مهران فرهادی

مقدمه: رفتار جامعه پسند، از سازه هایی است که در روانشناسی اجتماعی به طور جدی مورد توجه قرار گرفته است و می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. از این رو، هدف این پژوهش تدوین مدل ساختاری تبیین رفتار جامعه پسند بر اساس انگیزه تعلق، حساسیت به طرد با میانجیگری اعتماد اجتماعی در دانشجویان بود. روش پژوهش همبستگی  و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش همه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که نمونه ای به حجم 400 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از میان آنان انتخاب شد. ابزار استفاده شده در این پژوهش شامل مقیاس رفتار جامعه پسند کاپررا و همکاران (2005)، مقیاس  اعتماد اجتماعی صفاری نیا و شریف (1389)، مقیاس انگیزه تعلق، کوادرادو و همکاران (2016) و مقیاس حساسیت طردشدگی، داونی و فولدمن (1996) بود. نتایج نشان داد مدل مفهومی تدوین شده با داده ها برازش مناسبی داشت. نتایج روابط ساختاری مدل نشان داد که انگیزه تعلق و حساسیت طرد شدگی بر اعتماد اجتماعی (01/0 p<) و رفتار جامعه پسند (01/0 p<) اثر مستقیم و معناداری دارند. همچنین، اعتماد اجتماعی نیز بر رفتار جامعه پسند اثر مستقیم و معناداری داشت (01/0 p<). نتایج روابط غیرمستقیم نشان داد که انگیزه تعلق و حساسیت طردشدگی با میانجی گری اعتماد اجتماعی بر رفتار جامعه پسند اثر معناداری دارد (01/0 p<).  بر اساس نتایج انگیزه تعلق و حساسیت به طرد بر اعتماد و رفتارهای جامعه پسند موثر هستند. از این رو، با تدوین برنامه هایی جهت آموزش و افزایش انگیزه تعلق و کاهش حساسیت به طرد در افراد، می توان انتظار بهبود رفتارهای جامعه پسند را در آنان داشت.

ترومای کودکی منجر به پیامدهای منفی برای سلامت روان مانند اختلالات اضطرابی می شود. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای همجوشی شناختی و اجتناب تجربه ای در رابطه بین ترومای کودکی و اضطراب اجتماعی بود. روش پژوهش همبستگی از نوع معادلات ساختاری بود و جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه بو علی سینا همدان سال تحصیلی 99-98 بود. با توجه به تعداد متغیرهای مشاهده شده در پژوهش تعداد 350 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه ترومای کودکی، مقیاس اجتناب تجربه ای مختصر، مقیاس همجوشی شناختی، مقیاس اضطراب اجتماعی لایبوویتز بود. داده ها با روش معادلات ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته های پژوهش بین ترومای کودکی، همجوشی شناختی، اجتناب تجربه ای و اضطراب اجتماعی رابطه معناداری وجود داشت (p<0/01). با توجه به مقادیر شاخص های برازش از قبیل RMSEA، CFI، IFI، SRMR و... مدل مفهومی پیشنهادی برازش یافت. همچنین نقش واسطه ای همجوشی شناختی و اجتناب تجربه ای مورد تأیید قرار گرفت. بنابراین اجتناب تجربه ای و همجوشی شناختی می توانند راههای ویژه ای برای اثرگذاری تروما بر اضطراب باشند.

پژوهش حاضر با هدف پیش بینی دلزدگی زناشویی بر اساس خودمحق بینی و کمال گرایی روابط عاشقانه انجام گرفت. پژوهش از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل افرادی بود که به دلیل مشکلات زناشویی به مراکز مشاوره شهر همدان (مهر، مهرآور، سپیدار، روزبه، حال خوب) در ماه های (اردیبهشت، خرداد و تیر) سال 1398 مراجعه کرده بودند. برای نمونه آماری 208 نفر از مراجعین به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات پژوهش از پرسشنامه های دلزدگی زناشویی پاینز (1996)، خودمحق بینی لیسارد و همکاران (2011) و کمال گرایی روابط عاشقانه مت و لافوتیان (2012) استفاده شد. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد بین کمال گرایی روابط عاشقانه دلزدگی زناشویی رابطه مثبت و معنادار و بین خومحق بینی و دلزدگی زناشویی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (001/0>P) و همچنین بین خودمحق بینی استثماری و خودمحق بینی غیراستثماری با کمال گرایی روابط عاشقانه رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (001/0>P). نتایج تحلیل رگرسیون نیز نشان داد کمال گرایی روابط عاشقانه و خودمحق بینی توانایی پیش بینی دلزدگی زناشویی را دارند (001/0>P). بر اساس این یافته ها می توان نتیجه گرفت کمال گرایی روابط عاشقانه و خودمحق بینی توانایی پیش بینی دلزدگی زناشویی دارند و می توانند بر زندگی زناشویی افراد اثر بگذارند.

مقدمه: امروزه جراحی زیبایی گزینه ای است برای بهبود کیفیت زندگی که در تمام دنیا استقبال و گرایش به آن رو به افزایش است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه اجتناب تجربی با نگرانی از تصویر بدنی در پیش بینی نگرش مثبت به انجام عمل های زیبایی در مراجعه کنندگان به پزشکان پوست، مو و زیبایی بود. روش: روش پژوهش همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مراجعه کنندگان به کلینیک ها و مطب های متخصصین پوست و مو و جراحی های زیبایی و پلاستیک شهر سنندج در سال ۱۴۰۰ بودند. روش نمونه گیری به صورت در دسترس بود. تعداد نمونه با استفاده از جدول مورگان ۲۷۲ نفر تعیین شد. ابزارهای پژوهش شامل: پرسشنامه اجتناب تجربی (۲۰۱۱)، نگرانی از تصویر بدنی (۲۰۰۵) و گرایش به جراحی زیبایی اعتمادی فرد و امانی (۱۳۹۲) بود. به منظور تحلیل داده ها از روش های آماری ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چند متغیره به شیوه ی همزمان و مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS نسخه ۲۶ و لیزرل نسخه ۸/۸ استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد بین اجتناب تجربی با نگرانی از تصویر بدن (r=۰/۵۹, p<۰/۰۱) و گرایش مثبت به عمل جراحی زیبایی (r=۰/۲۵, p<۰/۰۱) رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین نگرانی از تصویر بدن با گرایش به جراحی زیبایی (r=۰/۴۹, p<۰/۰۱) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. تحلیل داده ها نشان دهنده مناسب بودن شاخص ها بوده و مدل از برازش مطلوبی برخوردار بود. نتیجه گیری: نتیجه پژوهش نشان داد گرایش مثبت به عمل های جراحی زیبایی، توسط متغیرهای اجتناب تجربی و نگرانی از تصویر بدنی قابل پیش بینی است؛ بنابراین، پیشنهاد می شود روانشناسان و مشاوران جهت کاهش احتمال گرایش به عمل های جراحی زیبایی، نقش اجتناب تجربی و نگرانی از تصویر بدنی را مورد توجه قرار دهند.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر ابعاد سخت رویی مادران کودکان مبتلا به سرطان می باشد. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع آزمایشی همراه با پیش آزمون-پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را مادران کودکان مبتلا به سرطان که در اردیبهشت و خرداد 98 در بیمارستان بعثت بستری بودند، تشکیل می دادند. که تعداد 43 نفر برای شرکت در پژوهش اعلام آمادگی کردند. در نهایت با توجه به ملاک های ورود و خروج و افت آزمودنی تعداد 28 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل جایابی شدند. سپس برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی به تعداد 8 جلسه بر روی گروه آزمایش اجرا شد و پیش آزمون و پس آزمون بر روی گروه های آزمایش و کنترل با استفاده از پرسشنامه سخت رویی کوباسا انجام گرفت. در نهایت به وسیله نرم افزار اس پی اس اس تحلیل آماری کوواریانس بر روی داده های به دست آمده از پرسشنامه ها انجام شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از این مطلب بود که برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی، نمره کل سخت رویی را در مادران کودکان مبتلا به سرطان افزایش داد (F=6.17, P<0/05). هم چنین بر ابعاد چالش و تعهد تاثیر معناداری مشاهده شد ولی بر بعد کنترل تاثیر معناداری یافت نشد. نتیجه گیری: در این پژوهش برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی با هدف قرار دادن سازوکار سخت رویی نمره ابعاد چالش و کنترل را در مادران کودکان مبتلا به سرطان افزایش داد. بنابراین، این برنامه می تواند در طی دوران بستری کودکان در بیمارستان بر روی مادران اجرا شود تا تحمل بیماری فرزندشان برایشان آسان تر شود.

هدف از پژوهش حاضر تبیین ذهن آگاهی بر اساس تنظیم هیجان و فعالیت نظام های بازداری- فعالسازی رفتاری در دانشجویان بود. طرح پژوهش توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا همدان درسال تحصیلی 98-97 بود. تعداد 373 دانشجو به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامههای ذهن آگاهی فرایبورگ، نظام های بازداری- فعالسازی رفتاری کارو و وایت و پرسشنامه راهبردهای تنظیم هیجان گروس و جان روی آنان اجرا شد. برای تحلیل دادهها از ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج نشان داد که نظام بازداری رفتاری بر ذهن آگاهی اثر مستقیم و منفی دارد (0/01>p). نظام فعالسازی رفتاری بر ذهنآگاهی اثر مستقیم و مثبت دارد (0/01>p). ارزیابی مجدد هیجان بر ذهن آگاهی اثر مستقیم و مثبت دارد (0/01>p). سرکوبی هیجان بر ذهن آگاهی اثر مستقیم و منفی دارد (0/01>p). بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که نظام بازداری- فعالسازی رفتاری و ارزیابی مجدد و سرکوبی هیجان متغیرهای هستند که تعیینکننده سطوح ذهن آگاهی است. مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی با داده ها برخوردار بود.

این پژوهش با هدف طراحی و برازش مدل علّی از روابط بین ارزیابی های شناختی، حمایت اجتماعی ادراک شده، هیجان های پیشرفت و انگیزش پیشرفت در دانشجویان تحصیلات تکمیلی انجام شد. طرح پژوهش، توصیفی با طرح همبستگی در قالب مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه شیراز (حدود 3400 نفر) در سال تحصیلی 99-1398 بود. حجم نمونه شامل 400  تن (224 دختر و 176 پسر) بود که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های ارزیابی های شناختی پی کاک و لانگ (1990)، حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت، دهلم، زیمت و فارلی (1988)، هیجان های پیشرفت پکران، گوئتز و پری (2005) و انگیزه تحصیلی رشید، ذاکری، سلحشوری و کردنوقابی (1391) سود برده شد. داده ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری توسط نرم افزار AMOS مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشانگر برازش مدل پیشنهادی پژوهش بود. هم چنین ارزیابی های شناختی  به واسطه هیجان های منفی و مثبت، و حمایت اجتماعی ادراک شده به واسطه هیجان های مثبت بر انگیزش پیشرفت تأثیر معنادار داشت، اما حمایت اجتماعی ادراک شده به واسطه هیجان های منفی، تأثیر معناداری بر انگیزش پیشرفت نداشت. بر پایه یافته ها، پیشنهاد می شود والدین و مدرسان، ارزیابی شناختی سازش یافته و مدیریت هیجان ها را جهت مواجهه مطلوب با موقعیت های استرس زای تحصیلی به ویژه در مقاطع تحصیلات تکمیلی، از آموزش ابتدایی به فراگیران آموزش دهند؛ هم چنین خانواده ، دوستان، اساتید و دانشگاه ها با تامین حمایت های عاطفی، اطلاعاتی و مالی و نیز تأمین و ارتقا تجهیزات علمی به واسطه ایجاد هیجان های مثبت در دانشجویان تحصیلات تکمیلی، انگیزش پیشرفت بیشتری را در آنان موجب شوند.

زنان سرپرست خانوار به دلیل دشواری ها فراوان و تعدد نقش، یکی از گروه های آسیب پذیر جامعه به شمار می آیند و در معرض ابتلا به اختلالات روانی مانند افسردگی قرار دارند. بنابراین نیازمند پشتیبانی های بیشتر، ازجمله درمان های روان شناختی و برنامه های توانمندسازی هستند. هیپنوتراپی بر پایه نیرومندسازی ایگو می تواند راهبرد کارآمدی هم به عنوان برنامه توانمندسازی و هم به عنوان شیوه ای برای کاهش نشانه های افسردگی باشد. بنابراین، این پژوهش که از نوع آزمایشی است با هدف شناخت تأثیر هیپنوتراپی مبتنی بر نیرومندسازی ایگو بر افسردگی زنان سرپرست خانوار انجام شد. شرکت کنندگان در این پژوهش 30 نفر از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی بودند که به طور تصادفی در گروه آزمایشی و گروه گواه قرار گرفتند. برای گروه آزمایش هشت جلسه هیپنوتراپی مبتنی بر نیرومندسازی ایگو انجام شد. میزان افسردگی و نیرومندی ایگو به وسیله مقیاس افسردگی بک و مقیاس روان شناختی نیرومندی های ایگو اندازه گیری شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره با اندازه گیری های مکرر که به وسیله SPSS نسخه 20 انجام گرفت نشان داد در گروه آزمایش تفاوت معنی داری بین پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری از نظر نیرومندی ایگو و افسردگی وجود دارد (01/0 > p)؛ اما در گروه گواه تفاوتی دیده نشد. این پژوهش نشان می دهد که هیپنوتراپی مبتنی بر نیرومندسازی ایگو می تواند در درمان افسردگی و افزایش نیرومندی ایگو مؤثر باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تاب آوری و فرسودگی شغلی در کتابداران کتابخانه های دانشگاهی شهر کرمانشاه انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش پیمایشی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری تمام شامل کلیه کتابداران کتابخانه-های دانشگاه های دولتی شهر کرمانشاه که دارای مدرک دانشگاهی در حوزه تحصیلی علم اطلاعات و دانش شناسی هستند. جامعه پژوهش شامل 43 کتابدار است. برای گرد آوری داده های پژوهش از پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش (1981) و مقیاس تاب آوری کونور و دیوید سون (2003) استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون صورت گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که تاب آوری و فرسودگی شغلی رابطه ی قوی دارند. تاب آوری در گروه زنان و مردان تفاوتی نداشت. همچنین تفاوت فرسودگی شغلی زنان و مردان نیز معنی دار نبود. از سوی دیگر نوع استخدام با میزان تاب آوری و نیز فرسودگی شغلی رابطه دارد. فرسودگی شغلی افرادی که به صورت قراردادی استخدام شده بودند بالاتر از افراد رسمی بود. با توجه به جدول تحلیل واریانس، بین هیچکدام از گروههای شغلی از نظر تاب آوری تفاوت معنی داری وجود ندارد. جدول ماتریس همبستگی خرده مقیاس ها و نمره کل مقیاس های فرسودگی شغلی و تاب آوری در جامعه مورد مطالعه نشان داد، رابطه تاب آوری و فرسودگی شغلی 926/0 است و در سطح01/0 P< پذیرفته می شود. ارزش/اصالت: پژوهش های صورت گرفته در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی اغلب به بررسی ویژگی های جمعیت شناختی و فرسودگی شغلی در میان کتابدران پرداخته است. پژوهش حاضر را می توان نخستین پژوهشی قلمداد کرد که علاوه بر فرسودگی شغلی، متغیر تاب آوری را نیز در بررسی میان کتابداران مدنظر قرار داده است.

زمینه: از جمله مهم ترین عوامل مؤثر در خلاقیت، امواج مغزی است. از بین اموج مغزی، امواج آلفا و تتا مؤثرترین عامل در ایجاد خلاقیت در افراد است. فعالیت موج آلفا فعالیت نوسانی غالب مغز انسان بوده و کارکردهای شناختی پایه و پیچیده مانند تفکر واگرا در ارتباط است. پژوهش های گذشته اغلب خلاقیت را به عنوان یک مفهوم منسجم در نظر گرفته اند که می تواند با استفاده از پرسشنامه ارزیابی شود، و به نظر نمی رسد برای مکانیسم زیربنایی (عصب شناسی) کافی باشد. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تفاوت الگوی امواج مغزی آلفا و تتا در نواحی خلفی نیمکره راست در تفکر واگرا و همگرا بود. روش: طرح پژوهش حاضر نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با پیگیری دو ماهه بود. جامعه پژوهش شامل تمامی دانشجویان 20 تا 46 ساله رشته روانشناسی و علوم شناختی تحصیلات تکمیلی پیام نور و پژوهشکده علوم شناختی پردیس در سال 1402 بود. نمونه پژوهش شامل 32 زن و مرد با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در موقعیت آزمایشی (همگرا و واگرا) قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه دست برتری (چاپمن، 1987)، دستگاه الکتروانسفالوگرافی 64 کاناله، تکالیف تفکر واگرا، تکالیف تفکر همگرا بود. امواج مغزی ثبت شده از هر 4 موقعیت در باند آلفا و تتا با استفاده از نرم افزار نوروگاید به یک سری کمیت (QEEG) تبدیل شد. داده های کمی استخراج شده با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر نشان داد که بین دو موقعیت (تفکر واگرا و همگرا) مورد مطالعه در ناحیه پس سری تفاوت وجود دارد و تفاوت دو موقعیت واگرا و همگرا معنادار و معناداری به نفع تفکر واگرا بود (01/0 P<). نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر می تواند زمینه ای برای مطالعات بیشتر در ارتباط با موج نگار مغزی و مؤلفه های دیگر الکتروانسفالوگرام کمّی همچون توان مطلق، هم نوسانی در دیگر باندهای فرکانسی در تفاوت تفکر واگرا و همگرا باشد.