای نمایش یافته های تحقیق در دنیای واقعی از گوگل ارث بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد متوسط سرانه کاربری درمانی برای هر شهروند بوکانی 16 / 1 مترمربع است که این مقدار کمتر از سرانه کشوری است. در این میان ناحیه 4 شهر بوکان با سرانه 14 / 0 کمترین و ناحیه 6 با 22 / 5 بیشترین سرانه را دارا است. همچنین ، یافته های حاصل از تحلیل فضایی نشان می دهد که الگوی حاکم بر پراکنش فضایی مراکز درمانی شهر بوکان از نوع خوشه ای است. خوشه ای بودن مراکز درمانی در صورت وقوع هرگونه بحران، مشکلاتی از قبیل دسترسی نامناسب، تمرکز جمعیت در مرکز شهر بوکان را تشدید خواهد کرد. ازاین رو ، در راستای خدمات رسانی بهتر در شرایط بحرانی، بایستی محلات محروم شهر ازنظر دسترسی به خدمات درمانی در اولویت برنامه ریزی های آتی قرار گیرند.

سوال اصلی(یا هدف اصلی): ارزیابی میزان فقر اجتماعی در بلوک های مختلف شهر اردبیل و خوشه بندی فقر اجتماعی در این شهر (خیلی فقیر، فقیر، متوسط، مرفه، خیلی مرفه) روش پژوهش: در این پژوهش داده های خام مربوط به بلوک های مختلف شهر اردبیل که در سرشماری سال 95 بدست آمده بود گردآوری شده و سپس شاخص های مربوط به فقر اجتماعی محاسبه گردید. میزان فقر اجتماعی در بلوک های مختلف شهر اردبیل با استفاده از نرم افزار آماری R و به روش تصمیم گیری چند شاخصه پرومته که وزن شاخص ها از روش ANP بدست آمده بود محاسبه شد. در ادامه، با استفاده از نرم افزار Arc GIS و به روش تحلیل لکه های داغ گستره فضایی فقر اجتماعی بر حسب فقر اجتماعی آن ها رسم شد. یافته ها: لکه های داغ بیشتر در اطراف رودخانه بالیقلو چای که از مرکز شهر عبور می کند امتداد داشتند. در مقابل، لکه های سرد بیشتر در حاشیه شهر اردبیل شامل محلات وحدت، بعد از کمر بندی دوم شهر اردبیل شامل محلات حسن آباد تا سید آباد و هم چنین در جنوب شرقی شهر اردبیل محلات مقدس اردبیلی، بهار آباد، پیر مادر و هاشم آباد مشاهده شدند. حد فاصل این دو منطقه یعنی میدان قیام، خاتم النبین، تا محله ملاباشی لکه های معتدل و و مرز عبور فقر اجتماعی را شامل می شوند. بعلاوه، یک لکه داغ در شمال شهر و در محله شیخ کلخوران وجود داشت.

مشکالت ناشی از توزیع نامناسب خدمات شهری، باعث شده است که توزیع خددمات شدهری یکدی از مهد تدری مادا ل پدیو روی ا لدب کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه میباشد و با وجود نابرابری و عدم تعادل فضایی در نواحی مختلف یک شهر و عددم تعدادل در توزیدع خددمات شهری، تفاوتهای فضایی شهرها تشدید شده است؛ همچنی در کشور ایران نیز، مائله توزیع نامناسب خدمات عمومی شدهری در شدهرهای مختلدف نگرانکننده شده است. یکی از مه تری پیامدهای رشد شتابان شهرنشینی و توسعه فیزیکی شهرهای کشور در دهههای اخیدر از هد پاشدیدگی ن دام توزیع مراکز خدمات شهری بوده که زمینهساز نابرابری اجتماعی شهروندان در برخورداری از ای خدمات شده است؛ بنابرای هدف اصلی ای پژوهو در مرتبه اول: رتبه بندی شهرهای استان مازندران ازن ر برخورداری از زیرساختهای خدمات شهری است؛ در مرتبده دوم: مشدخص کدردن نحدوه توزیدع زیرساخت های خدمات شهری در سطح استان مازندران است؛ در ای پژوهو ابتدا اطالعات و آمار مورد نیاز در ارتباط با زیرساخت هدای مربدوط بده خدمات شهری در سطح شهرهای استان مورد مطالعه جمعآوری گردیده و در نرمافزار گاترده Excel بانک دادهها تشکیل شد؛ سپس رتبهبندی شهرها از طریق مدل تصمی گیری چند معیاره تشابه به حل ایدآل تعیی گردید و در نرمافزار 3.ArcGis10 بهصورت نقشه نشان دادهشده و ضریب اهمیت هر یک از معیارهای زیرساختی با روش فرآیند تحلیل شبکهای مشخص شده است؛ در نهایت، نحوه توزیع زیرساختهای خدمات شهری با ضریب چدولگی پیرسونی در سطح شهرها تعیی گردید. نتایج تحقیق نشان داد که شهر آمل با 222/5 درصد برخورداری جزو برخوردارتری و شهر پدلسدفید بدا 552/5 درصد جزو محرومتری شهر ازن ر زیرساختهای خدمات شهری در استان مازندران میباشند؛ همچنی نحوه توزیع زیرساخت های خدمات شدهری در سطح استان مازندران از نوع نامتقارن با چولگی مثبت است

رشد روزافزون و شتابنده گردشگری موجب شده است بسیاری از صاحب نظران قرن 20 را «قرن گردشگری» بنامند. این صنعت بر حوزه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مانند مبادلات خارجی، درآمدها، اشتغال، قیمت ها، توزیع درآمدها، مهاجرت، تقسیم کار، آداب و رسوم و هنرها مؤثر است. هدف پژوهش حاضر، تبیین وضعیت زیرساخت های گردشگری در منطقه اورامانات استان کرمانشاه است. پس از گرد آوری داده ها، منطقه اورامانات و دیگر شهرستان های استان کرمانشاه ازلحاظ 15 معیار با استفاده از روش آنتروپی وزن دهی شدند و از مدل هایSAR ، WASPAS و روش ترکیبی (ادغام نتایج مدل هایSAR ، WASPAS) برای رتبه بندی و بررسی وضعیت برخورداری منطقه اورامانات و دیگر شهرستان های استان کرمانشاه استفاده شد. نتایج نشان می دهد شهرستان قصر شیرین با ضریب 6105/0 در رتبه اول و نیمه برخوردار، پاوه با ضریب 4556/0، سنقر با 3831/0، گیلان غرب با 3728/0 و اسلام آباد غرب با 3517/0 در رتبه دوم تا پنجم و نیمه برخوردار و هرسین با ضریب 3218/0، کنگاور با 3107/0، جوانرود با 2978/0، دالاهو با 2953/0، کرمانشاه با 2829/0، صحنه با 2763/0، روانسر با 2589/0 و درنهایت دو شهرستان ثلاث باباجانی و سرپل ذهاب با 3251/0 و 3114/0 در رتبه ششم تا چهاردهم و محروم قرار دارند. فضای توسعه غالب بر شهرستان ها در روش ترکیبی، محروم است (29/64درصد) و 9 شهرستان در سطح محروم قرار دارند. نوآوری این پژوهش نسبت به سایر پژوهش ها، استفاده از مدل های جدید (SAR، WASPAS) و روش ترکیبی برای ادغام نتایج دو مدل (SAR، WASPAS) است.

یکی از شیوه های مشارکت دادن شهروندان در خلق فضاهای عمومی سرزنده، سنجش ادراکات، سلایق و ترجیحات آن ها از معیارهای مؤثر بر سرزندگی شهری است. در راستای این هدف، سه سکانس از خیابان ولیعصر تهران در پژوهش حاضر موردمطالعه قرار گرفت. بدین منظور، روش تحقیق ترکیبی بر اساس طرح «متوالی تبیینی» بکار گرفته شد و سه گروه از شهروندانِ مرتبط با خیابان ولیعصر شامل «کاربران عبوری»، «شهروندان مطلع» و «مغازه داران» برای نمونه گیری انتخاب شدند. گردآوری داده ها با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده میدانی انجام شد و 7 مؤلفه کلیدی سرزندگی با 65 سؤال ارزیابی گردید. بر اساس نتایج، در نگاه کاربران خیابان ولیعصر، مهم ترین متغیرهای اثرگذار بر سرزندگی این خیابان، اغلب جزو متغیرهای غیر کالبدی هستند که از میان آن ها حضور زنان در فضای خیابان، امکان پرسه زنی، اولویت پیاده بر سواره، تنوع در پوشش و رفتار و وجود امنیت اهمیت بیشتری نسبت به سایر معیارها دارند. در ادامه، برای هر یک از 7 مؤلفه سرزندگی، یک الگوی مفهومی شناسایی شد که این الگوها نشان دهنده برخی از ویژگی های اجتماعی شهر تهران بودند. همچنین تفاوت های فضایی موجود بین بخش های شمالی و جنوبی خیابان، در ارتباط با پایگاه اجتماعی اقتصادی طبقات مختلف قابل تبیین است. درنهایت این نتیجه به دست آمد که فرایند برنامه ریزی برای فضاهای عمومی با رویکرد سرزندگی در یک شهر چند هویتی و طبقاتی مانند تهران، تنها در صورتی می تواند به نتیجه مطلوب برسد که دو پیش شرط اساسی «توجه به ساختارهای کلان اجتماعی، سیاسی و فرهنگی» و «توجه به علایق و ترجیحات تمام کنشگران فضای عمومی» را مدنظر قرار دهد.  

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی توزیع فضایی کیفیت زندگی در محلات منطقه دو شهر اردبیل می باشد. نوع تحقیق کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری مورد بررسی کلیه ساکنین محله های یازده گانه منطقه دو شهر اردبیل بود که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران، تعداد 385 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. در تحقیق حاضر شاخص های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی برای سنجش کیفیت زندگی شهری استخراج و به کمک روش سرانه سازی و روش وزن دهی آنتروپی شانون به عنوان شاخص های تحقیق در نظر گرفته شدند. تجزیه و تحلیل داده های تحقیق با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره ویکور انجام یافت. طبق نتایج مطالعه در بین محله های یازده گانه شهر اردبیل از نظر توزیع فضایی کیفیت زندگی اختلاف قابل توجه وجود دارد، به طوری که محله سه برخوردارترین و محله نه محروم ترین محله ها بودند. 

در این تحقیق با استفاده از قابلیت تکنیک های سنجش از دور تغییرات کاربری اراضی دریاچ ه ارومیه و محیط پیرامون آن در بازده زمانی بیست ساله (1989 تا 2019 م ) با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده ( MSS ، TM و OLI OLI ) مورد پایش قرار گرفته است . بررسی تغییرات کاربریاراضینشان داد : مساحت کاربری کشاورزیاز سال 1989 م تا سال تا 2019 م افزایش چشمگیری داشته که دلیل آن مساعد بودن منطقه برای زراعت، حفر چاه های متعدد و استفاده از سفره سفر ه آب زیرزمینی بوده است . همچنین نوسان های قابل ملاحظه ای در سطح آب دریاچه رخ داده است . به طوری که تغییرات سطح آب از سال 1989 م تا 2016 م از 5.348 به حدود 2.705 کیلومتر مربع رسیده است . اما از سال 2016 م تا 2019 م به به دلیل بارش ها 1644 کیلومتر مربع افزایش مساحت آبیداشته است . همچنین خطوط ساحلی به به ویژه در شرق و جنوب جنوب شرقی منطقه منطق ه مورد مطالعه ، پسروی بسیار قابل توجهی را نشان میدهد . به طوریکه از سال 1989 م تا 2000 م مساحت این کاربری378 کیلومترمربع افزایش داشته است و طیسال های2000 م تا 2016 م مساحت آن همچنان روند صعودیداشته و به 786 کیلومتر مربع افرایشیافته است .

بررسی عملکرد شوراهای اسلامی و نقش مشارکت مردم در توسعه روستایی، یکی از موضوعات مهم در حوزه مدیریت روستایی است. هدف این پژوهش، بررسی عملکرد شوراهای اسلامی و میزان مشارکت مردم در توسعه روستایی در دهستان های بخش کلباد شهرستان گلوگاه است. روش پژوهش در این مق اله توصیفی - تحلیلی و ج امعه آم اری شامل دو گ روه مردم (سرپرس ت های خ انوار) و کل اع ضای ش ورای اس لامی (32 نفر) است. در ادامه با بهره گیری از روش نمونه گیری تصادفی و فرمول کوکران، 296 سرپرست خانوار برای نمونه انتخاب شدند. در تحلیل داده ها برای بررسی نرمال بودن توزیع میانگین نمرات از آزمون کلموگراف اسمیرنوف و برای ارزیابی عملکردها از آزمون یومن - ویت نی استفاده شد. نتایج یافته ها نشان داد در بحث عملکرد اقتصادی و اجتماعی تفاوت معنا داری میان نظرات مردم و شورا وجود و نظرات شوراها بر نظرات مردم برتری دارد؛ در بحث عملکرد فرهنگی و مشارکت، نظرات مردم بر نظرات شوراها برتری دارد.

شناخت و بررسی امکانات و توانایی ها و در پی آن تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی، از نخستین گام ها در فرایند برنامه ریزی توسعه نواحی به شمار می رود. به همین منظور هدف از این پژوهش، سنجش و تعیین سطوح توسعه یافتگی دهستان های استان اردبیل بوده است. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری 63 دهستان استان اردبیل بوده است. داده ها از فرهنگ آبادی های 1390 در قالب 42 متغیر استخراج شده است. دهستان های استان با استفاده از روش های ویکور، تاکسونومی عددی، SAW و در نهایت با روش کپ لند رتبه بندی و درجه توسعه یافتگی آنها تعیین و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که ضریب توسعه یافتگی بین دهستان های استان اردبیل متفاوت بوده و دارای اختلاف و نابرابری است؛ به طوری که از مجموع 63 دهستان این استان، 12 دهستان در سطح توسعه یافته، 13 دهستان نسبتاً توسعه یافته، 21 دهستان در حال توسعه و 16 دهستان در سطح محروم از توسعه قرار دارد.

قاله حاضر با هدف بررسی تاثیر معیارهای کاربری مسکونی در کاهش جرم خیزی در کلانشهر تبریز انجام شد. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری شامل کارشناسان در حوزه الگوهای مسکن در کاهش جرم خیزی در سال 1396 بود که با استناد از دادگستری تبریز60 نفر بصورت تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. چارچوب نظری تحقیق نظریه انجمن بین المللی CPTED به سرپرستی گرگوری ساویل بود. ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته در قالب سه نوع اقدامات طراحی شد. جهت سنجش روایی پرسشنامه از اعتبار محتوایی و جهت سنجش پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد که مورد تایید قرار گرفتند. نتایج آزمون t تک نمونه ای نشان داد؛ شاخصهای اقدامات کالبدی، اقدامات اجتماعی و اقدامات امنیتی کاربری مسکونی و در کاهش وقوع جرم در الگوهای مسکن تاثیر دارند. نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن نشان داد؛ از بین ده شاخص شناسایی شده در کاهش جرم؛ پیاده سازی برنامه امنیت گستری کاربری مسکونی با 98/6 در اولویت اول، ترغیب ساکنین برای مشارکت کاربری مسکونی با 66/6 در اولویت دوم، نظارت امنیتی کاربری مسکونی با 51/6 در اولویت سوم، کنترل دسترسی کاربری مسکونی با 97/5 در اولویت چهارم، نظارت طبیعی کاربری مسکونی با 48/5 در اولویت پنجم، همبستگی اجتماعی کاربری مسکونی با 17/5 با در اولویت ششم، کیفیت محیطی کاربری مسکونی با 06/5 در اولویت هفتم، نظارت جمعی کاربری مسکونی با 89/4 در اولویت هشتم، قلمروبندی کاربری مسکونی با 18/4 در اولویت نهم و در نهایت آستانه ظرفیت کاربری مسکونی با 11/4 در اولویت دهم در کاهش جرم خیزی در آپارتمانهای بلند مرتبه در شهر تبریز تاثیر دارند که معیار اقدامات امنیتی در رتبه اول؛ معیار اقدامات کالبدی در رتبه دوم و معیار اقدامات اجتماعی در رتبه سوم می باشند. قاله حاضر با هدف بررسی تاثیر معیارهای کاربری مسکونی در کاهش جرم خیزی در کلانشهر تبریز انجام شد. روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری شامل کارشناسان در حوزه الگوهای مسکن در کاهش جرم خیزی در سال 1396 بود که با استناد از دادگستری تبریز60 نفر بصورت تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. چارچوب نظری تحقیق نظریه انجمن بین المللی CPTED به سرپرستی گرگوری ساویل بود. ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته در قالب سه نوع اقدامات طراحی شد. جهت سنجش روایی پرسشنامه از اعتبار محتوایی و جهت سنجش پایایی از آلفای کرونباخ استفاده شد که مورد تایید قرار گرفتند. نتایج آزمون t تک نمونه ای نشان داد؛ شاخصهای اقدامات کالبدی، اقدامات اجتماعی و اقدامات امنیتی کاربری مسکونی و در کاهش وقوع جرم در الگوهای مسکن تاثیر دارند. نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن نشان داد؛ از بین ده شاخص شناسایی شده در کاهش جرم؛ پیاده سازی برنامه امنیت گستری کاربری مسکونی با 98/6 در اولویت اول، ترغیب ساکنین برای مشارکت کاربری مسکونی با 66/6 در اولویت دوم، نظارت امنیتی کاربری مسکونی با 51/6 در اولویت سوم، کنترل دسترسی کاربری مسکونی با 97/5 در اولویت چهارم، نظارت طبیعی کاربری مسکونی با 48/5 در اولویت پنجم، همبستگی اجتماعی کاربری مسکونی با 17/5 با در اولویت ششم، کیفیت محیطی کاربری مسکونی با 06/5 در اولویت هفتم، نظارت جمعی کاربری مسکونی با 89/4 در اولویت هشتم، قلمروبندی کاربری مسکونی با 18/4 در اولویت نهم و در نهایت آستانه ظرفیت کاربری مسکونی با 11/4 در اولویت دهم در کاهش جرم خیزی در آپارتمانهای بلند مرتبه در شهر تبریز تاثیر دارند که معیار اقدامات امنیتی در رتبه اول؛ معیار اقدامات کالبدی در رتبه دوم و معیار اقدامات اجتماعی در رتبه سوم می باشند.