تیمور مرجانی

امروزه به توسعة کارآفرینی اجتماعی به عنوان مأموریتی اجتماعی و انسان دوستانه، و یکی از راهکارهای حل برخی مسائل و آسیب های اجتماعی توجه می شود. کارآفرینی تأثیری مثبت و مستقیم در بسیاری از فعالیت های مختلف کشورها داشته است؛ از یک سو، سبب توسعة اقتصادی و ایجاد فرصت های شغلی می شود و از سوی دیگر، می تواند سبب بهبود وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعه شود. مقالة حاضر برگرفته از نتایج پژوهشی است که با هدف بررسی وضعیت کارآفرینی اجتماعی در یکی از مناطق شهری شهر تهران بر اساس طرح پژوهش آمیخته (کمی وکیفی) انجام گرفته است. برای دستیابی به اطلاعات و داده ها، ابزارهای پرسشنامه، مصاحبه با گروهی از کارشناسان و متخصصان، به کار گرفته شده است. با توجه به اینکه بسیاری از مسائل و آسیب های اجتماعی ریشه در بیکاری و عدم اشتغال افراد جامعه دارد، توجه به مقولة کارآفرینی اجتماعی می تواند تا حد زیادی آسیب های اجتماعی را تحت الشعاع قرار داده و آن ها را کاهش دهد، لذا این مقاله قصد دارد با مروری بر مسئلة آسیب های اجتماعی و همچنین، کارآفرینی اجتماعی با نتیجه گیری در این زمینه پیشنهادها و راهکارهایی برای تسهیل توسعة کارآفرینی اجتماعی مطرح کند.

این مقاله حاصل پژوهشی است که با هدف طراحی نظام دی آموزش عالی با رویکرد کارآفرینانه انجام شد و از نظر هدف در زمره پژوهش های کاربردی و توسعه ای قرار داشت که با رویکردی ترکیبی اجرا شد. به منظور دستیابی به هدف فوق، پس از مطالعه پیشینه موضوع، با مصاحبه های نیمه ساختاریافته و عمیق با خبرگان، ابعاد و مؤلفه های مورد نیاز برای طراحی نظام مشخص شد. نمونه بخش کیفی این تحقیق با کاربست روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به منظور اعتباریابی نظامْ داده های مورد نیاز از طریق پرسش نامه محقق ساخته گردآوری شد. سپس، با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی، مؤلفه های نظام تأیید شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده آن بود که از میان صد و پنجاه مؤلفه احصاشده اولیه صد و پنج مؤلفه تأیید می شود. براساس یافته های این پژوهش، ابعاد و مؤلفه های نظام دیدبانی آموزش عالی، با رویکرد کارآفرینانه و با توجه به پیشران های محیطی مؤثر و مهم در چهار زمینه سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فناوری، در قلمرو آموزش عالی، در تناسب با محیط کسب وکار، تدوین شد و بازیگران و ذی نفعان نظام موصوف و سایر الزامات و بسترهای ساختاری نظام دیدبانی آموزش عالی کارآفرینانه، همچون تأسیس رصدخانه آموزش عالی کارآفرینانه و تأسیس یا سازماندهی پایگاه های داده های مورد نیاز این حوزه، بازشناسی و تعیین شد. در پایان، عناصر اصلی محتوایی نظام به تفکیک درون دادها، فرایندها، برون دادها، نتایج، و پیامدهای آن مشخص شد.

با توجه به معضلات فعلی شهر تهران در حوزه حمل و نقل، در این پژوهش سعی شده است نسبت به تدوین مدل ارزیابی تکنولوژی پایدار در حوزه حمل ونقل شهری تهران اقدام گردد. این تحقیق، به روش آمیخته انجام شده و در فاز کیفی با استفاده از اصول نظریه داده بنیاد نسبت به شناسایی مؤلفه های مهم در ارزیابی تکنولوژی و تدوین مدل پارادایمی اقدام شد و در فاز کمی نیز با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، مدل تدوین شده، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن بودند که مقوله محوری در ارزیابی تکنولوژی پایدار در حوزه حمل ونقل شهری تهران، کارکردهای مرتبط با استفاده از تکنولوژی های حمل ونقل شهری می باشد که به واسطه رشد جمعیت و به تبع آن تقاضای روزافزون سفرهای شهری، گسترش حاشیه نشینی و مهاجرت های آونگی در اطراف تهران و محدود بودن منابع طبیعی، اکولوژیکی و انرژی ایجاد می شود. راهبردهایی مانند: برنامه ریزی استراتژیک و آینده نگر در حوزه حمل و نقل شهری تهران، ظرفیت سنجی حمل و نقل متناسب با میزان تقاضای سفرهای شهری، ارزیابی انطباق با الزامات، قوانین و مقررات ملی و جهانی، ارزیابی توجیه اقتصادی تکنولوژی پایدار در حوزه حمل و نقل و امکان ایجاد سرمایه گذاری لازم با رویکرد اقتصاد مقاومتی، ارزیابی ملاحظات عملکردی کیفی و فنی تکنولوژی در حوزه حمل و نقل شهری، ارزیابی و پایش اثرات زیست محیطی و آنالیز چرخه حیات تکنولوژی های حمل و نقل، استفاده از انرژی های پاک و کم کربن در تجهیزات حمل ونقل و ... ارائه شدند. راهبردهای بیان شده تحت تأثیر ارزش ها و فرهنگ جامعه، سطح آگاهی ها و درک عمومی جامعه از مخاطرات ناشی از تکنولوژی های ناپایدار در حوزه حمل ونقل، فرهنگ شهرنشینی و رعایت قوانین و مقررات در حوزه حمل ونقل توسط مردم و ویژگی های تهران از منظر اقلیمی، جمعیتی، جغرافیایی، سیاسی، امکاناتی، زیرساختی و مهندسی و ... هستند. انتظار می رود اجرای راهبردهای بیان شده بتواند منجر به رخدادها و پیامدهایی از قبیل: ارتقای جایگاه ایران در رتبه بندی های بین المللی، ارتقای سلامت جسمی، روانی، نشاط و رفاه جامعه و بهره وری نیروی کار، استفاده بهینه از امکانات و زیرساخت های شهری و تجهیزات حمل و نقل، ارتقای سطح دانش و نگرش عمومی در زمینه استفاده از تکنولوژی های پایدار در حمل ونقل، رشد اقتصادی پایدار، کارآفرینی و اشتغال، کارآمدی و عملکرد مثبت در حوزه حمل و نقل شهری و محیط زیست شهری سالم و بهره ور گردد.

پژوهش حاضر شامل دو هدف اصلی است. اولاً، سنجش مهارت های همدلی قومی-فرهنگی کارکنان صف پنج هتل از گروه هتل های پارسیان به منظور بهبود نقاط ضعف احتمالی. دوماً، بررسی و آزمون روابط میان متغیرهای مهارت های همدلی قومی-فرهنگی، رضایت شغلی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان صف هتل های فوق. در این راستا، مهارت های همدلی از طریق شاخص همدلی قومی-فرهنگی وانگ و همکاران (2003) و چهار بعد آن مورد سنجش قرار گرفت. روش شناسی پژوهش حاضر به-لحاظ هدف، کاربردی، به لحاظ ماهیت تحلیل داده ها، توصیفی و به لحاظ روش های تحلیل داده ها، کمی است. داده های این پژوهش از دو جامعه آماری کارکنان هتل ها (برای متغیر همدلی و رضایت: 162 نمونه) و همکاران کارکنان (برای متغیر رفتار شهروندی: 176 نمونه) از طریق دو پرسشنامه متفاوت گردآوری شد. روایی و پایایی این پرسشنامه از طریق مصاحبه با کارشناسان، فرایند مدل سازی معادلات ساختاری و آماره کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که مهارت های همدلی کارکنان تاثیری در رفتار شهروندی آنها ندارد. از سوی دیگر، رضایت شغلی کارکنان با ضریب قوی 613/0 نقش مهم تاثیرگذاری بر رفتار شهروندی کارکنان دارد. علاوه بر این، رضایت شغلی دارای تاثیر قوی معنادار با ضریب 343/0 بر مهارت های همدلی کارکنان است.

هدف اصلی پژوهش حاضر، سنجش مهارت های همدلی فرهنگی کارکنان صف پنج هتل 4 و 5 ستاره از گروه هتل های پارسیان به منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت و در گام بعدی، ارائه راهکارهای لازم برای بهبود نقاط ضعف است. در این راستا، با استفاده از ابزار پرسشنامه و شاخص همدلی قومی-فرهنگی وانگ و همکاران(2003) اقدام به گردآوری داده های مد نظر شد. یافته های اولیه حاکی از آن بود که حداقل میانگین سنجه های این شاخص(11/4) از حد وسط طیف لیکرت هفت تایی(5/3) بیشتر است. بنابراین، می توان بیان کرد که مهارت ها و تمایلات همدلی قومی-فرهنگی کارکنان این گروه هتل ها، ضعیف نیست. به لحاظ روش شناسی، نقطه متمایز پژوهش حاضر در مقایسه با پژوهش های دیگرِ مرتبط با شاخص همدلی وانگ یا دیگر شاخص های همدلی آن است که در این پژوهش، اقدام به رتبه بندی ابعاد مختلف همدلی با استفاده از یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره شد. در این راستا، به منظور تحلیل داده ها، از روش تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس و روش وزن گذاری انتروپی شانون استفاده شد. نتایج نهایی بیانگر آن است که کارکنان صف هتل های فوق، به ترتیب در ابعاد اتخاذ دیدگاه همدلی، احساس و بیان همدلی، پذیرش تفاوت های فرهنگی و آگاهی همدلی دارای مهارت می ب اشند. بنابراین، پیشنهاد  می شود تا مدیران گروه هتل های پارسیان، دو بعد پذیرش تفاوت های فرهنگی و آگاهی همدلی را مورد توجه قرار دهند و کارکنان صف خود را در رابطه با آنها توانمندتر کنند.

نظر به لزوم توسعه صنعت گردشگری در ایران، کاهش مخاطرات آن ها از طریق بیمه به عنوان یکی از ابزارهای ایجادکننده امنیت روانی اهمیت وافری دارد. هدف پژوهش حاضر ارائه مدل مدیریت ریسک مناسب برای بیمه گران دیدارکنندگان از ایران است که باعث ارتقای خدمات بیمه و به دنبال آن توسعه صنعت گردشگری در این کشور می شود. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی است. جامعه آماری شامل خبرگان صنعت بیمه و گردشگری بوده، از روش سرشماری و جهت گردآوری داده ها از سه پرسشنامه و از نرم افزار SmartPLS کمک گرفته شده است. براساس نتایج حاصل از آزمون فرضیات پژوهش از بین سه مولفه اصلی مدیریت ریسک، اثرگذاری ارزیابی ریسک و استفاده از رویکرد مناسب در مواجهه با ریسک بر توسعه صنعت بیمه و توسعه صنعت گردشگری معنادار می باشد. در حالی که اثرگذاری گزارش ریسک بر توسعه صنایع بیمه وگردشگری معنادار نمی باشد. روابط غیرمعنادار حذف شده، مدل مجدد برازش داده شد. مقادیر حاصله نشان از برازش قوی مدل درونی، مدل ساختاری و مدل کلی پژوهش داشت. از ملزومات توسعه صنعت بیمه، ایجاد یک زنجیره ی به هم پیوسته و درهم تنیده از دو گروه مشاوران مدیریت ریسک و فنی، عدم پذیرش سخت گیرانه ی چارچوب مشخص و راهبرد شفاف مدیریت ریسک در واحد فنی، تعدیل آن متناسب با نیازهای سازمان، ارائه فرایندها، دستورالعمل ها، رویه ها، شاخص های کلیدی ریسک و نحوه ی گزارش گیری در زمینه ی اداره ریسک های واحدهای شرکت بیمه توسط مدیریت ریسک می باشد.

مقدمه و هدف پژوهش: هدف این تحقیق بررسی تأثیر ابعاد فرهنگ سازمانی بر توسعه مدیریت دانش در جهاد دانشگاهی به عنوان یک سازمان پژوهش محور می باشد. روش پژوهش: ماهیت این تحقیق از نوع تحقیقات کمّی و از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ نحوه ی گردآوری داده ها، توصیفی - همبستگی می باشد. جامعه آماری این تحقیق را روسای واحدهای سازمانی، مدیران میانی و پایه جهاددانشگاهی تشکیل داده اند که براساس جدول مورگان، نمونه ای 210 نفری از آنان با روش نمونه گیری غیر تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. تجزیه و تحلیل داده ها از روش چند متغیره مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار (AMOS) انجام شده است. یافته ها: بارعاملی یا ضرایب همبستگی تحقیق، مقدار مثبتی می باشد، بنابرین بین فرهنگ سازمانی و توسعه مدیریت دانش رابطه ی مستقیم، معنادار و مثبتی وجود دارد. هم چنین، بین چهار بعد فرهنگ سازمانی (درگیر شدن در کار، سازگاری، انطباق پذیری و مأموریت) و توسعه مدیریت دانش رابطه مستقیم، معنادار و مثبتی وجود دارد، ولی رابطه و تأثیر ویژگی سازگاری با توسعه مدیریت دانش قوی تر است. نتیجه گیری: فرهنگ سازمانی عاملی موثر در استقرار سیستم مدیریت دانش بوده و تقویت ابعاد فرهنگ سازمانی به توسعه مدیریت دانش در سازمان جهاد دانشگاهی کمک می کند.