ولی الله عباسی

ولی الله عباسی

مطالب

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۵۸ مورد.
۱.

تمدن و هنر از منظر سنت گرایی(با تکیه بر دیدگاه سید حسین نصر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سنت گرایی تمدن هنر سنتی معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸ تعداد دانلود : ۱۷۹
هنر در زندگی و تمدن اسلامی از جایگاه و اهمیت اساسی برخوردار است و یکی از مظاهر مهم تمدن بشری به شمار می رود. تبیین و تفسیر هنر بر مبنای سنت و تجدد(مدرنیته) همواره بحث های فراوانی برانگیخته است. در این میان مباحث سنت گرایان در باب هنر و جایگاه آن در تمدن شناسی اهمیت خاصی دارد. سنت گرایی، تفسیر خاصی از سنت ارائه می دهد و مفاهیم اساسی در حوزه دین، فلسفه، عرفان، علم و هنر را بر مبنای آن مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد. نوشتار حاضر تلاش می کند تا مقوله هنر و اصول و مبانی آن را از این منظر مورد تبیین و تحلیل قرار دهد. به طور کلی نظریات سنت گرایان را نمی توان بدون فهم مبانی و مفاهیم کلیدی آن ها مورد بررسی قرار داد. چرا که سنت گرایان چیزی را خارج از چارچوب سنت نمی دانند و همه تأملات خود را در این راستا تبیین می کنند. فلسفه هنر سنت گرایانه نیز در این چارچوب سنتی و مابعدالطبیعی (فلسفه جاویدان) کل گرفته و تماماً حاکی از دغدغه آنان نسبت به احیای سنت است. از این رو، پیش از بحث درباره هنر، ابتداً مفاهیم و مبانی اساسی و در عین حال مرتبط با بحث توضیح داده شده و پس از آن هنر سنتی و ارتباط هنر با معنویت مورد بحث قرار گرفته است.
۴.

اخلاق و آزادی از دیدگاه امام خمینی(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: اخلاق آزادی سیاست توحید فطرت عقل اختیار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۳۹۶
اخلاق و آزادی از دغدغه‌های بنیادین بشر و جزء اصلی‌ترین نیازهای وی بوده که از دیرباز در امور فردی و اجتماعی نمود پیدا کرده است. این بحث در دوره‌ی معاصر اهمیتی مضاعف یافته و توجّه بسیاری از اندیشمندان را به خود معطوف کرده است. امام خمینی به عنوان بزرگ‌ترین نماد آزاداندیشی و بزرگ‌ترین منادی آزادی و اخلاق در جهان معاصر، در لابه لای آثار و گفتارهای خویش این مسأله را مورد بحث و گفتگو قرار داده است. از دیدگاه ایشان، آزادی شرایط و زمینه‌ی پرورش اخلاق را در جامعه‌ی فراهم می‌آورد و اساساً تحقق جامعه اخلاقی در گرو داشتن آزادی است. همچنین آزادی بی‌حد و حصر نبوده و به وسیله‌ی اخلاق و قانون محدود می‌شود. برهمین اساس، جستار حاضر با ایضاح مفهومی آزادی و اخلاق به پژوهش درباره‌ی این دو و نسبت آن‌ها با یکدیگر پرداخته و دیدگاه امام خمینی  را واکاویده است.
۵.

نگاهی به وحدت ادیان از چشم انداز عرفان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: انسان کامل وحدت وجود صادر اول تجلی کثرت شرایع وحدت دین کثرت اسما شریعت کامل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۸ تعداد دانلود : ۷۸۵
وحدت گرایی دینی، رویکردی است که عارفان مسلمان به مسئله کثرت ادیان دارند. از این دیدگاه، تمام ادیان از ریشه واحدی سرچشمه گرفته اند و همگی، جلوه ها و مظاهر وحدت حقه دینی هستند. بنابراین ادیان از نظر باطنی، وحدت دارند، اما از نظر ظاهری، دچار اختلاف هستند. بر این اساس، نگارنده در این مقاله کوشیده است تا وحدت گرایی دینی (وحدت دین و کثرت شرایع) را از چشم انداز عرفان بررسی و مبانی عرفانی آن (مانند وحدت وجود، کثرت و اختلاف اسمای الهی و غیره) را تبیین و تحلیل کند.
۷.

جان رالز و ابتنای اخلاق بر قراردادگرایی

نویسنده:

کلید واژه ها: اخلاق اصول عدالت فایده گرایی قراردادگرایی وضع نخستین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه سیاسی
تعداد بازدید : ۳۱۱۱ تعداد دانلود : ۱۲۴۶
جان رالز بزرگ ترین فیلسوف سیاسی و اخلاقی قرن بیستم در کتاب نظریه عدالت، فلسفه سیاست و فلسفه اخلاق را در سطح عمیقی به یکدیگر مربوط ساخته است. وی در این کتاب با ابتنای اخلاق بر قراردادگرایی، درصدد به دست دادن نظریه جامع اخلاقی است تا جایگزین فایده گرایی شود. بدین سان، وی امیدوار است بتواند کاری را که منتقدان شهودگرا و کمال گرا طی سال ها چالش فکری با فایده گرایی نتوانسته اند انجام دهند، به سامان رساند و این دیدگاه جامع اخلاقی و فلسفی را در اختیار نهد. نگارنده در این مقاله، پس از طرح مسئله و بیان نظریات مختلف درباره معیار صواب و خطا در اخلاق هنجاری (نظریات غایت گرایانه، وظیفه گرایانه، فضیلت گرایانه و قراردادگرایانه)، قراردادگرایی رالز و مفاهیم اساسی در اندیشه وی را تبیین نموده و سپس با اشاره به انتقادات متعدد از نظریه رالز، نقد مک اینتایر (فیلسوف اخلاق فضیلت مدار و جامعه گرا) را بیان داشته است.
۸.

معنویّت و هنر از دیدگاه سنّت گرایان(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: سنت دین هنر معنویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۶ تعداد دانلود : ۸۹۸
نویسنده در مقالهی حاضر بر آن است تا نسبت معنویّت و هنر را از دیدگاه سنّت گرایان، به ویژه سیّد حسین نصر، یکی از شارحان مهم سنّت گرایی معاصر، تبیین نماید. نظریات سنّت گرایان را نمیتوان بدون فهم مبانی و مفاهیم کلیدی آنها بررسی کرد؛ چرا که سنّت گرایان چیزی را خارج از چارچوب سنّت نمیدانند و همهی تأمّلات خود را در این راستا تبیین میکنند. به همین دلیل، در این مقاله نخست به مفاهیم اساسی و در عین حال مرتبط با بحث معنویت و هنر پرداخته و پس از آن بحث هنر دینی و سنّتی و ارتباط هنر با معنویت را مورد بحث قرار خواهیم داد.
۹.

استاد شهید مطهری؛ مؤسس کلام جدید شیعی

کلید واژه ها: تجدد عقل هرمنوتیک خاتمیت کلام جدید علم و دین کثرت گرایی دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۲ تعداد دانلود : ۸۳۰
علم کلام، به ویژه مباحث جدید کلامی، از مهم ترین مباحث علمی است. بیشک استاد مطهری از چهره های شاخص و نوآور در اندیشة اسلامی معاصر محسوب میشود. وی در فلسفه و کلام اسلامی دارای مطالعات عمیق و گسترده بود؛ در پرتو آشنایی با فلسفه و الهیات غرب، به مسائل مهم و پرسش های اساسی این دوران توجه جدی از خود نشان داد و سهم مؤثری در تأسیس کلام جدید از خود بر جای گذاشت. از این رو، میتوان وی را مؤسس کلام جدید شیعی برشمرد. این مقاله درصدد است ضمن روشن ساختن جایگاه استاد مطهری در گفتمان کلام جدید، برخی از نظریه های مهم وی دربارة مباحث نوپدید کلامی را بررسی کند.
۱۰.

برهان وجودی در الهیات فلسفی غرب و اسلام

نویسنده:

کلید واژه ها: فلسفه فلسفه اسلامی برهان وجودی فلسفه غرب الهیات فلسفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰۶ تعداد دانلود : ۶۴۸
برهان وجودی یکی از براهین مهم فلسفی است که همواره در طول تاریخ فلسفی، فیلسوفان را مجذوب خود کرده است. مرکز ثقل دلیل وجودشناختی آن است که خداوند، به فرض وجود، یعنی از آن نوع موجوداتی نیست که اتفاقی وجود پیدا کرده اند. این تصور درست از خداوند را می توان با توسل به جهان بینی سنتهای یهودی، مسیحی و اسلامی نشان داد و این کار از طریق بررسی تجربی و ماتاخر در نوع نگرش این سنتها نسبت به خداوند صورت می گیرد. برهان وجودی ابتدا توسط آنسلم مطرح شد و پس از آن گونیلو، آکویناس، هیوم و کانت آن مورد نقد و بررسی قرار دادند. در فلسفه جدید، دکارت و لایبنیتس از معروفترین مدافعین برهان وجودی می باشند. در دوره معاصر نیز هارتشورن و مالکم تقریر جدیدی از این برهان ارائه کرده اند.
۱۳.

جان هیک و کثرت‌‌گرایی دینی عرفانی؛ تحلیل و نقد(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: انحصارگرایی کثرت‌گرایی دینی شمول‌گرایی تجربه‌دینی و عرفانی واقعیت‌‌غایی وصف‌ناپذیری ساخت‌‌گرایی عرفانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۴۲
کثرت‌گرایی ‌دینی یکی از مباحث مهمی است که نخست در متون ‌فلسفه‌ ‌دین‌ و الهیات ‌مسیحی‌ مطرح ‌شد، اما چند سالی ‌است‌ که ‌نظر برخی ‌از مسلمانان ‌نیز بدان ‌معطوف ‌شده‌ و دغدغه‌هایی‌ را در حوزه‌ ‌اندیشه‌ ‌دینی‌ پدید آورده ‌است‌. افزون بر این، برخی از کثرت‌‌گرایان مانند جان هیک معتقدند عارفانی همچون ابن‌‌عربی، مولوی و غیره رویکردی کثرت‌‌گرایانه به دین دارند و چندین قرن پیش، این نظریه را تعلیم داده‌‌اند. به ‌همین‌ سبب، در این ‌نوشتار می‌کوشیم نخست دیدگاه ‌جان‌ هیک و مستندات عرفانی آن (مانند وصف‌‌ناپذیری واقعیت مطلق و ساخت‌گرایی عرفانی) را طرح کرده و سپس آن را با تکیه ‌بر مبانی ‌و دیدگاه‌های عرفانی بررسی‌ و نقد کنیم. در این مقاله استدلال شده است که کثرت‌‌گرایی دینی هیک با آموزه‌های اسلامی و دیدگاه عرفا سازگار نیست. اشکال اساسی برنامه کثرت‌گرایی هیک، در نوع نگرش وی به ادیان نهفته است. هیک دین را یک واکنش انسانی صرف نسبت به خدا یا واقعیت غایی تعبیر می‌کند؛ در حالی که از دیدگاه عرفا، دین از وحی الهی سر چشمه می‌گیرد و از این رو، تنوع ادیان نه به دلیل تجربه‌های مختلف از حقیقت مطلق و نسبی‌‌گرایی فرهنگی، بلکه برآمده از مشیت خداوندی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان