ناصر کمال پور خوب

این جستار یک مطالعه توصیفی-کتابخانهای است که به واکاوی سبکهای مدیریت کلاس درس و تناسب آن ها با الگوهای تدریس پرداخت. هدف آن، شناسایی سبکهای مختلف مدیریتی و انتخاب بهترین سبک تدریس توسط معلمان برای ارائه مطالب و اعمال نظم و انضباط در کلاس درس بکار می گیرد، تا بتواند در سه حوزه انتخاب سبک مدیریت مناسب، شناسایی عوامل مثبت و منفی تأثیرگذار بر جو کلاس و عوامل فرا کلاسی اعمال مدیریت کند. اطلاعات موردنیاز از طریق یادداشت برداری و فیشبرداری گردآوری شد، که در آن از تحقیقات انجام شده مرتبط با مدیریت کلاس درس و مبانی نظری اندیشمندان و حوزه های علوم آموزشی و تربیتی استفاده شده است. یافتهها: ابتدا ابعاد مرتبط با مدیریت کلاس درس در سه حوزه مدیریت افراد (دانشآموزان)، مدیریت فضا (مدرسه) و مدیریت خود و توانایی معلم، موردبحث و بررسی قرار گرفت. سپس با مفهومسازی و پیکربندی مبانی نظری پیرامون سبک های مختلف مدیریت کلاس درس (مستبدانه، اقتدارگرایانه، آسان گیرانه، آزادمنشانه) و تطبیق آن ها با الگوهای تدریس مکانیستی و ارگانیستی مدل تلفیقی از آن ها ارائه شد که بر مبنای آن با در نظر گرفتن ابعاد مختلف موردبررسی در شیوه تدریس، اثربخشترین شیوه تدریس، سبک اقتدارگرایانه است که در آن ضمن داشتن ابهت، اقتدار و مدیریت از انعطاف و تعامل لازم و به موقع نیز برخوردار است.

شهروند مطلوب برای نظام های رسمی به عنوان عنصری خلاق و مستقل شناخته می شود. آنها برای تحت انقیاد درآوردن شان از شیوه های مختلفی استفاده می کنند. نظام تربیت رسمی جمهوری اسلامی نیز با تدوین اسناد «سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند چشم انداز20 ساله» تلاش می کند شهروند مطلوب خود را تربیت کند. این مقاله ضمن شناسایی بنیان های آماده-سازی شهروندی و ویژگی های شهروند مطلوب تلاش دارد موضع شفاف نظام رسمی تعلیم و تربیت در ایران را از طریق این اسناد نسبت به تربیت شهروند-دانش آموز مشخص سازد. به لحاظ روش شناسی این مقاله از نوع اسنادی تحلیلی است که محتوای اسناد موردنظر به روش تحلیل محتوایی مورد واکاوی قرار گرفت و نمونه ها به صورت نمونه گیری نظری به شیوه ی فیش برداری انتخاب شده اند. در بخش یافته ها نتایج حاصل از تحلیل اسناد نشان می دهد که هر دو سند رسیدن به قرب الهی را هدف غایی آرمان تربیت می دانند. مقوله ی استخراجی شهروند دیندار در محورهای دینی (اعتقادی،عبادی) و مقوله ی شناختی(ارزشی،اخلاقی ،علمی و فرهنگی) در هردو سند این سنخیت را نشان می دهد. اما در بررسی مقوله ی شهروند اجتماعی با محورهای مورد بررسی(منفعت اجتماعی، مشارکت اجتماعی سیاسی، نقش آفرینی مجزای اجتماعی و منشا رشد اجتماعی)مسیر متفاوتی برای رسیدن به هدف معرفی می کنند. بر اساس این نتایج سند تحول دستیابی به ایده ال های شهروند مطلوب را در اولویت دادن به اراده ی فردی می-بیند؛ در حالی که سند چشم انداز ضمن در نظر گرفتن این تفاوتها نقطه آغاز تربیت شهروندی را ایجاد ساختار مناسب و قرار گرفتن افراد در این نهادها برای فراگیری الگوهای رسمی نظام حاکم تدوین می کند.

هدف: این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی مؤلفه های شهروندی مطلوب از نظر نظام رسمی جمهوری اسلامی و میان دانش آموزان انجام گرفت. روش: روش مطالعه این پژوهش کمی-کیفی بود که برمبنای آن نخست با مرور اسناد رسمی(قانون اساسی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش) با منطق روش تحلیل محتوای کیفی، مؤلفه های تربیت شهروندی مطلوب مدنظر نظام جمهوری اسلامی ایران به صورت نظری، فیش برداری شد. سپس فرایند کدگذاری کیفی روی آنها انجام گرفت. در ادامه برای شناسایی جایگاه مؤلفه های شهروندی و نمود آنها در بین دانش آموزان(واحد تحلیل)، از میان معلمان متوسطه پسرانه شهر تهران به عنوان واحد مشاهده به روش پیمایش و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، نمونه ی 210 نفری انتخاب شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه خودساخته جمع آوری گردید که مقدار الفای آن 82/. در سطح قابل قبولی بدست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و با استفاده تحلیل عامل اکتشافی و در سطح معناداری 0.05 انجام شد. یافته ها: در این پژوهش با واکاوی مفهومی اسناد مورد مطالعه، مشخص شد که تمامی مؤلفه های تربیت شهروندی در جمهوری اسلامی ایران با محوریت دین و رسیدن به قرب الهی مفهوم سازی شد. براین اساس شهروند در حوزه دینی با شاخص های اعتقادی، عبادی، شناختی و در حوزه اجتماعی با شاخص های منفعت اجتماعی، مشارکت و نقش آفرینی مجزای اجتماعی مطلوب به شمار می آید. با بررسی محورهای شهروندی در بین دانش آموزان مؤلفه ی اعتماد و مسئولیت پذیری با (مقدارویژه 012/6 و تعهد دینی و سازمانی با مقدار ویژه 073/2 بیشترین نمود را در بین دان آموزان داشتند. نتیجه گیری: با بررسی نسبت داه های دو بخش کمی و کیفی می توان نتیجه گرفت لزوم توجه به اولویت های تربیت دانش آموزان به عنوان شهروندان آینده می تواند به هم گرایی دورنی نظام رسمی و واقعیت جامعه کمک کند.

این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه های تربیت شهروندی در بین دانش آموزان متوسطه پسرانه شهر تهران انجام گرفت. روش اجرای تحقیق میدانی با راهبرد پیمایشی است. داده ها به کمک ابزار پرسشنامه محقق ساخته از 210 نفر از معلمان شهر تهران با شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی ساده جمع آوری شد. با توجه به هدف پژوهش از تحلیل عامل اکتشافی برای تجزیه وتحلیل داده ها و شناسایی مؤلفه های زیربنایی استفاده شد. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی و به کمک آزمون kmo و ضریب بارتلت تائید شد ( ≥p%05). این ضریب نشان می دهد که، هم همانی بودن ماتریس رد شد و هم متغیرها امکان کاهش به حداقل عامل ها را داشتند. درنهایت متغیرهای موردبررسی به 6 عامل کاهش پیدا کردند که درمجموع با فراوانی تجمعی 54/55 توانستند واریانس کل متغیرها را تبیین کنند. این عامل ها به ترتیب اولویت در مؤلفه های اعتماد و مسئولیت پذیری با مقدار ویژه (012/6)، تعهد دینی و سازمانی با مقدار ویژه (072/2)، هنجارپذیری اجتماعی با مقدار ویژه (657/1)، نقش آفرینی فعالانه با مقدار ویژه (500/1)، منتقد با مقدار ویژه (416/1) و آگاهی تربیتی راهبردی با مقدار ویژه (226/1) نام گذاری و مشخص شد. ازاین رو می توان گفت که دانش آموزان بیشترین نقش و یادگیری شهروندی خود را در مؤلفه ی اعتماد و مسئولیت پذیری به عنوان عامل اول با واریانس (049/24) نشان دادند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سکوت سازمانی در تعهد سازمانی و تمایل به ترک خدمت انجام شد. روش : روش پژوهش حاضر، توصیفی-همبستگی بود.  جامعه آماری شامل 700 نفر از  مدیران و کارشناسان استان کهگیلویه و بویراحمد بودند که 248 نفر از آنها بر اساس جدول مورگان به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. برای جمع آوی داده ها از پرسش نامه های سکوت سازمانی ون داین و همکاران (2003)، تعهد سازمانی آلن و مایر (1990) و ترک خدمت مایر کیم و همکاران (2007) با ضریب پایایی 72/.، 91/. و 85/. به ترتیب استفاده گردید. به منظور تحلیل داده ها از آزمون های کولموگروف-اسمیرنوف، تحلیل مسیر و مدل یابی معادلات ساختاری با نرم افزار Smart-PLS استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که سکوت دوستانه بر تعهد سازمانی تاثیر مثبت و معناداری داشت، درحالیکه تاثیر سکوت تدافعی بر تعهد سازمانی تایید نشد. اما سکوت مطیع تآثیر معناداری بر تعهد سازمانی داشت و باعث ماندن کارکنان در سازمان شد. از بین مؤلفه های سکوت سازمانی، سکوت دوستانه بیشترین تأثیر را بر تمایل به ترک خدمت داشت. سکوت تدافعی و مطیع به ترتیب تاثیر کمتری بر تمایل به ترک خدمت در بین کارکنان داشت. نتیجه گیری: توجه به سکوت دوستانه و شناسایی نقاط مثبت و منفی آن می تواند به مدیران و سیاست گذاران سازمانی کمک تا جهت توسعه سازمان و برای افزایش تعهد سازمانی و کاهش تمایل به ترک خدمت کارکنان به مؤلفه های سکوت سازمانی و آوای سازمانی توجه بیشتری نشان دهند.

این جستار یک مطالعه توصیفی-تحلیلی است که با روش کمی و با راهبرد پیمایش انجام گرفت. هدف اصلی آن، بررسی رابطه درگیری های اجتماعی در روستاهای شهرستان کهگیلویه با مسئله آب بود. جامعه آماری تمامی افراد ساکن در روستاهای شهرستان کهگیلویه بود. نمونه ها با کمک نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده مشخص شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بسته با کمک مصاحبه ی حضوری بود. پرسشنامه از دو بخش گویه های شناختی و اصلی تهیه شد. پایایایی پرسشنامه با کمک آلفای کرونباخ برابر با 865. بدست آمد. روایی پرسسنامه با کمک نحلیل عامل سنجش شد که نتایج آن از همبستگی درون گروهی بالایی برخوردار بود. تجزیه و تحلیل داده ها باکمک نرم افزار spss و آماره های جدول فراوانی ، میانگین، درصد، تحلیل عامل، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون معناداری استفاده شد. در نتیجه آنالیز داده ها، سه مقوله ی درگیری آبی، اقتصاد آبی و فرهنگ مصرف آب مفهوم سازی شد. برای بررسی فرضیه اصلی پژوهش از همبستگی پیرسون استفاده شد که نتایج آن نشان داد که بین درگیری های روستایی و مسائل آب همبستگی مثبت، مستقیم و قوی برابر با 907/ برخوردار است. P<0.05این نتایج نشاد داد که اگر بتوان مشکلات و مسائل آب را در محیط روستایی برطرف کرد می توان جلوی درگیری های زیادی را گرفت.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تطبیقی سیاست های رسمی و میدانی اتخاذشده در حوزه آموزش در سه کشور آلمان، کره جنوبی و ایران انجام گرفت، که این سیاست ها در دوره تعطیلی اجباری ناشی از کروناویروس اتخاذ شده بود. این مطالعه در سطح بین المللی انجام شد. بدین منظور به صورت هدفمند دو کشور آلمان و کره جنوبی که در دو قاره آسیا و اروپا به لحاظ صنعتی، تکنولوژی و آموزشی سطح بالایی دارند؛ به همراه ایران به عنوان نمونه نهایی انتخاب شدند. برای تحلیل و مقایسه سیاست های آموزشی کشورهای نمونه در مقوله های تصمیم گیری، استراتژی، راه های جایگزین و ابزار مورد استفاده، از روش تفاوت استفاده شد. داده های مورد نیاز به شیوه اسنادی-توصیفی از تصمیم های اجرایی که در پورتال های رسمی آن کشورها ثبت شد؛ و مقالاتی که از وضعیت کشورهای نمونه در مقوله آموزش آنلاین و کروناویروس چاپ شده است، گردآوری شد. نتیجه تحلیل داده های توصیفی نشان داد هر سه کشور مورد بررسی، در مقوله های تصمیم گیری، پیداکردن راه های جایگزین آموزش حضوری و تولید ابزار متناسب با آموزش آنلاین، به صورت نسبی موفق عمل کردند. تنها تفاوت در مقوله استراتژی بود. این نتایج نشان داد که کشور جمهوری اسلامی ایران به رغم تلاش برای جبران آموزش حضوری، فاقد استراتژی مناسب و یکنواخت برای رسیدن به هدف بود. آلمان توانست به صورت نسبی در سیاست مناسبی اتخاذ کند. اما نتایج نشان داد جامع ترین سیاست های آموزشی در دوره همه گیری کوید-19 توسط کشور کره جنوبی انجام شد.   

مقدمه و هدف : : این جستار، با هدف بررسی و شناسایی چالش های پداگوژی و طراحی دیاگرامی از رابطه این چالش ها باهم، در زیست بومِ جدیدِ آموزش مجازی انجام گرفت. روش شناسی پژوهش : این پژوهش یک مطالعه توصیفی-همبستگی بود که با راهبرد پیمایش اجرا شد. جامعه آماری تمامی دانش آموزان متوسطه دوم شهرستان ناحیه2 بهارستان تهران بودند. تعداد نمونه های مورد نیاز ابتدا با استفاده از فرمول کوکران برابر با 384 نفر تعیین گردید. سپس با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده، نمونه ها مشخص شد. برای گردآوری داده ها از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که اعتبار آن در ابتدا با مشورت صاحب نظران حوزه آموزش، سپس با کمک تحلیل عامل تایید شد(kmo꞊920، p<.000). پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ برابر با 89/ درسطح خیلی خوب بدست آمد. آنالیز داده ها با استفاده نرم افزارهای spss وAmos و آماره های جداول فراوانی، تحلیل عامل، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون، تحلیل مسیر و مدل معادلات ساختاری انجام شد. یافته ها : در نتیجه تحلیل داده ها مشخص شد که پداگوژی در زیست بومِ مجازی تحت تآثیر شاخص های فرایند آموزشی، یاددهی و ارزشیابی آموزشی است. که شاخص فرایند آموزشی هم به صورت مستقیم، به صورت غیرمستقیم تغییرات پداگوژی در زیست بوم مجازی را تبیین می کند. شاخص یاددهی به صورت غیره مستقیم، این تغییرات را تبیین می کند اما شاخص ارزشیابی آموزشی تنها به صورت مستقیم تغییرات پداگوژی در زیست بوم مجازی را تبیین می کند. بحث و نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، می توان گفت موفقیت پداگوژی مجازی زمانی میسر خواهد شد که زیر ساخت های نرم افزاری و سخت افزاری مهیا شده و معلمان را در حوزه های الگوها و روش های تدریس مجازی توانمد ساخت.

هدف: این جستار با هدف بازشناسی مبناهای محیط گرایی و ذات گرایی در تربیت کودک در اندیشه سعدی و مقایسه با جایگاه همین مبناها در مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انجام گرفت. روش و مواد: روش انجام مطالعه، کتابخانه ای بود که با مراجعه به منابع و اسناد مرتبط با موضوع انجام شد. اسناد مورد نظر به صورت نظری و هدفمند از دو اثر سعدی به نام بوستان و گلستان و مبانی نظری سند تحول بنیادین آموزش و پرورش انتخاب گردید. واحد نمونه متناسب با مطالعات کتابخانه ای با مراجعه به اسناد انتخاب شده، باب های مربوط به تربیت در دو اثر گلستان و بوستان و متن مبانی نظری سند تحول انتخاب شد. داده ها با کمک فیش برداری و یادداشت برداری گردآوری و با استفاده از روش مرور و تحلیل متن، مورد واکاوی قرار گرفتند. یافته ها و نتیجه گیری: در فرایند گردآوری، تحلیل و مقایسه داده های استخراجی از متون در نهایت، سه رویکرد از هم تفکیک شد که مقوله ی تربیت را از زاویه متفاوتی بررسی کردند: دیدگاه ذات گرایی، دیدگاه محیط گرایی و دیدگاه تلفیقی(ذات گرایی/محیط گرایی). در نتیجه تحلیل ها مشخص شد که سعدی مقوله تربیت را از زاویه ی هر دو رویکرد مدنظر داشت و هر دو عامل (وراثت و محیط) را در چگونگی تربیت مؤثر می دانست. رویکرد کلی مبانی نظری سند تحول نیز همسو با نگرش سعدی یک رویکرد تلفیقی به مقوله تربیت داشت، هرچند در نهایت اراده ء فرد را تعیین کننده معرفی کرده است.