محسن محمدی فشارکی

محسن محمدی فشارکی

مدرک تحصیلی: دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه اصفهان

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۸۶ مورد از کل ۸۶ مورد.
۸۱.

ضرورت تصحیح مجدّد «مثنویّات ستّه» شاه داعی الله شیرازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دیوان صادرات دیوان قدسیات دیوان واردات سخن تازه شاه داعی شیرازی فیض مجدد مثنویات سته نسخه ی خطی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۶۷
ضرورت تصحیح مجدّد «مثنویّات ستّه» شاه داعی الله شیرازی   خدیجه کیانی * محسن محمدی فشارکی * *   چکیده شاه داعی الله شیرازی از بزرگ ترین عارفانی است که در قرن نهم هجری می زیسته و آثار ارزشمندی از وی به یادگار مانده است. یکی از آثار گران قدرش، مثنویات ستّه است که تنها یک بار سال 1339محمّد دبیرسیاقی آن را در قالب دیوان وی  تصحیح و چاپ کرده است. تصحیح دبیرسیاقی حاصل مقابله ی تنها دو نسخه از کتابخانه های ملک و مجلس است و نسخه ی سوّم که از آن به نام نسخه ی موزه ی بریتانیا یاد می کند، پس از تصحیح مثنویات ستّه به دستش رسیده و فایده ی لازم را از آن نبرده است. ما با دردست داشتن نسخه هایی از کتابخانه های مجلس و ملک و نسخه ای از کتابخانه ی سلطنتی، همچنین استفاده از نسخه ی ارزشمند و نفیس موزه ی بریتانیا، به تصحیح دوباره ی این اثر پرداختیم. در این پژوهش که نتیجه ی تصحیح دوباره ی مثنویات ستّه است، نمونه هایی از نقایص، بدخوانی ها و گزینش های نادرست تصحیح دبیرسیاقی بیان می شود. دیوان صادرات، دیوان قدسیات، دیوان واردات، سخن تازه، شاه داعی شیرازی، فیض مجدد، مثنویات ستّه ، نسخه ی خطّی.   * دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان ava213@yahoo.com ** دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان fesharaki311@yahoo.com (نویسنده ی مسئول)   تاریخ دریافت مقاله : 28/9/1400                   تاریخ پذیرش مقاله: 5/4/ 1401
۸۲.

مشرب عرفانی شاه داعی الله شیرازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شاه داعی الله شیرازی سیروسلوک مشرب عرفانی سنت های عرفانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۶۹
بیان مسئله: یکی از موضوعات اساسی در پژوهش های عرفانی، شناخت سنت و مشرب عرفانی هر عارف است. درواقع تبیین سنت و مشرب عرفانی عارفان، نخستین گام در شناخت آرا و اندیشه های آنان است. این پژوهش با هدف تبیین سنّت و مشرب عرفانی شاه داعی شیرازی با روشی مضبوط و علمی انجام شده است. روش: نویسندگان در این پژوهش می کوشند با روشی توصیفی تحلیلی، نخست با بررسی هدف و غایت عارف، روش رسیدن به هدف، موضوعات و مفاهیم مطرح شده درآثار وی، نظام تربیتی و زبان عرفانی او، به تعیین سنّت عرفانی شاه داعی بپردازند و سپس مشرب عرفانی وی بررسی شود. برای تبیین مشرب شاه داعی، به مبدأ و مقصد سیروسلوک و مراحل میان مبدأ و مقصد پرداخته شده است. یافته ها و نتایج: با بررسی این موضوعات، تلفیقی از سنّت اول و دوم عرفانی را اندیشه های شاه داعی می توان دید؛ به طورکلی می توان گفت مشرب عرفانی شاه داعی در بحث نظری به سنّت دوم عرفانی گرایش دارد و در سلوک عملی منطبق با سنّت اول عرفانی است.
۸۳.

سلوک عرفانی در کشف الاسرار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن تفسیر کشف الاسرار نوبت سوم مراحل سلوک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۱۳۱
نوبت سوم کشف الاسرار به منزله یکی از تفاسیر ادبی- عرفانی همواره مورد توجه بوده است. میبدی در این نوبت استنباط های عرفانی از آیات قرآن را با زبان ادبی بیان کرده است. در بعضی از قسمت های این نوبت میبدی به موضوع حال و مقام یا ترتیب مراحل سلوک اشاره کرده است. پیگیری این اشارات می تواند نظر میبدی را درباره مراحل سیر و سلوک عرفانی آشکار کند. از این رو لازم است همه اشارات میبدی درباره سالک و مقامات سلوک، و نیز عبارات او درباره موضوعاتی که در طریقت عرفانی نقش دارند، استخراج و تحلیل شود و سپس، درباره مراحل سلوک، مقدمات، اقسام و مراتب هر مرحله تحقیق شود. بدین منظور، این مقاله بر آن است مراحل سلوک و کمال معنوی انسان را در نوبت سوم کشف الاسرار برشمارد و پیوند میان این مراحل را با آیات و اصطلاحات قرآنی بررسی کند. نتیجه حاصل از این پژوهش، افزون بر این که ترتیب مراحل سلوک را از دیدگاه یک مفسر عارف نشان می دهد، ریشه های قرآنی عرفان اسلامی را نیز تبیین می کند.
۸۴.

رشیدالدّین میبدی؛ اهل حدیث یا اشعری؟(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: میبدی کشف الاسرار اعتقادات کلامی اهل حدیث اشاعره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۹۳
رشیدالدین ابوالفضل میبدی عارف بنام سده ششم، و صاحب تفسیر کشف الاسرار است. در مواردی مفاهیم و تعالیم عرفانی میبدی از آراء کلامی او متمایز است اما در بیشتر موارد اعتقادات میبدی با مفاهیم عرفانی او در هم آمیخته است. این آمیختگی و پیوند، و همچنین پراکندگی اعتقادات کلامی میبدی در سراسر متن کشف الاسرار موجب شده تا از یک سو، مذهب کلامی او در بررسی های گذرا آشکار نشود و از سوی دیگر دیدگاهها و مشرب عرفانی او به درستی تحلیل نشود. در این مقاله ابتدا اعتقادات کلامی میبدی از کشف الاسرار استخراج شد و سپس این اعتقادات تحلیل شد و با آراء اشعریان مقایسه گردید. با توجه به شواهد و قرائن فراوان معلوم شد که میبدی اهل حدیث است و تشابه اعتقادات او با اشعریان بدان دلیل است که مکتب اشعری از آراء اهل حدیث نشأت گرفته است. واژگان کلیدی: میبدی، کشف الاسرار، اعتقادات کلامی، اهل حدیث، اشاعره.
۸۵.

تجلّی آوای مرغان به مثابه عنصر بلاغی و بوطیقایی در منتخب شعر پارسی بر مبنای نظریه زائوم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایماژ آوای مرغان باشلار پوئتیک رتوریک زائوم فشارسنجی ذهنی (فرامعنا)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۰
آفرینش صورخیال آوای مرغان (ایماژ) در ادب فارسی به سه صورت تجلی یافته است: اول ازطریق جاندارپنداری و نهادن کلام به زبان مرغان، دوم ازطریق حسی که صدای پرندگان به شاعر یا نویسنده می دهد و سوم بازتاب عینی صدای پرنده به عنوان یک عبارت کامل که این عبارت می تواند تقلید صدای مرغان یا تشابهی میان کلام انسانی و آواز پرنده باشد. دو وجه اخیر را می توان به عنوان صورت های بلاغی پوئتیک (بوطیقا) و رتوریکی آوای مرغان در نظر گرفت و به همین دلیل آن ها را برمبنای نظریه ی بلاغی فرمالیسم زائوم یا همان زبان فرامعنا تحلیل کرد. ازسوی دیگر نظریه ی گاستون باشلار که مبتنی بر تخیّل فشارسنجی (پنوماتیک صدا) است، می تواند راهنمای تحلیل ایماژیک آوای مرغان قرار گیرد. تحلیل پنوماتیک ذهنی آواز مرغان، بین فشارسنجی ذهنی صدای پرفشار کلاغ و آوای چهچهه ی کم فشار بلبل و نوای زیر چکاوک که برمبنای آن صور خیال مختلفی خلق می شود، تفاوت قائل است. این مقاله به تحلیل بلاغت آوای مرغان مبتنی بر مبانی بلاغت سنتی و بنیان های بلاغت جدید و مفهوم زائوم در نظریه ی بلاغی فرمالیسم ها پرداخته است.  
۸۶.

رویکرد تربیتی به کارکردهای پرسش های هم گرا در دفتر اول مثنوی مولانا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مولوی پرسش هم گرا پرسش تربیتی کارکرد تربیتی مثنوی معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۲۴
بیان مسئله: در آثار مولوی تأثیرگذاری بر مخاطب بسیار مهم است، ازجمله دلایل این ادعا، علاوه بر اشاره های مستقیم وی به رعایت مقتضای حال مخاطب، وجود پرسش های زیاد در مثنوی معنوی است که سبب ایجاد تفکر در مخاطب می شود.روش: در پژوهش حاضر به استخراج کارکردهای تربیتی پرسش های همگرا از دفتر اول مثنوی مولوی پرداخته می شود. برای این منظور با جمع آوری و دسته بندی پرسش های همگرا از دفتر اول مثنوی، پرسش های همگرای تربیتی دسته بندی، و کارکردهای تربیتی این پرسش ها، براساس برانگیزانندگی، استنتاج خواهد شد. در این کار ضمن استفاده از شیوه کتابخانه ای در جمع آوری داده ها و انتخاب نمونه هدفمند و همگون، برای تحلیل داده ها درگزارش نهایی، از تحلیل محتوای کیفی استفاده می شود که به سبب دقیق تربودن شیوه رفت و برگشتی دارد.نتایج و یافته ها: حاصل این پژوهش قرارگرفتن پرسش های هم گرای تربیتی دفتر نخست مثنوی در کارکردهایی مانند ایجاد یادآوری، پذیرش ناتوانی، توجه و تمرکزدهی بر یک موضوع، نمایاندن غفلت و نادانی، غفلت زدایانه، بیان پشیمانی و تلاش برای جبران و خواهش از خدا بوده است. مدرسان می توانند در امر تربیت از پرسش در کارکردهایی که از مثنوی مولوی استخراج شد، برای برانگیزانندگی، خلاقیت و رشد فکری و منطقی دانش آموزان و دانشجویان استفاده کنند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان