حمیرا مشیرزاده

حمیرا مشیرزاده

مدرک تحصیلی: دانشیار دانشگاه تهران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶۱ تا ۷۴ مورد از کل ۷۴ مورد.
۶۱.

باورهای امیرکبیر و سیاست خارجی استقلال جویانه او(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال چهاردهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 62 - 88

کلید واژه ها: امیرکبیر ایران تاریخ روابط خارجی استقلال رمزگان عملیاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۲ تعداد دانلود : ۱۳۸
در طول تاریخ روابط و سیاست خارجی ایران در عهد قاجار که معمولاً به عنوان عصر وابستگی و مماشات در برابر قدرت های بیگانه تلقی می شود، دوره هایی اندکی به علت تفاوت با این وضعیت عام اهمیت ویژه ای داشته اند. برهه صدارت میرزا تقی خان فراهانی سرآمد این دوره ها است؛ در این دوره تلاش های جدی در راه استقلال ملی در ابعاد مختلف صورت گرفت. بر همین اساس، در این مقاله تلاش شده است این تغییر در سیاست خارجی ایران و تلاش برای استقلال جویی، تبیین شود. به نظر می رسد می شود این تفاوت را به متغیرهای شخصیتی و به طور خاص، نظام باورهای فردی امیرکبیر نسبت داد. پرسش اصلی تحقیق حاضر نیز این است که باورهای امیرکبیر چگونه به سیاست خارجی استقلال جویانه در دوره صدارت او منجر شد؟ با تکیه بر نظریه رمزگان عملیاتی (operational code)، این فرضیه ارائه شد که سیاست استقلال جویانه امیرکبیر، ریشه در باورهای فلسفی و ابزاری او دارد. با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی از مجموعه نامه های موجود امیرکبیر، باورهای او استخراج شده، سپس با توضیح ارتباط میان باورهای امیرکبیر در ارتباط باهم، نشان داده می شود که چگونه سیاست خارجی استقلال طلبانهِ او را می توان در این دوره توضیح داد.
۶۲.

تحلیلی استعاره ای از ساخت ایران در روزنامه های مهم ایالات متحده (2013-2001)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۷ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ 773 - 790

کلید واژه ها: استعاره مفهومی ایران آمریکا تحلیل استعارهای رسانه های ایالات متحده خود و دیگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۳۹۹
 ایران از راه های مختلف به ویژه از طریق متون رسانه ای، به عنوان "دیگری دشمن"در ایالات متحده برساخته شده که این امر از نظر برداشت از ایران در سطوح و عرصه های مختلف و نوع برخورد با آن واجد مدلولات و تبعات مهمی بوده است. سؤالی که این مقاله درصدد پرداختن به آن است، چگونگی ساخت ایران بر مبنای استعاره سازی است (انتقال جنبه هایی از یک قلمرو به قلمرو دیگر به نحوی که از قلمرو دوم به گونه ای سخن گفته می شود که گویی قلمرو مبدأ است). استدلال اصلی مقاله این است که کاربرد انواع خاصی از استعاره های درباره ایران از یک سو، و پیوندیابی های گفتمانی صورت گرفته از سوی دیگر، به ساخت ایران به عنوان یک "دشمن" در رسانه های ایالات متحده منجر شده است. در این مقاله با تکیه بر شاخه خاص از نظریه و روش تحلیل گفتمان، یعنی تحلیل استعاره ای، نقش محوری استعاره ها در برساختن ایران به عنوان "دیگری دشمن"در گفتمان مطبوعاتی ایالات متحده با تکیه بر متون خبری سه روزنامه مهم این کشور (نیویورک تایمز، واشینگتن پست و وال استریت ژورنال) در یک دوره حدوداً دوازده ساله (از یازده سپتامبر 2001 تا سال 2013) بررسی شده و شواهد و داده هایی برای نشان دادن چگونگی استفاده از استعاره های مفهومی اصلی برای ایجاد و خلق روایتی از ایران به عنوان دشمن و نیز چگونگی تداخل گفتمانی و شباهت میان ساخت معنایی در هر سه روزنامه ارائه شده است.
۶۳.

نظم نوظهور بین المللی و آینده حقوق بشر: دیدگاه ها و نقدهای نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۱ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ 1147 - 1125

کلید واژه ها: حقوق بشر نظم نوظهور بین المللی سنت کنفوسیوسی چین اروپامحوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۶۳
حقوق بشر از حوزه های مورد اختلاف در اندیشه سیاسی است و توافقی بر سر اینکه مبنای توجیه حقوق بشر چیست، وجود ندارد. افزون بر این، حقوق بشر با انتقادهای فلسفی مانند اروپامحوری، انتزاعی بودن، فردگرا بودن و بی توجهی به تکالیف بشری نیز روبه روست که اندیشمندانی چون هانا آرنت، السدر مک اینتایر، اونارا اونیل و ماکائو موتوا مطرح کرده اند. در عین حال، شواهد حاکی از آن است که نظام بین الملل با پیدایش چین به عنوان قدرتی بزرگ می تواند در آستانه تحولی مهم باشد که از نشانه های آن اولویت یافتن دوباره نگرانی های امنیتی برای پیگیری مسائلی چون ترویج حقوق بشر و شاید اهمیت یافتن روایت هایی بدیل از حقوق بشر است که در کنار نگرانی های نظری پیشین، روایت عام گرا یا جهان شمول انگار از حقوق بشر را با چالش جدی روبه رو می سازد. پرسش اصلی این است که «به حاشیه رفتن روایت عام گرا از حقوق بشر در نظم نوظهور چه تهدیدها و فرصت هایی را برای حقوق بشر به همراه دارد؟» در فرضیه استدلال می شود که از منظر تهدیدها، این فرایند می تواند بدون اینکه مابه ازای شایان توجهی برای دفاع از حقوق افراد در چارچوب ارزش های موجود ایجاد کند، ترتیبات حقوق بشری بین المللی فعلی را از بین ببرد و از منظر فرصت ها، ظرفیتی برای نقش آفرینی سنت های بدیل در زمینه شناسایی حقوق بشر و درونی سازی ارزش های حقوق بشری همراه با تعدیل در برداشت های مسلط از حقوق بشر فراهم سازد. از روش کیفی مقایسه نقدهای نظری و فلسفی، و روایت های بدیل در زمینه حقوق بشر و تناقض های درونی آن در سنت های فکری و فرهنگی غربی و غیرغربی به ویژه سنت کنفوسیوسی استفاده می شود تا احتمال دگرگونی در وضعیت آینده حقوق بشر در نظام بین المللی بررسی شود.
۶۴.

نگاهی دیگر به مبانی روابط خارجی ج. ا. ایران: فرهنگ راهبردی در دهه 1358- 1368(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۵ 1 - 25

کلید واژه ها: ایران فرهنگ راهبردی راهبرد دفاعی نقشه ادراکی امام خمینی(ره)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۱۴
بیان مسأله: این مقاله فرهنگ راهبردی ایران را در یکی از مهم ترین نقاط عطف خود؛ یعنی دهه نخست پس از انقلاب اسلامی به کاوش گذاشته است. نویسندگان، با مبنا قرار دادن نقشه ادراکی امام خمینی (ره) به عنوان مهم ترین تصمیم گیرنده امنیتی و راهبردی کشور در این مقطع، تصویری فراگیر و مبتنی بر روش شناسی علمی از فرهنگ راهبردی کشور طی دوران مذکور ارائه کرده اند. طرح سؤال: این مقاله درپی پاسخ دادن به این سؤال است که مؤلفه ها و ویژگی های فرهنگ راهبردی ایران پس از انقلاب چه بوده است؟ یافته های تحقیق: این مقاله نشان می دهد که به رغم وجود عناصری چون: قدرت ملی، توان نظامی، روحیه ملی و حمایت مردمی، مؤلفه هایی چون: عاملیت الهی، شهادت طلبی، عدالت و... ویژگی های خاصی به فرهنگ راهبردی این دوره می بخشند. در نتیجه، مؤلفه ها و ویژگی های فرهنگ راهبردی ایران در این دوران، نشان دهنده وجود یک شیوه متفاوت با روش های مألوف برای پاسخ دادن به تهدید و دفاع از کشور است و تفاوت این شیوه ملی با سبک ها و فرهنگ های راهبردی موجود، می تواند زمینه شکل گرفتن یک «نظریه امنیتی ایرانی» در حوزه روابط بین الملل و مطالعات امنیتی باشد. روش و ابزار تحقیق: نویسندگان مقاله با استفاده از روش نقشه برداری ادراکی و تحلیل محتوای ۳۲ سخنرانی امام خمینی(ره)، نقشه ادراکی نگرش راهبردی امام خمینی را به عنوان مبنای تحلیل فرهنگ راهبردی ایران پس از انقلاب ترسیم کرده اند.
۶۵.

Iranian Exceptionalism and Iran-US Relations: From 1979 to 2021(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Iranian Review of Foreign Affairs, Volume ۱۱, Issue ۳۲ - Serial Number ۲, July ۲۰۲۰ 333 - 357

کلید واژه ها: US-Iran Relations Exceptionalism Discourse analysis reconciliation discourse and resistance discourse

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۱۹
Iranian exceptionalism has been a major factor in preventing rapprochement between the US and Iran. There are two major factions within the foreign policy establishment of the Islamic Republic representing “reconciliation discourse” and “resistance discourse”. These two can be seen as sub-discourses within the Islamic Revolution discourse engaged in a struggle over its “correct” interpretation. The “reconciliation discourse” seeks development as the main goal of Iran’s foreign policy, and, hence, considers reconciliation with the US to be a precondition to that goal. Its arguments imply that Iran is not an exceptional country. The resistance discourse, on the other hand, is deeply exceptionalist and deems resistance against the US and maximalist independence to be the main objectives of Iran’s foreign policy. This discourse strongly opposes mending ties with the US because such a move would be understood as a threat to Iran’s exceptionalism. 
۶۶.

فراز و فرود نظریه حقوق طبیعی در سنت فکری اندیشمندان عصر روشنگری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حقوق بشر سال ۱۸ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۵) 263 - 283

کلید واژه ها: حقوق طبیعی اندیشه سیاسی عصر روشنگری حقوق بشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۹ تعداد دانلود : ۹۱
نظریه حقوق طبیعی، آموزه ای تحول آفرین و انقلابی بود که به تدریج از اواخر دوران میانه و اوایل دوران مدرن مورد توجه قرار گرفت. انگاره اصلی این نظریه، شناسایی و توجیه حقوقی است که انسان به واسطه طبیعت انسانی از آن برخوردار است. این انگاره به دغدغه جدی متفکران عصر روشنگری از جمله هوگو گروسیوس، تامس هابز، جان لاک، امانوئل کانت و تامس پین بدل گردید و به شکل مشهودی در مفاد «اعلامیه استقلال آمریکا» و «اعلامیه حقوق بشر و شهروند فرانسه» ظهور و بروز یافت. در مقاله پیش رو تلاش داریم روند فراز و فرود نظریه حقوق طبیعی در ساحت اندیشه سیاسی متفکران عصر روشنگری را مورد بررسی قرار دهیم. ادعای مقاله این است که نقدهایی چون بی توجهی به سامان و نظم اجتماعی و سنت های مورد احترام جامعه سیاسی، انتزاعی بودن و فردگرایی که به اشکال گوناگون در نظام فکری برخی از متفکران از جمله ادموند برک، جرمی بنتام، فردریش هگل و کارل مارکس مطرح گردید، سبب شد نظریه حقوق طبیعی به تدریج از اوایل قرن نوزدهم میلادی به حاشیه رود. با این حال، این پایان کار نظریه حقوق طبیعی نبود و آموزه های آن با بیان ها، فهم ها و اهداف متفاوت در اندیشه سیاسی و حقوقی معاصر امتداد یافته و توسط تعدادی از اندیشمندان از جمله جان رالز، رابرت نوزیک و جان تاسیولاس پیگیری شده است.
۶۷.

گفتمان سیاست اروپایی بریتانیا تحلیلی استعاره ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره چهارم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۲ 1 - 39

کلید واژه ها: بریتانیا وحدت اروپا سیاست خارجی هویت گفتمان تحلیل استعاره ای شک گرایی اروپایی Euroskepticism)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۷۸
رابطه بریتانیا و اتحادیه اروپا به دلیل رویکرد منفی این کشور نسبت به همگرایی و وحدت اروپا همواره یکی از موضوعات مهم و چالش برانگیز در عرصه سیاست داخلی این کشور در طول 50 سال گذشته بوده است. مسئله ای که این مقاله به آن می پردازد، این است که چگونه این رویکرد بدبینانه و پرتنش بریتانیا نسبت به وحدت اروپا امکان پذیر شده و چه شرایطی در شکل گیری چنین نگرشی دخیل بوده است؟ این مقاله بر آن است تا با تمرکز بر «نظریه ادراکی-شناختی» لاکوف و جانسون و روش تحلیل استعاره های اسنادی میلیکن و با بررسی زبان مورد استفاده در سخنرانی ها و بیانیه های سیاستمداران و وزرای خارجه بریتانیا در رابطه با همگرایی اتحادیه اروپا، به استخراج و تحلیل استعاره ها، نشانه ها، گزاره ها، نمادها و نظام-های دلالت موجود در گفتمان پرداخته و چگونگی امکان پذیری این رویکرد سیاست خارجی، فرایند برساخته شدن هویت بریتانیایی و اروپایی و نیز عرف همگانی این کشور نسبت به سیاست های اروپایی و پویایی های موجود در این گونه دریافت را تبیین کند.
۶۸.

کثرت گرایی در روابط بین الملل: نقطه ضعف یا نقطه قوت؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۲ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 555 - 529
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۶۴
رشته روابط بین الملل از ابتدای تأسیس دوره هایی از همگنی نسبی یا «آرامش نظری» را شاهد بوده و در دوره هایی نیز سخن از وجود مناظره هایی در رشته بوده که حاکی از اختلاف نظرهای عمیق در درون رشته است. در تمامی این دوره ها، تکثر نظری به معنای تداوم وجود رویکردهای نظری مختلف برجای بوده و هیچ گاه نه اجماع کامل حاصل شده، و نه هیچ یک از نظریه های مهم در کل نادیده گرفته شده اند. در این شرایط، این پرسش مطرح می شود که چگونه تکثر نظری می تواند نقطه قوت رشته روابط بین الملل باشد؟ استدلال این مقاله با تکیه بر روش تحلیل متون مربوط به تکثر نظری، این است که با توجه به اینکه به نظر می رسد تکثر نظری از ویژگی های پایدار رشته روابط بین الملل است، اگر آن را به عنوان تکثری از زوایای دید و نورافکن هایی تلقی کنیم که هریک ما را متوجه وجه یا وجوهی از حیات بین الملل می سازد، به گشودگی رشته برای نظریه پردازان برای ارائه دیدگاه های جدید، رشد و پیشرفت دانش، و اهمیت سیاستگذارانه آن به ویژه با رویکردی گفت وگومحور کمک می کند. دستاورد اصلی این مقاله آن است که این برداشت نخست می تواند تکثر را بدون نسبی گرایی و بدون به حاشیه رانی نظریه های خاص توجیه کند، دوم راه را برای ورود نظریه های غیرغربی به رشته هموار سازد.
۶۹.

روایت های تروماتیک، احساسات و سیاست خارجی: فرضیه هایی نظری با توجه به تجربه تاریخی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳۲ 77 - 106
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۹۳
متعاقب چرخش احساسی در روابط بین الملل، از دهه2000 به بعد احساسات به شکلی فزاینده بعد مهمی از حیات بین المللی تلقی می شود. به این ترتیب، توجه به خاطرات به طور کلی و تروما به طور خاص در روابط بین الملل در پیوند با بحث احساسات و همچنین حافظه و روایات سازنده خاطرات یا حافظه جمعی جایگاهی ویژه در مطالعات سیاست خارجی و روابط بین الملل یافته است. تجربه تاریخی تروما یا اشکال خفیف تر تجربه های تلخ تاریخی می تواند با شکل دادن به روایات و برانگیزش احساسات خاص، هویت و کارگزاری را تحت تأثیر قرار دهد و به تبع آن، در سیاست خارجی و مشروعیت بخشی و مشروعیت زدایی از کنش های سیاست خارجی اثر بگذارد. چگونگی و میزان این تأثیر مسئله ای است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این مقاله ارائه چهارچوبی برای مطالعه روایات مهم تروماتیک و چگونگی تأثیر آنها بر احساسات و از این طریق بر هویت، کارگزاری و کنش های سیاست خارجی است. در این مقاله بر اساس شواهدی محدود از روایات تروماتیک در تاریخ ایران و با این مشاهده اولیه که همه روایات به یک اندازه و به یک شکل بر سیاست خارجی اثر نگذاشته اند، فرضیه هایی درباره تأثیر روایات تروماتیک ارائه می شود که می توانند بنیانی برای مطالعات تجربی و پژوهش در این حوزه باشند.
۷۰.

نظریه سیاسی و روابط بین الملل: در حاشیه اما گریزناپذیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۳۴) 33 - 68
تعداد بازدید : ۱۰۴ تعداد دانلود : ۹۱
روابط بین الملل صحنه ای از روابط و تعاملات اجتماعی و سیاسی است که در آن ناگزیر مسائلی چون عدالت و بی عدالتی، اخلاقی و غیراخلاقی، درست و نادرست مطرح می شود یعنی موضوعاتی که سنتاً در حوزه نظریه سیاسی مورد بحث قرار می گیرند. هدف این مقاله بررسی رابطه رشته روابط بین الملل با نظریه سیاسی در ابعاد مختلف آن است. سئوال اصلی که در اینجا به دنبال پاسخ به آن هستیم این است که چگونه نظریه سیاسی و نظریه روابط بین الملل در پیوند قرار می گیرند؟ مقاله نشان خواهد داد که این پیوند از چند طریق صورت می گیرد: الهام بخشی و/یا مشروعیت بخشی نظریه سیاسی برای نظریه های بین الملل، ورود بحث های هنجاری نظریه سیاسی به نظریه های علم گرا و اثبات گرای روابط بین الملل و سرانجام ارائه نظریه های صراحتاً هنجاری روابط بین الملل و امکان تلقی از بخشی از نظریه های متعلق به جریان اصلی روابط بین الملل به عنوان نظریه سیاسی بین المللی که به ویژه در مناظره میان اجتماع محوران و جهان وطن انگاران و در درون و میان واقع گرایان و لیبرال ها تجلی می یابد. این بررسی نشان می دهد که نظریه سیاسی همیشه در رشته روابط بین الملل حضور داشته و حتی در نظریه هایی که دعوی علم گرایی و پرهیز از ابعاد هنجاری در نظریه پردازی را دارند نیز ناگزیر جای پایی دارد. این امر حاکی از پایداری و اجتناب ناپذیری مباحث مرتبط با نظریه سیاسی در نظریه روابط بین الملل است.
۷۱.

IR in Iran and South Africa: A Comparative Study(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: World Sociopolitical Studies, Volume ۶, Issue ۲, spring ۲۰۲۲ 197 - 238
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۶۹
As the self-image of International Relations as a “hegemonic discipline”, under the influence of the American IR community, is questioned and challenged, the issue of “others” in IR, particularly those in the global South, and their approaches to and understandings of the “international” are becoming increasingly significant. IR communities in the global South are perceived to have different understandings of the “international,” which need to be reflected in IR to make the discipline more inclusive and global. As it is assumed that IR scholars in the more active and powerful countries in the international system have more interest in understanding the world, IR communities in countries known as regional powers can be seen as good candidates for having their voices heard in IR. This article, a comparative study of IR in South Africa and Iran as two major regional powers, examines the reception and application of the Western-centric IR by Iranian and South African IR scholars, as well as their home-grown innovations in order to illustrate the way in which the plurality in IR is reflected in scholarship in these two countries. Despite similarities in experience, their differences indicate the way in which voices from the global South are far from being monolithic.
۷۲.

تکوین «دیگری» در میان دانش پژوهان روابط بین الملل در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست جهانی دوره ششم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 7 - 31
تعداد بازدید : ۷۴ تعداد دانلود : ۷۵
. زیربنای تفکر بین المللی کشورها در حوزه روابط بین الملل، نحوه نگاه به «دیگری» است. طبعاً تفکر بین المللی در ایران نیز رابطه نزدیکی با ادراکات از «دیگری» دارد.  این مقاله به این موضوع می پردازد که دانش پژوهان روابط بین الملل در ایران چگونه استعاره را به عنوان یک رویه تأثیرگذار زبانی، برای صورت بندی مقوله «دیگری» به کار می گیرند. این مقاله با تکیه بر چارچوب تحلیلی و روش تحلیلِ استعاری به بررسی سازه های استعاری درباره مقوله «دیگری» در متون دانشگاهی روابط بین الملل ایرانی می پردازد. محققان روابط بین الملل در سال های اخیر تلاش کرده اند تحقیقات نوینی را با هدف کشف و بررسی مفاهیم و اظهارات استعاری در قلمرو متون دانشگاهی انجام دهند. در این مقاله با الهام از روش تحلیل استعاری جاکل، مصادیق مقوله «دیگری» به عنوان قلمرو مقصد از دل متون برگزیده دانشگاهی روابط بین الملل استخراج شده و مورد تحلیل قرار گرفته اند. مقاله نشان می دهد که استعاره های توزیع کنندگی، پزشکی/ بدن، بازی و موجودات غیرانسانی بیش از آنکه تلاشی برای ارائه توصیف «دیگری» باشند، نسبت «خود» را با «دیگری»ها در بستر سیاست بین الملل مشخص می کنند. در مقابل، از استعاره های نظامی، دینی و روان شناختی برای تولید معنای مستقیم درباره مصادیق «دیگریِ» خصم یعنی آمریکا و اسرائیل استفاده می شود. 
۷۳.

از گفتمان انقلاب اسلامی تا گفتمان سیاست خارجی جمهوری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست خارجی سال ۳۲ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۲۸) 43 - 64

کلید واژه ها: ایران انقلاب اسلامی گفتمان سیاست خارجی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸ تعداد دانلود : ۳۹
یکی از پیامدهای مهم انقلاب اسلامی و شاید یکی از چشمگیرترین تحولاتی که دوران پساانقلاب را از دوران پیش از آن متمایز می کند سیاست خارجی جمهوری اسلامی است. برخی حتی ممکن است تا جایی پیش روند که بگویند سیاست خارجی یکی از ارکان مهم هویت بخش جمهوری اسلامی است و بر همین اساس، شاید بتوان آن را به درستی از کانون های مهم مطالعات پساانقلابی قرار داد. این مقاله تلاشی است در جهت فهم تأثیر تکوینی انقلاب اسلامی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی. با استفاده از شکل ساده شده و محدودی از رویکرد تحلیل گفتمان، این تأثیر در چارچوب دال های اصلی استقلال، مقاومت، و عدالت و نیز دگرسازی های شکل گرفته در فرایند انقلابی نشان داده می شود. 
۷۴.

صورت محوری گفتمانی اسطوره بنیان: چارچوبی نظری برای فهم سیاست خارجی غیرواقع گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 595 - 569

کلید واژه ها: نظریه سیاست خارجی سیاست خارجی غیرواقع گرا صورت محوری گفتمانی اسطوره بنیان ناخودآگاه کارگزار-ساختار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۲۳
با توجه به اهمیت سیاست های خارجی غیرواقع گرا یعنی سیاست هایی که با پیش بینی ها و تجویزهای واقع گرایی هماهنگی ندارند، در این مقاله چارچوبی نظری برای توضیح چگونگی امکان پذیری این نوع سیاست خارجی ارائه می شود. پرسش اصلی این است که چگونه رفتارهای غیرواقع گرایانه یعنی کمابیش دور از عقلانیت و ملاحظه کاری و ایدئولوژیک در سیاست خارجی امکان پذیر می شود؟ در فرضیه پژوهشی چنین استدلال می شود که چارچوب نظری صورت محور گفتمانی اسطوره بنیان می تواند چگونگی امکان پذیری سیاست خارجی غیرواقع گرا را نشان دهد. در صورت وجود صورت تفکر اسطوره ای و مقولات و عناصر فراعقلانی آن در بستر فرهنگی یک جامعه، در مواردی، این صورت از تفکر می تواند به شکلی ناخودآگاه در سیاست خارجی مستولی شود. در این شرایط، فهم کارگزاران سیاست خارجی از جهان در قالب روایاتی اسطوره بنیان بیان می شود و پایه عمل آنها در روابط خارجی قرار می گیرد. در عین حال، با رویارویی این کارگزاران با محدودیت های ساختار بین المللی، آنها ناگزیر دگرگونی هایی در سیاست خارجی خود ایجاد می کنند، ولی باز هم این دگرگونی ها در محدوده ای است که در قالب تفکر اسطوره ای امکان پذیر و قابل فهم باشد. پژوهش در چارچوب این مبنای نظری می تواند با بهره گیری از روش تحلیل محتوا یا تحلیل گفتمان وجود این صورت تفکر و وجه ناخودآگاهانه آن را احراز کند و رابطه آن را با سیاست خارجی نشان دهد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان