طهمورث سهرابی

صنایع پیشرفته، ضمن برخورداری از قابلیت بکارگیری تکنولوژی های جدید، آینده خود را در گرو مدیریت بر تغییرات سریع تکنولوژی می بینند. این مهم در صنایع پیشرفته هوافضا به جهت اثرگذاری در ابعاد مختلف اقتصادی، تکنولوژیکی و امنیتی، از اهمیت مضاعف برخوردار است. هدف از انجام این تحقیق، ارایه الگو و معیارهای انتخاب استراتژی تکنولوژی آینده نگر در صنایع پیشرفته هوافضا است، که به دلیل ماهیت پژوهش، با رویکرد استقرایی و از روش تحقیق کیفی "نظریه سازی داده بنیاد"، استفاده شده است. داده ها از طریق مصاحبه های نیمه ساختار یافته،  هدفمند، و رودررو، با 18 نفر از متخصصین و خبرگان این صنعت، جمع آوری و سپس با سه مرحله کدگذاری، تحلیل و جمع بندی گردیده است.  یافته ها نشان می دهد که در نگاه کلی رویکرد کشش بازار به رویکرد فشار تکنولوژی غالب است. همچنین ملاحظه گردید، مطالبه گری حاکمیتی، تحریم، قابلیت و توان فنی مشتریان، جایگاه سیستمی تکنولوژی، قابلیت و باور نفرات و متخصصین و ...، از معیار های مهم و اثرگذار در الگوی بدست آمده است، که انتخاب استراتژی تکنولوژی را در این صنعت از مدل های موجود متمایز می کند. در نتیجه گیری تحقیق،ضرورت توجه به اسناد بالادستی، حضور و مطالبات مشتریان در فرایند توسعه تکنولوژی، مراقبت از نقش متخصصین و مدیران، فراتر از نظامات و رویه های سازمانی، انتخاب هوشمندانه محصول الگو و بروزرسانی تکنولوژی، متناسب با تحولات و تهدیدات محیطی، توجه به لایه های مختلف اثرگذاری تکنولوژی و...، جهت نیل به پیشرفت تکنولوژی هوافضایی، از جمله نتایج این تحقیق است.

این پژوهش به مدل سازی و شبیه سازی نظام مدیریت دانش صنعت نفت با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم (SD) به منظور سیاست گذاری توسعه مدیریت دانش صنعت نفت به جهت از بین رفتن شکاف بین سرمایه دانش موجود و دانش کاربردی پرداخته است. ابتدا با مشارکت برنامه ریزان درگیر در وزارت نفت، زیرساخت های سازمانی موفقیت استقرار نظام مدیریت دانش شناسایی و بر مبنای فرآیند مدیریت دانش نمودار علّی ترسیم شد. مدل جریان بر اساس داده های صنعت نفت طراحی و در افق بیست ساله شبیه سازی گردید. پس از اعتباربخشی مدل مبتنی بر نتایج تحلیل حساسیت رفتار متغیر شکاف دانش، سیاست های توسعه نظام مدیریت دانش صنعت نفت استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مطابق با یافته های پژوهش سه سیاست توسعه خلق دانش، توسعه زیرساخت های مستندسازی دانش و توسعه تسهیم دانش در صنعت نفت و نیز منتخب ترکیبی از سیاست ها شناسایی و شبیه سازی شدند. در نتیجه شبیه سازی منتخب ترکیبی از سیاست ها شامل توسعه همکاری با قطب های علمی کشور، طراحی سیستم های ثبت تجربه، فرهنگ سازی تسهیم دانش، تیم سازی دانش محور، رعایت حقوق مالکیت معنوی دانش، تجاری سازی دانش صنعت نفت به عنوان بهترین راه کار، جهت سیاستگذاری و برنامه ریزی موفقیت استقرار نظام مدیریت دانش صنعت نفت ایران ارائه گردید.

پژوهش حاضر با هدف ساختاردهی مسئله استقرار نظام مدیریت دانش صنعت نفت با استفاده از رویکرد ترکیبی تحلیل عاملی اکتشافی و دیمتل به شناسایی عوامل مؤثر در قالب روابط علّی- معلولی به جهت درک و شناخت برنامه ریزان از موقعیت مسئله و تجسم ساختارهای ارتباطی پیچیده بین عوامل پرداخته است. بدین منظور ابتدا زیرساخت های سازمانی موثر بر استقرار نظام مدیریت دانش با استفاده از روش تحلیل عاملی با مشارکت کارکنان معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی وزارت نفت به کمک پرسشنامه و با جامعه آماری 263 نفر و نمونه 158 نفر جمع آوری گردید. در گام بعدی میانگین و انحراف معیار داده ها و آزمون های لاوشه، کولموگروف- اسمیرنوف و شاپیرو-ویلکاکسون بررسی و مبتنی بر یافته های تحلیل عاملی سه عامل اصلی شامل فرهنگ سازمانی، منابع انسانی و ساختار سازمانی و 14 زیرساخت سازمانی شناسایی شد . سپس با استفاده از تکنیک دیمتل و با مشارکت تصمیم گیران درگیر مسئله نقشه اثر- ارتباط ترسیم و نمودار علّی- معلولی زیرساخت های سازمانی مؤثر بر استقرار نظام مدیریت دانش صنعت نفت استخراج گردید.

اطلاعات و دانش در هزاره سوم به ثروت اصلی سازمانها تبدیل شده و بنگاه های تجاری و واحدهای تولیدی برای کسب مزیت رقابتی به دنبال استفاده هر چه بیشتر از این ثروت در تصمیمات خطیر خود در محیط پویای امروز میباشند. با به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در تمامی ارکان کسب و کار نیز، سیستمها و نرم افزارهای سازمانی، بستر فعالیت های کسب و کار را شکل داده و تبدیل به مخزن نوینی برای داده های سازمانی شده اند. یکی از این ابزارهای کارآمد در فرایند تصمیم گیری در هر سازمان هوش تجاری چابک است.در این تحقیق بعد از بررسی ادبیات موضوع و استخراج کدها، مضمون های پایه و مضمون های ساختاریافته، با استفاده از روش گروه کانونی با خبرگان و متخصصین، مؤلفه های مؤثر در طراحی مدل هوش تجاری چابک شناسایی شده اندو سپس مدل نهایی با استفاده از تکنیک ویکور فازی در هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات شکل گرفت.

جامعه اسلامی باید همواره به سوی تعالی و پیشرفت گام بردارد و در نقطه اوج باشد؛ بنابراین از محورهای جدی و مهم در رسیدن به این هدف، اقتصاد مقاومتی است؛ زیرا اقتصاد هم اثرگذار و هم اثرپذیر از فرهنگ است. اقتصاد یکی از اثرگذارترین ابعاد زندگی بشر است که می تواند سبک زندگی انسان را دستخوش تحولات مثبت و منفی کند. از این رو اصلاح نگرش های اقتصادی و در پیش گرفتن سبکی درست از تعاملات مالی، می تواند گره گشای بسیاری از مشکلات انسان مانند از بین رفتن تبعیض ها و ناعدالتی های اجتماعی باشد. اولین مؤلفه، ایجاد تحرک و پویایی در اقتصاد کشور و بهبود شاخص های کلان اقتصادی است. رهبر انقلاب اسلامی در این خصوص فرمودند: با اجرای سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، شاخص هایی همچون رشد اقتصادی، تولید ملی، عدالت اجتماعی، اشتغال، تورم و رفاه عمومی بهبود خواهد یافت و رونق اقتصادی بوجود خواهد آمد. حضرت آیت الله خامنه ای در خصوص این مؤلفه تأکید کردند: عدالت اجتماعی، مهمترین شاخص، در میان این شاخص ها است زیرا نظام اسلامی رونق اقتصادی بدون عدالت اجتماعی را قبول ندارد و در هرگونه پیشرفت اقتصادی کشور، باید وضع طبقات محروم به معنی واقعی کلمه، بهبود یابد. حضرت آیت الله خامنه ای خاطرنشان کردند: سیاستهای اقتصاد مقاومتی، فقط برای شرایط کنونی نیست بلکه یکی از اهداف جمهوری اسلامی ایران که در قانون اساسی به آن تصریح شده است استقرار عدالت اجتماعی در جامعه است. عدالت اجتماعی که به نحوی در رأس اهداف همه حکومت ها و نظام های سیاسی می باشد، واژه ای وسیع و گسترده بوده و جنبه های مختلف و ابعاد گوناگون دارد. در این مقاله با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر تحقق اقتصاد مقاومتی، به دنبال بررسی نقش آن در برقراری عدالت اجتماعی هستیم.

  در محیط کسب وکار امروز که پیچیدگی های فنّاورانه و رقابتی شدن آن روزافزون است، مشتری مداری و حفظ مشتری به عنوان یک استراتژی برای ایجاد مزیت رقابتی محسوب می شود. سازمان هایی در عرصه تجارت موفق خواهند بود که بتوانند رضایت مشتریان خود را تأمین کنند و در تلاش باشند که این منبع مهم دارایی سازمانی را حفظ کنند. لذا این پژوهش با هدف دستیابی به سازوکارهای منطبق با شیوه های نوین تجارت الکترونیک به دنبال بررسی تأثیر مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک بر رضایت مشتریان است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی است و به روشتوصیفی همبستگی صورت گرفته است. حجم نمونه تعداد 384 نفر از تمامی مشتریانی است که در محدوده زمانی جمع آوری داده های تحقیق به فروشگاه های الکترونیکی فعال مراجعه داشته و محصولات آن ها را خریداری نموده اند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش، پرسشنامه استاندارد رضایتمندی مشتری و پرسشنامه استاندارد مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک است که پایایی آن ها از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب 88/0 و 90/0 به دست آمد و روش تحلیل عاملی تأییدی برای بررسی روایی مورد استفاده قرار گرفته است. داده ها نیز با بهره مندی از همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی و مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج نشان داد مدیریت ارتباط با مشتری الکترونیک تأثیر مثبت و معناداری بر رضایت مشتریان دارد و می تواند موجب حفظ مشتریان، وفاداری مشتریان و همچنین جذب مشتریان جدید گردد.  

امروزه نیروی انسانی به عنوان یک دارایی باارزش و محوری برای سازمان ها نگریسته می شود. سازمان ها به منظور کسب سطح بالاتری از عملکرد و موفقیت همواره به دنبال بهره گیری حداکثری از این دارایی ارزشمند سازمانی هستند. ازاین رو؛ سازمان ها به دنبال توانمندسازی نیروی انسانی خود به عنوان یک اصل مهم برای بقا و رقابت در عرصه متغیر کسب وکار کنونی می باشند. در این راستا؛ پژوهش حاضر به دنبال بررسی رابطه دو متغیر کلیدی شناخته شده فرهنگ یادگیری سازمانی و انتقال دانش ضمنی در رابطه با توانمندسازی کارکنان است. هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین فرهنگ یادگیری در سازمان و توانمندسازی کارکنان با در نظر گرفتن متغیر میانجی انتقال دانش ضمنی می باشد. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی است و به روش توصیفی- همبستگی صورت گرفته است. حجم نمونه تعداد 220 نفر از اساتید و کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی می باشند، که به صورت تصادفی انتخاب شده اند. ابزار مورداستفاده در ای پژوهش پرسشنامه های استاندارد فرهنگ یادگیری سازمانی ، توانمندسازی کارکنان و انتقال دانش ضمنی است، که پایایی آن ها از طریق آلفای کرونباخ به دست آمد و روش تحلیل عاملی تأییدی برای بررسی روایی مورداستفاده قرارگرفته است. و داده ها نیز با بهره مندی از همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که فرهنگ یادگیری سازمانی نقش بسزایی در فراهم کردن بستر مناسب برای توانمندسازی کارکنان از طریق انتقال دانش ضمنی دارد. ازاین رو پیشنهاد می شود همواره سازمان ها به دنبال دستیابی به فرهنگی و جوی مطلوب و حمایت کننده از یادگیری باشند.