اسماعیل کاووسی

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه یکی از ظرفیت های توسعه کشورهای دنیا، گسترش و تبادل ارتباطات میان فرهنگ ها و تمدن هاست و تحولات دهه های اخیر در حوزه روابط بین الملل است که حاکی از اهمیت مقوله فرهنگ در دست یابی به اهداف و بهبود روابط میان دولت ها است از این رو کسب وجهه و اعتبار بین المللی و نفوذ در افکار عمومی از جمله اهداف مهم دیپلماسی کشورها است. هدف اصلی این تحقیق عبارت است از طراحی الگوی توسعه روابط بین فرهنگی در عصر جهانی شدن و در راستای تحقق آن، این تحقیق به دنبال یافتن پاسخ این سؤال اصلی می باشد که چگونه می توان الگویی مناسب جهت توسعه روابط بین فرهنگی در عصر جهانی شدن طراحی کرد. روش پژوهش: این تحقیق از حیث هدف یک تحقیق نظری و بنیادی و از حیث روش متکی به روش اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل صاحب نظران و مجریان امور فرهنگی در وزارت امور خارجه می باشد. یافته ها: یافته های حاصل از تحقیقات اسنادی حاکی از آن است که فرهنگ می تواند ارتباطات عمیقی بین ملت ها ایجاد کند و یک مقوله پایدار، ادغام گر، فرامرزی، اکتسابی، اشتراکی، وحدت بخش و سازگار آفرین است و می تواند نتایج پایداری در روابط بین الملل ایجاد کند، درحالی که یافته های پژوهش حاکی از آن است که علیرغم تلاش دستگاه سیاست خارجی در راستای تأمین منافع ملی به عنوان متولی توسعه روابط در کشور، این مهم به نحو مطلوبی صورت نگرفته و از تمامی مؤلفه و ظرفیت های فرهنگی کشور در عرصه جهانی استفاده نشده است. نتیجه گیری: از ترکیب نتایج به دست آمده در تحقیقات اسنادی و میدانی و ترکیب آن ها الگویی عملیاتی بومی بر مبنای عامل فرهنگ که حاوی راهکارهایی در سه سطح داخلی، منطقه ای و بین المللی می باشد جهت افزایش کارایی مؤلفه های فرهنگی و توسعه روابط تدوین گردید.

فرهنگ شهروندی به عنوان یک مفهوم جدید در هزاره سوم، به شکل مستقیم تحت تاثیر مهارت های اجتماعی شهروندان قرار دارد. مقاله حاضر در همین راستا هدف خود را شناسایی رابط مقدمه و هدف پژوهش: فرهنگ شهروندی به عنوان یک مفهوم جدید در هزاره سوم، به شکل مستقیم تحت تاثیر مهارت های اجتماعی شهروندان قرار دارد. مقاله حاضر در همین راستا هدف خود را شناسایی رابطه دوره های آموزشی مهارت های اجتماعی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با فرهنگ شهروندی قرار داده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ شیوه اجرای آن، پیمایشی توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری در مقاله حاضر عبارتست از کلیه شهروندان شرکت کننده در دوره های آموزش مهارت های اجتماعی منطقه هشت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در شش ماهه نخست سال 1395 خورشیدی که شامل 400 نفر است. نمونه مورد مطالعه به صورت تصادفی و به حجم 196 نفر به پیشنهاد فرمول کوکران انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها عبارت بود از دو پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر طیف لیکرت 5 سطحی برای سنجش مهارت های اجتماعی و فرهنگ شهروندی (به ترتیب مشتمل بر 20 و 22 سوال). یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که رابطه معنا داری بین آموزش مهارت های اجتماعی و فرهنگ شهروندی شهروندان مراجعه کننده به مراکز منطقه8 سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران وجود دارد. نتیجه گیری: با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن نشان داد همبستگی مثبت و معناداری بین آموزش مهارت قابلیت بیان افکار در تبادلات اجتماعی، آموزش مهارت دانش نسبت به نقش ها و ارزش های اجتماعی، آموزش مهارت های حل مسئله، آموزش مهارت های ایفای نقش های اجتماعی و فرهنگ شهروندی در جمعیت آماری مورد مطالعه وجود دارد. البته شواهد آماری کافی برای اثبات همبستگی آموزش مهارت درک شرایط مختلف اجتماعی و فرهنگ شهروندی یافت نشد.ه دوره های آموزشی مهارت های اجتماعی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران با فرهنگ شهروندی قرار داده است. روش تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ شیوه اجرای آن، پیمایشی توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری در مقاله حاضر عبارتست از کلیه شهروندان شرکت کننده در دوره های آموزش مهارت های اجتماعی منطقه هشت سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در شش ماهه نخست سال 1395 خورشیدی که شامل 400 نفر است. نمونه مورد مطالعه به صورت تصادفی و به حجم 196 نفر به پیشنهاد فرمول کوکران انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده ها عبارت بود از دو پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر طیف لیکرت 5 سطحی برای سنجش مهارت های اجتماعی و فرهنگ شهروندی (به ترتیب مشتمل بر 20 و 22 سوال). نتایج تحقیق با استفاده از محاسبه ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن نشان داد همبستگی مثبت و معناداری بین آموزش مهارت قابلیت بیان افکار در تبادلات اجتماعی، آموزش مهارت دانش نسبت به نقش ها و ارزش های اجتماعی، آموزش مهارت های حل مسئله، آموزش مهارت های ایفای نقش های اجتماعی و فرهنگ شهروندی در جمعیت آماری مورد مطالعه وجود دارد. البته شواهد آماری کافی برای اثبات همبستگی آموزش مهارت درک شرایط مختلف اجتماعی و فرهنگ شهروندی یافت نشد.

عنوان این تحقیق، نقش بعد محیطی- اکولوژی در مدل فرهنگ کیفیت است. دانیل اهلرز دو بعد فرهنگی- روانشناختی و هم چنین ساختاری- مدیریتی معرفی نموده و این تحقیق براساس مطالعه انجام شده بعد محیطی- اکولوژی را به آن اضافه نموده است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده و جامعه آماری این تحقیق شامل دو جامعه: خبرگان اول که جهت طرح و تعدیل مولفه ها و خبرگان دوم جهت تایید بارهای عاملی مولفه ها از اعضای هیأت علمی و مدعو واحد های دانشگاه های آزاد اسلامی استان تهران در کلیه گرایش های دو رشته مدیریت و علوم تربیتی رشته علوم تربیتی استفاده گردیده است. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه محقق ساخته با بعد اصلی محیطی- اکولوژی 10 مولفه و 33 سوال و استفاده از طیف ۵ درجه ای لیکرت بوده و جهت سنجش روایی پس از تایید روایی محتوا توسط خبرگان میزان روایی سازه محاسبه و ارتباط سوالات و مولفه های تایید گردید. همچنین برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که در این تحقیق مقدار بعد محیطی- اکولوژی 907/0 محاسبه شد. یافته های تحقیق نشان داد که مقادیر بار عاملی و سطح معناداری محاسبه شده در بعد محیطی- اکولوژی بین 10 مولفه، مولفه ارتباط با دولت با بار عاملی10.00، مولفه محیط اجتماعی با بارعاملی 9.97 و مولفه مشتریان با بارعاملی 9.39 بیشترین بارعاملی بین 10 مولفه به خود اختصاص دادند.

مقدمه ظاهر شهرهای ایران مشخصه های مشابهی دارند، به طوری که در بیشتر آن ها توسعه شهر و کاربرد روزافزون خودروها، به از هم پاشیدگی شاکله کهن آن منجر شده ، چنان که کالبد آن به شکلی نوین در بخش های مختلف به صورت نابرابر توسعه یافته است. نحوه ارزیابی محیط های شهری در ادوار امروزی به گونه ای است که هویت انسانی در آن ها نادیده گرفته می شود [1]. بی نظمی شهرها که هر روز بیشتر هم می شود، در عین حال که بر شکل و تراکم شهری و رفت و آمدها تأثیر گذاشته، بر تعاملات اجتماعی شهروندان نیز تأثیر داشته است که حاصل آن، تقلیل تعلق خاطر مردم به این شهرهاست [2].برای اینکه تغییرات یک توسعه فرهنگی محله محور مورد پذیرش عمومی قرار گیرد، مستلزم خرسندی اجتماعی ساکنان و ارتقای کیفی شرایط اقتصادی شهروندان ساکن در محلات است [3]. این رویکرد و در عین حال، از بین بردن مشکلات مدیریت شهری، در صورتی واقع می شود که نگرش مدیریتی تغییر یابد، به طوری که از قدرت تمرکززدایی شود و مشارکت مردم در محلات افزایش یابد [18]. حاصل این تلاش ها بهبود حس ایمان به خود میان شهروندان و فایده مندی در محله زندگی آن هاست؛ بنابراین همبستگی اجتماعی نتیجه ایجاد هویت محله ای و ارتقای مسئولیت اجتماعی و از بین بردن بی نظمی محله خواهد بود.مشارکت در شرایط امروزی در حوزه هایی همچون کاهش بار تصدی گری سطوح ملی نسبت به برنامه های محلی، افزایش شهروندان آگاه، افزایش کیفیت با انجام امور، تهیه نیروی انسانی و مالی برای شهرداری ها، کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری و سهیم کردن شهروندان در پذیرش مسئولیت، اهمیت و ضرورت دارد. اهمیت بالای تحقیق حاضر نیز بر همین مبناست. در این راستا تحقیق حاضر به دنبال ارائه الگوی مناسب است که از خلال رویکرد کیفی فراترکیب در کنار بررسی تحقیقات داخلی و خارجی در حوزه الگوی سرمایه اجتماعی در توسعه فرهنگی محله محور انجام می شود. مواد و روش هااین پژوهش از نوع تحقیقات آمیخته اکتشافی است و از روش ترکیبی کیفی کمی در انجام آن استفاده شده است. در گام اول (گام کیفی) داده های لازم طی بررسی تحقیقات پیشین در حوزه مرتبط با موضوع مطالعه و همچنین انجام مصاحبه عمیق گردآوری شده، سپس طبق روش گراندد تئوری کدگذاری، مقوله بندی و در نهایت مدل مفهومی ارائه شده است. در گراندد تئوری به عنوان یک روش پژوهشی اکتشافی استقرایی، مراحل تحلیل داده های کیفی گردآوری شده، طی سه گام کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کُد گذاری انتخابی انجام می شود: 1) کدگذاری باز فرایندی است که با آن ویژگی ها و ابعاد مفاهیم مشخص شده از متن، استخراج و تحلیل می شود. در کدگذاری باز مفاهیم مشخص و طبق ابعاد و خصوصیاتشان گسترش می یابند، سپس به وسیله جزء جزء کردن اطلاعات به دست آمده از داده های خام ابتدایی، مقوله های مقدماتی را در رابطه با پدیده مورد بررسی شکل بندی کرده و به پرسش درباره داده ها، مقایسه موارد، رویدادها و حالات پدیده ها با هدف کشف شباهت ها و تفاوت ها می پردازد. 2) در کدگذاری محوری یکی از مقوله ها که در دست بررسی و اکتشاف است محور فرا یند قرار می گیرد (بعد اصلی) و سپس مقوله های دیگر (مؤلفه ها) به آن مرتبط می شوند (در پژوهش حاضر از این روش استفاده شده است). 3) فرایند تعیین مقوله مرکزی به روشی منسجم و ایجاد ارتباط میان مقوله مرکزی و دیگر مقولات کُد گذاری انتخابی نامیده می شود. از جواب های متخصصان به 7 پرسش درباره محتوا، ارتباط مدل با هدف، کیفیت و... آزمون t هتلینگ گرفته شد تا بتوان روایی مدل را مورد ارزیابی قرار داد. برای ارزیابی پایایی مدل، از ضریب کاپا بهره برده شده است.در گام دوم (گام کمی) داده های از طریق توزیع پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری و از طریق مدل سازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شده اند. لازم است یادآور شود پرسشنامه یادشده از نتایج حاصل از مدل ارائه شده پیشنهادی برگرفته شده است.جامعه آماری این پژوهش شامل دو جامعه است، در بخش کیفی پژوهش، خبرگان و صاحب نظران مدیریت شهری و جامعه شناسی شهری در جامعه دانشگاهی و سازمان های مدیریت شهری تهران به عنوان مشارکت کنندگان بالقوه انتخاب شدند. ویژگی هایی شامل داشتن تحصیلات دانشگاهی مرتبط با موضوعات شهری، تصدی شغل مدیریتی در ارتباط با موضوع، داشتن تجربه انجام فعالیت های مشارکتی در حوزه مسائل شهری، داشتن فرصت و علاقه کافی برای انجام مصاحبه و دغدغه مندی افراد معیار انتخاب مصاحبه شوندگان قرار گرفته است. به دلیل ماهیت محتوایی کیفی در این پژوهش و دانش و داده های خاصی که در اختیار برخی اطلاع رسانان کلیدی در موضوع مورد مطالعه وجود داشت از روش نمونه گیری انتخاب هدفمند بهره برده ایم. نمونه گیری از صاحب نظران و مطلعان در این حوزه تا رسیدن به نقطه اشباع نظری ادامه یافته است. در بخش کمی، جامعه آماری شامل شهروندان شهر تهران، است که نمونه گیری به روش تصادفی و غیرهدفمند صورت گرفته است. طبق برآوردهای جمعیتی مرکز آمار ایران از سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال 1395، جمعیت شهر تهران 7992627 نفر است، از این رو حجم نمونه به دست آمده از فرمول کوکران برابر با 384 نفر تعیین می شود. یافته هانتایج بررسی مصاحبه های صورت گرفته با روش گراندد تئوری نشان داد مدل سیاست گذاری فرهنگی به منظور کاربست سرمایه اجتماعی در توسعه فرهنگی محله محور محلات شهر تهران شامل 75 کد باز، 24 کد محوری و 6 کد انتخابی است و در بخش کمی نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد مقدار ضریب معناداری t مربوط به رابطه بین متغیرهای اصلی شرایط علّی با پدیده محوری؛ شرایط زمینه ای، شرایط مداخله ای و پدیده محوری با راهبردها؛ راهبردها با پیامدها در سطح اطمینان 95 درصد، از 96/1 بیشتر است و این مورد بیانگر معنا دار بودن تأثیر متغیرهای شرایط علّی با پدیده محوری؛ شرایط زمینه ای، شرایط مداخله ای، پدیده محوری با راهبردها؛ راهبردها با پیامدها است. بنابراین هر 6 متغیر، به عنوان متغیرهای اصلی شناسایی می شوند. نتیجه گیریبا توجه به یافته های پژوهش، به نظر می رسد رضایت ساکنان از خدمات و امکانات محیطی، رابطه مستقیم با حس اعتماد اجتماعی و مسئولیت شهروندی دارد. به همین ترتیب، میان رضایت از مجموعه خدمات ارائه شده از سوی مدیریت شهری و تقویت احساس تعلق به محل زندگی و کاربست سرمایه اجتماعی در محله ارتباط مستقیم برقرار است. حاصل این تعامل مثبت، افزایش تعهد به تکالیف شهروندی و پذیرش فرهنگ شهرنشینی است. در عین حال رضایتمندی و حس مسئولیت اهالی محله با مشارکت داوطلبانه و پذیرفتن آسان تغییرات ارتباط مستقیم دارد و این امر منتهی به توسعه فرهنگی محله محور خواهد شد. در واقع رضایتمندی اجتماعی شهروندان در کنار و در تعامل با تغییر رویکرد مدیریت شهری، می تواند ارتباط متقابل سرمایه اجتماعی و همبستگی های جمعی را تقویت کند. رویکرد محله محوری با تغییر در رویکرد توسعه از بالا، تسهیل راه های مشارکت مردم در سطح محله و توسعه فرهنگ مشارکت از سوی مدیریت شهری و شهروندان، راهکاری برای حل مشکلات موجود در شهر و مدیریت شهری خواهد بود.

بررسی ساختار شبکه های ارتباطی سیستم های حمل و نقل عمومی و اصلاح آن همواره می تواند به بهبود خدمات شهری کمک کند. یکی از وسایل نقلیه عمومی پرکاربرد در شهر تهران، خطوط مترو است. در این تحقیق به منظور بررسی شیوه اصلاح شبکه ارتباطی مترو معیارهای افزایش پایداری سرویس ها، افزایش پایداری شبکه ارتباطی با دیگر سازمان ها، ارتقاء سطح امنیتی، افزایش پهنای باند و ارتقاء سرویس پایش و مانیتورینگ در نظر گرفته شده است. با بهره گیری از معیارهای فوق الذکر، دو رویکرد «بهینه سازی با افزایش تجهیزات فعال» و «افزایش تجهیزات غیر فعال» بررسی و باهم مقایسه شده اند. برای جمع آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. بعد از توزیع پرسشنامه در بین کارشناسان شرکت مترو، با استفاده از آزمون های آماری، میزان اثر گذاری هر یک از معیار ها در دو روش ذکر شده بررسی شده و در نهایت نتایج حاصل و پیشنهادات لازم ارائه شده است.

این پژوهش، با هدف واکاوی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر فرهنگ مقاومت در میان بسیجیان با رویکردی ترکیبی انجام شده است. به این منظور، ابتدا اسناد مربوط به فرهنگ مقاومت مورد بررسی قرار گرفت. سپس، با استفاده از 20 مصاحبه نیمه ساختاریافته هدفمند با اساتید مدیریت فرهنگی و مدیران اجرایی فرهنگی، رمزهای مفهومی احصا گردید و پس از حذف و ادغام مفاهیم مشابه، جملات و پاراگراف های مرتبط با موضوع پژوهش با استفاده از روش تحلیل مضمون در سه سطح مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر با استفاده از گروه کانونی دسته بندی شدند. در مرحله کمی، جامعه آماری بسیجیان نهادهای فرهنگی و مدیران حوزه های مقاومت بسیج استان کهگیلویه و بویراحمد به تعداد 750 نفر بود که حجم نمونه براساس فرمول کوکران 254 به دست آمد. روش گردآوری داده ها در این مرحله پرسشنامه استخراج شده از بخش کیفی بود. اولویت بندی و اعتبارسنجی عوامل شناسایی شده با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزارهای Spss22 وLisrel  و Excel انجام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که امنیت پایدار مهم ترین بعد از ابعاد مؤثر بر فرهنگ مقاومت در میان بسیجیان است. سایر ابعاد نیز به ترتیب اولویت عبارتند از: جناح بازی سیاسی، مشارکت، معنویت گرایی، اخلاق مداری، گفتمان سازی، روحیه جهادی، رذایل اخلاقی، استکبار ستیزی، فرهنگ محیطی، نگرش و باور، هویت انقلابی و جهانی شدن.

هدف: با توجه به نقش هدایت کننده کیفیت آموزش عالی جهت توسعه کشور، پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر در ارزشیابی کیفیت آموزش در دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده است.روش پژوهش: از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش شناسی کیفی، با استفاده از روش دلفی بوده است. در این پژوهش از پرسشنامه نمیه ساختاریافته، بررسی اسناد و چارچوب های نظری متخصصان و تجارب ملی و بین المللی استفاده شده است. در تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و تکنیک دلفی استفاده شد. در بخش دلفی افراد منتخب مرتبط با موضوع بوده و معیارهای ورود را دارا بودند.یافته ها: به منظور تأیید روایی و پایایی مؤلفه ها، 18 نفر از اعضای هیأت علمی تا اشباع نظری انتخاب شدند. 10 نفر از خبرگان شناسایی و سپس 8 نفر دیگر از طریق 10 نفر خبره معرفی شدند. 1/61 درصد خبرگان مرد و 9/38 درصد زن، 61/1 درصد خبرگان عضو هیأت علمی و همه دارای مدرک دکتری بودند. بعد از دو مرحله دلفی اتفاق نظر ایجاد شده و با آزمون کندال و اشباع نظری، نظرسنجی از خبرگان متوقف شد و 71 نشانگر در قالب 29 ملاک و 7 عامل تأیید شد.نتیجه گیری: 7 عامل ساختار سازمانی، اعضای هیأت علمی، دانشجویان، دوره های آموزشی و برنامه های درسی، امکانات و تجهیزات آموزشی و پژوهشی و دانش آموختگان با ملاک ها و نشانگرهای آن ها شناسایی شدند و در پایان مدل نهایی پیشنهاد شد.