غلامحسین غلامحسین زاده

غلامحسین غلامحسین زاده

مدرک تحصیلی: استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۸۸ مورد از کل ۸۸ مورد.
۸۱.

دراسه مقارنه لمناظرات السیف و القلم بین الأدبین العربی و الفارسی (الیعقوبی الطوسی و ابن نباتهالمصری نموذجاً)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۸ سال ۱۴۳۲ شماره ۴ 21-36
تعداد بازدید : ۲۶۵ تعداد دانلود : ۲۳۰
حازت المناظرات على أهمیه کبیره فی الأدبین العربی و الفارسی لما مثلته من رؤی و عبرت عنه من رموز و دلالات مختلفه. و نظراً لأهمیه هذاالنوع الأدبی، سنسلّط الضوء فی هذه المقاله علی جانب بسیط من هذا النوع من المناظرات النثریه الخیالیه، و هو النوع الذی تناول فیه الأدباء السیف و القلم باعتبارهما رمزین لفئتین مختلفین، فئه الکتاب و أصحاب الأقلام و ما یطمحون إلیه من مکانه إلى جانب أصحاب القوه. کما سنعرض لهذا النوع، نشأته و تطوره فی الأدبین، و نفصل الحدیث عنه فی محاوله جاده و هادفه لکشف اللثام عن أوجه التشابه و الإختلاف بینهما فی مناظرتی (السیف و القلم) النثریتین لیعقوبی الطوسی و ابن نباته المصری لنتوصل إلی أن فن المناظرات میراث اسلامی مشترک عنیت به الأمم و کانت انعکاساً و تلبیه لحاجات اجتماعیه و سیاسیه حیث عبرت عن رؤى و أفکار کتّابها و لبّت احتیاجات مجتمعاتهم.
۸۲.

الفتاه المصریه فی روایه «الباب المفتوح» (دراسه فی البناء الروائی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۱۹ سال -۱۴۳۳ شماره ۲ 119-139
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۳۵۰
تعد روایه «الباب المفتوح» للکاتبه المصریه الدکتوره لطیفه الزیات من أفضل مائه روایه عربیه، وذلک لما تتناوله من قضایا ساخنه و منها قضیه العلاقه الجدلیه بین حریه الفتاه من ناحیه و حریه مجتمعها من ناحیه أخرى حیث تذهب الکاتبه إلى أن الفتاه لا تجد نفسها حقاً و لا تجد حریتها إلا إذا فقدتها فی البدایه و الشیء الأکبر و الأهم من ذلک هو – فی إطار هذه الروایه – النضال من أجل تحررها و تحرر الوطن من بقایا الإستعمار. لیلى – بطله الروایه إلاشکالیه - هی فتاه مصریه جامعیه تدعو للتحرر من أسر تقالید و أعراف المجتمع المتهالکه و هی نموذج للفتاه المصریه التی تعیش فی ظل مجتمع ذکوری ینظر نظره دونیه للمرأه و یعمل على قمع أحلامها و طموحاتها و قهرها و مع ذلک فهی مثال یحتذی به لقوه إرادتها فی الدفاع عن حقوقها. فی نهایه الروایه، تنجح لیلى فی أن تحقق انجازاً شخصیاً و اختارت من یرید قلبها لیشارکها حیاتها الجدیده، و شارکت أیضاً فی تحقیق الإنجاز الأکبر و هو تحریر الوطن من بقایا الاستعمار فقد تزامن تحرر شخصیه البطله مع تحرر الوطن. یدرس هذا المقال عن طریق المنهج الوصفی-التحلیلى و فی ضوء النقد الاجتماعی صوره الفتاه فی الأثر النسوی “الباب المفتوح” للکاتبه لطیفه الزیات للتوعیه بدور المرأه الهام – فی الفتره المشار الیها فی الروایه - فی نیل استقلال الوطن و المشارکه فی صنع مستقبل أفضل مع الرجل جنباً إلى جنب.
۸۳.

بررسی کارکرد نظریه های فضاهای ذهنی و آمیختگی مفهومی در تحلیل معنایی- بلاغی شعر فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبی سال هجدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۷ 124-93
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۷۳
نظریه فضاهای ذهنی، نظریه ای است برخاسته از نظریه جهانهای ممکن. این نظریه و نظریه برگرفته از آن یعنی آمیختگی مفهومی از ابزارهای مفید تحلیل متن در حوزه زیبایی شناسی شناختی است. هدف این پژوهش، بررسی شیوه رویارویی این نظریه ها با شعر فارسی است. برای بررسی کارکرد این نظریه ها در تحلیل شعر فارسی، نخست جنبه های فلسفی و بنیانهای نظری آنها مطرح و سپس شیوه کارکرد آنها در یک غزل از سعدی آزمایش شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نظریه فضاهای ذهنی به رغم کارآمدی در تحلیل مباحث فلسفی/ معنایی شعر همچون ابهام، ساختارهای شرطی، واکاوی ابعاد ایدئولوژیک شخصیت های برساخته متن و نیز فراهم آوردن امکان بررسی پیوستار روایی شعر در قالب فضاهای ذهنی در برخی مواضع همچون ساختارهای تمثیلی، کارایی لازم را در تحلیل معنایی شعر دارا نیست و در چنین شرایطی، نظریه برگرفته از آن، یعنی نظریه آمیختگی مفهومی می تواند خلأ کاربردی را پوشش دهد.
۸۴.

بررسی جایگاه زن و بحران خانواده در داستان معاصر براساس دو رمان فمینیستی فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال ۲۰ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۳ 103 - 130

کلید واژه ها: شهرنوش پارسی پور فریبا وفی داستان های فمینیستی زن بحران خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۱
جنبش «فمینیسم» با هدف دفاع از حقوق زنان شکل گرفته و فرازوفرودهای بسیاری را پشت سر گذاشته است. ازجمله مسائلی که به شدت در کانون توجه فمینیست ها قرارگرفته جایگاه خانواده و مسائل مربوط به آن است. فمینیست های افراطی با نگاهی ضد ارزشی به روابط زناشویی، ازدواج های رسمی، فرزند آوری، تعهد در ازدواج و... استحکام خانواده ها را، به ویژه در دنیای مدرن، با خطر مواجه می سازند. در این میان، نویسندگان فمینیست در قالب خلق آثار داستانی با رویکردهای افراطی ذهنیت ضد ارزشی درباره خانواده و مسئله ازدواج را در میان خوانندگان گسترش می دهند.  مقاله حاضر درصدد است تا با رویکردی آسیب شناسانه، دو رمان فمینیستی فارسی را با تأکید بر جایگاه زنان و خانواده بررسی و نقد کند. آثار منتخب شامل «سگ و زمستان بلند» از شهرنوش پارسی پور و «پرنده من» از فریبا وفی می شود. نتایج نشان می دهد که آثار داستانی منتخب با خلق شخصیت های ضعیف از زنان، ترویج دیدگاه های تند علیه مردان، موردتردید قرار دادن مسأله ازدواج و جایگاه ارزشی خانواده، نتوانسته است به بهبود موقعیت زنان داستان ها یاری برساند و با جدا ساختن آن ها از جایگاه و نقش طبیعی و اجتماعی شان، قهرمانان زن را دچار بحران هویت کرده است.
۸۵.

بازتاب وجوه عشق در مثنوی با رویکردی به درمانگری آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۱ تابستان ۱۳۹۴ شماره ۴۴

کلید واژه ها: عشق مولوی دنیای مدرن درمانگری عشق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۶ تعداد دانلود : ۸۲
عشق در سنت عرفانی مولانا جایگاهی مبنایی دارد.مثنوی او با حکایت عشق و اشتیاق نی آغاز می شود و به عشق نیز پایان می پذیرد. هدف این پژوهش جستجو درباره جایگاه عشق از منظر مولوی به صورت عام نیست زیرا تمام شش دفتر مثنوی عشق است.مبنای این پژوهش بررسی وجوه عشق در مثنوی با توجه به خاصیت درمانگری عشق است. این پژوهش بر آن است که به این پرسش پاسخ دهد که وجوه عشق از نظر مولانا کدام است؟ آیا عشق مورد نظر مولانا در دنیای مدرن کنونی می تواند درمانگر باشد یا خیر؟ نتایج نشان می دهد مولانا از شخصیت های فرا زمانی و فرامکانی است که همواره بر مسائل بنیادین بشر نظیر عشق که هیچ گاه کهنه نمی شود ،تکیه و تاکید می کند.رهایی از خود مطلوب ترین فرآورده عشق و آرزوی تکوینی انسان است؛زیرا شخص در پرتو آن در دنیای کنونی از رنج های آمیخته به خود رهایی می یابد و به مطلوبیت فطری خود خواهد رسید.پس عشق مورد نظرمولانا می تواند چراغی باشد برای کشف نیاز های معنوی عمیقی که در درون انسان قرار دارد.
۸۶.

بررسی ساختارروایی سه داستان از تاریخ بیهقی برمبنای الگوی کنش گریماس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال ۱۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲۵ 265 - 291

کلید واژه ها: تاریخ بیهقی الگوی کنش گریماس نقد ادبی ساختار روایی تقابل دوگانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۸۵
تاریخ بیهقی، اگرچه یک اثر تاریخی است، یکی از شاهکارهای ادب منثور فارسی به شمار می رود که پس از حدود هزار سال از تاریخ نگارش آن، هنوز هم خوانندگان بسیاری آن را با لذت و اشتیاق فراوان می خوانند و نویسنده آن را تحسین می کنند، حال آنکه حتّی نام بسیاری از کتاب های تاریخی همدوره و همعرض آن را کمتر شنیده اند. فرض این مقاله درباره چرایی این توفیق است؛ تاریخ بیهقی، اگرچه یک کتاب تاریخی است، از مرحله متون تاریخی عبور کرده و به حوزه متون ادبی و داستانی وارد شده است. روش برگزیده شده برای بررسی  این فرض، الگوی کنش گریماس (از نظریه پردازان مشهور روایت و معناشناسی ساختارگرا ) است و نمونه هایی که از کتاب تاریخ بیهقی برای این بررسی انتخاب شده اند، داستان های بوبکر حصیری، افشین و بودلف و خیشخانه است. الگوی کنش شامل دو عامل است: کنشگر، هدف فرستنده، گیرنده، یاری دهنده و بازدارنده. کنشگر، نقش اصلی را دارد و سایر عوامل با توجّه به رابطه ای که با کنشگر اصلی دارند، روند داستان را پیش می برند.  بررسی متون منتخب بر مبنای مربع معنا شناسی و زنجیره های روایی موجود در داستان و سیر شکل گیری معنا در آنها، مطابقت این متون را با الگوی کنش گریماس - که معیار سنجش متون داستانی است -  تایید کرده و فرض مقاله را به اثبات رسانده است.
۸۷.

سبک شناسی روایت در شعر اخوان ثالث (با تأکید بر نقد روایی نشانه ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲۴ 43 - 72

کلید واژه ها: سبک شناسی روایت مهدی اخوان ثالث نشانه شناسی نمادگرایی شکلی نمادگرایی محتوایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۸۶
سبک شناسی روایت، بخصوص برای تحلیل روایی شعری که صرفا به قصد قصّه گویی و داستان پردازی سروده نمی شود، ابزاری کارآمد در اختیار منتقد قرار می دهد و تا حدود زیادی از تأثیر سلیقه های شخصی در نقد می کاهد. در این مقاله ابتدا شعر مهدی اخوان ثالث را از منظر نشانه شناسی بررسی کرده ایم و سپس برمبنای کمیّت و کیفیّت نشانه ها و رمزگان به کاررفته در متن، ساختار روایی آن را تحلیل نموده ایم. علت انتخاب اخوان ثالث برای نقد روایی آن بوده است که وی شاعری تاثیرگذار و نیز قصه گوست. بررسی ما نشان می دهد که اخوان از سمبولیسم برای بیان مقاصد خود بخوبی بهره برده است و برخلاف هم عصرانش، سمبولیسم مورد استفاده او نه در حیطه معنا، که بیشتر در حیطه فرم، شکل می گیرد. او در روایت گری به بهترین نحو عمل کرده و از توالی تصاویر و توالی فضاسازی به عنوان دو شگرد روایتی بهره برده است. اخوان توانسته است برخلاف جریان رایج روزگار خود، نمادسازی شکلی را بر نمادسازی مفهومی ارجحیت داده و با به اشتراک گذاردن عینیت با مخاطب خود، ذهنیت وی را در برداشت و تاویل آزاد بگذارد. به این ترتیب قضاوت از روایات شعری او حذف شده و متن از تبدیل شدن به بیانیه های سیاسی و اجتماعی به دور مانده است. نتیجه این نوع نمادپردازی، ارائه روایت به شکل پرداخت تصویری است که گاه به دلیل نوع استعاره های به کار رفته در آن به سمت روایات نمایشی نیز میل کرده است. در این روایات، هرجا نمادگرایی تضعیف شده، تمثیل های مستحکم و پرمایه ای جایگزین آن گردیده است و مجموع این عوامل سبب شده اشعار او پس از سال ها همچنان در اذهان باقی بماند. در شعرهای اخوان گاه اندک مایه هایی از رمانتیسم، رئالیسم و حتّی سوررئالیسم نیز وارد شده است، امّا وجهه بارز و شاخص روایتگری وی، همان سمبولیسم پخته و بیشتر اجتماعی است.  
۸۸.

واکاوی تطبیقی بن مایه های اجتماعی در رمان های «شریک جرم» جعفر مدرس صادقی و «در نبردی مشکوک» جان اشتاین بک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ادبیات تطبیقی دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۹۵) 69 - 95

کلید واژه ها: comparative literature Novel Sociological Criticism Modares Sadeghi Stainbeck ادبیات تطبیقی رمان نقد جامعه شناختی مدرس صادقی اشتاین بک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۶۷
ادبیات تطبیقی، به بررسی روابط، شباهت ها و تفاوت های ادبی کشورهای گوناگون با یکدیگر می پردازد. این امر، موجبات آشنایی و تبادل فرهنگی و ادبی کشورها با یکدیگر را فراهم می سازد؛ البته امروزه نحله های جدید ادبیات تطبیقی مانند مطالعات فرهنگی ایجاد شده که این امکان را میسر ساخته تا در متن و بطن ادبیات یک ملّت نیز مطالعات تطبیقی گوناگونی انجام گیرد. امروزه خوانش رمان در جوامع گوناگون تنها جنبه سرگرمی ندارد؛ بلکه ابزار ارزشمندی است که نویسنده از آن در نشر مسائل، افکار و انتقادات اجتماعی و سیاسی بهره می گیرد. در پژوهش پیش رو، به شیوه توصیفی-تحلیلی به بررسی تطبیقی مضامین اجتماعی مشترک در دو اثر «شریک جرم» از جعفر مدرس صادقی و «در نبردی مشکوک» از جان اشتاین بک پرداخته شده است. بررسی تطبیقی این دو اثر نشان می دهد، هر دو نویسنده دارای اهداف و آمالی هستند که ریشه اجتماعی و سیاسی دارند و همین اهداف اجتماعی، بن مایه اصلی دو اثر را تشکیل می دهد. اگرچه این دو رمان در مضامین اجتماعی مانند جنبش های اجتماعی، اعتصاب، سرکوب، تبعیض و مسائل سیاسی با یکدیگر شباهت دارند، امّا شیوه پرداخت آن ها در این موضوعات در برخی موارد تفاوت هایی دارد برای مثال جان اشتاین بک به شکل صریح تری مسائل را بیان می کند، اما مدرس صادقی مسائل را در لفافه منعکس می کند. قریب به انفاق شخصیت های هر دو رمان را افرادی تشکیل می دهد که در زندگی خود کنشگران جدی سیاسی و اجتماعی به شمار می آیند؛ به همین دلیل، تمام حوادث دو رمان در پیوند با یک چالش اجتماعی شکل می گیرد و قصه حول محور آن ماجرا پیش می رود.  

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان