پژمان صالحی

با توجه به تهدیدهای گسترده ، وجود دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی نظامی در کشورهای اسلامی، می تواند نقش با اهمیتی در انتقال سواد و مهارت نظامی به دانشجویان و کارکنان ارتش های این کشورها داشته باشد. هدف مقاله حاضر مطالعه تطبیقی کشورهای اسلامی در حوزه یاددهی– یادگیری نظامی است که طی آن به صورت موردی دو کشور ایران و مالزی از منظر شاخص های یاددهی– یادگیری نظامی در بازه زمانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی (ره) (به سال 1979 میلادی) و مقطع زمانی پس از انقلاب اصلاحات مالزی به رهبری ماهاتیر محمد ( به سال 1981 میلادی) مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر به سنجش و مطالعه وضعیت تعلیم و تربیت نظامی با توجه به شاخص های کلیدی یاددهی– یادگیری در دانشگاه افسری نیروی زمینی دو کشور پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر نیز از نوع مطالعات اسنادی– تطبیقی و با بهره گیری از شیوه تحلیل محتوا و نیز روش پیمایشی است. نتایج بدست آمده در این تحقیق نشان می دهد که پس از رخداد انقلاب اسلامی 1979 ایران و تقریباً مقارن با انقلاب اصلاحات مالزی توسط ماهاتیر محمد در سال، دستاوردهای یاددهی– یادگیری ایران در حوزه آموزش عالی نظامی چشم گیرتر بوده است.

هدف از این تحقیق شناسایی و تبیین عوامل کلیدی توفیق کیفیت یادگیری الکترونیکی در دانشگاه آزاد بود. ازاین رو برای تحقق اهداف پژوهش بررسی مقایسه ای میان دیدگاه های خبرگان و دانشجویان واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد درباره عوامل کلیدی توفیقِ کیفیت یادگیری الکترونیکی انجام گردید. در بخش کتابخانه ای پژوهش حاضر، از مطالعات انجام شده در خصوص شناسایی و تبیین عوامل اثرگذار بر توفیق کیفیت یادگیری الکترونیکی از منظر ذی نفعان مختلف استفاده گردید و بر اساس پیشینه پژوهشی و تحقیقات مرتبط و نیز نظرسنجی از خبرگانِ یادگیری الکترونیکی، پرسشنامه ای توسط محققان طراحی و میان نمونه های جامعه ی آماری پژوهش توزیع گردید. به منظور اخذ نظرات گروه های موردمطالعه و به دست آوردن راهکارهای بهبود کیفیت یادگیری الکترونیکی نیز برخی از گویه های پرسشنامه به صورت باز، طراحی شد و از افراد نمونه خواسته شد اهمیت هر یک از عوامل کلیدی توفیق یادگیری الکترونیکی در دانشگاه آزاد را اولویت بندی نموده و نظرات خود را نیز در صورت لزوم درج نماید. نکته بااهمیتی که درروند انجام پژوهش مدنظر محققان قرار گرفت، هدایت فرایند انجام تحقیق به گونه ای بود که پرسش شوندگان بتوانند بار عاملی هر مؤلفه اصلی و فرعی و میزان اهمیت هر عامل فرعی مرتبط با مؤلفه اصلی را مشخص نمایند. مهم ترین یافته این پژوهش آن بود که دیدگاه خبرگان و دانشجویان در خصوص عوامل کلیدی توفیق کیفیت یادگیری الکترونیکی در دانشگاه آزاد باهم متفاوت است که درنهایت پس از حذف عوامل مشترک و تکراری این مقدار به 7 عامل اصلی، 32 عامل فرعی و 55 شاخصه ارزیابی تقلیل یافت.

با توسعه کاربردهای فن آوری اطلاعات و سامانه های هوشمند، امکانی برای فراگیران راهبری قطار فراهم شده است که بتوانند فرایند یادگیری و آموختن مهارت های حرفه ای را در فضای مجازی تجربه نمایند. شبیه سازهای آموزشی؛ در محیط های مجازی به شبیه سازی شرایط عادی یا مخاطره آمیز نظیر: بروز سوانح، حوادث ریلی و سایر اختلالات خطوط شبکه ریلی می پردازند. این پژوهش با هدف بررسی نقش استفاده از شبیه ساز آموزشی در کیفیت یادگیری فراگیران راهبری قطار و ارائه راهکارهایی برای بهبود آن در مراکز آموزش های تخصصی صنعت حمل و نقل ریلی درون شهری انجام شده است. در ادامه تحقیق نیز وضعیت موجود در بخش شبیه ساز آموزشی مرکز آموزش های تخصصی متروی تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است تا میزان سودمندی این ابزار در بهبود کیفیت تعیین گردد. روش پژوهش در این تحقیق از نوع پیمایشی و جامعه آماری آن متشکل از مدرسان، کادر آموزشی، مدیران و فراگیران مرکز آموزش های تخصصی راهبری قطار در متروی تهران به تعداد 254 نفر بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران به تعداد 131 نفر تعیین شد. داده های پژوهش با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته و به صورت بسته پاسخ، جمع آوری و اطلاعات حاصل از آن نیز با استفاده از آزمون کای دو تحلیل گردید. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از شبیه ساز آموزشی در بهبود کیفیت یادگیری فراگیران راهبری تأثیر مثبت دارد و توسعه استفاده از آن در سایر مراکز آموزش حرفه ای در شهرهای مختلف کشور می تواند ارتقای سطح مهارت های کاربردی راهبران قطار منجر شود.

هدف از تحقیق حاضر، اولویت بندی عامل های اصلی و فرعی مؤثر بر تضمین کیفیت یادگیری در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی در مطالعه موردی دانشگاه نفت بود. جامعه آماری پژوهش شامل خبرگان (استادان و اعضاء هیئت علمی، مدیران و کارکنان) و دانشجویان دانشگاه صنعت نفت بود. برای تعیین عناصر اصلی و فرعیِ درون و برون دانشگاهی مؤثر بر تضمین کیفیت یادگیری، تعداد 21 نفر از خبرگان، شناسایی و مورد مصاحبه قرار گرفتند که با استفاده از روش گلوله برفی از کفایت یافته های کیفی اطمینان حاصل شد. از بین دانشجویان نیز به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از رابطه کوکران در جامعه محدود، تعداد 386 نفر انتخاب و پرسش نامه میان آنها توزیع گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها، پس از جمع آوری و کدگذاری، از روش های آمار توصیفی و استنباطی (میانگین، فراوانی و انحراف معیار، خی دو ، همبستگی و تحلیل واریانس فریدمن) در نرم افزارهای Lisrel و SPSS استفاده شد. درنهایت نیز نتایج به دست آمده از پژوهش به شناسایی و تبیین عوامل اصلی و اولویت بندیِ عوامل فرعیِ درون و برون دانشگاهی تأثیرگذار بر تضمین کیفیت یادگیری در دانشگاه صنعت نفت منتهی گردید. بر اساس این نتایج، عوامل اصلی عبارت اند از: عوامل مدیریتی، فن آورانه و آموزشی؛ عوامل فرعی مرتبط با هر عامل اصلی نیز شناسایی و اولویت بندی گردید.

بهره گیری از روش های نوآوری باز در طراحی سازمان های مرتبط با صنعت آب به صورت یک اصل کلیدی در درک چگونگی طراحی و توسعه ساختارها و فرایندهای سازمانی برای تعامل هر چه بیشتر با روند فزاینده تقاضای استفاده از آب و لزوم مدیریت بهینه آن برای حفظ و نگهداشت منابع آب به عنوان خروجی فرایندهای سازمانی آب در خلق ارزش برای اجتماع مطرح می باشد. با توجه به آنکه صنعت آب و انرژی با یک بحران حیاتی با عنوان خشکسالی و اتمام منابع انرژی در اثر سوء مدیریت و مصرف بی رویه مواجهه هستند از این رو استفاده از رویکرد «نوآوری های باز» برای صنایعی نظیر سازمان های آب که در آنها منابع نوآوری قابل ایجاد و گسترش است، از اهمیت بیشتری برخوردار می شود زیرا ضمن ایجاد امکان مدیریت بحران های فرارو، می تواند امکان هدایت مصرف کنندگان در مسیر شکوفا نمودن و بارورسازی مفاهیمی چون همکاری، نوآوری باز و تشریک مساعی برای حفظ منابع آب و انرژی را میسر نماید. با این حال مشاهده می شود که در بدنه نظام دانشگاهی کمتر به ارائه نگرش و بینش کمّی درباره چگونگی خلق و ایجاد «نوآوری های باز» پرداخته شده است. این مهم به ویژه در صنایعی نظیر صنعت آب یا انرژی که در آنها باز مهندسی ساختارها و نوآوری های سازمانی، کاهش هزینه ها و افزایش بهره وری، با توجه به افزایش سطح تقاضا را مدنظر است؛ نمود بیشتری می یابد. در صنعت آب و انرژی استفاده از نوآوری های باز نتایجی در برداشته است که نشان می دهد برای بهبود فرایندهای سازمانی، لازم است افزایش تعاملات مجازی با ذی نفعان و مشترکین و آموزش و فرهنگ سازی برای مصرف صحیح منابع آب و همچنین هزینه های استقرار آن به عنوان پارامترهای مؤثر بر بهره وری منابع آب مدنظر قرار گیرد. امروزه فرایندهای سازمانی ِصنعت آب و انرژی از طریق الگوهای عینی و ذهنی در کشورهای مختلف کاملاً بومی سازی و اجرا شده است که با توجه به مطالعه عوامل خارجی و داخلی فرآیند نوآوری باز می تواند نقش با ارزشی در بهبود فرایندها برای مواجهه با پدیده های پیش نشده و بحران آتی نظیر: خشکسالی و تمام شدن منابع آب و انرژی ایفا نماید. در این تحقیق، به منظور انجام مطالعه موردی، 8 شرکت بین المللی که دارای ساختار مشابه با فرایندها و خروجی های صنعت آب بوده اند، بررسی شده است. که در نهایت به منظور ایجاد یک الگوی تئوریک مناسب در خلق نوآوری باز فهرستی از عوامل درونی و بیرونی که عمدتاً دارای ابعاد و ویژگی های نوآوری باز بوده اند تهیه شده است. یکی از دستاوردهای این مطالعه آن است که محققان در مسیر ایجاد یک مدل مفهومی مناسب برای دست یابی به فصل مشترک میان فرایندهای سازمان آب و سایر سازمان های صنعتی هستند که در قالب شناسایی و تحقیق عوامل مؤثر بر استقرار نوآوری باز در صنعت آب و انرژی توضیح داده شده است. الگوی پیشنهادی در این مقاله می تواند به عنوان یک ابزار مناسب برای ارزیابی شرکت های فعال حوزه انرژی و صنعت آب از نظر میزان آمادگی برای حرکت از ساختارهای مرسوم و سنتی به سمت ساختارهای مبتنی بر نوآوری باز عمل نماید از طرفی دیگر نتایج این پژوهش نشان می دهد که زمینه سازی برای ایجاد فرایند نوآوری های باز می تواند آینده صنعت آب و انرژی را در مسیر رشد و شکوفایی قرار دهد.

تحقیق حاضر به بررسی صلاحیت های حرفه ای موردنیاز معلمان ابتدائی برای اجرای اثربخش روش های تدریس مبتنی بر بازی (بازی محور) در مدارس ابتدائی شهر تهران پرداخته است. جامعه آماری نسز در این پژوهش، شامل معلمان مدارس، معلمان حق التدریس، مدیران مدارس، دانش آموزان منطقه 10 آموزش وپرورش تهران و نیز دانشجویان دانشگاه فرهنگیان در سال 1401 بوده است. اغلب جامعه خبرگان را نیز معلمان و مدیران آموزشی تشکیل می دادند که از تجارب بازی محور برای آموزش دروس خاص نظیر زبان خارجه، ریاضیات، فن آوری اطلاعات و غیره ... در مدارس خود استفاده کرده بودند. همچنین از کل جامعه آماری به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از رابطه کوکران در جامعه ی محدود، نمونه آماری به تعداد 386 نفر انتخاب گردید. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش، چهار حوزه اصلی شایستگی های حرفه ای معلمان برای اجرای آموزش بازی محور در مدارس ابتدائی عبارت است از : صلاحیت های آموزشی، صلاحیت های فن آورانه، صلاحیت های مشارکتی و صلاحیت های مرتبط با خلاقیت آموزش. همچنین یافته های این مطالعه می تواند به منظور توسعهبهبود صلاحیت های حرفه ای معلمان در پیاده سازی الگوی یادگیری مبتنی بر بازی در مقاطع مختلف تحصیلی مورداستفاده قرار گیرد.

هدف: هدف از انجام این پژوهش ارائه الگویی نوین برای مدیریت دانش کارکنان با رویکرد یادگیری سازمانی در مطالعه موردی شهرداری تهران است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است که به صورت ترکیبی (کیفی-کمی) در جامعه آماری کارکنان دارای مدرک کارشناسی و بالاتر در شهرداری تهران و شرکت ها و سازمان های تابعه آن انجام شد. نمونه آمارى شامل 379  نفر  از خبرگان دانشگاهی و سازمانی شاغل در  شهرداری تهران در سال 1400  بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. داده های گردآوری شده با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و با به کارگیری نرم افزارهای SPSS و ایموس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها : بر اساس نتایج تحقیق حاضر برخی از مؤلفه های مهم ارائه الگوی نوین برای مدیریت دانش کارکنان شهرداری تهران با رویکرد یادگیری سازمانی عبارت اند از منابع انسانی و مدیریت، استراتژی و ساختار سازمانی، فناوری اطلاعات، فرآیندهای دانشی، فرآیندهای سازمانی و فرهنگ سازمانی. همچنین برخی دیگر از یافته های تحقیق حاکی از آن است که میانگین امتیاز هریک از این مؤلفه های یادشده در شهرداری تهران از حد متوسط پایین تر بود. نتیجه گیری: تحقیق حاضر به ارائه و آزمون مدلی پرداخته است که نقش متغیرهای کلیدی دانش و یادگیری که در تحقیقات گذشته توجهی جزئی و مستقل به آن ها شده بود را بیان کرده است. به منظور پیاده سازی و اجرای مدیریت دانش در شهرداری تهران با رویکرد یادگیری سازمانی دقیق مؤلفه های تعیین شده نظیر منابع انسانی و مدیریت، استراتژی و ساختار سازمانی، فناوری اطلاعات، فرآیندهای دانشی و غیره ...  برای ارتقای سطح کمی و کیفی دانش سازمانی شهرداری لحاظ گردید.

هدف پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه ها و ابعاد اندیشه های امام خامنه ای(مدظله العالی) برای تحقق پدافند غیرعامل در فضای مجازی است. نظر به اهمیت فضای مجازی و نقش ویژه آن به عنوان فناوری پیش ران در حوزه های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور و نیز لزوم مدیریت فضای مجازی برای جلوگیری از نفوذ و سوءاستفاده دشمنان و مقابله با تهاجمات و کاهش آسیب های احتمالی، ارائه الگویی به منظور مواجهه با آسیب ها و تهدیدهای فضای مجازی امری ضروری به نظر می رسد. در این بین، ضرورت، اصول، مفاهیم و شیوه های پدافند سایبری به کرات توسط مقام معظم رهبری به صورت مبسوط مورد تأکید قرار گرفته است. در تحقیق حاضر، در ابتدا، ابعاد و مؤلفه های پدافند سایبری شناسایی و اولویت بندی گردید و در ادامه، کوشیده شد تا با تحلیل مضمون فرمایشات مقام معظم رهبری(مدظله العالی) به ارائه الگویی برای پدافند سایبری در عرصه های جنگ نرم و فضای مجازی پرداخته شود؛ بنابراین، روش انجام پژوهش شیوه کیفی پدیدار شناختی است. جامعه آماری پژوهش شامل یک گروه 800 نفری از خبرگان(اساتید و اعضای هیئت علمی)، مدرسان، مدیران، کارکنان، متخصصان و دانشجویان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، دفاع سایبری و جنگ در فضای مجازی است. از بین این افراد به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از رابطه کوکران در جامعه محدود، نمونه آماری به تعداد 29 نفر به طور هدفمند برای مصاحبه عمیق انتخاب شدند. روایی یافته های مطالعه با استفاده از روش های تطبیقی تضمین گردید و برای تجزیه وتحلیل داده ها از شیوه های کدگذاری باز و محوری بهره گرفته شد و بدین ترتیب، 52 گزاره مفهومی اولیه با 9 مقوله فرعی و 5 گزاره مقوله ای تأثیرگذار بر پدافند سایبری از منظر امام خامنه ای(مدظله العالی) در قالب عوامل علی، زمینه ای و شرایط محیطی شناسایی و روابط بین آنها در چارچوب الگوی ساختاری ترسیم و ارائه گردید.