جمشید عینالی

جمشید عینالی

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۶۵ مورد.
۴۱.

برآورد و سنجش رابطه اثرگذاری گردشگری با کاهش فقر در مناطق روستایی، مطالعه موردی: روستاهای چنگوره و اسماعیل آباد- شهرستان اوج(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فضای گردشگری سال پنجم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۰ 81 - 98

کلید واژه ها: گردشگری فقر روستایی توسعه روستایی روستاهای چنگوره و اسماعیل آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱ تعداد دانلود : ۸۲
هدف از این پژوهش بررسی نقش گردشگری و تأثیر آن بر کاهش فقر روستایی در روستاهای چنگوره و اسماعیل آباد از دهستان حصار ولیعصر- شهرستان بوئین زهرا می باشد. این پژوهش از نظر هدف کابردی و از نظر روش انجام، توصیفی- تحلیلی می باشد و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه) استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق، دو روستایی مورد مطالعه در دهستان حصار ولیعصر می باشد که به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفته اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری توصیفی و استنباطی (آماره t ، تک نمونه ای فریدمن و رگرسیونی خطی چند متغیره) استفاده شده است. یافته ها تحقیق نشان می دهد که بین ابعاد گردشگری و کاهش فقر در محدوده مورد مطالعه رابطه معناداری و مثبتی وجود دارد به طوری که در ابعاد کالبدی منجر (به ایجاد تغییرات زیادی ساخت و سازهای روستایی، بهبود وضعیت معابر، شن ریزی و سنگفرش کردن معابر، توسعه زیرساخت های ارتباطی جاده ای و....) و در ابعاد اقتصادی منجر به( ایجاد اشتغال در فعالیت های غیر کشاورزی ، بهبود زیرساخت های خدماتی، تنوع بخشی به منابع درآمدی خانوار و توسعه فعالیت های کارآفرینی...) و در ابعاد اجتماعی منجر به ( کاهش مهاجرت ساکنین به ویژه جوانان، همدلی در میان اهالی روستا با گردشگر، تقویت نهادهای محلی، و تغییر در ارزش های مردم محلی ناشی از حضور گردشگران و غیره) و در ابعاد محیطی منجر به تغییرات( تغییرات کاربری در مزارع و باغات، ساخت و ساز بدون برنامه، تخریب زیبایی های طبیعی، تخریب مراتع و زیست گاه های حیات وحش، آلودگی منابع آب و غیره) شده است.
۴۲.

نقش کارآفرینی در توسعه مناطق روستایی با تأکید بر گردشگری (مورد: دهستان حصار ولیعصر- شهرستان آوج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت) سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۱

کلید واژه ها: توسعه کارآفرینی گردشگری روستایی خانه های دوم آوج

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی گردشگری روستایی
تعداد بازدید : ۱۷۵۸ تعداد دانلود : ۷۰۶
صاحب نظران توسعه روستایی با درنظر گرفتن مزیت ها و اثرات مثبت فعالیت های گردشگری در ایجاد درآمد و فرصت های شغلی، از آن به عنوان یک گزینه جدید در ایجاد ارزش افزوده تجاری، عاملی برای ایجاد ارتباط بین بخش های اقتصادی این مناطق و در نهایت ابزاری برای متنوع سازی اقتصادی و توسعه جوامع محلی یاد می کنند. در همین راستا، هدف تحقیق حاضر بررسی نقش گردشگری روستایی در ایجاد زمینه های کارآفرینی در دهستان حصار ولیعصر- شهرستان آوج است. نوع تحقیق کاربردی، روش تحقیق تحلیلی- توصیفی مبتنی بر گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق شامل 4 روستای کامشکان، اسماعیل آباد، چنگوره و مشهد است که تعداد خانه های دوم گردشگری در آنها بیش از 50 درصد مساکن موجود می باشد. حجم نمونه 112 سرپرست خانوار انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های آماری از قبیل t تک نمونه ای و فریدمن (برای تحلیل میانگین عددی و رتبه ای و کای دو) و کروسکال والیس (برای بررسی میانگین رتبه ای در بین روستاهای نمونه) بهره گرفته شده است. تحلیل کمی نتایج داده های پرسشنامه ای با استفاده از آزمون t تک نمونه ای نشان می دهد که معناداری تفاوت میانگین عددی از مطلوبیت عددی مورد آزمون (که میانگین طیف لیکرت= 3) در نظر گرفته شده است، در همه شاخص ها در سطح 99 درصد معنادار بوده و تفاوت همه شاخص های بررسی شده از حد مطلوب به شکل مثبت می باشد که این امر، بیانگر این نکته است که توسعه گردشگری در روستاهای مورد مطالعه، توانسته است نقش مهمی در بهبود شرایط کارآفرینی در بین ساکنین محلی ایجاد کند. همچنین نتایج مطالعه نشان می دهد که گردشگری توانسته است منجر به بهبود کارآفرینی در بین پاسخگویان ساکن در روستاهای نمونه شود و از طرفی دیگر، تفاوت زیادی در بین روستاهای مقصد گردشگران خانه های دوم بدلیل اثربخشی این فعالیت ها در همه روستاها در شاخص های کارآفرینی مشاهده نشده است.
۴۳.

ارزیابی نقش اعتبارات خرد گروهی در توسعه کشاورزی با تاکید بر یکپارچه سازی اراضی، مطالعه موردی: دهستان خرارود شهرستان خدابنده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱۹ 199 - 212

کلید واژه ها: یکپارچه سازی اراضی فرض دهی گروهی توسعه کشاورزی اعتبارات خرد بانکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۷۳
یکی از چالش های ساختاری در توسعه روستایی بویژه توسعه کشاورزی در کشور، خرد بودن و پراکندگی اراضی کشاورزی است. به طوری که این مسئله منجر به عدم استفاده موثر از فناوری ها و روش های جدید تولید، کاهش بهره وری عوامل تولید، اتلاف منابع آب و خاک، کاهش درآمد و نظایر آن شده و فرآیند توسعه روستایی را با مشکل مواجه ساخته است. هدف از این مطالعه، بررسی نقش استفاده از اعتبارات خرد کشاورزی در قالب پروژه های گروهی مبتنی بر تامین آب کشاورزی در یکپارچه سازی اراضی و به تبع آن توسعه کشاورزی در منطقه مورد مطالعه است. به همین منظور دهستان خرارود از توابع شهرستان خدابنده (استان زنجان)، به عنوان یکی از موارد موفق در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مورد نیاز با استفاده از روشهای میدانی از قبیل مصاحبه با کشاورزان و مسئولین مرکز خدمات کشاورزی و پرسشنامه گردآوری شده و با استفاده از آزمون های ناپارامتری ویلکاکسون، فریدمن و جدول توافقی (برای دوره قبل و بعد) و آزمون t و همبستگی برای دوره بعد تحلیل شد. نتیجه تحقیق بیانگر تاثیر مثبت اعتبارات خرد در یکپارچه سازی اراضی بوده و توانسته است تغییرات معناداری در شاخص های توسعه کشاورزی در سطح 95 درصد را ارایه کند.
۴۴.

نقش مقاوم سازی مسکن روستایی در بهبود کیفیت زندگی ساکنین، مطالعه موردی: دهستان سجاسرود- شهرستان خدابنده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال پنجم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۷ 83 - 98

کلید واژه ها: مسکن روستایی توسعه کالبدی مقاوم سازی کیفیت زندگی شهرستان خدابنده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸
مساکن روستایی در بیشتر کشورهای در حال توسعه نمادی از حاکمیت ساختارهای فیزیکی با خطر خیلی بالا هستند که مقاومت پایینی در برابر نیروهای لرزه ای حاصل از زلزله دارند، به طوری که به اعتقاد برخی از صاحب نظران بیش از 95 درصد از مرگ و میرهای ناشی از زلزله، در نتیجه تخریب ویرانی مساکن می باشند. بنابراین توجه به مقاوم سازی آن در برابر این گونه سوانح اهمیت زیادی در نیل به سکونتگاه مطلوب و پایدار دارد. این تحقیق با هدف ارزیابی نقش مقاوم سازی مسکن روستایی در یک دهه اخیر و تاثیر آن بر روی شاخص های کیفیت زندگی ساکنین در دهستان سجاسرود از توابع شهرستان خدابنده (استان زنجان) انجام شده است. پژوهش حاضر از لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه گردآوری شده است. به این منظور از 3500 خانوار ساکن در دهستان با استفاده از فرمول اصلاح شده کوکران، تعداد 170 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شد و پرسشنامه به صورت تصادفی ساده در روستاهای نمونه توزیع گردید. پایایی متغیرها با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از روشهای آماری از قبیل بر تحلیل خوشه ای، آزمون همگونی کای دو، مدل رگرسیونی چندگانه و تحلیل واریانس و ضریب همبستگی بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان دهنده وجود تفاوت معنادار در شاخص های کیفیت زندگی در دو دوره قبل و بعد از مقاوم سازی مسکن است و همچنین بین شاخص های کیفیت زندگی و مقاوم سازی رابطه مستقیم و بالایی وجود دارد. علاوه بر این، از بین شاخص های مورد بررسی در مبحث مقاوم سازی مساکن روستایی، شاخص های استفاده از مصالح بادوام در ساخت مسکن و بکارگیری کدهای ساختمانی مورد نظر بنیاد مسکن به ترتیب دارای بیشترین میزان تاثیر و شاخص طراحی مسکن براساس نیاز خانوار کمترین میزان تاثیر را بر کیفیت زندگی خانوارهای روستایی دارا می باشند.
۴۵.

اثرات بهسازی مسکن در تحولات کارکرد اقتصادی مساکن روستایی مورد: دهستان شمشیر در شهرستان پاوه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: اقتصاد روستایی مسکن روستایی شهرستان پاوه بهسازی مسکن کارکرد مسکن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۰ تعداد دانلود : ۴۸۶
امروزه پدیده بدمسکنی ناشی از فقدان استحکام مناسب، فرسودگی بنا، آلودگی های بهداشتی ناشی از تداخل دام و محیط زیست، تداخل فضای معیشتی و زیستی از مهم ترین چالش های مساکن روستایی در کشور است که از ویژگی های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر جامعه روستایی کشور نشأت می گیرد. هدف این پژوهش، بررسی نقش بهسازی مسکن روستایی در بهبود ویژگی های کیفی آن و تأثیر این فرآیند در تحولات کارکردهای اقتصادی مساکن روستایی است. نوع پژوهش کاربردی است که برای تبیین موضوع و نتایج آن از روش های توصیفی– تحلیلی مبتنی بر مطالعه میدانی استفاده شده است. قلمرو مکانی پژوهش دهستان شمشیر در شهرستان پاوه در غرب استان کرمانشاه است و براساس داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن (1390) دارای 2593 خانوارهای ساکن بوده که با استفاده از فرمول کوکران 287 مورد به عنوان نمونه انتخاب گردید. نتایج مطالعه نشان داد بهسازی مساکن روستایی نقش مهمی در ایجاد تغییرات در اجزای مسکن روستایی برجا گذاشته است. به طوری که، این تغییرات را می توان در طرح و نقشه ظاهری و الگوبرداری گسترده از مساکن شهری، حذف برخی از اجزای اساسی مسکن قدیم و نیز بهبود دسترسی به امکانات و خدمات زیرساختی مشاهده نمود. همچنین به دلیل قرارگیری بیشتر روستاهای مورد مطالعه در مسیر ارتباطی روانسر- پاوه، بیشترین تغییرات صورت گرفته در کارکرد اقتصادی مسکن روستایی در بین مؤلفه های بررسی شده است که در دو دوره قبل و بعد از بهسازی بخشی از مسکن به ارایه خدماتی از قبیل مکانیکی، کارواش، پنچرگیری و خدمات مسافری و اشتغال به فعالیت های غیرکشاورزی در بین مردان اختصاص دارد. کمترین تفاوت معناداری در دوره قبل و بعد نیز به ترتیب در مؤلفه های وجود مکانی برای تأمین نیازهای خانوار و انجام فعالیت های اقتصادی در مسکن توسط زنان گزارش شده است. بنابراین می توان گفت، کارکرد اقتصادی مساکن روستایی در روستاهای نمونه، عمدتا از شکل سنتی اقتصاد روستایی به اشکال متنوع و جدید و عمدتا خدماتی در حال گذر است.
۴۶.

ارزیابی نقش اعتبارات مسکن در کاهش آسیب پذیری کالبدی سکونتگاه های روستایی، مطالعه موردی: دهستان بزینه رود- خدابنده (استان زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۳۳ تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۴۶ ۹۰-۷۷

کلید واژه ها: آسیب پذیری کالبدی اعتبارات مسکن روستایی مقاوم سازی سانحه زلزله شهرستان خدابنده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۷۴
مسکن به عنوان یک نیاز اساسی و یکی از اجزای اصلی بافت کالبدی سکونتگاه ها نقش اساسی در شکل گیری ساختار فضایی و هویت معماری روستایی دارد و مهم ترین معیار رضایت مندی از مسکن در استحکام آن خلاصه می شود. با توجه به ناپایدار بودن عرصه جغرافیایی کشور در رابطه با سانحه طبیعی زلزله، مواردی از قبیل عدم رعایت ضوابط فنی، استفاده از مصالح ساختمانی سنتی و غیر مقاوم و فرسوده بودن مساکن، منجر به آسیب پذیری بیشتر سکونتگاه های روستایی در برابر زلزله شده است. هدف این تحقیق، بررسی نقش اعتبارات مسکن ارائه شده در مناطق روستایی در کاهش آسیب پذیری آن در برابر زلزله با بهبود شرایط فیزیکی مساکن است. به این منظور داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه گردآوری شده و از آزمون های آماری ویلکاکسون (برای تحلیل تفاوت دوره قبل و بعد)، فریدمن و کای دو، T تک نمونه ای و همبستگی برای تحلیل داده ها بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان دهنده تفاوت کاملاً معنادار در دوره قبل و بعد از استفاده از اعتبارات مسکن در مؤلفه های کالبدی تأثیرگذار در کاهش آسیب پذیری مسکن است که میانگین رتبه ای فریدمن و ضریب کای دو نیز این تفاوت را به نفع دوره بعد و بهبود شاخص ها نشان می دهد. از طرفی دیگر، تحلیل میانگین عددی حاصل از محاسبه مؤلفه های کالبدی تأثیرگذار در کاهش آسیب پذیری در دوره بعد از استفاده از اعتبارات مسکن مبین بالابودن میانگین در کلیه محورهای مورد نظر تحقیق از میزان متوسط است.
۴۷.

نقش توانمندی شغلی زنان در توسعة اقتصادی نواحی روستایی (مطالعة موردی: بخش کونانی شهرستان کوهدشت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال سوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۶

کلید واژه ها: زنان توانمندسازی توانمندی شغلی بخش کونانی توسعة اقتصادی روستا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳۵ تعداد دانلود : ۶۸۳
هدف: درحال حاضر، وضعیت زنان در هر جامعه ای نشانگر میزان پیشرفت آن جامعه است و این واقعیتی است که روزبه روز تعداد بیشتری آن را درمی یابند و سازمان ها و نهادهای بین المللی فعال در امر توسعه نیز بر روی آن تأکید دارند. یکی از راهکارهای مهم برای بهبود وضعیت زنان، توانمندسازی آن ها در جنبه های مهم زندگی و به ویژه بعد اقتصادی است. درهمین راستا، در این مقاله به بررسی توانمندی زنان و نقش آنان در توسعة اقتصادی نواحی روستایی به عنوان هدف اصلی پژوهش پرداخته شده است. روش: نوشتار حاضر جنبة کاربردی دارد و از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی و پیمایشی محسوب می شود که در آن از دو شیوة اسنادی و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) برای گردآوری داده های موردنیاز استفاده شده است. جامعة آماری تحقیق زنان روستایی ساکن در بخش کونانی شهرستان کوهدشت هستند (10895) که از بین آن ها 330 نفر به شیوة نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. سطح پایایی پرسشنامة تحقیق با استفاده از روش آلفای کرونباخ 79/0 به دست آمد که بیانگر ضریب اعتماد بالا است. یافته ها: نتایج تحقیق نشان می دهد بیشترین سطح توانمندی زنان در بین بخش های اقتصادی مربوط به فعالیت های کشاورزی است که با متغیرهای سن و درآمد دارای رابطة معنادار و مستقیم است. همچنین، مشخص شد زنانی که از ویژگی های مربوط به توانمندسازی در سطح بالاتری برخوردار هستند، توانمندی بیشتری در ایجاد درآمد خواهند داشت. محدودیت ها/ راهبردها: مراجعه به منطقه و تهیه و تکمیل پرسشنامه ها از بین زنان روستایی که با مشکلات و نگرش های سنتی روبه رو هستند، ازجمله محدودیت های این تحقیق بود. راهکارهای عملی: با شناخت دقیق توانمندی های زنان در زمینه های مختلف شغلی و همچنین، تعیین قابلیت ها و استعدادهای آن ها درزمینةتوانمندسازی همچون علاقه، اعتمادبه نفس، سواد و تخصص، تجربة محلی و علمی، مسؤولیت پذیری، انگیزة پیشرفت و ... نیاز ضروری برای دست یابی به توانمندی زنان است. اصالت و ارزش: ازیک سو، توانمندسازی زنان می تواند منجر به کاهش بیکاری زنان و افزایش توانمندی آن ها در انجام فعالیت های مختلف شود و ازسوی دیگر، به بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی خانوارهای آنان و درنهایت، توسعة روستایی در ابعاد گوناگون منجر شود.
۴۸.

ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در یکپارچه سازی اراضی کشاورزی مطالعة موردی: دهستان حصار ولی عصر شهرستان آوج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره پنجم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلید واژه ها: یکپارچه سازی اراضی سرمایه اجتماعی شهرستان آوج مدیریت منابع کشاورزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۷ تعداد دانلود : ۳۷۱
یکی از مهم ترین چالش های توسعه روستایی در ایران، تقطیع و پراکندگی زیاد زمین های کشاورزی بهره برداران است که مدیریت منابع تولید را با مشکلات عدیده ای مواجه ساخته است. بسیاری از پژوهشگران، یکپارچه سازی اراضی را راه حلی منطقی و اجرایی برای حل این معضل می دانند و بر نقش سازنده سرمایه اجتماعی شامل ساختارهای جامعه، انسجام، روابط افراد، و کارایی شبکه های محلی در این فرایند تأکید می کنند. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش سرمایه اجتماعی بهره برداران در تشکیل گروه های خودجوش محلی و یکپارچه سازی زمین های پراکنده اعضا از این طریق است. روش تحقیق برای انجام این پژوهش، توصیفی تحلیلی بود و به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. جامعه آماری تحقیق 280 نفر از بهره برداران کشاورزی در روستاهای دهستان حصار ولی عصر بودند که زمین های شان یکپارچه شده بود. از بین آنها با استفاده از فرمول کوکران، 150 بهره بردار به عنوان نمونه انتخاب شد و پرسش نامه به شیوه تصادفی ساده توزیع گردید. روایی پرسشنامه را گروهی از صاحب نظران تأیید کردند و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به میزان 937/0 محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل کمّی داده ها از آزمون های آماری تحلیل واریانس، کروسکال والیس، همبستگی پیرسنه و تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس نشان می دهند که میانگین عددی مؤلفه های سرمایه اجتماعی بهره برداران، تفاوت معناداری با یکدیگر ندارد. نتیجه تحلیل کروسکال والیس نیز نشان می دهد که بهره برداران پروژه های یکپارچه سازی شده در سه روستای مطالعه شده در برخورداری از ابعاد سرمایه اجتماعی تفاوت معناداری با یکدیگر ندارند. نتیجه تحلیل عاملی نقش سرمایه اجتماعی در یکپارچه سازی اراضی در پروژه های اجرا شده نشان می دهد که سه عامل اعتماد متقابل بین بهره برداران (با 39/19 درصد)، مشارکت و همکاری اعضا (با 2/17 درصد) و انسجام اجتماعی و مدیریت اشتراکی (با 56/11 درصد) که عمدتاً با ساختار اجتماعی مناطق روستایی ارتباط نزدیکی دارند، درمجموع نزدیک به 50 درصد از کل واریانس را به خود اختصاص داده اند.
۴۹.

نقش سرمایه گذاری های مالی در توسعه روستایی با تاکید بر گردشگری خانه های دوم مورد: شهرستان بوئین زهرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال سوم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۷)

کلید واژه ها: توسعه روستایی سرمایه گذاری پیوندهای شهر - روستا دهستان حصار ولیعصر - شهرستان بویین زهرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۸ تعداد دانلود : ۴۱۳
پیوندهای روستایی- شهری نقش بسزایی در توسعه روستایی و پویایی آنها ایفا می کند. به طوری که از شهر به مثابه موتور توسعه روستایی یاد شده است. از این رو مناسبات روستا- شهری نیازمند برررسی های جامع به منظور فهم تغییر در ماهیت و شدت این تعاملات در طول زمان است. یکی از نقش های کلیدی مناسبات روستایی- شهری در فرآیند توسعه، مبادلات مالی و پولی و جریان سرمایه در اشکال مختلف اعم از بودجه های عمرانی دولت، انتقال کالاها و انواع سرمایه گذاری های فردی یا خانوادگی است که برای سرمایه گذاری در مناطق روستایی می تواند در اختیار کشاورزان و شاغلین روستایی قرار داده شود. هدف از این پژوهش بررسی روابط شهر- روستا در توسعه روستایی با تاکید بر سرمایه گذاری های فردی در توسعه گردشگری در منطقه مورد مطالعه می باشد. نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی است. داده های مورد نیاز با تنظیم پرسش نامه و مصاحبه گردآوری شده است. جامعه آماری این تحقیق ساکنین دائمی روستاهای مورد مطالعه می باشد که به صورت تمام شماری مورد بررسی قرار گرفته اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری ویلکاکسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد کهوجود تفاوت معناداری در همه موارد در دوره قبل و بعد از توسعه و گسترش گردشگری روستایی و سرمایه گذاری در گردشگری است؛ به طوری که بیشترین تفاوت معناداری به مولفه های کیفیت کالبدی روستای محل زندگی و مسکن روستایی و کمترین تفاوت معناداری در مولفه میزان مشارکت مردم روستا در مدیریت عمومی روستا با تاکید بر امور گردشگری بوده است. هم چنین بررسی مدل برازش رگرسیونی نشان می دهد که تاثیر مثبت در رضایت مردم از سرمایه گذاری فردی در توسعه روستایی در روستاهای مورد مطالعه خود تابع اثرات مثبت گردشگری است.
۵۰.

ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در کاهش اثرات سانحه زلزله دردهستان سجاسرود- شهرستان خدابنده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال چهاردهم بهار ۱۳۹۳ شماره ۳۲

کلید واژه ها: مشارکت سرمایه اجتماعی آسیب پذیری سوانح طبیعی شهرستان خدابنده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای رفتاری و فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی مدیریت بحران روستایی
تعداد بازدید : ۱۶۶۴ تعداد دانلود : ۱۲۴۸
سرمایه اجتماعی به عنوان یک مفهوم فرارشته ای در چند دهه اخیر در تحلیل های اجتماعی و اقتصادی پیرامون توسعه روستایی مطرح شده و به نقش ساختارهای اجتماعی محلی از قبیل روابط متقابل، شبکه ها و نهادهای محلی، نگرش، انسجام و اعتماد تاکید دارد. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در کاهش میزان آسیب پذیری ناشی از سانحه زلزله است. به این منظور، از 3510 خانوار ساکن در دهستان سجاسرود، با استفاده از فرمول اصلاح شده کوکران تعداد 186 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شده است. پایایی داده های مورد استفاده با بهره گیری از آلفای کرونباخ به میزان 857/0 محاسبه شده است. برای نیل به این هدف، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر تکمیل پرسشنامه در بین سرپرستان خانوار بهره گرفته شده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری همبستگی اسپیرمن، آزمون t، فریدمن و تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج حاصله از تحلیل آماری نشان می دهد که همه ابعاد سرمایه اجتماعی در بین خانوارهای نمونه از سطح مطلوب پایین تر می باشد. به طوری که، در ابعاد شبکه های محلی و انسجام اجتماعی حتی از حد متوسط نیز پائین تر است. تحلیل مهمترین ابعاد سرمایه اجتماعی تاثیرگذار در کاهش آسیب پذیری زلزله از دیدگاه پاسخگویان نشان می دهد که شاخص های شبکه ها و نهادهای محلی، اعتماد و مشارکت و همکاری با دارابودن ضرایب استاندارد منفی به ترتیب با مقادیر 331/0-، 123/0-، 219/-0 بیشترین و شاخص های نگرش مردم (163/0) و انسجام اجتماعی با (239/0) نیز کمترین تاثیر را در کاهش آسیب پذیری روستاهای نمونه داشته اند.
۵۱.

ارزیابی نقش گردشگری خانه های دوم در تنوع بخشی به اقتصاد روستایی(مطالعة موردی: دهستان حصار ولیعصر در شهرستان آوج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال سوم بهار ۱۳۹۳ شماره ۵

کلید واژه ها: اقتصاد روستایی توسعة روستایی گردشگری خانه های دوم شهرستان آوج

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی جغرافیای اقتصادی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی گردشگری روستایی
تعداد بازدید : ۱۸۴۳ تعداد دانلود : ۸۰۱
هدف: این تحقیق به بررسی نقش خانه های دوم گردشگری در تنوع بخشی به اقتصاد روستایی و بهبود ایجاد فرصت های شغلی و درآمد ساکنین دائمی در روستاهای دهستان حصار ولیعصر می پردازد. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش مورد استفاده از نوع تحلیلی- توصیفی است. برای گردآوری داده ها با بهره گیری از روش های میدانی، از تعداد 358 خانوار ساکن دایمی در روستاهای نمونه، با روش نمونه گیری کوکران 170 مورد انتخاب شد. برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری از قبیل ویلکاکسون، t تک نمونه ای، کروسکال والیس و همبستگی اسپیرمن استفاده گردید. یافته ها: نتایج مطالعه بیانگر وجود تفاوت معناداری در دو دوره زمانی قبل و بعد از گسترش خانه های دوم در مولفه های تنوع بخشی اقتصاد روستایی است. به طوری که، مولفه های ایجاد اشتغال غیر کشاورزی و بهبود زیرساخت های تولیدی به ترتیب بیشترین و مولفه ایجاد اشتغال در زمینه کشاورزی کمترین میزان را نشان می دهد. علاوه بر این، نتیجه رتبه بندی شاخص های تنوع بخشی به اقتصاد روستایی نیز نشان می دهد که روستاهای چنگوره و اسماعیل آباد بالاترین میزان و روستاهای قره بلاغ و آبدره پایین ترین جایگاه را داشته اند. محدودیت ها: مهمترین محدودیت های این تحقیق عبارتند از: همکاری اندک برخی از مسئولین محلی و فقدان اطلاعات در مورد خانه های دوم و تعداد آنها در روستاهای مورد بررسی. راهکارهای عملی: با توجه به یافته های تحقیق که نشان دهنده تاثیر مثبت توسعه گردشگری خانه های دوم در ایجاد تنوع در فعالیت های اقتصادی مناطق روستایی از دیدگاه ساکنین محلی است، می توان از آن به عنوان ابزاری در راستای نیل به توسعه پایدار روستایی در مناطق روستایی و بویژه روستاهای در معرض تخلیه استفاده کرد. اصالت/ ارزش: اهمیت پژوهش حاضر در این است که تاثیرات گسترش خانه های دوم گردشگری در تنوع بخشی به اقتصاد روستایی در منطقه مورد مطالعه را مورد بررسی قرار می دهد. لذا از یافته های تحقیق می تواند در تشریح نقش فعالیت های غیر کشاورزی در توسعه روستایی و نگهداشت جمعیت در مناطق روستایی مورد استفاده قرار گیرد.
۵۲.

نقش توسعه ظرفیتی در مدیریت کاهش خطر زلزله در مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان ابهر، دهستان سنبل آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۳۳ بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۴۵ ۷۴-۶۳

کلید واژه ها: توسعه ظرفیتی مدیریت سانحه سکونتگاه های روستایی دهستان سنبل آباد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۷۵
کشور ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی از مستعدترین مناطق جهان از نظر بروز مخاطرات طبیعی و به ویژه زمین لرزه است، به طوری که در آسیا جایگاه هفتم و در جهان جایگاه سیزدهم را به خود اختصاص داده است. با نگاه اجمالی به نقشه های پهنه بندی زمین لرزه، می توان دریافت که بیشتر سکونتگاه های پرجمعیت روستایی و شهری کشور در دامنه های البرز و زاگرس واقع اند که از لحاظ تهدید مخاطرات طبیعی و به ویژه زلزله آسیب پذیری نسبتاً بالایی دارند. به همین خاطر تأکید این پژوهش، بررسی ظرفیت های مقابله با آسیب پذیری سکونتگاه های روستایی در برابر خطر زمین لرزه در مناطق روستایی دهستان سنبل آباد از توابع شهرستان ابهر می باشد. پژوهش حاضر درصدد اندازه گیری میزان ظرفیت های (اجتماعی، اقتصادی، نهادی، کالبدی و طبیعی) به منظور مقابله با تأثیرات مخاطره زلزله و تبیین عملی نقش توسعه ظرفیتی و یا تقویت ظرفیت های موجود با هدف کاهش تأثیرات زمین لرزه در مناطق روستایی مورد مطالعه است. برای بررسی این موضوع از دو روش اسنادی و میدانی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. در فرایند عملیات میدانی دو نوع پرسشنامه تهیه گردید که پرسشنامه اول توسط224 خانوار انتخاب شده از طریق نمونه گیری مطبق از 11 روستای دهستان و پرسشنامه دوم توسط 45 نفر از مسئولین روستایی این دهستان تکمیل گردیدند. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزارSpss و آماره های توصیفی(میانگین و میانه) و استنباطی (آزمون فریدمن، تی تست تک نمونه ای و همبستگی) استفاده شده است. با توجه به موضوع و دستیابی به اهداف تحقیق، فرضیه «ظرفیت های مدیریتی موجود در منطقه مورد مطالعه در ابعاد گوناگون (اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، طبیعی و نهادی) برای مدیریت سانحه زلزله کافی است» مورد تجزیه و تحلیل و آزمون قرار گرفت و نتایج تحقیق، از کافی بودن ظرفیت های موجود در منطقه روستایی مورد مطالعه برای کاستن از تأثیرات و آسیب پذیری خطر زمین لرزه حکایت دارد. واژگان کلیدی: توسعه ظرفیتی، مدیریت سانحه، سکونتگاه های روستایی، دهستان سنبل آباد
۵۳.

نقش مدیریت در توسعة جوامع روستایی برای مقابله با مخاطرات زلزله (مطالعة موردی: دهستان زاغة شهرستان خرم آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال سوم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۸

کلید واژه ها: مدیریت روستایی توسعة روستایی سانحة زلزله دهستان زاغه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی مدیریت بحران روستایی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای روستایی مدیریت روستایی
تعداد بازدید : ۹۳۸ تعداد دانلود : ۸۹۹
هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی نقش مدیریت در توسعة جوامع روستایی برای مقابله با مخاطرات زلزله در دهستان زاغة شهرستان خرم آباد است؛ بنابراین، مدیریت و برنامه ریزی برای مقابله و پیشگیری از این مخاطرات و آثار زیان بار آن ها، در زمرة اهداف این تحقیق مطرح است. روش تحقیق: نوع تحقیق کاربردی، روش مورداستفاده توصیفی- تحلیلی است و برای گرد آوری داده ها، از روش های کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده) استفاده شده است و برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های t تک نمونه ای، فریدمن و رگرسیون چندمتغیره و نرم افزار GIS بهره گرفته شده است. یافته ها: براساس آزمون t نمونه ای، تفاوت معناداری در ابعاد اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، زیست محیطی و کالبدی وجود دارد و این تفاوت از مطلوبیت عددی نیز به شکل منفی ارزیابی و برآورد شده است. همچنین، آزمون فریدمن نشان می دهد که بیشترین میانگین رتبه ای به ظرفیت های کالبدی- محیطی و کمترین آن، به ظرفیت های نهادی، اجتماعی و اقتصادی اختصاص یافته است. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون نشان دهندة این است که بین عوامل چهارگانة اجتماعی، اقتصادی، نهادی و کالبدی- محیطی، رابطة کاملاً معنی دار وجود دارد. محدودیت ها/ راهبردها: در منطقة موردمطالعه، ازیک سو، توجهی به قرارگرفتن روستاها در مسیر گسل ها نشده است و در این منطقه، ساخت وساز بسیار روبه گسترش است و درصورت بروز زلزله، با اثرات جانی و مالی زیادی مواجه خواهند شد و ازسوی دیگر، مردم منطقة موردمطالعه از روش های مقابله با این بحران چندان اطلاعی ندارند. راهکارهای عملی: با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت روستاهایی که در مسیر گسل ها قرار دارند، بیشتر درمعرض آسیب پذیری و خسارات های جانی و مالی هستند؛ بنابراین، قبل از بحران باید به آن توجه ویژه ای کرد. اصالت و ارزش: اهمیت پژوهش حاضر در این است که مدیریت می تواند علاوه بر آگاه کردن مردم با اثرهای ناشی از وقوع زلزله و اجرایی کردن دستورالعمل بحران، برای پیشگیری از وقوع زلزله و به حداقل رساندن خسارات مالی و جانی در محدودة موردمطالعه وارد عمل شود.
۵۴.

نقش یکپارچه سازی اراضی در بهبود زمینه های کارآفرینی کشاورزی در شهرستان خدابنده (مورد: روستاهای حوزه خدمات کشاورزی نورآباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای (دانشگاه آزاد مرودشت)سال چهارم بهار ۱۳۹۳ شماره ۱۳

کلید واژه ها: توسعه روستایی کارآفرینی کشاورزی یکپارچه سازی اراضی خدابنده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۵ تعداد دانلود : ۴۵۳
یکی از چالش های بخش کشاورزی- به عنوان مهم ترین تأمین کننده اشتغال و درآمد روستایی در کشور ما- تقطیع گسترده و پراکند بودن قطعات اراضی متعلق به هر یک از بهره برداران است. بررسی تجارب کشورهای موفق در ساماندهی اراضی کشاورزی نشان می دهد که یکی از مهم ترین راه حل های غلبه بر این چالش، یکپارچه سازی اراضی است که می تواند از طریق بهبود زمینه های کارآفرینی در بخش کشاورزی به عنوان محرکی برای ایجاد دگرگونی اقتصادی- اجتماعی در جامعه روستایی عمل کند. هدف این مطالعه بررسی نقش یکپارچه سازی توافقی اراضی کشاورزی در محدوده مورد مطالعه در بهبود زمینه های کارآفرینی از دیدگاه کشاورزان مشمول طرح ها است. به این منظور از 30 طرح اجرا شده با مشارکت610 بهره بردار کشاورزی، 136 بهره بردار با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب گردید. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های ویلکاکسون، جدول توافقی و t دو نمونه ای بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش در دو محور ارایه شده است: الف) در بین کشاورزان با اراضی یکپارچه شده، تحلیل قبل و بعد از یکپارچه سازی نشان می دهد که این پروژه ها در ایجاد زمینه برای شکل گیری و توسعه کارآفرینی کوچک مقیاس کشاورزی موفق بوده اند، ب) مقایسه دیدگاه دو گروه با اراضی یکپارچه و غیر یکپارچه مبین تفاوت معنادار در شاخص های کارآفرینی می باشد، که این امر بیانگر تأثیر مثبت اقدامات یکپارچه سازی اراضی پراکنده بهره برداران در یک یا چند نقطه در بهبود زمینه های کارآفرینی کشاورزی است.
۵۵.

تحلیلی بر موانع اقتصادی- اجتماعی مشارکت روستاییان در فرآیند مدیریت روستایی مطالعه موردی: دهستان لیشتر، شهرستان گچساران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرآیند مدیریت و توسعه دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۸۳)

کلید واژه ها: توسعه مشارکت مدیریت روستایی دهیاری درآمد پایدار

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی مباحث ویژه مدیریت دولتی
  2. حوزه‌های تخصصی اقتصاد توسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشد توسعه اقتصادی تحلیل های منطقه ای ،شهری و روستایی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی روستایی و عشایر
تعداد بازدید : ۱۳۳۰ تعداد دانلود : ۷۲۱
امروزه مشارکت به عنوان یکی از عناصر ضروری جهت دستیابی به توسعه و به خصوص توسعه روستایی شناخته شده است. در همین ارتباط دولت ها برنامه های متفاوتی را جهت افزایش مشارکت روستاییان به اجرا می گذارند. مسئله اساسی آن است که در نواحی روستایی کشور، سطح مشارکت روستاییان در فرآیند مدیریت روستایی در سطح پایین قرار دارد. این روند ناکارآمدی نظام برنامه ریزی روستایی کشور را در سطح خرد و کلان به دنبال داشته است. سئوالی که در این زمینه مطرح می شود آن است که «مهمترین موانع اقتصادی و اجتماعی عدم مشارکت روستاییان در فرآیند مدیریت روستایی کدام عوامل می باشد؟». روش پژوهش حاضر توصیفی، تحلیلی، و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه و مصاحبه) بود. روش تجزیه و تحلیل اطلاعات به صورت آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و استنباطی (آزمون توکی، کای دو، تحلیل خوشه ای، رگرسیون خطی، و آزمون t تک نمونه ای) صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش، 1582 خانوار 20 روستای دارای شورای اسلامی و دهیاری دهستان لیشتر بود که نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه از این خانوارها با استفاده از فرمول کوکران، 143 نمونه محاسبه شد. جهت سنجش پایایی پرسش نامه از روش آلفای کرونباخ و با تاکید بر همسانی درونی استفاده شد که ضریب آن برای پرسشنامه مردم 764/0 و برای پرسشنامه مسئولین 781/0 به دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد سطح مشارکت روستاییان در فرآیند مدیریت روستایی در وضعیت مناسبی قرار ندارد و میان ویژگی های فردی روستاییان و سطح توسعه یافتگی روستاهای مورد مطالعه با سطح مشارکت رابطه معنی داری وجود دارد. از دیدگاه مردم و مسئولین کمبود درآمد روستاییان به عنوان مهمترین مانع مشارکت آنان در فرآیند مدیریت روستایی شناخته شد.
۵۶.

ارزیابی توزیع سرمایه اجتماعی در محلات شهری مطالعه موردی: شهر زنجان

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری سال ۱ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ 119 - 136

کلید واژه ها: اولویت بندی سرمایه اجتماعی توسعه شهری زنجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۲۶
یکی از مفاهیم مطرح در حوزه مطالعات اجتماعی موضوع سرمایه اجتماعی است که در دهه های اخیر به عنوان یکی از مهمترین شاخصه های رشد و توسعه در هر اجتماعی مطرح است. چرا که وجود مولفه های سرمایه اجتماعی از قبیل مشارکت، آگاهی، انسجام، اعتماد، شبکه اجتماعی، نه تنها در یک جامعه توسعه را بدنبال خواهد داشت بلکه وجود این مولفه ها خود عین توسعه است. هدف از این پژوهش ارزیابی توزیع سرمایه اجتماعی در محلات شهری، شهر زنجان می باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی می باشد و برای گرد آوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه) استفاده شده است و به دنبال پاسخگویی به این سوالات می باشد        1- آیا توزیع سرمایه اجتماعی در بین مناطق چهارگانه شهر زنجان دارای تفاوت معناداری است؟       2- کدام یک از مناطق چهارگانه شهر زنجان وضعیت بهتری به لحاظ دارا بودن سرمایه اجتماعی دارد؟ برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار های توصیفی و استنباطی (آزمون های t، فریدمن و ماتریس همبستگی)، و مدل ویکور استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که بین شاخص مورد نظر رابطه مثبت و معناداری وجود داشته به جز شاخص اعتماد اجتماعی که معنادار بودن آن در حد ضعیف ارزیابی شده است و از طرف دیگر، نتیجه حاصله از تحلیل مدل ویکور نشان میدهد که منطقه 1 و 2 شهر زنجان رتبه نخست و دوم را به خود اختصاص داده اند.
۵۷.

ارزیابی نقش یکپارچه سازی اراضی کشاورزی در بهبود تولید بهره برداری های آبی: دهستان خرارود، شهرستان خدابنده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال دوم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلید واژه ها: توسعه کشاورزی یکپارچه سازی اراضی عوامل تولید شهرستان خدابنده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۰ تعداد دانلود : ۵۳۹
یکی از مهمترین چالش های پیش روی توسعه کشاورزی در مناطق روستایی عدم استفاده بهینه از عوامل تولید بویژه زمین و آب است که با مسئله خردبودن و پراکندگی اراضی متعلق به هر یک از بهره برداران در ارتباط می باشد. برای حل این چالش در کشورهای مختلف از سیاست های یکپارچه سازی اراضی به عنوان یک راه حل منطقی و قابل اجرا استفاده شده است. هدف از این پژوهش ارزیابی نقش یکپارچه سازی توافقی اراضی کشاورزی در بهبود کارآیی عوامل تولید در بهره برداری های آبی در دهستان خرارود- شهرستان خدابنده است. نوع تحقیق کابردی و روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی می باشد و برای گردآوری داده ها از روش های کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه) استفاده شده است. به این منظور، از تعداد 50 طرح که در دو دهه اخیر که با همکاری 285 بهره بردار کشاورزی اجرا شده است، با استفاده از روش نمونه گیری کوکران تعداد 104 نفر از بهره برداران به عنوان نمونه انتخاب شده اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش های آماری آزمون کای دوپیرسن، جدول توافقی، آزمون ناپارامتری ویلکاکسون، آزمون فریدمن و تحلیل واریانس استفاده شده است.نتایج مطالعه نشان می دهد که تفاوت معناداری در دوره قبل و بعد از اجرای طرح در تعداد قطعات اراضی هر بهره بردار بوجود آمده و این امر توانسته است تغییرات مهمی در بهبود کارآیی عوامل تولید ایجاد کند. از طرفی دیگر، از دیدگاه کشاورزان نمونه بیشترین و کمترین تاثیر مستقیم در بهره وری عوامل تولید به ترتیب با مولفه های مربوط به درامد و اشتغال کشاورزان و هزینه های فعالیت های کشاورزی با مقدار 498/0 و 024/0 ارتباط دارند.
۵۸.

ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه ی گردشگری روستایی با تأکید بر خانه های دوم، مطالعه ی موردی: دهستان حصار ولیعصر- شهرستان بوئین زهرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری سال دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۶ 52 - 74

کلید واژه ها: توسعه ی روستایی سرمایه ی اجتماعی گردشگری خانه های دوم شهرستان بوئین زهرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۵۶
از دیدگاه برنامه ریزان توسعه، ابعاد متعدد سرمایه ها از قبیل سرمایه ی طبیعی، فیزیکی، انسانی، مالی و اجتماعی برای توسعه ی مناطق روستایی مورد نیاز است؛ ازاین رو، در چند دهه ی اخیر، مفهوم سرمایه ی اجتماعی به عنوان یک مفهوم فرارشته ای نقش مهمی در تحلیل های اجتماعی و اقتصادی توسعه ی روستایی به ویژه توسعه ی گردشگری مطرح شده و به نقش ساختارهای اجتماعی محلی از قبیل روابط متقابل، شبکه ها و نهادهای محلی، نگرش، انسجام و اعتماد تأکید دارد. هدف از این پژوهش بررسی نقش سرمایه ی اجتماعی در توسعه ی روستایی با تأکید بر گردشگری مبتنی بر خانه های دوم در منطقه ی روستایی دهستان حصار ولیعصر از توابع شهرستان بوئین زهرا است. نوع تحقیق کاربردی و روش مورد استفاده، توصیفی-تحلیلی است و جمع آوری داده ها مبتنی بر استفاده از پرسش نامه و مصاحبه بوده است. روایی سؤالات از طریق پرسش نامه ی پیش آزمون بررسی شده و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ به میزان 0.8 محاسبه شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی بهره گرفته شده است. جامعه ی آماری تحقیق شامل 4 روستای دارای خانه های دوم گردشگری است که به علت در دسترس بودن همه ی خانواده ها از روش تمام شماری استفاده شده است. یافته ها نشان داد که نتیجه ی حاصل از تقلیل 35 متغیر، بیانگر 8 عامل استخراج شده بوده که 71.74 درصد از واریانس را تبیین می کند که نشان از رضایت بخش بودن تحلیل عاملی و متغیر های مورد بررسی است. در این بین عامل اول، یعنی عامل علاقه ی فردی و مشارکت با مقدار ویژه ی 4.06 را به خود اختصاص داده است و 11.61 درصد واریانس را تفسیر و توجیه می کند که بیشترین تأثیر را در زمینه ی گسترش گردشگری خانه های دوم و توسعه ی سرمایه ی اجتماعی روستایی در منطقه ی مورد مطالعه داشته است و کمترین عامل، مربوط به عامل تعصب است که مقدار ویژه ی این عامل 1.61 است که 4.60 درصد واریانس را محاسبه و توضیح می دهد.
۵۹.

ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه نواحی روستایی مطالعه موردی؛ دهستان مشهد میقان شهرستان اراک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال سیزدهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲۹

کلید واژه ها: مشارکت توسعه روستایی سرمایه اجتماعی اعتماد انسجام اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۴ تعداد دانلود : ۲۰۹۶
مفهوم سرمایه اجتماعی، یک مفهوم فرارشته ای است که چند دهه اخیر مورد توجه محققان رشته های علوم انسانی قرار گرفته است. این مفهوم در تحلیل های اجتماعی و اقتصادی پیرامون توسعه جوامع روستایی نیز، مطرح شده و بر منابع محلی سکونتگاه های روستا از قبیل روابط انسانی، شبکه ها و نهادهای موجود در ساختارهای اجتماعی تأکید دارد. هدف از انجام این تحقیق ارزیابی نقش سرمایه اجتماعی در توسعه مناطق روستایی در ابعاد مختلف اقتصادی- اجتماعی و کالبدی است، به همین منظور سه شاخص انسجام اجتماعی مدنظر پانتام (اعتماد، مشارکت و شبکه ها) در قالب سرمایه اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی مبتنی بر تکمیل پرسشنامه و مصاحبه با تعداد 135 نفر از سرپرستان خانوار نمونه در 25 روستای دهستان مشهد میقان است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل تاپسیس و روش های آماری همبستگی اسپیرمن، آزمون t و تحلیل واریانس (ANOVA) استفاده شده است. نتایج حاصله حاکی از این است که بین افزایش سرمایه اجتماعی و بالا رفتن توسعه روستایی رابطه مثبت و کاملاً معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش میزان سرمایه اجتماعی در بین پاسخگویان، توسعه روستایی بویژه در ابعاد اجتماعی و کالبدی تحول بیشتری را نشان می دهد.
۶۰.

بهبود توزیع فضا- مکانی فروشگاه های زنجیره ای شهر تهران با استفاده از GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدرس علوم انسانی-برنامه ریزی و آمایش فضا ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی۷۱)

کلید واژه ها: سیستم استنتاج فازی وزن قواعد فازی آلتراسیون طلای اپی ترمال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰۷ تعداد دانلود : ۷۷۷
توزیع فضا- مکانی فروشگاه های زنجیره ای یکی از مسائل مهم در برقراری عدالت فضایی است که از نظر رویکردهای توسعه پایدار در کانون توجه خدمات رسانی و توسعه قرار دارد. شهر تهران 54 فروشگاه زنجیره ای دارد که به نظر میرسد، در نقاط مختلف این شهر به صورت نامطلوبی توزیع شده باشند. در این خصوص سؤال اصلی تحقیق جستجوی الگوی مناسب فضایی فروشگاه های زنجیره ای در شهر تهران است که جهت پاسخ گویی به آن از روش توصیفی- تحلیلی و تکنیکهای تحلیل فضایی استفاده شد. برای این منظور نخست بر اساس ادبیات تحقیق به استخراج شاخص ها مبادرت شد سپس یک تابع الگوی مناسب فضایی تعریف و بر اساس آن به سؤالات تحقیق پاسخ داده شد. نتایج تحقیق نشانگر کفایت نداشتن فروشگاه های موجود در شهر تهران و نیز نبودن تناسب توزیع آن ها است. هم چنین موقعیت تقریبی فروشگاه های جدید نیز پیشنهاد شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان